HAKİM

el-Müstedrek

CENAİZ

 

528- Ölü (Kendisini Gömenlerin) Ayak Seslerini işitir

 

1443- *Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakılb tahdis etti, bize Muhammed b. İshak es-Sağani tahdis etti, bize Said b. Amir tahdis etti, bize Muhammed b. Amr b. Alkame, Ebu Seleme'den tahdis etti. O Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Gerçek şu ki ölü (kendisini gömenler) arkalarını dönüp gittiklerinde ayak seslerini duyar. Eğer mümin birisi ise namaz başında, oruç sağında, zekat solunda yer alır. Namaz, zekat, akrabalık bağlarını gözetmek, iyilik yapmak, insanlara ihsanda bulunmak da ayaklarının ucunda durur. Başı tarafından ona gelinince namaz: Benim bulunduğum taraftan giriş yoktur der. Sağından ona gelinmek istenince oruç: Benim bulunduğum taraftan giriş yoktur der. Solundan gelinince zekat: Benim bulunduğum tarafta giriş yoktur der. Ayakları tarafından ona gelinince, yaptığı iyilikler: Bizim bulunduğumuz tarafta giriş yoktur derler. Bunun üzerine kendisine otur denilir, oturur. Güneş ona batmaya yakın gibi görünür. Kendisine: Aranızda bulunan bu adam hakkında ne dersin, ona dair ne şahitlikte bulunursun? denilir. o: Beni bırakın da namaz kılayım der. Onlar: Namaz kılacaksın derler ama bize sana sorduğumuz sorunun haberini ver derler. Ölü: Bana neyin sorusunu soruyorsunuz ki? der, onlar: Bizim sana sorduğumuzun haberini ver derler. o:

Beni bırakın da namaz kılayım der. Yine onlar: Onu yapacaksın ama bizim sana sorduğumuz şeye dair bize haber ver derler. o: Bana neyi soruyorsunuz ki der, onlar aranızda bulunan bu adam hakkında ne dediğini ve ona dair nasıl şahitlik ettiğini bize bildir derler. o: Muhammed'in Allah'ın kulu olduğuna, Allah'tan hak ile geldiğine şahitlik ederim der. Ona: Sen zaten bu hal üzere yaşadın ve bunun üzerine öldün. İnşallah bu hal üzere ölümden sonra diriltileceksin derler. Sonra ona ateş tarafından bir kapı açılır ve kendisine:

Eğer isyan etmiş olsaydın, kalacağın yere ve Allah'ın sana neler hazırladığına bir bak derler. Bunun üzerine neşesi ve sevinci daha da artar. Sonra ona cennetin bulunduğu taraftan bir kapı açılarak: Allah'ın senin için hazırladığı şeye ve konaklayacağın yere bir bak denilir. Yine sevinç ve neşesi daha da artar. İşte Şanı Yüce ve Mübarek Allah'ın: Allah iman edenlere dünya hayatında da, ahirette de sağlam söz üzere sebat verir. Allah zulmedenleri şaşırtır. Allah ne dilerse yapar." (İbrahim, 27) buyruğu bunu anlatmaktadır.

 

(Muhammed b. Amr) dedi ki: Ebu'l- Hakem, Ebu Hureyre'den naklen dedi ki: Mü'min ölüye: "Kendisini ancak aile fertleri arasında kendisi için en değerli yahut en çok sevdiği kimsenin uyandıracağı gelinin uykusu gibi uyu" denilir. Sonra hadisin Ebu Seleme'nin, Ebu Hureyre'den rivayetine döndü ve dedi ki: "Eğer (ölen şahıs) kafir ise başı tarafından yanına gelinir hiçbir şey bulunmaz, sağından gelinir hiçbir şey bulunmaz, sonra solundan gelinir yine hiçbir şey bulunmaz sonra ayakları tarafından ona gelinir yine bir şey bulunmaz. Kendisine: Otur denilir, o da korkarak, dehşete kapılmış olarak oturur. Kendisine: Şu aranızdaki adam hakkında ne diyorsun ve onun ile ilgili ne şahitlikte bulunuyorsun? denilir. O: Hangi adam? der, onlar: O aranızda bulunan adam derler. Ancak kimi kastettiklerini anlayamazsın. Onlar: Muhammed deyince, o da şöyle der: Ben insanların bir şeyler söylediklerini duydum. Onların dedikleri gibi ben de söyledim. Onlar: Sen zaten bu hal üzere yaşıyordun, bu hal üzere öldün ve inşallah bu hal üzere de ölümden sonra diriltileceksin derler. Sonra ona cennet tarafından bir kapı açılır ve ona: Eğer Allah'a itaat etmiş olsaydın, konaklayacağın ve Allah'ın senin için hazırlamış olduğu yere bak denilir. Hasreti ve helaki daha da artar. (Ebu Hureyre) dedi ki: Sonra kaburga kemikleri birbirine girinceye kadar kabri ona daraltılır. (Ebu Hureyre) dedi ki: İşte şanı yüce ve mübarek olan Allah'ın: Gerçekten onun için dar bir geçim vardır ve onu kıyamet gününde kör olarak haşrederiz." (Taha, 124) buyruğu bunu anlatmaktadır.

 

Diğer Tahric: Abdurrezzak, Musannef, 6703; İbn Ebi Şeybe, Musannef, III, 387; İmam Ahmed, Müsned, II, 445; Ebu Nuaym, Hilyetu'l-Evliya, VII, 113; İbn Hibban, Sahih, 3113. Ayrıca bk. İbn Ebi Davud, el-Ba'su ve'n-Nuşur, no: 6; Hennan, ez-Zühd, 338; Beyhaki, el-İtikad, s. 220; İsbatu Azabi'l-Kabr, 67; Mecmau'z-Zevaid, III, 51'de Taberani tarafından Evsat'ta rivayet edildiği belirtilerek senedinin hasen olduğunu söylemektedir.

Derim ki: Ondaki senedi Hakim'in senedi gibidir ama kaynak gösterdiğimiz bazı eserlerde bundan başka bir yoldan nispeten zayıf ama bunu pekiştiren farklı bir senetle zikredilmiştir. Yalnız hadis Yezid b. Zurey, Muhammed b. Amr'dan bu şekilde mevkuf olarak -İbn Cerir, XIII, 143'te olduğu gibi- geçmektedir. Fakat böyle olması haberi illetli duruma düşürmez. Çünkü burada Said ona muhalefet etmiştir. Öbür senette ise Hammad vardır. İbn Hibban'ın senedinde ise Mutemir b. Süleyman bulunmaktadır. O da İmam Ahmed, Müsned, II, 445; Bezzar, Müsned, I, 413; Ebu Nuaym, Hilyetu'l-Evliya, VII, 113; Hennad, Zühd, I, 203'te lafzı itibariyle muhtasar olarak zikredilmiştir. İbn Cerir, XIII, 143 ile Beyhaki, el-itikad, 221'de ise uzunca zikredilmiştir.

 

 

 

1444- ... Bize Hammad b. Seleme, Muhammed b. Amr'dan tahdis etti.

O Ebu Seleme'den, o Ebu Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şöyle buyurduğunu nakletti: "Nefsim elinde olana yemin ederim ki o (ölü) kendisini bırakıp geri döndüklerinde ayakkabılarının seslerini duyar." Sonra hadisi buna yakın olarak zikretti.

 

Ancak (bundan önceki) Said b. Amir yoluyla gelen hadis daha eksiksizdir. Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olup, bunu Buhari ile tahriç etmemişlerdir.

 

 

 

1445- ... Bize Ebu Davud et-Tayalisi tahdis etti, bize Hammad b. Seleme, Muhammed b. Amr’dan tahdis etti. O Ebu Seleme'den, o Ebu Hureyre'den yüce Allah'ın: "Dar geçim" (Taha, 124) buyruğu hakkında: Kabir azabıdır dediğini nakletti.

 

Diğer Tahric: İbn Hibban, Sahih, 3119; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, 58. Kabir azabının sabit olduğu başlığında hasen bir hadistir. Ayrıca ed-Durru'l-Mensur, V, 208'de gösterilen kaynaklar; Bir şahidi için de II, 3491'e bakınız.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

529- Ölüye Ağlamak