HAKİM el-Müstedrek

KÜSUF

462- (Güneş Tutulması Halinde) Herbir Rekatta Beş Rüku ve iki Secde Olmak Üzere (Namaz Kılmak)

1277- ... Bize Muhammed b. Abdullah b. Ebi Cafer er-Razi bildirdi. Bana babam kendi babasından tahdis etti. O er-Rabi b. Enes'ten, o Ebu'l-Aliye'den, o Ubey b. Ka'b’dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) döneminde güneş tutuldu. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) da onlara namaz kıl(dır)arak uzun surelerden okudu, beş rükü ve iki secde yaptı sonra ayağa kalkarak yine uzun surelerden okuyup, beş rüku ve iki secde yaptı. Sonra da olduğu haliyle yüzünü kıbleye dönerek oturup güneşin tutulması geçinceye kadar dua etti.

Buhari ve Müslim, Ebu Cafer er-Razi'nin rivayetini almamış ve ondan hadis tahriç etmemişlerdir. Sair imamlara göre ise onun durumu en güzel şekilde kabul edilmiştir. Bu hadiste (değişik) bazı lafızlar vardır ve ravileri de doğru sözlü kimselerdir.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 1182; Taberani, Evsilt, II, 63/a; Dua, no: 2237. Belirtilen kaynaklarda Ebu Cafer er- Razi de yer almaktadır ki hıfzı kötü birisidir. Zehebi et-Telhis'de görüldüğü gibi onun ve çocuğunun hakkında (tenkit edici mahiyette) sözler söylemiştir.

1278- ... Bize Vuheyb, Eyyub’dan tahdis etti. O Ebu Kilabe'den, o Kabisa el-Hilali'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) döneminde güneş tutuldu. O gün ben Medine'de kendisi ile birlikte bulunduğum halde elbisesini yerde sürükleyerek korkulu bir şekilde dışarı çıktı. İki rekat namaz kıl(dır)dı. Her ikisinde de uzunca ayakta durdu sonra namazı bitirdi, güneş de açılınca şöyle buyurdu: "Şüphesiz ki bu ayetler ile Allah (biz insanları) korkutmaktadır. Bunları gördüğünüz takdirde en son kıldığınız farz namaz gibi bir namaz kılınız."

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Benim kanaatime göre her ikisi de bu hadisi Reyhan b. Said'in, Abbad b. Mansur’dan, onun Eyyub’dan, onun Ebu Kilabe'den, onun Hilal b. Amir'den, onun Kabisa’dan diye rivayet ettiği hadis sebebiyle illetli kabul etmişlerdir. Ayrıca Musa b. İsmail'in, Vuheyb'den rivayet ettiği bir hadisi Reyhan ve Abbad'ın rivayet ettiği bir hadis illetli bir duruma düşüremez.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 1185-1186; Nesai, III, 144; Ebu Kilabe'nin, en-Numan'dan diye rivayet ettiği hadis bundan iki hadis önce (1275 numara ile) geçmiş bulunmaktadır. Bu da Ebu Kilabe sebebiyle illetli kabul edilen hadislerden birisidir. Hakim burada bundan farklı bir ihtilafı tartışmaktadır. Ayrıca bk. Taberani, el-Kebir, XVIII, 375.

1279- Bize Ubeydullah b. Said tahdis etti. Bize amcam tahdis etti, bize babam İbn İshak'tan tahdis etti. Bana Hişam b. Urve ile Abdullah b. Ebi Seleme, Süleyman b. Yesar’dan tahdis etti. Her birisi bana Urve'den tahdis etti. O Aişe'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) döneminde güneş tutuldu. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (mescide) çıkıp insanlara namaz kıldırdı. (Urve) dedi ki: Aişe namazdaki kıraatini tahmin etti. Onun Bakara suresini okuduğunu gördük. Sonra iki secde yaptı. Sonra (Urve) dedi ki: Uzun bir süre Kur'an okudu. Yine Aişe onun kıraatini tahmin etti. Onun Al-i İmran suresini okuduğunu gördü (bu kanaate vardı).

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Ancak her ikisi de ez-Zühri ile Hişam b. Urve'nin farklı bir lafızIa rivayet etmiş olduğu bir hadisi ittifakla zikretmişlerdir.

Diğer Tahric: Bu lafız Ebu Davud'da geçmektedir. İki hadis önce kaynakları gösterilmiştir, oraya

bakılabilir.

1280- ... Bize el-Evzai tahdis etti, bana ez-Zühri haber verdi, bana Urve b. ez-Zubeyr, Aişe'den haber verdiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) güneş tutulması namazında açıktan uzunca kıraat yaparak (namaz kıldırdı).

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu böylece tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Hadis daha önce geçmişti. Ancak bu hadiste kıraatin açıktan yapılması Buhari'de geçmekte, Müslim'de geçmemektedir. Hadisi ayrıca Taberani, Evsat, 714'te kaydetmiştir.

1281- ... Bize Haremi b. Umare, Ubeydullah b. en-Nadr'dan tahdis etti. Bana babam tahdis edip dedi ki: Enes b. Malik döneminde bir karanlık olmuştu. (Babam en-Nadr) dedi ki: Enes b. Malik'in yanına giderek: Ey Ebu Hamza! Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hayatta iken bunun gibi bir hadise ile karşı karşıya kalıyor muydunuz? dedim. o: Maazallah hiç şüphesiz rüzgar öyle şiddetle eserdi ki kıyamet kopacak korkusuyla mescide alel acele sığınırdı dedi.

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir. Burada sözü geçen Ubeydullah, en-Nadr b. Enes b. Malik'in oğludur. Buhari ve Müslim, en-Nadr'ın rivayetini delil göstermişlerdir.

Diğer Tahric: Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, III, 343 hadisin daha başka şahitleri de vardır.

1282- ... Bize Süfyan, el-Esved b. Kays'dan tahdis etti. O Salebe b. Abbad’dan, o Semura b. Cundub’dan şöyle dediğini nakletti: Güneşin tutulduğu bir sırada Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bizlere -onun hiçbir sesini duymadan- bize namaz kıldırdı.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: İbn Mace, 1264; Nesa i, III, 148; İbn Hibban, Sahih, 2851. Hadis hakkında l, 330'da (1270 numaralı hadis) etraflı açıklamalarda bulunulmuş idi. Burada da Zehebi: Salebe meçhul bir ravidir. Buhari ve Müslim ondan hiçbir rivayet almamışlardır.

1283- ... Bize Muaviye b. Amr tahdis etti, bize Zaide, Hişam b. Urve'den tahdis etti. O babasından, o Aişe'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) döneminde güneş tutuldu. Bunun üzerine şöyle buyurdu: "Şüphesiz güneş ve ay Allah'ın ayetlerinden iki ayettir. Bir kimsenin ne ölümü, ne de hayatı dolayısıyla tutulurlar. Sizler bunu gördüğünüz takdirde sadaka veriniz, namaz kılınız, tekbir getiriniz ve Allah'a dua ediniz."

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bu lafızIa bu hadisi tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Bundan sekiz hadis önce kaynakları gösterilmiş bulunmaktadır. Bu lafız Buhari'de Zaide'den, o Hişam’dan böylece zikredilmiştir. Ayrıca hadis ile ilgili değerlendirmesinde Hakim yanılmıştır.

1284- ... Bize Halid b. el-Haris Eş'as'tan tahdis etti. O el-Hasen'den, o Ebu Bekre'den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) güneş ve ay tutulması esnasında sizin bu namazınız gibi iki rekat namaz kıl(dır)dı.

Buhari ve Müslim bu hadisi tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Buharf, 1040; Nesaf, III, 124, 146; İbn Hibban, Sahih, 2837. Hadis ile ilgili değerlendirmesinde Hakim yanılmıştır. Çünkü hadisin Buhari'deki rivayetinde onun iki rekat kıldığı belirtilmektedir. Ancak: "Sizin namazınız gibi" ibaresi yoktur. Bu ibare Nesai'de yer almaktadır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

463- Korku Namazını (Her Bir Grubun) Birer Rekat, Birer Rekat Olarak Kılması