HAKİM

el-Müstedrek

BUYU’

 

900- Bir adam Allah Yolunda Öldürülse Sonra Tekrar Üzerinde Borç Bulunduğu Halde Yaşasa Borcu Ödenmedikçe Cennete Girmeyecektir

 

2259- Bize Ali b. Hamşaz tahdis etti ... Bize el-Ala b. Abdurrahman tahdis etti:

Bana Ebu Bekr b. Ebi Nasr da haber verdi. .. Bize el-Ala b. Abdurrahman, Muhammed b. Cahş'ın azatlısı Ebu Kesir'den tahdis etti. O Muhammed b. Cahş'tan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenazelerin konulduğu yerde oturuyordu. Başını semaya doğru kaldırdı sonra aşağıya baktı, elini alnına koyarak: "Subhanallah subhanallah Allah ne kadar da ağır şeyler indirdi" dedi. (Muhammed) dedi ki: Biz anladık ve sesimizi çıkarmayıp sustuk. Ertesi gün olunca ben Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a: Ey Allah'ın Rasulü o inen ağır şeyler neydi? dedim. O şöyle buyurdu: "Borç hakkında idi. Muhammed'in canı elinde olana yemin ederim ki, bir adam Allah yolunda öldürülse sonra üzerinde borç bulunduğu halde yaşayacak olsa, borcu ödenmedikçe cennete girmeyecektir."

 

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Diğer Tahric: Mecmau'z-Zevaid, IV, 127'de İmam Ahmed, Müsned tarafından tahriç edildiği belirtilmekte Ebu Kesir'in mestur (ravi olarak durumunun bilinmediği) olduğunu söylemektedir. Daha önce de bu hadisin Nesal'nin Sünen'inde bulunduğuna dikkat çekmiştik. Hadis böyledir ancak onun rivayetlerinden birisini zikretmeyi terk etmesi gerekir. Bk. Nesai, VII, 314

 

 

 

2260- *Bize adaletli Ebu'l-Fadl el-Hasen b. Yakub tahdis etti. .. Bize İsmail b. Ebi Halid bildirdi.

Bize Fakih Ebu Bekr b. İshak da haber verdi. .. Bize İshak el-Fezari, İsmail b. Ebi Halid'den tahdis etti.

Bize Ebu Abdullah b. Yakub da haber verdi. .. bize Yahya b. Said, İsmail b. Ebi Halid'den tahdis etti. Bana Amir eş-Şabi, Semura b. Cundub'tan şöyle dediğini tahdis etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün namazı kıl(dır)dI. Bize dönünce: "Burada filan oğullarından kimse var mı?" buyurdu. Cemaat sustu. Onlardan bir şey sorup istedi mi susarlardI. Sonra: "Burada filan oğullarından kimse var mı?" diye tekrar sordu. Bir adam: İşte bu filan kimsedir deyince, Allah Rasulü şöyle buyurdu: "Sizin arkadaşınız cennetin kapısında üzerindeki bir borçtan dolayı alıkonuldu (cennete alınmadı)" buyurdu. Bir adam: Borcunu ben üzerime alıyorum deyip, borcunu ödedi.

 

Hadisi Firas da eş-Şabi'den böylece rivayet etmiş bulunmaktadır:

 

Diğer Tahric: Mecmau'z-Zevilid, IV, 129'da: Taberani, Evsilt'ta tahriç etmiştir deyip: Senedinde Eslem b. Sehl el-Vasıti yardır. Zehebi dedi ki: Darakutni onun leyyin (bir raYi) olduğunu söylemiştir. Bu ise rayinin zayıf olduğunu belirtmekte kolay (pek ağır olmayan) bir ibaredir. Ravilerinin geri kalan kısmı ise sikadırlar demektedir.

Derim ki: Hakim'in eserinde ona mutabaatta bulunulmuştur. Geri kalan rayilerine ye onlarla ilgili illet açıklamalarına da bakınız.

 

 

 

2261- *Onu bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti ... Bize Ebu Avane, Firas'tan tahdis etti.

Bize Ali b. Hamşaz da tahdis etti ... Yezid ed-Dalani'den, o Firas'tan. Bize Ebu Bekr b. İshak da haber verdi ... Bize Şube, Firas'tan tahdis etti. O eş-Şabi'den, o Semura b. Cundub'tan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün namaz kıl(dır)dı. "Burada filan oğullarından kimse var mı?" buyurdu. Üç defa seslendiği halde kimse ona cevap vermedi. Sonra şöyle buyurdu:

"Aranızda ölmüş olan o adam üzerindeki bir borçtan dolayı cennette girmekten alıkonuldu. Arzu ederseniz fidye vererek (borcunu ödeyerek) onu kurtarınız, dilerseniz de onu Allah'ın azabına teslim ediniz."

 

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla hadiste Said b. Mesruk'tan gelen bir ihtilaftan dolayı tahriç etmemişlerdir.

 

 

 

2262- *Bunu bize Ebu Bekr b. İshak haber verdi ... Bize Ebu'l-Ahvas, Said b. Mesruk'tan tahdis etti. O eş-Şa'bi'den, o Sem'an b. Muşennec'den.

Bana Ebu Bekr b. Abdullah el-Verrak da haber verdi. .. eş-Şabi'den, o Sem'an b. Muşennec'den, o Semura b. Cundub'tan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den hadisi buna yakın olarak zikretti. Bir kimsenin mazeret olarak (2260 numaralı) İsmail b. Ebi Halid'in ve (2261 numaralı) Firas b. Yahya'nın rivayetlerini sağlam imamların kendilerinden nakletmiş olduğu bu gibi rivayetleri ileri sürerek illetli gösterebilir. Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.

 

 

2263- *Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize er-Rabi b. Süleyman tahdis etti, bize Abdullah b. Vehb tahdis edip dedi ki: Hayve b. Şureyh'i, Bekr b. Amr el-Meafiri'den tahdis ederken dinledim. O Şuayb b. Zur'a’dan, o Ukbe b. Amir el-Cuheni'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı ashabına: "Kendi kendinizi helake sürüklemeyiniz" buyururken dinledim. Ey Allah'ın Rasulü kendi kendimizi helake sürüklemenin mahiyeti nedir? diye sorulunca: "Borç ile" buyurdu.  

 

Bu sahih bir senet olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

 

Diğer Tahric: İmam Ahmed, Müsned, 17322, 17412; Taberan!, el-Kebir, XVII, 906; Ebu Ya'la, Müsned,

695; Mecmau'z-Zevaid, IV, 127'de olduğu gibi ravileri sikadırlar. Bu söylenen sözler İmam Ahmed'in Müsned'deki senedi ile ilgilidir. Kaynaklarda kullanılan lafız "helake sürüklemeyiniz" anlamı verilen kelimenin aslının "ha" harfi "hı" ile "la tuhifu: korkutmayınız" şeklindedir.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

901- Kim Üç Şeyden Yani Kibirden, Ganimet Hırsızlığından ve Borçtan Uzak Olduğu Halde Ölürse Cennete Girer