|
HAKİM el-Müstedrek |
TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu
halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri |
|
Hakka Suresinin Tefsiri |
3899- Katade dedi ki:
"el-Hakka" her iş yapana işinin karşılığını hak olarak
gerçekleştirendir. "Hakka'nın ne olduğunu sana ne bildirdi" (Hakka,
3) buyruğu hakkında da: Bu kıyamet gününü tazim etmek içindir demiştir.
3900- * ... Bize Süfyan,
Mansur’dan tahdis etti. O Mücahid’den, o Ebu Ma'mer’den, o Abdullah b. Mesud
(r.a)’dan aziz ve celil olan Allah'ın: "O rüzgarı onlara yedi gece ve
sekiz gün peşpeşe musaHat kıldı." (el-Hakka, 7) buyruğu hakkında: Birbiri
ardı arkasına ve kesintisiz olarak (demektir).
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
Taberani, Kebir, 9061'de rivayet etmiş, Mecmau'z-Zevaid'de daha önce defalarca
açıkladığımız gibi Taberani'nin hocasından ötÜrü zayıf olduğunu söylemiştir.
Ancak bunun zayıf olmadığının doğru olduğunu yine daha önce söylemiştir.
ed-Durru'l-Mensur, vı, 406'da belirtildiği üzere hadisi el-firyabi, Abd b.
Humeyd, İbn Cerir, İbnu'l-Münzir ve başkaları rivayet etmişlerdir. Buradaki
senet sahih bir senettir.
3901- ... Bize el-Huseyn
b. Vakid, er-Rabi b. Enes'ten bildirdi. O Ebu'lAliye’den, o Ubey b. Ka'b
(r.a.)’dan aziz ve celil olan Allah'ın: "Yer ve dağlar kaldırılıp
birbirlerine bir defa çarpılarak toz olduklarında" (el-Hakka, 14) buyruğu
hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: Yer ve dağlar müminlerin yüzleri
üzerinde değil, kafirlerin yüzleri üzerinde toz haline geleceklerdir. İşte aziz
ve celil olan Allah'ın: "O günde üzerlerini toz toprak kaplamış yüzler de
vardır. Bunları da karanlık ve siyahlık kaplayacaktır." (Abese, 40-41)
buyruğu bunu anlatmaktadır.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, VI, 408'de belirtildiği Üzere Beyhaki, el-Ba's ve'n-Nuşur'da
rivayet etmiştir. Ayrıca bk. Hakim, Müstedrek, II, 515 (3954 numaralı hadis
olarak) geçmiş bulunmaktadır.
3902- ... Bize Şerik,
Simak b. Harb’den tahdis etti. O Abdullah b. Umeyra'dan, o el-Ahnef b.
Kays'dan, o el-Abbas b. Abdulmuttalib (r.a)'dan aziz ve celil olan Allah'ın:
"O günde üstlerinde bulunan sekiz (melek) Rabbinin arşını yüklenir."
(el-Hakka, 69117) buyruğu hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: Ayak
tırnakları ile diz kapakları arasında altmış üç yıllık mesafe bulunan dağ
keçisi suretinde sekiz melek.
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu Buhari ile tahriç etmemişlerdir. Bu
hadisi Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a Şuayb b. Halid er-Razi,
elVelid b. Ebi Sevr, Amr b. Sabit b. Ebi'l-Mukaddim, Simak b. Harb'den diye
müsned olarak rivayet etmişlerdir. Ancak Buhari ve Müslim bunların hiçbirisinin
rivayetini delil almamışlardır. Şuayb b. Halid'in hadisini zikredişimin sebebi
ise bu hadisler arasında delil gösterilmeye en yakın olanın o oluşundan
dolayıdır.
Diğer Tahric: İbn Ebi
Şeybe, el-Arş, 28. Hadisin aslı el-Cami'de belirtildiği gibi Ebu Davud, Tirmizi
ve İbn Mace'nin (1934) Sünenlerinde ama farklı lafızlarla yer almıştır.
3903- * ... Bize Yahya
b. el-Ala, amcası Şuayb b. Halid’den şöyle dediğini tahdis etti: Bana Simak b.
Harb, Abdullah b. Umeyra’dan tahdis etti. O el-Ahnef b. Kays’dan, o el-Abbas b.
Abdulmuttalib (r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: el-Batha'da Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte oturuyorduk. Bu sırada bir grup
geçti. Allah Rasulü ona baktıktan sonra ashabına: "Bunun adının ne
olduğunu biliyor musunuz?" diye sordu. Onlar evet bu sehab'dır (buluttur)
dediler. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "(Buna) el-muzn de
denir" Ashab: (Evet) el-muzn de denilir dediler. Allah Rasulü:
"el-Anane de (denilir)" buyurdu. Sonra: "Gök ile yer arasında ne
kadar (uzaklık) vardır biliyor musunuz?" diye sordu. Onlar hayır dediler.
Allah Rasulü şöyle buyurdu: "İkisi arasındaki mesafe -ya yetmiş bir ya
yetmiş iki ya da- yetmiş üç yıldır. Onun üstündeki sema da böyledir. Allah da
bunun üstündedir. Ademoğullarının amellerinden hiçbir şeyona gizli saklı
kalmaz. Yedinci semada ise sekiz tane dağ keçisi vardır. Bunların ayak
tırnakları ile diz kapakları arasındaki mesafe bir semadan, diğer semaya kadar
ki mesafe gibidir."
Zehebi bu senet ile
ilgili olarak şöyle diyor: Yahya vahi bir ravidir. el-Velid'in rivayet ettiği
hadis daha ceyyiddir demektedir. Derim ki: Kastettiği kişi Hakim'in hadisin
onun yolundan gelmiş olduğuna dikkat çektiği el-Velid b. Ebi Sevr'dir. Hakim
ise el-Velid'in Şuayb'e mutabaatını zikretmiştir, Yahya'ya değiL. Hadis daha
önce birkaç defa geçmişti. Ayrıca lık. II, 288 (3191 numaralı hadis) 378 (3480
numaralı hadis) 412 (3600 numaralı hadis)
3904- ... Bize Abdullah
b. Vehb tahdis etti. Bana Amr b. el-Haris, Ebu'sSemh'den haber verdi. O
Ebu'l-Heysem'den, o Ebu Said el-Hudri (r.a)'dan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den: "Erimiş maden gibi bir su ile ... " (Kehf, 29) buyruğu
hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: "Zeytinyağı tortusu gibi ona yakınlaştırılacak
olursa yüzündeki (alnındaki) perçemi düşer. Eğer gıslinden bir kova dünyaya
dökülecek olursa dünyadakilerin hepsini kokutur."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Tirmizi,
7210; Hakim'in Tuhfetu'I-Ahvezi'de yer alan sözleri daha önceden zikredilmiş
idi. Yine Hakim'in İbn Main'in, Ebu's-Semh'in Ebu'l-Heysem'den diye rivayet
ettiği hadise dair kanaatini de II, 246'da (3025 numaralı hadisin akabinde) da
geçmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte cumhur bu senedin zayıf olduğu
kanaatindedir.
3905- * ... Bize Süfyan,
Ata b. es-Saib’den tahdis etti. O Said b. Cubeyr’den, o İbn Abbas (r.a)’dan:
"Sonra da kalbinin damarını elbette koparırdık." (el-Hakka, 47)
buyruğu hakkında: O kalbin kendisine bağlı bulunduğu damardır.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'I-Mensur, VI, 413'te belirtildiği üzere el-Firyabi, Said b. Mansur,
Abd b. Humeyd, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebi Hatim rivayet etmiştir. Ayrıca bk. İbn
Kesir, Tefsir, IV, 417 hasen, sahih bir hadistir.
3906- * ... Bize Verka,
İbn Ebi Necih'ten tahdis etti. O Mücahid’den, o İbn Abbas (r.a.)’dan Aziz ve
Celil Allah'ın: "Sonra da kalbinin damarını elbette koparırdık." (el-Hakka,
46) buyruğu hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: O sırtta bulunan kalbin
(kendisine bağlı olduğu) iptir.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
3907- * ... Bize İbn
Adiy, Huseyn el-Muallim’den tahdis etti. O İbn Bureyde'den, o Ebu'l-Esved
ed-Dili ve Yahya b. Ya'mer'den, o İbn Abbas (r.a.)’dan şöyle dediğini nakletti:
el- Hatun ne demektir ki, bu ancak el-hatiun (hata işleyenler, günahkarlar)
diye söylemiştir. es-Sabun ne oluyor ki bu ancak es-Saibun (isabet ettirenler,
doğru söyleyenler, doğru yapanlar)dır.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, VI, 413'te yalnızca Hakim kaynak olarak gösterilmiştir. Buna
yakın bir rivayeti de Ali (r.al’den da kaydetmiş idi, sahihtir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Seele Sailun
(el-Mearic) Suresinin Tefsiri