|
HAKİM el-Müstedrek |
TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu
halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri |
|
1207- "Ya Eyyuhhel Müddessir: Ey Örtünüp Bürünen''
(Müddessir, 1) Buyruğunun inmesi |
3045- *Bana Hafız Ahmed
b. Mansur, Taberan'da tahdis etti. Bize el-Hasen b. Ali b. Nasr tahdis etti.
Bize Ebu Hatim, Sehl b. Muhammed tahdis etti. Bize Yahya b. Zekeriya b.
Ebi'l-Havacib el-Kufi tahdis edip dedi ki: Ben el-A'meş'in elinden tutmuş idim.
Yusuf es-Semt! de diğer yan(ın)da idi. (Yusuf) ona
(el-A'meş'e) aziz ve celil olan Allah'ın: "Verrucze: pisliklerden"
(Müddessir, 5) hakkında soru sordu. Şu cevabı verdi: Ben bu hususta (ilim)
aldım. Sonra da dedi ki: Ben Kur'an'ı Yahya b. Vessab'a 30 defa okudum. Yahya
da Alkame'ye okudu. Alkame de Abdullah (b. Mesud)'a okudu. Abdullah da
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a -re harfini kesre ile:
"Verricze fehcur: pisliklerden uzak dur" (el-Müddessir, 5) diye
okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
Taberani, el-Kebir, X, 1007; ed-Durru'l-Mensur, VI, 453'te de İbn Merduye'nin
de rivayet ettiği belirtilmektedir. Kıraat ise her iki şekille de (er-rucz ve
er-ricz şekillerinde) sabittir.
3046- * ... Bize
Muhammed b. Kesir el-Mıssisi tahdis etti. Bize Ma'mer, ezZühri’den tahdis etti.
O Ebu Seleme b. Abdurrahman’dan, o Cabir b.Abdullah (r.a)'tan şöyle dediğini
nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: "Verrucze fehcur:
pisliklerden uzak dur" şeklinde re harfini ötreli olarak okuduğunu
dinledim. (Cabir ayrıca) dedi ki: Onlar (pislikler)den maksat kurtlardır.
ed-Durru'l-Mensur, VI,
452'de İbn Merduye tarafından Teftirinde tahriç edildiği belirtilmektedir.
Zehebi de el-Mıssısi hakkında: Salihcik birisidir. Ona mutabaat da edilmiştir
demektedir.
3047- *Bize Ebu Bekr
Muhammed b. Davud ez-Zahid ile Ebu Said Ahmed b. Yakub es-Sakafi tahdis edip
dediler ki. .. Bize Abdurrezzak tahdis etti.
Bize Ma'mer de haber
verdi ... Ebu Seleme’den, o Cabir (r.a.)’den şöyle dediğini nakletti:
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı vahyin fetret döneminden (bir süre
vahyin kesintiye uğramasından) söz ederken şöyle buyurduğunu dinledim: Bunun
üzerine ben: "Beni sarıp sarmalayın, beni örtülere bürüyün"dedim.
Bunun üzerine yüce Allah da: "Ey örtünüp bürünen, kalk (ve) artık uyar ve
yalnız Rabbini yücelt, elbiseni temizle, pisliklerden uzak dur."
(Müddessir, 15) buyruğunu indirdi."(Cabir) dedi ki: Onlar (er-rucz denilen
pislikler)dan kasıt kurtlardır.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte her ikisi de bu lafızIa bunu
tahriç etmemişlerdir.
3048- * ... Bize Süfyan
b. Uyeyne el-Hilali, Asım b. Ebi'n-Necud'dan tahdis etti. O Zirr b. Hubeyş'ten,
o Abdullah b. Mesud (r.a.)’dan şöyle dediğini nakletti: Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ile birlikte bir mağarada idik."Andolsun ardarda
gönderilenlere" (Mürselat, 1) buyruğu nazil oldu. Ben onu henüz ağzında
taze ve kurumamış iken ağzından alıp öğrendim. Bununla birlikte en son olarak:
"Artık bundan sonra hangi söze inanacaklar." (Mürselat, 50) buyruğunu
mu yoksa: "Onlara rükü edin denildiği zaman rükü etmezler."
(Mürselat, 48) buyruğunu mu okuyup bitirdiğini bilmiyorum.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç
etmemişlerdir .
Senedi hasendir.
3049- * ... Bize Hilal
b. Habbab, Said b. Cubeyr’den tahdis etti. O İbn Abbas (r.a)’dan, o Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)’den şöyle buyurduğunu nakletti: "Ayaklarınız
çıplak, elbisesiz ve sünnet edilmemiş olarak haşredileceksiniz." Bunun
üzerine zevcesi (Aişe -r.anha) şöyle dedi: Birimiz diğerinin avretine bakarak
mı? Allah Rasulü: "Filan kadın O günde bunlardan her bir kişinin kendine
yeter bir işi vardır" (Abese, 37) buyurdu.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: İmam
Ahmed, Müsned, 1913, 1950,2027,2096,2281,2282; Buhari, 3349 ve diğerleri;
Müslim, 2660; Tirmizi, 2539, 3388; Nesai, ıV, 114; Taberani, el-Kebir, 12312.
Tirmizi dışında kaynaklardan hiçbirisinde bu anlatımla değildir. Tirmizi
rivayetinde herhangi bir kadın diye söz etmekte ama muayyen olarak kim olduğunu
belirtmektedir. Buna göre hadis el-Işriniyye'de belirttiğimiz gibi zevaid
türündendir. [Tirmizi'nin hadisi naklettikten sonra düştüğü notta belirttiği
gibi bu hususta Aişe (r.anha)'den da rivayet gelmiş bulunmaktadır ki bu soruyu
soranın Aişe validemiz olduğu o rivayette kaydedilmektedir. Sözkonusu rivayet
Buhari'de de zaten geçmektedir. -Çeviren-]
3050- * ... Bize
el-Muafa b. İmran, İshak b. Abdullah b. Ebi Ferve’den tahdis etti. O Yahya b.
Urve b. ez-Zubeyr’den, o Urve’den, o Aişe (r.anha)’den, o Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)’den rivayet ettiğine göre: "O gaybdan yana cimrilik
etmez." (Tekvir, 24) (buyruğundaki cimrilik etmez anlamındaki
"bidanin" lafzını) zı harfi ile okurdu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Zehebi
dedi ki: İshak metruk bir ravidir. Derim ki: Hadisi Darakutni el-Efrad'da, Hatib
Tarih'inde, İbn Merduye Tefsir'inde -ed-Durru'l-Mensur, VI, 531'de belirtildiği
üzere- yer almaktadır. Zı ile kıraat ise Zadu'l-Mesir, IX, 44'de kaydedildiğine
göre İbn Kesir, Ebu Amr, Kisai ve Ruveys'in kıraatidir.
3051- *Bize Hatim b.
İsmail ve Harice b. Mus'ab, Abdurrahman b. Harmele'den tahdis etti. O Said b.
el-Müseyyeb’den, o Ebu Hureyre (r.a)'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Seni yarattı, her bir şeyini yerli yerince
koydu." (İnfitar, 7) (buyruğundaki "feade leke: her bir şeyini yerli
yerince koydu" anlamındaki lafzı (dal harfi) şeddeli olarak okurdu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Temmam,
Fevaid, 1392, Bureyde'den. Hadisin senedinde zayıflık vardır. Hakim'in
senedinde ise İbn Harmele vardır ki hadisi leyyin birisi idi. Kendisine hadis
telkin edilirdi. (Yani ravinin kendisine söylediği yanlış bir rivayeti doğru
zannedip onaylamak, kitabında olmayan bir hadis için bu senin rivayet ettiğin
bir hadismiş dendiğinde bunu fark etmeyip, kabul eden birisi idi.) Fakat kıraat
sahihtir. Zadu'l-Mesir, IX, 48'de belirtildiği gibi İbn Kesir, Nafi, Ebu Amr ve
İbn Amir'in kıraati böyledir.
3052- Bize Hafız Hakim
Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah im la yoluyla 397 yılı Rebiu'l-Evvel ayında
tahdis etti. Bize Ebu Muhammed Abdurrahman b. Hamdan el-Cellad Hemdan'da
bildirdi. Bize İshak b. Ahmed b. Mehran tahdis etti. Bize İshak b. Süleyman
er-Razi tahdis etti. Bize Ebu Cafer er-Razi, er-Rabi b. Enes'ten tahdis etti. O
Ebu'l-Aliye'den, o Ümmü Seleme (r.anha)’dan şöyle dediğini nakletti: Ben
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: "Hayır, sana ayetlerim
gerçekten gelmiş idi. Sen ise onları yalanlamış, büyüklenmiş ve kafirlerden
olmuş idin." (ez-Zümer, 9) diye okurken dinledim.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 3990. Ayrıca bk. Hakim, Müstedrek, II, 235 (2985 numaralı hadis) Hadis
ile ilgili açıklamalar orada geçmiş bulunmaktadır.
3053 - ... Bize Anbese,
Habib b. Ebi Amre’den tahdis etti. O Mücahid'den, o İbn Abbas (r.a)'dan şöyle
dediğini nakletti: Cehennemin genişliğinin ne kadar olduğunu biliyor musunuz?
(Mücahid) dedi ki: Ben bilmiyorum dedim. o: Evet, Allah'a yemin ederim ki
bilmiyorsun. Onlardan birisinin kulak yumuşağı ile omuzu arasındaki genişlik
içinde kandan ve irinden vadilerin aktığı yetmiş yıllık bir mesafedir dedi.
Ben: Nehirler (mi deyince)? o: Hayır, hayır vadiler dedi. Sonra İbn Abbas dedi
ki:
Bana müminlerin annesi
Aişe (r.anha)'ın tahdis ettiğine göre o Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'a şu: "Onlar Allah'ı gereği gibi takdir edemediler. Halbuki
kıyamet gününde arz bütünü ile onun kabzasındadır. Gökler ise onun sağ eli ile
dürülmüş olacaktır." (ez-Zümer, 67) ayeti hakkında soru sordu. O da şöyle
buyurdu: "(Yüce Allah) ben cebbarım, ben ... ben ... (diye buyuracak ve
yüce Rabbimiz kendi zatının şanını yücelttikçe yüceltecek." (İbn Abbas
devamla) dedi ki: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın minberi de onunla
birlikte sarsıldı, bizler: Mutlaka düşecek dedik.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: İmam
Ahmed, Müsned; Tirmizi; Abd b. Humeyd; Beyhaki, el-Ba's ve İbn Merduye bu
hadisi tahriç etmişlerdir. Hasen bir hadistir. Bk. ed-Durru'l-Mensur, V, 628.
Hadis buna yakın olarak İbn Ömer'den Buhari, 6977; Müslim, 2788 ve başka
kaynaklarda yer almaktadır.
3054- * ... Bize Ebu
Usame, Ömer b. Muhammed'den tahdis etti. O Zeyd b. Eslem’den, o babasından, o
Ebu Hureyre (r.a.)’den, o Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'tan rivayet
ettiğine göre Allah Rasulü Cibril (a.s)'a şu: ""Sur'a üfürülmüş
-Allah'ın diledikleri müstesna- göklerde ve yerde olanların hepsi ölmüş
olacaktır." (Zümer, 68) ayeti hakkında Allah'ın öldürmek istemediği
kimseler kimlerdir?" diye sordu. Cibril: Onlar aziz ve celil olan Allah'ın
şahitleridir dedi.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Senedi
hasendir. Ebu Ya'la, Müsned; Darakutni, Efrad; İbnu'I-Münzir; İbn Merduye;
Beyhaki, el-Bas; Said b. Mansur ve Abd b. Humeyd rivayet etmişlerdir. Bk.
ed-Durru'l-Mensur, V, 630
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: