HAKİM el-Müstedrek

CENAİZ

497- (Nebi s.a) Bir Cenaze Gördüğü Takdirde Yanından Geçinceye Kadar Ayağa Kalkardı

1358- *Bize İbn Ebi Fudeyk tahdis etti, bize İbn Ebi Zi'b, İbn Şihab’dan bildirdi. O Salim b. Abdullah b. Ömer'den o babasından rivayet ettiğine göre RasuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir cenaze geçirilecek olursa, yanından uzaklaşıncaya kadar ayakta dururdu.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Bu hadisin metni İbn Ömer'in, Amir b. Rabia’dan rivayet ettiği metin değildir. (Kastedilen 1357 numaralı hadisin akabinde Buhari ve Müslim'in ittifakla tahriç ettikleri hadise dair Hakim'in eklediği bilgidir.) Çünkü o hadisin metni cenazenin teşyii (cenazenin kabre götürülmesi) hakkındaydı. Bu ise cenaze için ayakta durmak hakkındadır. Bununla birlikte bu hususta rivayetler çokça ihtilaflıdır.

Diğer Tahric: Sahih bir hadistir. İbn Ömer'in Taberani, el-Kebir, 13483'te cenaze sebebiyle ayakta durmaya dair bundan başka bir yoldan gelen zayıfbir senetle rivayet ettiği bir hadis de bulunmaktadır.

1359- ... Bize Yahya b. Eyyub el-Makabiri ez-Zahid ile Ebu Mus'ab Ahmed b. Ebi Bekr tahdis edip dediler ki: Bize İsmail b. Cafer tahdis etti, bize elAla b. Abdurrahman babasından tahdis ettiğine göre Mervan b. el-Hakem'in namazını kıldırdığı bir cenazede hazır bulunmuştum. Ebu Hureyre Mervan ile birlikte gitti. Nihayet kabristanda oturdular. Ebu Said el-Hudri gelip, Mervan'a: Bana elini göster dedi. O da ona elini verdi. (Ebu Said) kalk dedi, o da kalktı. Sonra Mervan: Beni niye kaldırdın? dedi. (Ebu Said) şöyle dedi: RasuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir cenaze gördüğü takdirde yanından geçinceye kadar ayağa kalkar ve: "Şüphesiz ki ölüm bir dehşettir" buyururdu. Bunun üzerine Mervan: Doğru mu söyledi ey Ebu Hureyre? dedi. Ebu Hureyre evet deyince, Mervan: Bana bunu bildirmene engel ne idi dedi. Ebu Hureyre: Sen imam idin, sen oturunca ben de oturdum dedi.

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte her ikisi de bu hadisi bu lafızlarla tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Buhari, ı248; Müslim, 959; Ebu Davud, 3173; Nesa i, IV, 44; Tirmizi, 1043. Bu kaynaklardaki lafız buna yakındır. Hakim de tek bir harf ile dahi onlardan farklı ise hadisi tahriç eder.

1360- *Bize Said b. Ebi Eyyub tahdis etti, bana Rabia b. Seyf el-Meafiri, Ebu Abdurrahman el-Hubuli'den tahdis etti. O Abdullah b. Amr b. el-As'tan şöyle dediğini nakletti: Bir adam Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a sorup: Ey Allah'ın Rasulü önümüzden kafirlerin cenazeleri götürülüyor. Onlar için kalkalım mı? dedi. Allah Rasulü: "Evet, onlar için kalkınız. Çünkü siz onlar için kalkmıyorsunuz. Sizler nefisleri (ruhları) kabzeden kimseyi tazim etmek için kalkıyorsunuz" buyurdu.

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: İmam Ahmed, Müsned, II, 168; Bezzar, 836; Tahavi, Müşkilu'l-Asar, I, 486; İbn Hibban, Sahih, 3053; Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, III, 27'de ravileri sikadırlar demiştir.

1361 - ... Bize en- Nadr b. İsmail tahdis etti, bize Hammad b. Seleme'den tahdis etti. O Enes b. Malik'ten rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın önünden bir Yahudi cenazesi geçirildi. O da ayağa kalktı, ashab: Ey Allah'ın Rasulü bu bir Yahudi cenazesi idi dediler. O: "Ben ancak melekler için kalktım" buyurdu.

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bu lafızIa bunu tahriç etmemişlerdir. Ancak her ikisi de Ubeydullah b. Miksam'ın, Cabir'den bir Yahudi cenazesi dolayısıyla ayağa kalkmaya dair hadisini tahriç etmişlerdir.

Diğer Tahric: Nesai, IV, 47, 48. Senedi sahihtir.

1362- * ... Bize Fuleyh b. Süleyman, Said b. Ubeyd b. es-Sebbak'tan tahdis etti. O Ebu Said el-Hudri'den şöyle dediğini nakletti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'nin (Medine'ye ilk) gelişi esnasında bizden bir kimsenin ölüm vakti yaklaştığı vakit Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye bildirir, o da onun yanına gelir, ona mağfiret dilerdi. Nihayet biz de geldik mi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beraberindekilerle birlikte giderdi. Bazen de defnedilinceye kadar oturdukları olurdu. Kimi vakit bu Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı uzunca alıkoymaya da sebep olurdu. Bundan dolayı biz bunun meşakkat vereceğinden korktuk ve bazıları bazılarına: Ruhu kabzedilinceye kadar Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye kimsenin ölüm döşeğinde olduğunu haber vermesek, ruhu kabzedildikten sonra ona durumu bildirsek böylece bu hususta ona bir zorluk çıkarmayıp, onu uzun süre alıkoymasak çünkü biz ölü sebebiyle onu rahatsız ediyoruz. Artık öldükten sonra (onu haberdar edelim) o da gelsin onun namazını kıl(dır)sın dediler.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 74; İbn Hibban, Sahih, 3006; Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, III, 26'da hadisin İmam Ahmed, Müsned (III, 66)'de rivayet edildiğini belirterek rayilerinin si ka olduklarını söylemiştir. Derim ki: Hakim bu hadisi buradakinden daha uzun bir şekilde ı, 1389'da (1389 numaralı hadis olarak) tekrar edecektir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

498- Cenaze Namazında Fatiha Suresinin Okunması