HAKİM

el-Müstedrek

TEFSİR-2

Sened Sahih Olduğu halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri

 

1205- Kıtale Dair Nazil Olan ilk Ayet-i Kerime

 

3022- ... Bize Ebu Hezeyfe tahdis etti. Bize Süfyan, el-A'meş'ten tahdis etti. O, Müslim el-Batin'den, o Said b. el-Cubeyr'den, o İbn Abbas (r.a)'dan şöyle dediğini nakletti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Mekke'den çıkartıldığı vakit Ebu Bekr: Nebilerini çıkardılar inna lillah ve inna ileyhi raciun. Andolsun helak olacaklardır dedi. Bunun üzerine yüce Allah: "Kendileri ile savaşılanlara zulme uğradıkları için (cihada) izin verildi. Allah onlara yardım etmeye elbette kadirdir." (Hac, 39) buyruğunu indirdi. (İbn Abbas) dedi ki: Bu savaş hakkında inen ilk ayet-i kerimedir.

 

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte Ebu Huzeyfe’den başkası da bu hadisi nakletmiş bulunmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Diğer Tahric: Tirmizi, 3170; Nesai, VI, 2; İmam Ahmed, Müsned, 1865. Tirmizi bu hadisin hasen olduğunu belirttikten sonra dikkat çektiği gibi Said'den mürselolarak da rivayet etmiştir. Doğrusu da bu hadisin mürselolduğudur. Ayrıca bk. Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, 11345; İbn Hibban, Sahih, 4710; Taberi, Tefsir, XVII, 172; Taberani, el-Kebir, 12336

 

 

 

3023- * ... Bize Yahya b. Raşid, Halid el-Hazza'dan tahdis etti. O Abdullah b. Ubeyd b. Umeyr el- Leysi’den, o babasından şöyle dediğini nakletti: Ben Aişe (r.anha)'ya şöyle dedim: Ey müminlerin annesi Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şu: "Onlar ki verdiklerini verirlerken" (el-Muminun, 60) buyruğunu nasıl okurdu. Aişe dedi ki: Şehadet ederim ki ben Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı bunu: "Yu'tune: verirlerken" diye okumuştur.

 

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Diğer Tahric: Hadis daha önce II, 235'te (2977 numara ile) buna yakın olarak geçmiş bulunmaktadır.

 

 

 

3024- * ... Bize Yahya b. Seleme b. Kuheyl babasından tahdis etti. O Mücahid’den, o İbn Abbas (r.a.)’dan rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Geceleyin onun (Kur'an) hakkında hezeyanlar ederdiniz." (Muminun, 67) diye okurdu. (İbn Abbas) dedi ki: Müşrikler Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hakkında hezeyanlarda bulunuyorlardı.

 

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Diğer Tahric: Mecmau'z-Zevaid, VII, 73'te hadisin Taberani tarafından rivayet edildiğini belirterek Yahya'dan ötürü de zayıf olduğunu söylemektedir. Zehebi de böyle demiştir.

 

 

 

3025- ... Bize Nuaym b. Hammad, Ahmed b. Cemil el-Mervez! ve Abde b. Süleyman et-Tarsus! tahdis edip dediler ki: Bize Abdullah b. el-Mubarek tahdis etti, bize Said b. Yezid Ebu Şuca, Ebu's-Semh, Durrac b. Sem'an'dan bildirdi. O Ebu'l-Heysem, Süleyman b. Amr b. Abd el-Utvari'den, o Ebu Said (r.a)’dan, o Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'tan: "Orada dudakları (aşırı sıcaktan) gerileceğinden dişleri sırıtıp kalacaktır." (el-Muminun, 104) buyruğu hakkında şöyle buyurduğunu nakletti: "Ateş onu yakacak. Bundan dolayı üst dudağı başının ortasına varıncaya kadar yukarı çekilecek. Alt dudağı ise göbeğine varıncaya kadar gevşeyecek (sarkacak)."

 

Bu Mısırlıların isnadı ile gelen hadislerden birisi olarak sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

Ben Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub'u şöyle derken dinledim: Ben el-Abbas b. Muhammed ed-Duri'yi şöyle derken dinledim: Yahya b. Main'e, Dunac'ın, Ebu'l-Heysem'den onun Ebu Said'den diye rivayet ettiği hadislerin durumu hakkında soru sordum. o: Bu sahih bir senettir diye cevap verdi.

 

Diğer Tahric: Tirmizi, 3175; İmam Ahmed, Müsned, IlI, 88; ed-Durru'l-Mensur, V, 16'da. Ayrıca Abd b. Humeyd, İbn Ebi'd-Dünya, Sıfatu'n-Nar, Ebu Ya'la, Müsned, İbnu'l-Münzir, İbn Ebi Hatem, İbn Merduye ve Ebu Nuaym, Hilyetu'l-Evliya'da da rivayet edilmiş olduğunu belirtmektedir. Hadis ileride II, 395'te (3542 numara ile) gelecektir. Tirmizi: Hasen, Sahih, garib bir hadistir demiştir.

 

 

 

3026- * ... Bize Bekr b. Huneys, Muhammed b. Said'den tahdis etti. O Ubade b. Nusey’den, o Abdurrahman b. Ganm’den şöyle dediğini nakletti:

Muaz'a aziz ve celil olan Allah'ın: " ... Edinmek bize yaraşmaz" (el-Furkan, 18) buyruğundaki bizim edinmemiz anlamına gelen ("nettehize" kelimesini nettahize şeklinde mi) yoksa "nüttehaze: edinilmeniz" diye mi okudu? diye sordu. o: Ben Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı: "Senden başkalarını ... edinmemiz" diye -nun harfini nasb ederek- (nettahize şeklinde) okurken dinledim dedi,

 

Muhammed b. Said yalancilıkla itham edildiği gibi Bekr (b. Huneys) da vahi bir ravidir. Hakim de (Muhammed hususunda) kitabın şartına uygun olmadığını belirterek mazeret beyan edecektir.

 

 

 

3037- * ... Bize Bekr b. Huneys, Muhammed b. Said'den tahdis etti. O Ubade b. Nusey’den, o Abdurrahman b. Ganm’den şöyle dediğini nakletti:

Muaz b. Cebel'e aziz ve celil olan Allah'ın: "Eliflam mim, Rumlar yenildiler" (Rum, 1-2) buyruğu hakkında soru sordum. (Buradaki yenildiler anlamındaki gulibet şeklinde mi) yoksa "galebet: yendiler" şeklinde mi? diye sordum. O şöyle dedi: RasuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana: "Elif, lam, mim, Rumlar yenildiler (gulibet)" diye okumayı öğretti dedi.

 

Biz bu iki hadisi ancak bu senet ile yazdık. Şu kadar var ki Muhammed b.

Said eş-Şami bu kitabın şartına uygun (bir ravi) değildir.

 

 

 

3028- ... fudayl b. Merzuk'tan, o Atiye el-Avfi’den şöyle dediğini nakletti: Ben İbn Ömer'e: "Allah sizi (önce) bir zaaftan yaratan sonra zayıflığın ardından kuvvet sonra kuvvetin ardından zayıflık ve ihtiyarlık kılandır." (Rum, 54) buyruğunu okudu. İbn Ömer (r.a) da şöyle dedi: "Allah sizi (önce) bir zayıflıktan yaratan sonra zayıflığın ardından bir kuvvet sonra kuvvetin ardından bir zayıflık ve ihtiyarlık yaratandır" (buyruğunda geçen "zayıflık, zaaf" anlamındaki lafızlan "da'f" şeklinde değil de "du'f'' şeklinde okudu.) Sonra İbn Ömer şöyle dedi: Ben de Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a senin bana okuduğun şekilde okudum. O benim seni düzelttiğim gibi benim de okumamı düzeltti.

 

Bu hadisi Atiye el-Avfi münferiden rivayet etmiş bulunmaktadır. Buhari ve Müslim ise onun rivayetlerini delil göstermemişlerdir. Müslim de el- fudayl b. Merzuk'un rivayetini delil göstermemiştir.

 

Diğer Tahric: Ebu Davud, 3978; Tirmizi, 2936; Temmam, Fevaid, 1381; İmam Ahmed, Müsned, II, 58; İbnu'l-Arabi, 114/a. Hepsi Atiye'den diye rivayet etmişlerdir ki o da zayıfbir ravidir.

 

 

 

3029- * ... Bize Ammar b. Muhammed, el-A'meş'ten tahdis etti. O Ebu Salih'ten, o Ebu Hureyre (r.a)’den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onlara gözleri aydınlatan ne nimetler gizlendiğini hiçbir kimse bilmez." (es-Secde, 17) diye okumuştur.

 

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Senedi ceyyiddir.

 

 

 

3030- * ... Bize Bakiyye tahdis etti, bana Abbad b. İshak tahdis etti. Bize Abdullah b. Vakid, İbn Ömer (r.a)’den tahdis etti. O Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'tan: "Denize de ardından ... katılsa" (Lokman, 27) (buyruğundaki "el-bahru: deniz" kelimesini) ref ile (ötre ile) okuduğunu rivayet etmektedir. 

 

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Diğer Tahric: ed-Durru'l-Mensur, V, 323'te yalnızca Hakim tarafından rivayet edildiği belirtilmektedir, "el-Bahru" kelimesinin ref ile okunuşu bizim (Asım kıraati) ile İbn Kesir, Hamza, Kisa ve Nafi'in de kıraatidir,

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

1206- Şehitlerin Kabirlerini Ziyaret Etmek ve Onların Kıyamet Gününe Kadar Selamı Aldıkları