|
MU’MİNUN 51 |
يَا
أَيُّهَا
الرُّسُلُ
كُلُوا مِنَ
الطَّيِّبَاتِ
وَاعْمَلُوا
صَالِحاً
إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ
عَلِيمٌ |
51. Ey peygamberler!
Temiz olan şeylerden yeyin ve salih amel işleyin. Çünkü şüphe yok ki Ben
yaptıklarınızı çok iyi bilenim.
Bu buyruğa dair
açıklamalarımızı üç başlık halinde sunacağız:
1- Helal ve Temiz Yemek Salih Amel işlemek:
2- Ayet-i Kerimede Muhatap Kimlerdir:
3- Bu Hususta Peygamberlerle Mü'minler
Eşit Seviyede Muhatab Alınmışlardır:
1- Helal ve Temiz
Yemek Salih Amel işlemek:
Sahih(-i Müslim)de, Ebu
Hureyre'den şöyle dediğini rivayet eder: Rasulullah (s.a.v.) buyurdu ki:
"Ey insanlar! Şüphesiz Allah hoş ve temizdir. Ancak hoş ve temiz olanı
kabul eder. Muhakkak Allah mü'minlere, rasullerine verdiği emirlerin aynısını
vermiş ve şöyle buyurmuştur: "Ey peygamberler! Temiz olan şeylerden yeyin
ve salih amel işleyin. Çünkü şüphe yok ki Ben yaptıklarınızı çok iyi
bilenim." Yine Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Ey iman edenler.!
Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin (helal ve) temiz olanlarından yeyin ...
"(el-Bakara, 172) -Daha sonra- (peygamber) şunu zikretti: "Bir adam
düşünün ki: üstü başı kirli uzunca yolculuk yapmış olduğu halde ellerini semaya
doğru uzatır; Rabbim, Rabbim diye dua eder ama yediği haram, içtiği haram,
giydiği haram, haram ile gıdalanmışsa böyle birisinin duası nasıl kabul
olunacak?"
2- Ayet-i Kerimede
Muhatap Kimlerdir:
Kimi ilim adamı şöyle
demiştir: Bu ayet-i kerimede hitab Peygamber (s.a.v.)e olup o bütün
peygamberler konumunda muhatab alınmıştır. Nitekim Yüce Allah: "Onlar öyle
kimselerdir ki: insanlar kendilerine ... "(Al-i İmran, 173) buyruğunda
insanlardan kasıt Nuaym b. Mes'ud'dur.
ez-Zeccac dedi ki: Bu
Peygamber (s.a.v.)a bir hitaptır. Çoğul gelmiş olması da bütün peygamberlerin
aynı emirlere muhatab olduklarının delilidir. Yani helal şeylerden yeyiniz,
demektir.
et-Taberi der ki: Hitab,
İsa (a.s)adır. Rivayete göre o, annesinin eğirdiği yünün gelirinden yerdi.
Hakkında nakledilen meşhur rivayetlere göre ise o, çölde biten bakla ve sebze
türü şeylerden yerdi. Bu hitabın, İsa (a.s.)'a yöneltilmesi, Muhammed (s.a.v.)ın
-işaret ettiğimiz üzere- şerefine işaret etmek içindir.
Şöyle de denilmiştir: Bu
sözler ile bütün peygamberlere hitab edilmiştir.
Çünkü onların da
izlemeleri gereken yolları budur. O halde buyruğun anlamı şöyle olur: Ve biz ey
peygamberler! Hoş ve temiz şeylerden yeyiniz dedik. Nitekim ticaretle uğraşan
bir kişiye: Ey ticaretle uğraşanlar! Faizden uzak kalmanız gerekir denilir ve
mana itibariyle o tek kişiye de hitab edilmiş olur. Fakat bu hitab ile birlikte
bulunan karine, onun türünden olan herkes için de bu sözü elverişli bir hale
getirmektedir. Çünkü bütün peygamberler bir arada muhatab alınmış değillerdir.
Herbir peygambere ancak kendi çağında hitab edilmiştir.
el-Ferra der ki: Bu tek
bir kişiye: Bize eziyet etmekten uzak durunuz, demek gibidir.
3- Bu Hususta
Peygamberlerle Mü'minler Eşit Seviyede Muhatab Alınmışlardır:
Yüce Allah, helal
yemenin ve haramdan uzak durmanın vücubu ile ilgili hitabında peygamberlerle,
mü'minleri eşit seviyede muhatab almıştır. Daha sonra Yüce Allah'ın:
"Çünkü şüphe yok ki Ben yaptıklarınızı çok iyi bilenim" buyruğunun
ihtiva ettiği tehdit de, onların hepsini kapsamına almaktadır. Allah'ın bütün
rasul ve peygamberlerine salat ve selam olsun.
Onlara hitab böyle;
olduğuna göre bütün insanların kendileri hakkındaki kanaatleri acaba ne
olmalıdır?
Hoş ve temiz yani helal
şeylere dair açıklamalar (el-A'raf, 32. ayet, 3. başlık) ile rızka dair
açıklamalar (el-Bakara, 3. ayet, 22. başlıkta) birden çok yerde önceden geçmiş
bulunmaktadır. Yüce Allah'a hamdolsun.
Peygamber (s.a.v.)ın:
"Ellerini uzatır" buyruğunda dua esnasında elleri semaya doğru
uzatmanın meşruiyetine bir delil vardır. Bu hususta açıklamalar Yüce Allah'a
hamdolsun ki, daha önceden (el-A'raf, 55. ayet, 2. başlıkta) geçmiş
bulunmaktadır.
Peygamber Efendimizin:
"Böylesinin duası nasıl kabul olunabilir?" ifadesi duanın kabul
olunacağını uzak bir ihtimal olarak gördüğünü göstermektedir. Yani böyle bir
kimse duasının kabul olunmasına layık olamaz. Bununla birlikte Yüce Allah,
lütfu ve keremi ile yine de böyle birisinin duasını kabul edebilir.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN