|
YUSUF 44 |
قَالُواْ
أَضْغَاثُ
أَحْلاَمٍ
وَمَا نَحْنُ
بِتَأْوِيلِ
الأَحْلاَمِ
بِعَالِمِينَ |
44. Dediler ki:
"(Bunlar) karmakarışık rüyalardır. Biz böyle karışık rüyaların yorumunu
bilenler değiliz."
Bu buyruğa dair
açıklamalarımızı iki başlık halinde sunacağız:
1- Rüyaların Yorumunu Bilenler:
2- Rüya ilk Yorumlandığı Şekilde mi
Çıkar?
1- Rüyaların Yorumunu
Bilenler:
Yüce Allah'ın:
"Karmakarışık rüyalar" buyruğu ile ilgili olarak el-Ferra der ki: Bu
buyruğun; (...) şeklinde olması da mümkündür. (el-Ferra'nın bu görüşüne göre
"dediler" anlamındaki fiilin mef'ulü olur.) Ancak enNehhas der ki:
Nasb ile gelmesi uzak bir ihtimaldir. Çünkü ifade: Sen te'vil edilebilecek,
yorumlanabilecek bir şey görmedin. Gördüğün şeyler karmakarışık rüyalardan
ibarettir, demektir.
"Karmakarışık
...lar" kelimesinin tekili (...) dır. Bakliyat, ot ve buna benzer
birbirine karışık herşeye böyle denilir. Şair der ki: "Kendisi sebebiyle
görenin aldandığı bir karmakarışık rüya gibi."
"Biz böyle karışık
rüyaların yorumunu bilenler değiliz." ez-Zeccac der ki: Yani biz böyle
karmakarışık rüyaların yorumunu bilemeyiz, diyerek te'vili söz konusu olmayan
yorumlanamayacak şeyleri bilmediklerini söylediler. Yoksa onlar esasen yorum
bilgisini bilmediklerini söylemiş değillerdi.
Şöyle de açıklanmıştır:
Onlar "bu rüyanın" yorumunu bilemeyeceklerini söylemişlerdi.
Edğas da bu açıklamaya
göre kimisi doğru, kimisi de batıl rüyalar topluluğu demektir. Bundan dolayı
saki: "Ben size bunun yorumunu haber vereyim." demişti. Böylelikle bu
iş için gelenlerin o rüyayı yorumlayamayacakları anlaşıldı. Yoksa onlar
te'vili, yorumu yapılamayan şeyleri yorumlayabileceklerini iddia etmediler.
Şöyle de açıklanmıştır:
Onlar herhangi bir şekilde rüyayı yorumlamak maksadını gütmediler. Onlar bu
rüya ile zihnini meşgul etmesin diye, bunu hükümdarın hatırından silmek
istemişlerdi. Bu açıklamaya göre de onlar belli bir bilgiye sahib
bulunuyorlardı, demektir.
"Rüyalar"
kelimesi (...) in çoğuludur. Bu kelime ise "ha" harfi ötreli olarak
uyuyanın gördüğü şeye isimdir. Bu kökten olmak üzere "ha" harfi üstün
olarak; (...) denilir. Aynı şekilde; "Şunu gördüm" diye (geçişli ya
da harf-i cer ile geçişli) de kullanılır. Şair de der ki: "Rüyamda gördüm
onu, Rufeydaoğulları da onun yakınında idiler. O rüyamda gördüğüm hayali, sakın
uzaklaşmasın!"
Bu kelimenin asıl anlamı
ağır başlılık ve teenni ile hareket etmektir. Gelişigüzel hareket etmenin
(tayş) zıttı olan, "hilm" de buradan gelmektedir. Rüya görmeye bu
ismin veriliş sebebi, uykunun bir teenni, sükun ve rahat zamanı olduğundan
dolayıdır.
2- Rüya ilk
Yorumlandığı Şekilde mi Çıkar?
Ayet-i kerimede: Rüya
ilk yorumlandığı şekle göre çıkar, diyenlerin görüşlerinin doğru olmadığına
delil vardır. Çünkü önce ileri gelen kişiler "bunlar karmakarışık
rüyalardır" dedikleri halde bu gerçekleşmedi. Diğer taraftan Hz. Yusuf
bunu kıtlık ve bolluk yılları diye yorumladı ve yorumladığı gibi çıktı.
Yine bu buyrukta rüyanın
uçan bir kuşun ayağı üzerinde olduğu yorumlandı mı olduğu gibi gerçekleştiği
şeklindeki kanaatin yanlışlığına da delil vardır.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN