|
HAKİM el-Müstedrek |
TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu
halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri |
|
1202- "Ey iman Edenler! Allah Yolunda Cihada
Çıktığınız Zaman iyice Araştırın'' (Nisa, 94) Ayetinin Nüzulüne Dair |
2974- ... Bize Ubeydullah
b. Musa tahdis etti, bize İsrail, Simak'tan bildirdi. O İkrime’den, o İbn Abbas
(r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: Suleym oğullarından
bir adam beraberinde koyunları ile birlikte, Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'ın ashabından birkaç kişinin yanından geçti. Kendilerine selam verdi,
onlar: Bunun size selam vermesinin tek sebebi, sizden gelecek zarara karşı
kendisini korumaktır dediler. Onun üzerine hücum edip, onu öldürdüler,
koyunlarını aldılar. O koyunları alıp Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye
getirdiler. Bunun üzerine şanı yüce Allah: "Ey iman edenler! Allah yolunda
cihada çıktığınız zaman iyice araştırın. Size selam verene dünya hayatının
menfaatini arayarak sen mümin değilsin demeyin ... Önceleri siz de böyle idiniz
de Allah size lutfetti. O halde iyice araştırın." (Nisa, 94) buyruğuna
kadar indirdi.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Buhari,
4591; Müslim, 3025; Tirmizi, 3030; Ebu Davud. 3974; İbn Hibban, Sahih, 4752. Hadis
ile ilgili değerlendirmesinde Hakim yanılmıştır çünkü hadis her iki sahihte de
vardır.
2975- ... Bize İbrahim
b. İsmail el-Eşheri, Davud b. Husayn'dan tahdis etti. O İkrime’den, o İbn Abbas
(r.a)’dan rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Bir nebi için hainlik etmek olur şey değildir." (Al-i İmran, 161)
buyruğu(ndaki "Hainlik etmek anlamındaki""en yeğulle"
kelimesini) ye harfi fethalı olarak okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Zehebi
Telhis'inde zayıf olduğunu hatta vahi olduğunu söylemiştir. Derim ki: İbrahim
zayıfbir rayidir. Aynı şekilde Davud da eğer burada olduğu gibi İkrime'den
rivayette bulunmuşsa (o da zayıftır).
2976- * ... Bize İsmail
b. Kays, Nafi' b. Ebi Nuaym’dan ("fe rihanun makbudah: alacağınız rehinler
de yeter" (el-Bakara, 283) buyruğunu) "fe ruhunun makbudah"
şeklinde (he harfinden sonra elifsiz olarak) okuduğunu tahdis etti. Sonra Nafi'
dedi ki: Bana Harice b. Zeyd b. Sabit (böyle) akut up dedi ki: Bana Zeyd b.
Sabit (böyle) okutup dedi ki: Bana Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
(böylece) elifsiz olarak "fe ruhunun makbudah" şeklinde okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Dikkatle
inceleyenin göreceği gibi senedinde hem zayıflık, hem kopukluk bulunmaktadır.
Zehebi de İsmail vahi bir rayidir demiştir.
2977- * ... Bize Yahya
b. Raşid tahdis etti: Bize Halid el-Hazza, Abdullah b. Ubeyd b. Umeyr’den
tahdis etti. O babasından şöyle dediğini tahdis etti:
Aişe (r.anha)'a dedi ki:
Müminlerin annesi Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Vellezine
yu'tune ma atev: Verdiklerini verirlerken" (el-Muminun, 60) buyruğunu
nasıl okurdu? O bana iki okuyuştan (atev ve etev) okuyuşlarından hangisini daha
çok seversin? dedi. Ben: İki okuyuştan birisini kırmızı tüylü develerden bile
daha çok severim dedi. O: Hangi okuyuştur? dedi. Ben: "Vellezine yu'tune
ma etev: yaptıklarını yaparlarken" okuyuşudur dedim. O: Ben de Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı bunu bu şekilde okurken dinlemiştim.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Yahya
zayıf bir ravidir. Sahih'te Aişe'nin bu ayeti Tefsiri de yer almış bulunmaktadır.
Ancak Buhari ve Müslim'de bu anlatım ile zikredilmemiştir. Ayrıca bk. Hakim,
Müstedrek, II, 246 (3023 numaralı hadis) hadis aynı zamanda Mecmau'z-Zevaid,
VII, 73'te belirtildiği gibi İmam Ahmed'in Müsned'inde buradakinden daha uzun
bir şekilde yer almaktadır. Müsnedöeki senette İsmail b. Müslim el-Mekki de
vardır.
2978- ... Bize Budeyl b.
Meysara el- Ukayli, Abdullah b. Şakik’den tahdis etti. O Aişe (r.anha) Nebi
(s.arı ("re" harfi ötreli olarak): "Feruhun ve reyhan: Artık
rahatlık, güzel kokular ... vardır" (Vakıa, 89) diye okurken dinlemiştir.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Ebu
Davud et-Tayalisi, Müsned, 1557; Nesai, Tefsir, 586; Ebu Ya'la, Müsned, VIII,
13, 110, 106; Tirmizi, 2938; Buhari, et-Tarihu'l-Kebir, VIII, 223; Taberani,
Sağir, I, 251. Tirmizi has en olduğunu söylemiştir. Derim ki: Aksine çeşitli
rivayet yollarıyla sahih bir hadistir. İleride IL 250'de (3043 numaralı hadis
olarak) gelecektir.
2979- * ... Bize Harmele
b. İmran tahdis etti, bana Ebu Yunus tahdis etti: Ebu Hureyre (r.a)'ı şu ayet-i
kerimeyi okurken dinledim: "Şüphesiz ki Allah size emanetleri ehline
vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi
emreder. Gerçekten Allah bununla size ne güzel öğüt verir. Şüphe yok ki Allah
hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir." (Nisa, 58)
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Senedi ceyyiddir.
2980- * ... Bize Ebu Salih
Abdullah b. Salih tahdis etti. Bana Musa b. Ali b. Rebah babasından tahdis
etti. O Amr b. el-As (r.a)'dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bana elbiselerini giyin, silahını kuşan sonra da yanıma gel
diye haber gönderdi. Ben de elbiselerimi giyinip, silahımı kuşandım. Sonra onun
yanına gittim. Oturmuş abdest aldığını gördüm. Aşağıdan yukarıya doğru bana
baktı sonra başını önüne eğdi sonra şöyle buyurdu: "Ey Amr! Ben seni bir
ordunun başında (kumandan olarak) götürmek istiyorum. Allah sana hem ganimet
verecek, hem de sana esenlik verecektir. Senin adına iyi bir şekilde bir miktar
mal sahibi olmanı da arzu etmekteyim." Ben: Ey Allah'ın Rasulü mal için
Müslüman olmadım. Ben sadece İslam'ı arzu ederek ve seninle birlikte olmak
isteği ile Müslüman oldum dedim. Allah Rasulü şöyle buyurdu: "Ey Amr! İyi
mal, iyi adama çok güzel yakışır." Bu sözleri ile (ni'me: ne iyidir, ne
güzeldir anlamında kullanılan kelimenin "naimen" şeklinde) nun harfi
fethalı, ayn harfi de kesreli olarak kullandığını kastetmektedir.
Bu hadis Musa b. Ali
b. Rebah'ın rivayeti dolayısıyla Müslim'in şartına göre sahihtir. Ebu Salih
dolayısıyla da Buhari'nin şartına göre sahihtir.
Diğer Tahric: Hadis
daha önce II, 2'de (2175 numaralı hadis olarak) geçmiş bulunmaktadır.
Kaynakları için oraya bakınız.
2981 - ... Bana Ebu Ali
b. Yezid, İbn Şihab’dan haber verdi. Onun Enes'ten rivayet ettiğine göre Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) (el-Maide, 45) buyruğunu: "Biz onlara o
Tevrat'ta şunu yazmıştık: "Cana can ... " (buyruğundaki "en-nefs
e" kelimesini) nasb ile "ve'l-aynu bi'l-ayni: göze göz"
buyruğunu da "(birinci "ve'laynu" göz kelimesini) ref ile
okurdu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Hadisi Muhammed b. Muaviye
en-NeysahUri de Abdullah b. elMubarek'ten bazı lafızların ziyadesi ile rivayet
etmiş bulunmaktadır.
Diğer Tahric: Tirmizi,
2930; Ebu Davud, 3976,3977. Tirmizi hasen, garibtir demiştir. Ayrıca bk.
Mecmau'z-Zevaid, VII, 154
2982- Bunu bize Hafız Ebu
Abdullah Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize Yahya b. Muhammed b. Yahya
eş-Şehid tahdis etti. Bize Ebu Ali Muhammed b. Muaviye en-Neysaburi Mekke'de
tahdis etti. Bize İbnu'l-Mubarek, Yunus b. Yezid’den tahdis etti. O Yunus b.
Yezid'in (kendi) kardeşi olan Ebu Ali b. Yezid’den, o ez-Zühri’den, o Enes'ten
rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cana can, göze
göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş yaralarda birbirine kısas
yapılır." (el-Maide, 45) diye okunmuştur.
Muhammed b. Muaviye bu
kitabın şartına uygun (ravilerden) değildir.
2983- ... Bana el-Kasım
b. Ebi Eyyub tahdis etti, bana Said b. Cubeyr tahdis edip dedi ki: Abdullah b.
Abbas (r.a)'a Şanı Yüce Allah'ın: "Ve seni deneyip mihnetten mihnete
uğrattık" buyruğu hakkında ona sorduk da o Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e isnad ettiği bir hadisini naklederken "Raculani minellezine
yehafune: (Allah'tan) korkan kimselerden iki kişi" (el-Maide, 23)
(buyruğundaki yehafune kelimesini) ye harfi ötreli olarak (yuhafune) şeklinde
okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Bu uzun
hadisin parçasıdır. Bunu Ebu Ya'la, Müsned'inde bu yoldan rivayet etmiş. Hakim
de bu hadisi buradaki şahide göre ihtisar Ye iktisar etmiştir. Ayrıca bk.
Mecmau'z-Zevaid, VII, 56-66 senedindeki rayilerin sika olduklarını da
söylemiştir.
2984- * ... Bize
el-Mu'temir b. Süleyman babasından tahdis etti. O Ata b. es-Saib'den, o
İkrime’den, o İbn Abbas (r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: "O en yüce
Rabbinin ismini tesbih et." (el-A'la, 1) ayeti nazil olunca Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bunların hepsi İbrahim ile
Musa'nın sahifelerinde de vardır," "Attığı zaman yıldız(lar)a
andolsun ki., ," (en-Necm, 1) nazil olup da (aynı surenin): "ve
İbrahimellezi veffa: Ahdine bağlı İbrahim'in ... " (en-Necm, 37) ayetinde
("veffa: ahdini tastamam yerine getiren"deki fe harfini) sakil
(şeddeli) olarak okudu ve: Yük taşıyıcı hiçbir kimsenin başkasının (günah)
yükünü yüklenmeyeceğini" (en-Necm, 38) buyruğunu: "İşte bu da önceki
uyarıp, korkutanlardan bir uyarıp korkutandır." (en-Necm, 56) buyruğuna
kadar okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
Mecmau'z-Zevaid, VII, 137'de Bezzar'ın Müsned'inde muhtasar olarak bu hadisi
tahriç ettiğini belirtmekte ve: Senedinde Ata b. es-Saib vardır ki hafızası
(son zamanlarında) karışmıştır demektedir.
2985- ... Bize Ebu Cafer
İsa b. Mahan, er-Rabi b. Enes'ten tahdis etti. O Ebu'l-Aliye’den, o Ümmü Seleme
(r.anha)'dan şöyle dediğini nakletti: Ben Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı:
"Hayır, sana ayetlerim gerçekten gelmiş idi. Sen ise onları yalanlamış,
büyüklenmiş ve kafirlerden olmuş idin." (Zümer, 59) diye okurken dinledim.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 3990. Bu er- Rabi'in mÜrsel bir rivayetidir. ÇÜnkÜ o ÜmmÜ Seleme'ye
yetişmemiştir. Evet, Ebu Davud böyle demiştir. ÇÜnkÜ onda bu senet Ebu Aliye'den
bir başkasından diye zikredilmektedir. Burada ise Hakim'in senedinde rivayet
mevsuldÜr. Böyle bir durumda sika bir ravinin yaptığı fazlalık ise kabul
edilir. Ayrıca bk. Hakim, Müstedrek, II, 252 (3052 numaralı hadis)
2986- * ... Bize
Süleyman b. Bilal, Cafer b. Muhammed’den tahdis etti. O babasından, o
Ubeydullah b. Ebi Nafi’den, o Ali b. Ebi Talib (r.a)’den rivayet ettiğine göre
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Haksızlığa uğrayan (mirasçı)lardan
(ölene) en yakın başka iki kişi..." (el-Maide, 107) diye okurken dinledim.
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bunu tahriç etmemişlerdir.
Senedi sahihtir.
2987- * ... Bize Hammad
b. Abdullah b. Osman b. Huseym babasından tahdis etti. O Said b. Cubeyr’den
diye nakletti. Hammad (rivayetinde) dedi ki: Ben bunu ayrıca Said b.
Cubeyr’den, o İbn Abbas (r.a)’dan diye de dinledim. Buna göre Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "çamurlu bir pınarda" (el-Kehf, 86)
diye okurdu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
Taberani, Sağir, II, 124. Ayrıca bk. Mecmau'z-Zevaid, VII, 155 ve II, 225'e de
bakınız.
2988- * ... Bize Şu'be,
Amr b. Ebi Hakim’den tahdis etti. O Abdullah b. Bureyde'den şöyle dediğini
nakletti: Ebu'l-Esved ed-Dili ile Cubeyr b. Hayye es-Sakafi, İbn Ziyad'ın
yanında idi. (Abdullah) dedi ki: Şu: "Andolsun aranızdaki bağlar kesilmiş
... "(En'am, 94) buyruğunu sözkonusu ettiler. Hatta (haklı çıkan için)
ödüller dahi ortaya koydular. Bunun üzerine Eslem b. Zur'a dedi ki: Ben Ebu
Musa'yı: "Aranızdaki bağlar kesilmiş" diye okurken dinledim dedi.
Onlardan birisi: Benimle senin aranda yanımıza girecek ilk kişi hakem olsun.
Yanımıza Yahya b. Yamer girdi, ona sordular. Bunun üzerine Yahya: "Andolsun
aranızdaki bağlar kesilmiş" buyruğunda (kesilmiş anlamındaki
"tekattaa" kelimesi) ref ile okudu ve Yahya dedi ki: Şüphesiz ki Ebu
Musa aldanacak kimselerden değildir ve ben onu (yanlış okuyar diye) itham da
etmiyorum.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Onlardan herhangi bir
kimse bu hadisi merfu olarak zikretmemiştir. Hadis İmam Ahmed, Müsned'inde yer
almaktadır. Senedi de sahihtir.
2989- * ... Bize Bekr b.
Huneys, Muhammed b. Said'den tahdis etti. O Ubade b. Nusey'den, o Abdurrahman
b. Ğanm el-Eş'ari'den şöyle dediğini nakletti: Muaz b. Cebel (r.a)'a
havarilerin: "Rabbin ... indirebilir mi?" (Maide, 112) buyruğu (böyle
midir) yoksa: "Hel testatiu Rabbeke: Rabbinden (isteye)bilir misin?"
şeklinde (yestatiu'nun te ile testatiu şeklinde okunması) suretinde midir?
dedim. Bana şu cevabı verdi: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana:
"Hel testatiu: ... (isteye)bilir misin?" şeklinde te harfi ile
okumayı öğretti dedi.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Tirmizi,
293ı'de bundan başka bir yoldan rivayet etmiş ve rivayet ettiği yolun dışında
bir yoldan nakledilmediğini zannederek: Bu garib bir hadistir, bunu ancak
Rişdi'nin rivayet ettiği bir hadis olarak biliyoruz, senedi de pek kavi
değildir demektedir. Derim ki: Ama Hakim'in rivayetinde hem ona, hem de onun
hocasına mutabaat olunmuştur. Burada sözü edilen kıraat de Kisai'nin
kıraatidir.
2990- ... İbn Ebi
Zi'b’den, o Said el-Makburi’den, o Ebu Hureyre (r.a)’den, o Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)’den şöyle buyurduğunu nakletti: "Kıyamet gününde İbrahim
babası Azer ile karşılaşır. Azer'in yüzü üzerinde ise kederli ve tozlu
olacaktır. İbrahim ona: Ben sana bana karşı gelme dememiş miydim? diyecek.
Babası ona: Bugün sana karşı gelmeyeceğim diyecek. İbrahim de: Rabbim sen bana
ölümden sonra diriltilecekleri günde beni rüsvay etmeyeceğine söz vermiştin. Bu
uzak olasıca babamın rüsvaylığından daha büyük hangi rüsvaylık vardır? diyecek.
Yüce Allah şöyle buyurdu: Şüphesiz ki ben cenneti kafirlere haram ettim. Sonra:
Ey İbrahim ayaklarının altında ne var buyuracak. İbrahim aşağıya bakacağı vakit
kanına bulanmış (pislik içerisinde kalmış) bir sırtlan o hayvan ayaklarından
yakalanarak cehennem ateşine atılacaktır."
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bu-
nu tahriç
etmemişlerdir .
Diğer Tahric: Buhari,
3172. Bu yoldan ve aynı ifadelerden. Şu kadar var ki "zibh: kesilmiş
hayvan" yerine "zihh: erkek sırtlan" demiştir. Hadis ile ilgili
değerlendirmesinde Hakim yanılmıştır.
2991 - ... Bize Ahmed b.
el- Kasım b. Ebi Berze tahdis etti, bize Vehb b. Zem'a babasından bildirdi. O
Humeyd b. Kays el-A'rec'den, o Mücahid'den, o İbn Abbas (r.a)’dan, o Ubey b.
Ka'b (r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bana: "Ta ki onlar sen (başkasından) okumuşsun desinler" (En'am, 105)
buyruğunu okuttu. Bununla sin harfini sükun, te harfini de nasb ile okuduğunu
kastetmektedir.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Bk.
Mecmau'z-Zevaid, VII, 21. Orada İbn Abbas'tan gelen rivayet bundan farklıdır.
Bu şekildeki okuyuş ise meşhur bir okuyuştur.
2992- * ... Bize Ebu
Bekr b. Ayyaş, Asım’dan tahdis etti. O Zin’den, o Abdullah'tan şöyle dediğini
nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir çizgi çizdi. O çizginin
sağından da, solundan da birer çizgi çizdi. Sonra da: "Şüphesiz ki bu
benim dosdoğru yolumdur. O halde ona uyun, başka yollara uymayın. Sonra sizi
onun yolundan ayırırlar." (En'am, 153) buyruğunu okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: İbn
Hibban, Sahih, no: 7, hasen bir hadistir. İleride kaynakları II, 3 18'de
gösterilecektir.
2993- * ... Bize Harun
b. Hatim el-Mukri tahdis etti, bize Ebu Muaviye ile Muhammed b. Fudayl ve
Abdullah b. Numeyr el-A'meş'ten tahdis etti. O el-Minhal b. Amr'dan, o
Zazan'dan, o el-Bera (r.a)'dan şöyle dediğini nakletti: Ben Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'ı: "Onlara gök kapıları açılmayacaktır" (el-A'raf,
40) (ayetindeki -Asım kıraatinde- "tufettehu" şeklindeki kelimeyi te
harfini) şeddesiz olarak okurken dinledim.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
Senedinde Harun vardır ki Ebu Zur'a onun rivayetini almamıştir. Bunu da Zehebi,
Telhis'inde ifade etmektedir. Hadisin aslı Sünen'de uzun uzadıya yer alınıştır
ki bu da sabit ve meşhur bir hadistir.
2994- * ... Bana Hammad
b. Seleme, Sabit'ten tahdis etti. O Enes (r.a)’den rivayet ettiğine göre Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Dekken: paramparça" (el-A'raf, 143)
buyruğunu meddetmeksizin ve tenvinli olarak okudu.
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bunu tahriç etmemişlerdir.
Senedi ceyyiddiL
2995- * .. , Bize Sellam
b. Süleyman el-Medaini tahdis etti. Bize Ebu Amr b, el-Ala, Nafi’den tahdis
etti. O İbn Ömer (r,a)’den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Şimdi Allah zaafınız olduğunu bildiğinizden ötürü sizden (o ağır
yükü) hafifletti." (Enfal, 66) buyruğunu (zaaf anlamını verdiğimiz
"da'fen" kelimesini dat harfi) ötreli olarak (du'fen şeklinde) okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Temmam,
Fevaid, 1379, Ravilerinden Zehebi'nin de dikkat çektiği gibi Sellam zayıfbir
ravidir. Hadis İbn Adiy, III, 311 'de bu yoldan rivayet edilmektedir_ Ref ile
okumaktan maksat (da'fen kelimesindeki) dat harfinin ötreli okunacağıdır.
2996- Bize haber verdi.
Mahbub b. el-Hasen, Halid el-Hazza'dan, o İbn Sirin’den, o Enes (r.a)’den diye
rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "esirler(inden
fidye) alması" diye (yekune kelimesini tekune diye) okumuştUr.
Sahih bir hadistir.
Senedinde baş
taraflarından açıkça görülen bir düşüklüklük vardır, Mahbub ise saduk (oldukça
doğru sözlü) birisi olmakla birlikte bir parça leyyin bir ravidir,
2997- ... Bize Halid b.
Yezid, Said b. Ebi Hilal’den bildirdi. O Ebu Abdullah Nuaym b. Abdullah
el-Mücmir'den şöyle dediğini nakletti: Bana Suhayb'in haber verdiğine göre o
Ebu Hureyre ve Ebu Said el-Hudri (r.a)'ı şöyle derken dinlemiştir: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberin üstünde bize hutbe vererek:
Üç defa "Nefsim
elinde olana yemin ederim" dedi sonra sustu. Bizden her birimiz Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın yemini dolayısıyla başını önüne eğerek
üzüntüsünden ağlamaya koyulduk. Sonra şöyle buyurdu: "Bir kul eğer beş
vakit namazı kılmış, ramazan orucunu tutmuş, yedi büyük günahtan uzak kalmış
olarak gelecek olursa (kim olursa olsun) mutlaka kıyamet gününde ona cennetin
kapıları -cennet (sevinçle) çalkalanıp aydınlanarak- açılır." Sonra da:
"Size yasaklanan büyük günahlardan sakınırsanız sizin (küçük)
günahlarınızı örteriz." (Nisa, 31) buyruğunu okudu.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: İbn
Cerir bu hadisin Tefsirini yaparken bu hadisi rivayet etmiştir. Ayrıca İbn
Hibban, Sahih, 1219; Nesai, V, 9. Son bölümü Nesai'de yoktur.
2998- * ... Amr b.
Osman’dan, o Usame b. Zeyd (r.a)’dan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)’den
şöyle buyurduğunu nakletti: İki ayrı din mensubu birbirine mirasçı olamaz.
Müslüman bir kimse bir kafire, kafir bir kişi de bir müslümana mirasçı olmaz.
Sonra şu buyruğu okudu: "Kafir olanlar da birbirinin velileridir. Eğer siz
bunu yapmazsanız yeryüzünde bir fitne ve büyük bir fesad olur." (Enfal,
73) (buyruğundaki: "Eğer siz bunu yapmazsanız" anlamındaki:
"illa tef'aluhum" buyruğunu) ya ile (illa yef'aluhu: eğer o kafirler
bunu yapmazlarsa anlamında) diye okudu.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Hadisin
baş tarafları Buhari, 1588; Müs!im, 1351, 1614; İmam Ahmed, Müsned, V, 200-203,
208, 209; Nesai, es-Sünenu'l-Kübra ve Taberani, el-Kebir, I, 127; İbn Ebi
Şeybe, Musannef, XI, 370
2999- ... Bize Müslim b.
Halid ez-Zinci, Abdullah b. Tavus'tan tahdis etti.
O babasından, o İbn
Abbas (r.a)’dan hadisi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye ref ederek:
"Andolsun ki içinizden size öyle bir peygamber gelmiştir ki..."
(et-Tevbe, 28) buyruğunu (min enfüsiküm: içinizden kelimesini) sizin değeri,
kadri en büyüklerinizden olan (anlamına gelecek şekilde) "min
enfesiküm" diye okumuştur.
ez-Zinci hıfzının kötü
olması dolayısıyla zayıfbir ravidir.
3000- ... Bize Abdullah
b. el-Mübarek, el-Eclah'tan tahdis etti. O Abdullah b. Abdurrahman b. Ebza’dan,
o babasından şöyle dediğini nakletti:
Ubey b. Ka'b (r.a)'ı
şöyle derken dinledim: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı şu buyruğu
okurken dinledim: "Deki: Allah'ın lutfu ve rahmetiyle ve yalnız bunlar ile
sevinsinler," "Bu onların topladıklarından daha hayırlıdır."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
3001- * ... Bize Ebu
Revk, Muhammed b. Cuhade'den tahdis etti. O babasından, o Aişe (r.anha)’den
şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Şüphesiz ki o salih olmayan bir ameldir" (buyruğundaki
"gayru" kelimesini re harfi fethalı olarak "gayra") diye
okurdu.
Diğer Tahric: Tirmizi,
2932'de muallak olarak rivayet etmiştir. Hadis Mecmau'z-Zevaid, VII, 155'te
belirtildiği üzere de Taberani de Evstıt'ta rivayet etmiştir. Tirmizi'nin bu
uygulaması bu rivayette mahfuz olan şeklin Ümmü Seleme'den gelen rivayet
olmasını gerektirmektedir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
1203- Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın Alçak Gönüllülüğü