HAC SURESİ HAKKINDA
Rahman ve Rahim Allah'ın
Adı ile
Mekke'de inmiştir, 78
ayettir.
Bu sure şu üç ayet-i kerime
müstesna Mekke'de inmiştir. Bunlar: ''Bun lar Rableri hakkında davalaşan iki
hasımdırlar. "(el-Hacc, 19) buyruğundan itibaren üç ayettir. Bu açıklama
İbn Abbas ve Mücahid tarafından yapılmıştır. Yine İbn Abbas'tan nakledildiğine
göre Medine'de inen ayet-i kerimeler dört tanedir. Bunlar da; bu buyruktan
itibaren; (yakıcı ateşin azabını tadın" (el-Hacc, 22) buyruğuna kadar olan
ayetlerdir.
ed-Dahhak yine İbn
Abbas'tan bu surenin Medine'de indiğini söylediğini nakletmektedir. Katade de
böyle demiştir. Bundan müstesna olan ayetler ise dört tanedir: ''Senden önce ne
kadar resul ve peygamber gönderdiysek ... " (el-Hacc, 52) buyruğundan
itibaren (: .. akim bir günün azabı gelinceye kadar ... " (el-Hacc, 55)
buyruğuna kadar olan ayetler Mekke'de inmişlerdir. en-Nekkaş ise Medine'de inen
ayetlerin on tane olduğunu bildirmektedir.
Cumhur da şöyle
demiştir: Süre karışıktır. Onun bir bölümü Mekke'de inmiştir, bir bölümü
Medine'de inmiştir. Daha doğru olan görüş de bu olmalıdır. Çünkü ayetler bunu
gerektirmektedir. Zira "ey insanlar" diye başlayan buyrukların
Mekke'de, "ey iman edenler" diye başlayan buyrukların da Medine'de
indiği kabul edilmiştir.
el-Gaznevi der ki: Bu,
hayret verici özelliklere sahip surelerden birisidir. Onun bir bölümü gece bir
bölümü gündüz, bir bölümü yolculuk halinde bir bölümü ikamet halinde, bir
bölümü Mekke'de bir bölümü Medine'de inmiştir. Bir takım buyrukları barışı
öğütleyen ve o döneme ait ayetlerken, bir takım buyrukları savaşı
emretmektedir. Bazı ayetleri nasih, bazıları mensuhtur. Bazıları muhkem,
bazıları da müteşabihtir. (Bunların) herbirilerinin sayısı da farklı farklıdır.
Derim ki: Bu surenin
faziletine dair Tirmizi, Ebu Davüd ve Darakutni'nin rivayet ettikleri bir
hadis-i şerif gelmiştir. Buna göre Ukbe b. Amir şöyle demiştir: Ey Allah'ın
Rasülü, dedim, el-Hacc Suresi kendisinde bulunan iki secde ile (diğerlerine)
üstün kılınmıştır. Şöyle buyurdu: "Evet; bu iki secdeyi yapmayacak olan, o
iki ayeti okumasın." Bu, Tirmizi'nin lafzı olup, Tirmizi: Bu hasen bir hadistir,
isnadı o kadar kuvvetli değildir demiştir.
Bu hususta ilim ehlinin
görüş ayrılıkları vardır. Ömer b. el-Hattab (r.a) ile İbn Ömer'den şöyle
dedikleri rivayet edilmiştir: Hac Süresi kendisinde bulunan iki secde ile üstün
kılınmıştır.
İbnu'l-Mubarek, Şafii, Ahmed
ve İshak da bu görüşü kabul etmişlerdir. Kimisinin görüşüne göre de bu sürede
bir tek secde vardır. Süfyan es-Sevri'nin görüşü budur.
Darakutni'de, Abdullah
b. Sa'lebe'den şöyle dediğini rivayet etmektedir: Ben Ömer b. el-Hattab'ın Hacc
Süresi'nde iki kere secde ettiğini gördüm. Ona: Sabah namazında mı? diye
sordum. O: Evet, sabah namazında dedi.(Darakutni, I, 409)
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN