|
HAKİM el-Müstedrek |
TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu
halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri |
|
1263- "Sarhoşken ... Namaza Yaklaşmayın."
(Nisa, 43) Ayetinin Nüzul Sebebi |
3252- ... Bize Süfyan,
Ata b. es-Saib’den tahdis etti. O Ebu Abdurrahman’dan, o Ali (r.a)’den şöyle
dediğini nakletti: İçkinin haram kılınmasından önce ensardan bir adam bizi
(ziyafete) davet etti. Akşam namazı vakti girince bir adam öne geçip (imam oldu
ve) "De ki Ey Kafirler" suresini okudu. Okuduğunu karıştırdı. Bunun
üzerine: "Sarhoşken ne söylediğinizi bilinceye kadar namaza
yaklaşmayın." (Nisa, 43) ayeti nazil oldu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir. Bu hadiste
çok sayıda faydalar vardır. Şöyle ki: Hariciler bu şekilde sarhoşluğu ve böyle
bir kıraati müminlerin emiri Ali b. Ebi Talib'e nispet etmekte, başkasını
sözkonusu etmemektedirler. Allah ise bu halden onu uzak tutmuştur çünkü bu
hadisin ravisi odur.
Diğer Tahric: Tirmizi
3029; Ebu Davud, 3671; İbn Cerir, 9524; ed-Durru'l-Mensur, II, 293'te. Ayrıca
Abd b. Humeyd, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebi Hatim ile en-Nehhas tarafından da
rivayet edildiğini belirtmektedir. Bu kaynakların çoğunda Kafirun suresini
okuyanın Ali olduğu belirtilmektedir. Hakim'in rivayetine gelince her ne kadar
onun adı açıkça zikredilmiyor ise de adını açıkça zikreden diğer rivayetlerle
bir çatışma arz etmemektedir. Çünkü pek çok ravinin adeti üzere kendisini
açıktan zikretmeyip, müphem bırakmış olması mümkündür. Ata da Süfyan'dan
hafızası karışmadan önce hadis dinlemiştir.
3253- ... Bize el-Huseyn
b. Vakid, Amr b. Dinar'dan bildirdi. O İkrime’den, o İbn Abbas (r.a)’dan
rivayet ettiğine göre Abdurrahman b. Avf ile bazı arkadaşları Mekke'de Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın yanına gelerek Ey Allah'ın Nebisi! Bizler
müşrik iken aziz idik ama iman ettikten sonra zelil oluverdik. Allah Rasulü:
"Ben (şimdilik) affetmek ile emrolundum. Bu sebeple savaşmayınız."
buyurdu. Onlar da savaşmadılar. Aziz ve celil olan Allah da: "Kendilerine:
(Savaştan) ellerinizi çekin, namazı dosdoğru kılın, zekatı verin denilmiş
olanlara bakmaz mısın? Şimdi onlara savaş farz kılınınca bakarsın ki içlerinden
bir grup insanlardan (müşriklerden) korkmaktadırlar ... " (Nisa, 77)
buyruğunu indirdi.
Bu Buhari'nin şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte Müslim ile bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Nesai,
VI, 3; İbn Cerir, 9951; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IX, ll; İbn Kesir, II,
514'te belirtildiği gibi İbn Ebi Hatim. el-Huseyn b. Vakid sika bir ravi
olmakla birlikte yanıldığı da olur.
3254- * ... Bize Ata b.
es-Saib, Ebu Yahya’dan tahdis etti. O İbn Abbas (r.a.)’dan yüce Allah'ın:
"Şayet (öldürülen) mümin olmakla birlikte size düşman olan bir kavimden
ise o zaman (katilin) mümin bir köleyi hürriyetine kavuşturması gerekir."
(Nisa, 92) buyruğu hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: Bir kimse Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a geliyor, İslam'a giriyor sonra kavmine geri dönüyordu.
Aralarında müşrikler de oluyor ve bir seriyye yahutta bir gazvede Müslümanlar
yanlışlıkla o mümine isabet ettirebiliyor (ölümüne sebep olabiliyor)lardı. Bunu
yapan adam bir köleyi hürriyetine kavuşturuyordu."Şayet kendileriyle
aranızda bir antlaşma bulunan bir kavimdense o vakit akrabalarına bir diyet
vermek ve mümin bir köleyi hürriyetine kavuşturmak gerekir." (Nisa, 92)
buyruğu hakkında da şunları söyledi: Kişinin kendisi antlaşmalı olmakla
birlikte kavmi de antlaşmalı kimseler iseler (bu durumda öldürülmüş olan
müminin) diyetini onlara teslim eder ve onu öldüren kişi bir köleyi hürriyetine
kavuşturur.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
Mecmau'z-Zevaid, VII, 8'de belirtildiği üzere Taberani, Evsat'ta rivayet etmiş
ve: Senedinde Ata vardır ki (ömrünün sonlarına doğru) hafızası karışmıştır.
Hadis ed-Durru'l-Mensur, II, 347'de belirtildiği gibi Beyhaki,
es-Sünenu'l-Kübra, İbn Ebi Şeybe, Musannef, İbnu'l-Münzir ve İbn Ebi Hatim
tarafından da rivayet edilmiş bulunmaktadır.
3255- *.,. Bize Haccac
b. Muhammed tahdis etti, İbn Cureyc dedi ki: Bana Ya'la b. Müslim, Said b.
Cubeyr’den haber verdi. O İbn Abbas (r.a.)’dan:
"Eğer size
yağmurdan dolayı bir zarar gelir yahut hasta bulunursanız." (Nisa, 102)
buyruğu hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: (Bu ayet) Abdurrahman b.
Avfhakkında inmiştir. (O sırada) yaralı idi.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir,
Diğer Tahric: Buhari,
4323; ed-Durru'l-Mensur, II, 379'da belirtildiği üzere İbn Cerir,
İbnu'l-Münzir, İbn Ebi Hatim ve başkaları tarafından da rivayet edilmiştir.
Hadis ile ilgili değerlendirmesinde Hakim yanılmıştır.
3256- * ... Bize Hammad
b. Eyyub, el- Haccac b. es-Savvaf'tan tahdis etti. O Eyyub'dan, o Ebu
Kilabe'den, o Ebu'l-Muhelleb'den şöyle dediğini nakletti: şu: "İş ne sizin
kuruntularınıza, ne de kitap ehlinin kuruntularına kalmıştır. Kim bir kötülük
yaparsa onun cezasını görür." (Nisa, 123) ayeti hakkında (soru sormak
üzere) Aişe (r.anha)'ın yanına gitmek üzere yola koyuldu. o: Bu(rada sözkonusu
olan kötülüğün cezası) dünya hayatında başınıza gelen musibetlerdir.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 3093; Tirmizi, 2991; İbn Hibban, 2923. Her ikisi de bu hadisi (Nebi -s.a
.. 'a) merfu olarak tahriç etmişlerdir. Bu hadisin çok sayıda şahitleri vardır
ki bunlardan birisi de daha sonra Hakim, III, 74'te gelecek olan Ebu Bekr
es-Sıddık (r.a)'ın rivayet ettiği hadis-i şeriftir. ed-Durru'l-Mensur, II,
400'de bunun çok sayıda şahidini zikretmektedir. Bu hadisi Zevaid arasında
zikretmemin sebebi burada mevkuf oluşudur.
3257- * ... Bize Ammar
b. Zureyk, Ata b. es-Saib’den tahdis etti. O Said b. Cubeyr’den, o İbn Abbas
(r.a)’dan aziz ve celil olan Allah'ın: "Öksüz kızlar hakkında kitapta
sizlere okunup duran (ayet)ler de vardır." (Nisa, 127) buyruğu ile ilgili
olarak yani surenin baş taraflarında size okunmuş bulunan miras ayetleridir.
Onlar ergenlik yaşına gelmeden önce çocuğa miras vermiyorlardı.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, II, 409öa belirtildiği gibi. İbn Ebi Şeybe, Musannefinde
Said b. Mansuröan mürselolarak rivayet etmektedir. Atanın hafızası ise
karışmıştır.
3258- * ... Bize Ma'mer,
ez-Zühri’den bildirdi. O Said b. el-Müseyyeb ile Süleyman b. Yesar’dan, onların
Rafi b. Hadic’den rivayet ettiğine göre nikahı altında yaşlanmış bir hanım
vardı. Onun üzerine genç bir kuma ile eylendi. Bu bakİreyi ona tercih etti. Birinci
hanımı ise bunu kabul etmek istemedi. Rafi de onu bir talak ile boşadı.
İddetinin bitmesine az bir süre -ala şöyle dedi: Dilersen sana döner im ve sen
de (öbürünü) sana tercih etmeme katlanırsın, dilersen de iddetin bitene kadar
sana ilişmem dedi. Karısı: Hayır, bana dön, ben de onu bana tercih etmene
katlanacağım deyince (Rafi) o'na döndü ve yeni eşini ona üstün tutup tercih
etti. Fakat eski hanımı bu şekilde öbür hanımın kendisine tercih edilmesine
katlanamadı. Onu bir efa daha boşadı ve genç kadını ona tercih etti. (Ravi)
dedi ki: İşte Allah'ın hakkında şu buyruklarını indirmiş olduğu bize ulaşmış
olan sulh de budur: "Şayet bir kadın kocasının uzaklaşmasından yahut yüz
çevirmesinden korkarsa barış yolu ile aralarını düzeltmelerinde kendileri için
bir vebal yoktur." (Nisa, 128)
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: imam
Malik, Muvatta, II, 547; ed-Durru'l-Mensur, II, 411'de belirtildiği gibi
Abdurrezzak Musannefinde bu yoldan ve Abd b. Humeyd, İbn Cerir ve İbnu'l-Münzir
bu hadisi rivayet etmişlerdir. Senedi sahihtir. Sünen'de İbn Abbas ve Aişe'den
gelmiş şahidi bulunmaktadır.
3259- * ...
el-A'meş’den, o Zerr’den, o Subey' el-Kindi’den şöyle dediğini nakletti: Ali b.
Ebi Talib (r.a)'ın yanında idim. Bir adam: Ey müminlerin emiri! Aziz ve Celil
Allah'ın: "Kıyamet günü aranızda hüküm verecek olan Allah'tır. Allah
müminlerin aleyhine kafirlere asla yol vermeyecektir." (Nisa, 141) buyruğu
hakkında ne dersin? Halbuki onlar (kafirler) müminlerle savaşmakta, üstünlük
sağlamakta (kimilerini) öldürmektedirler. Bunun üzerine Ali: Yaklaş yaklaş dedi
sonra da: "Allah kıyamet gününde onlar arasında hüküm verecektir. Allah
müminlerin aleyhine kafirlere asla yol vermeyecektir."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, II, 416'da belirtildiği üzere Abdurrezzak, Musannefde
el-Piryabi, Abd b. Humeyd, İbn Cerir ve İbnu'l-Münzir hadisi rivayet etmişlerdir.
Senedi hasendir.
3260- * ... Bize Süfyan,
Ebu Husayn’dan tahdis etti. O Said b. Cubeyr’den, o İbn Abbas (r.a.)’dan:
"Kitap ehlinden ölümünden önce ona iman etmeyecek kimseyoktur."
(Nisa, 159) buyruğu hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: (Kastedilen) Meryem
oğlu İsa'nın -Allah'ın salat ve selamı üzerine olsun- çıkışıdır.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, II, 426'da belirtildiği üzere Abd b. Humeyd ve el-Firyabi
tahriç etmiştir. Ayrıca İbn Ebi Hatim ve İbn Cerir bu hususta İbn Abbas'tan
başka bir lafızIa rivayet zikretmiş bulunmaktadır. Sahih bir hadistir. Daha
önceden geçmiş bulunmaktadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: