|
MERYEM 58 |
أُوْلَئِكَ
الَّذِينَ أَنْعَمَ
اللَّهُ
عَلَيْهِم
مِّنَ
النَّبِيِّينَ
مِن
ذُرِّيَّةِ
آدَمَ
وَمِمَّنْ حَمَلْنَا
مَعَ نُوحٍ وَمِن
ذُرِّيَّةِ
إِبْرَاهِيمَ
وَإِسْرَائِيلَ
وَمِمَّنْ
هَدَيْنَا
وَاجْتَبَيْنَا
إِذَا
تُتْلَى
عَلَيْهِمْ آيَاتُ
الرَّحْمَن
خَرُّوا
سُجَّداً
وَبُكِيّاً |
58. İşte bunlar
Allah'ın kendilerine nimet verdiği, Adem'in soyundan, Nuh ile taşıdıklarımızın
soyundan, İbrahim ve İsrail soyundan olan peygamberlerdendir. Bizim hak yola ilettiğimiz
ve seçtiklerimizdendir. Onlara Rahman'ın ayetleri okunduğunda ağlayarak secdeye
kapanırlardı.
Bu buyruğa dair
açıklamalarımızı dört başlık halinde sunacağız:
1- Ağlayarak Secdeye Kapananlar:
2- Kur'an Ayetlerinin Kalbe Tesiri:
3- Tilavet Secdesi Kime Vaciptir:
4- Secde Ayeti Okunurken Yapılacak Dua:
1- Ağlayarak Secdeye
Kapananlar:
"İşte bunlar,
Allah'ın kendilerine nimet verdiği, Adem'in soyundan" yalnızca İdris'i
kastetmektedir. "Nuh ile taşıdıklarımızın soyundan" yalnızca
İbrahim'i kastetmektedir. "İbrahim" bununla da İsmail, İshak ve
Ya'kub'u kastetmektedir. "Ve İsrail soyundan olan" Musa, Harun,
Zekeriya, Yahya ve İsa'yı kastetmektedir. "Peygamberlerdendir."
Böylelikle İdris ve Nuh'un, Adem (a.s.)'a, İbrahim'in Nuh (a.s.)'a, İsmail,
İshak ve Ya'kub'un İbrahim (a.s.)'a yakın olmak şerefleri vardır.
"Bizim hak
yola" yani İslam'a "ilettiğimiz ve" iman ile
"seçtiklerimizdendir. Onlara Rahman'ın ayet'leri okunduğunda ağlayarak
secdeye kapanırlardı."
"Okunduğunda"
buyruğunu Şibl b. Abbad el-Mekki müzekker olarak "te" harfi yerine
"ya" ile okumuştur. Çünkü burada hem müenneslik hakiki değildir, hem
de araya başka bir kelime girmiştir.
Yüce Allah bunları Allah
için huşu' duymak ve ağlamakla nitelendirmektedir. el-İsra Suresi'nde (109. ayetin
tefsirinde) buna dair açıklamalar geçmiş bulunmaktadır.
"Ağladı, ağlar,
ağlamak" diye kullanılır. Ancak Halil şöyle demektedir: Eğer
"ağlamak" kelimesi medsiz olarak (kasr ile) kullanılacak olursa, o
takdirde bu "hüzün" gibidir yani (ağlamanın) sessiz olanıdır. Nitekim
şair şöyle demektedir:
"Gözüm ağladı ve
onun zaten ağlaması gerekir. Halbuki ağlamanın da faydası yok, feryadın
da."
"Secdeye
kapanırlar" buyruğu hal olarak nasb edilmiştir. "Ağlayarak" da
ona atfedilmiştir.
2- Kur'an Ayetlerinin
Kalbe Tesiri:
Bu ayet-i kerimede
Rahman'ın ayetlerinin kalplerde etkili olduğuna delalet vardır. el-Hasen dedi
ki: "Onlara Rahman'ın ayetleri okunduğunda" namazda iken
"ağlayarak secdeye kapanırlardı."
el-Asamm dedi ki:
Rahman'ın ayetlerinden kasıt, O'nun tevhid edilmesini ve belge ve delillerini
ihtiva eden kitaplardır. Onlar bunları okuduklarında secde ediyorlar ve bunları
hatırladıklarında da ağlıyorlardı.
Ancak İbn Abbas'tan
gelen rivayete göre bundan kasıt, özel olarak Kur'an-ı Kerim'dir. Onlar
Kur'an'ı okuduklarında secde ederler ve ağlarlardı. el-Kiya (et-Taberi) dedi
ki: Onun bu sözlerinden bütün peygamberlere okunanın Kur'an-ı Kerim olduğu
anlaşılmaktadır. Ancak durum böyle olsaydı Kur'an-ı Kerim'in özel olarak
Rasulullah (s.a.v.)a indirilmiş olması söz konusu olmazdı.
3- Tilavet Secdesi
Kime Vaciptir:
Ebu Bekr er-Razi
(el-Cessas) bu ayet-i kerimeyi secde ayetini okuyanın da dinleyenin de tilavet
secdesi yapmasının vacip olduğuna delil göstermiştir. el-Kiya (et-Taberi) de;
bu uzak bir ihtimaldir, demektedir. Çünkü bu vasıf Yüce Allah'ın bütün
ayetlerini kapsamaktadır. Secde etmenin ağlamakla birlikte olması ve
peygamberlerin -Allah'ın salat ve selamı üzerlerine olsun- Yüce Allah'ı ve
ayetlerini ne kadar ta'zim ettiklerini ve ta'zim etme yollarını açıklamaktadır.
Bu buyrukta özel bir ayetin okunması halinde böyle bir secdeye kapanma gereğine
delalet yoktur.
4- Secde Ayeti
Okunurken Yapılacak Dua:
İlim adamları derler ki:
Secde ayetini okuyan kimsenin orada o secde ayetine uygun bir duada bulunması
gerekir. Mesela, es-Secde Süresi'ndeki secde ayetini okuduğu vakit şöyle dua
eder: ''Allah'ım, beni zatın için secde edenlerden, hamdin ile tesbih
edenlerden kıL. Senin emrine karşı büyüklük taslayanlardan olmaktan sana
sığınırım."
el-İsra Süresi'ndeki
secde ayetini okuduğunda da şöyle dua eder: "Allah'ım, beni Senin için
ağlayanlardan ve Senin önünde zillet ile eğilenlerden kıL."
Şayet bu ayeti okursa
şöyle dua eder: "Allah'ım, beni kendilerine nimet ihsan olunmuş, hidayete
erdirilmiş, Senin için secde eden, ayetlerinin okunması esnasında ağlayan
kullarından eyle!"
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN