|
AL-İ İMRAN 40 |
{39}
قَالَ رَبِّ أَنَّىَ
يَكُونُ لِي
غُلاَمٌ
وَقَدْ
بَلَغَنِيَ
الْكِبَرُ
وَامْرَأَتِي
عَاقِرٌ قَالَ كَذَلِكَ
اللّهُ
يَفْعَلُ
مَا يَشَاءُ |
40. "Rabbim, ben
artık iyice kocamış, karım. da kısırken nasıl oğlum olabilir?" dedi.
"Öyle, Allah dilediğini yapar" dedi.
Denildiğine göre burada
"rabb"dan kasıt Hz. Cebrail'dir. Yani o Hz. Cebrail'e: Rabbim -ey efendim-
nasıl oğlum olabilir? diye sordu. Bu el-Kelbı'nin görüşüdür.
Kimisi de şöyle
demektedir: "Rabbim"den kastı, Yüce Allah'tır. Burada (...) edatı da
"nasıl" anlamındadır ve zarf olarak nasb mahallindedir.
Bu şekilde sorunun
anlamı iki türlü açıklanmıştır: Birincisine göre; o hem kendisi hem de hanımı
bu durumları üzere mi çocuk sahibi olacak, yoksa çocuk sahibi olabilecek hale
mi döndürülecekler? İkinci açıklamaya göre o çocuğu kısır hanımından mı yoksa
başkasından mı bağışlanacağını öğrenmek üzere soru sormuştur.
Bir diğer açıklamaya
göre anlamı şöyledir: Ben ve hanımım bu durumda iken, nasıl çocuk sahibi olmaya
layık görülebilirim? O böyle bir soruyu alçakgönüllük göstererek sormuştu. Yine
rivayet edildiğine göre dua ettiği vakit ile kendisine çocuk sahibi olacağı
müjdesinin verildiği zaman arasında kırk günlük bir süre geçmiştir. Ona bu
müjde verildiği zaman kendisi doksan yaşında idi. Hanımının yaşı da ona yakın
idi. İbn Abbas ile ed-Dahhak der ki: Ona çocuk sahibi olacağı müjdesi
verildiğinde yüzyirmi yaşında idi. Hanımı ise doksansekiz yaşındaydı. İşte
onun: "Karım da kısırken" yani çocuk doğuramayacak halde iken,
ifadesinin manası da budur.
(Kısır anlamına gelen):
Akir kelimesi aynı şekilde erkek ve kadın için kullanılır. "Akir"
denildiği gibi (kadın hakkında): Ukare de denilebilir. Akir, aynı zamanda
üzerinde hiçbir bitkinin bitmediği büyük kum yığını anlamına gelir. Ukr, şüphe
bulunmakla birlikte kendisiyle ilişki kumlan kadına mehir olarak verilen şeye
de denilir. Ukr yumurtası'nın horoz yumurtası demek olduğu söylenmiştir. Çünkü
horoz bütün ömrü boyunca tek bir yumurta yapar. Ateşin ukru ise ortası ve büyük
bir bölümü demektir. Havuzun akrı ise su içmek üzere gelen develerin durdukları
son noktadır. Bu kelime ukr şeklinde söylendiği gibi okur diye de söylenebilir.
Usr ve usur gibi. Çoğulu a'kar gelir ve bu müşterek bir lafızdır.
Yüce Allah'ın
"Öyle" kelimesi nasb mahallindedir. Yani, işte Yüce Allah bunun gibi
dilediğini yapar.
"Oğul"
anlamına gelen (...) kelimesi ileri derecede nikah arzusu anlamına gelen
(...)'dan türetilmiştir. (...) tabiri ise, dişisine yaklaşmak için duyduğu
aşırı arzudan dolayı galeyana gelmek demektir. Leyla el-Ahyeliyye der ki:
"Şifa verdi ona onulmaz hastalığından Bir oğul ki, kanalı salladığında
onun su içmesini sağladı."
"Gulam,
"bıyıkları yeni terlemiş genç demektir. Çoğulu ğılma ve ğılman diye gelir.
"Gaylem"in genç erkek ve genç kız anlamına geldiği de söylenmiştir.
Yine bu kelime erkek kaplumbağa demektir. el-Gaylem aynı zamanda bir yerin de adıdır.
Deniz coşup da ardı arkasına dalgalandığı vakit de: (...) denilir.
AYETİN DEVAMI İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN