|
SEBE 17 |
ذَلِكَ
جَزَيْنَاهُم
بِمَا
كَفَرُوا
وَهَلْ
نُجَازِي
إِلَّا
الْكَفُورَ |
17. İşte nankörlük
etmeleri sebebiyle Biz onları böyle cezalandırdık. Zaten Biz nankörlük
edenlerden başkasını cezalandırır mıyız ki?
"İşte nankörlük
etmeleri sebebiyle Biz onları böyle cezalandırdık." Yani bu değiştirme onların
nankörlük ve küfürlerinin bir cezasıdır.
Buradaki
"İşte" nasb mahallindedir. Yani nankörlükleri sebebiyle onları
böylece cezalandırdık. "Zaten Biz nankörlük edenlerden başkasını
cezalandırır mıyız ki?" buyruğunun "cezalandırırız" anlamındaki
lafzı genel olarak: "Cezalandırılır" diye ötreli bir "ye"
ve üstün bir "ze" ile buna karşılık: "Nankörlük eden" lafzı
ise naib-i fail olarak merfu okunmuştur.
Yakub, Hafs, Hamza ve
el-Kisai ise "nun" ve "ze" harfini de esreli olarak:
"Cezalandırırız" şeklinde buna karşılık; "Nankörlük
edenleri" diye nasb ile okumuşlardır. Ebu Ubeyd ile Ebu Hatim bu kıraati
tercih etmiş olup şöyle 'demişlerdir: Çünkü bundan öncesi "İşte Biz onları
böyle cezalandırdık" şeklinde olup "cezalandırıldılar" diye
buyurmamıştır.
en-Nehhasda şöyle
demektedir: Bu hususta genişlik vardır, mana da gayet açıktır. Şayet bir kimse:
"Yüce Allah, Adem (a.s)'ı çamurdan yarattı" bir diğeri de: "Adem
çamurdan yaratıldı" diyecek olursa, her iki mana da birdir.
Bu suredeki En Zor
Mesele: Cezalandırmanın Çokça Nankörlük Edene Tahsis Edilmesinin Sebebi:
Bu ayette öyle bir soru
vardır ki; bu surede ondan daha ağırı yoktur. O da şu şekildeki sorudur: Yüce
Allah niçin masiyet sahiplerini sözkonusu etmeyip cezalandırmayı özellikle
nankörlük edenlere tahsis etmiştir.
İlim adamları bu konuda
açıklamalarda bulunmuşlardır. Bir kesim şöyle demiştir: Bu şekilde kökten imha
ve helak etme cezası, ancak kafirlere verilir. Mücahid de: Buradaki
cezalandırma suça karşı verilen ceza anlamındadır. Çünkü mü'minin günahlarını
Yüce Allah affeder, kafir ise yapmış olduğu her kötülüğün cezasını görecektir.
Mü'mine amelinin karşılığı verilir, fakat o mükafat gördüğü için kötülüklerinin
hepsinin cezası verilmez.
Tavus dedi ki: Burada
sözkonusu edilen, hesapta münakaşa (inceden inceye sorguya çekme)dir. Mü'min
ise hesab esnasında inceden inceye sorgulanmaz.
Kutrub bunun aksini
'söylemekte ve bunun kafirlerin dışında günahkar kimseler hakkında olduğunu
belirterek şöyle demektedir: Bu nimetlere karşı nankörlük edip büyük günah
işleyenler hakkındadır.
en-Nehhas da şöyle
demektedir: Bu ayet-i kerime hakkında söylenen en uygun ve yapılan en değerli
rivayet el-Hasen'in: Herbir işe misliyle karşılık verilir, şeklindeki
açıklamasıdır. Aişe (r.anha)'dan şöyle dediği rivayet edilmiştir: Rasülullah
(s.a.v.)'ı şöyle buyururken dinledim: "Hesaba çekilen kimse helak 'oldu
demektir." Ben: Ey Allah'ın Peygamberi, ya Yüce Allah'ın: "O kolay
bir hesab ilehesaba çekilecek.'' (el-İnşikak, 8) buyruğu nerede kaldı? diye
sordum, şöyle buyurdu: "Orada sözü edilen arzdır. Hesabta inceden inceye
sorgulanan kişi helak oldu demektir.''
Bu hadisin isnadı
sahihtir, açıklaması da şöyledir: Kafire amellerinin mükafatı da verilir.
Amelleri dolayısıyla hesaba da çekilir. İşlemiş olduğu hayırlı ameller boşa
çıkartılır. Bunu da Yüce Allah'ın birincisi hakkında: "İşte nankörlük
etmeleri sebebiyle Biz onları böyle cezalandırdık" buyruğu ile ikincileri
hakkındaki: "Zaten nankörlük edenden başkası mı cezalandırılır?"
buyruğu açıklamaktadır. "Cezalandırılır"ın anlamı ise işlemiş olduğu
herbir amelin mükafatının verilmesi "onları cezalandırdık" ise
onların hakettiklerini eksiksiz verdik, demektir. Sözlükteki gerçek anlamı bu
şekildedir. Mecazen birincisi, ikincisinin anlamında kullanılıyor olsa dahi bu,
böyledir.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN