|
HAŞR 14 |
لَا
يُقَاتِلُونَكُمْ
جَمِيعاً
إِلَّا فِي
قُرًى مُّحَصَّنَةٍ
أَوْ مِن
وَرَاء
جُدُرٍ بَأْسُهُمْ
بَيْنَهُمْ
شَدِيدٌ
تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً
وَقُلُوبُهُمْ
شَتَّى
ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ
قَوْمٌ لَّا
يَعْقِلُونَ |
14. Onlar sizinle
topluca, ancak surlarla çevrilmiş kasabalarda yahut duvarlar arkasından
savaşırlar. Kendi aralarında savaşları şiddetlidir. Sen onları bir arada sanırsın
ama kalpleri darmadağınıktır. Bu onların akıllarını kullanmayan bir topluluk
olmalarındandır.
"Onlar"
yahudiler "sizinle topluca ancak surlarla çevrilmiş" kendilerini size
karşı koruyacaklarını sandıkları etrafı yüksek duvarlarla çevrilmiş "kasabalarda
yahut" korkaklıkları ve sizden korkmaları sebebiyle arkalarında
gizlenecekleri "duvarlar arkasından savaşırlar."
"Duvarlar"
lafzı genel olarak çoğul okunmuştur. Ebu Ubeyde ve Ebu Hatim'in tercihi budur,
Çünkü bu, Yüce Allah'ın: "Surlarla çevrilmiş kasabalarda" buyruğuna
benzemektedir ve bu da çoğuldur.
İbn Abbas, Mücahid, İbn
Kesir, İbn Muhaysın ve Ebü Amr ise tekil olarak: "Duvar" diye
okumuşlardır. Çünkü tekil de çoğulun anlamını ifade eder. Bazı Mekkeli kıraat
alimlerinin "cim" harfini üstün, "dal" harfini de sakin
olarak: (...) diye okudukları da rivayet edilmiştir ki, bu da "duvar"
lafzının tekil söyleniş şekillerinden birisidir, Bu okuyuşun, onlar
hurmalıklarının ve ağaçlarının arkasından (sizinle savaşırlar) anlamında olması
da mümkündür. Çünkü baharın başlangıcında hurma ağaçlarının meyveleri
tomurcuklanmaya başlandığında: "Hurma tomurcuk verdi" denilir. (...)
ise bir çeşit bitki olup, bunun da tekili (...) dir.
Bu lafız "cim"
harfi ötreli, "dal" harfi de sakin olarak: "Duvarlar" diye
de okunmuştur ki; bu şekli tekil olan; (...)'in çoğuludur. Bununla birlikte
tekilindeki elifin: ''Kirab" lafzının elifine, çoğulundaki elifin ise;
"Zarifler" lafzının elifine benzemesi de mümkündür. Bunun benzeri bir
lafız kullanımı da; ''Hecin bir dişi deve" ile; "Hecin dişi
develer" lafzıdır. Çünkü tesniye olarak: "İki hecin deve"
denilir. Buna göre tekil ile çoğullafzı lafız itibariyle birbirine benzemekle
birlikte, anlam itibariyle farklılık göstermektedir, Bu açıklamayı İbn Cinni
yapmıştır.
"Kendi aralarında
savaşları" yani birbirlerine düşmanlıkları "şiddetlidir."
Mücahid dedi ki; "Kendi aralarında" sözlü ve "andolsun böyle
yapacağız" diye tehdit savurmak şeklindeki "savaşları
şiddetlidir."
es-Süddi de şöyle
demiştir: Maksat onların kalplerinin ayrılıklarıdır. Öyle ki onlar hiçbir iş
üzerinde görüş birliğine varmazlar.
"Kendi aralarında
savaşları şiddetlidir" buyruğunun şu anlama geldiği de söylenmiştir: Onlar
bir düşman ile karşılaşmayacak olurlarsa, kendi aralarında kendilerinin oldukça
güçlü ve çetin kuvvet sahibi olduklarını söylerler. Ancak düşman ile
karşılaştıklarında yenilirler, bozguna uğrarlar.
"Sen onları"
Mücahid'e göre yahudilerle münafıkları, yine ondan gelen bir rivayete göre
sadece münafıkları, es-Sevri'ye göre müşriklerle kitab ehlini "bir arada
sanırsın ama kalpleri darmadağınıktır."
Katade de şöyle
açıklamıştır; "Sen onları bir arada sanırsın." Bir iş ve bir görüş
etrafında toplu olduklarını zannedersin. "Ama kalpleri
darmadağınıktır" ayrılık içerisindedir. Çünkü batıl ehlinin görüşleri
farklı farklıdır. Şahitlikleri de farklıdır, hevaları (yani din ve mezheb
görüşleri) ayrı ayrıdır. Bununla birlikte hak ehline düşmanlıkta birleşirler,
bir aradadırlar.
Yine Mücahid'den şöyle
açıkladığı rivayet edilmiştir: Yüce Allah münafıkların dininin yahudilerin
dinlerinden farklı olduğunu kastetmiştir. Bu buyruk, müslümanların onlara karşı
manevi güçlerini pekiştirmek içindir. Şair de şöyle demiştir: "Birliği
bozan bir niyetin şikayetini Allah'a arzederim. (Çünkü) bugün bu niyet
darmadağınıktır; halbuki dün bir arada idi."
İbn Mesud'un kıraatinde:
"Onların kalpleri da'ha ileri derecede darmadağınıktır" şeklindedir.
Onların ayrılıkları, ihtilafları daha çetindir anlamındadır.
"Bu onların
akıllarını kullanmayan birtopluluk olmalarındandır." Onların bu şekildeki
darmadağınıklıkları ve kafirlikleri kendisiyle Allah'ın emirlerini
kavrayacakları akıllarının olmayışındandır.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN