|
FURKAN 73 |
وَالَّذِينَ
إِذَا
ذُكِّرُوا
بِآيَاتِ
رَبِّهِمْ لَمْ
يَخِرُّوا
عَلَيْهَا
صُمّاً
وَعُمْيَاناً |
73. Onlar ki
Rabblerinin ayetleriyle kendilerine öğüt verildiğinde, bunlara karşı sağır ve
kör kimseler olarak yıkılmazlar.
Bu buyruğa dair
açıklamalarımızı iki başlık halinde sunacağız:
1- Rabbin Hatırlatılan Ayetlerine Karşı
Takımlacak Tavır:
2- Secde Ayetini Duyan Kimsenin Hangi
Hallerde Secde Etmesi Gerekir:
1- Rabbin Hatırlatılan
Ayetlerine Karşı Takımlacak Tavır:
"Onlar ki
Rabblerinin ayetleri ile kendilerine öğüt verildiğinde" yani kendilerine
Kur'an okunduğunda ahiretlerini, Rabblerinin huzuruna döneceklerini
hatırlarlar. Duyup işitmeyen kimselerin konumuna düşmemek için gafillik
etmezler.
Yüce Allah burada:
"Yıkılmazlar" diye buyurmuştur. Halbuki ortada herhangi bir yıkılma
(lafzi anlamı ile: akma) söz konusu değildir. Bu ise oturuyor olmasa dahi,
"oturup ağladı" demek kabilindendir. Bu açıklamayı Taberi yapmış ve
tercih etmiştir.
İbn Atiyye dedi ki: Bu,
onların sağır ve kör olarak yıkılmaları demektir ve bu kafirlerin bir
niteliğidir. Onların yüz çevirmelerini ifade eder. Bir kimsenin: "Filan
kişi oturup bana sövmeye koyuldu, filan kişi kalkıp ağladı" demeye benzer.
Halbuki maksat o kişinin oturduğunu, ayakta durduğunu haber vermek değildir.
Bunlar konuşmada ve ifadelerde insanların bir çeşit anlaşarak, uzlaşarak
kullandığı tabirlerdir. Yine İbn Atiyye der ki: Sanki bu öğüdü dinleyen bir
kimse işi düzgün bir şekilde yolunda ve dimdik ayakta duruyor da yüz çevirip
sapıtınca onun bu davranışı yıkılmak, akmak gibi olur. Bu ise düzensiz ve bir
sıraya bağlı olmaksızın düşmek demektir. Her ne kadar secde ederek yere kapanan
kimse hakkında da bu benzetme kullanılmış ise de, bu kelimenin asıl anlamında
düzensizlik vardır.
Bir diğer açıklama da
şöyledir: Bunlara Allah'ın ayetleri okunduğu takdirde kalpleri titrer ve bundan
dolayı ağlayarak secdeye kapanırlar. Onlar Allah'ın ayetlerine karşı sağır ve
kör gibi yıkılmazlar.
el-Ferra dedi ki: Onlar
hiç duymamışlar gibi, ilk hallerinde kalmaya. devam etmezler, demektir.
2- Secde Ayetini Duyan
Kimsenin Hangi Hallerde Secde Etmesi Gerekir:
Kimi ilim adamı şöyle
demiştir: Bir kimse, bir başkasının secde ayetini okuduğunu duyacak olursa,
onunla birlikte secde eder. Çünkü o, Allah'ın ayetlerinin kendisine karşı
okunmakta olduğunu duymuş olur.
İbnu'l-Arabi der ki:
Böyle bir şey sadece okuyan için gereklidir. Onun dışındakiler için böyle bir
gereklilik yoktur. Yalnızca bir mesele bunda müstesnadır. O da bir kimse Kur'an
okurken secde ayetini okursa, onunla birlikte oturan kişi de onu dinlemek için oturmuşsa,
onunla beraber secde etmelidir. Şayet onunla birlikte dinlemeyi kastetmemişse
onun secde etmek yükümlülüğü yoktur. Bu hususa dair açıklamalar daha önceden
el-A'raf Süresi'nde (206. ayetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN