|
HAKİM el-Müstedrek |
İMAMET VE CEMAATLE NAMAZ |
|
336- (Namazda iken) "Bismillahirrahmanirrahim"in
Açıktan Okunacağına Dair Hadis |
883- Bunun şahidi şu
hadistir: Bize adalet li Ebu Muhammed Abdullah b. İshakBağdat'ta tahdis etti. ..
Bize Mis'ar, Muhammed b. Kays'dan tahdis etti. O Ebu Hureyre'den şöyle dediğini
nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Bismillahirrahmanirrahim"i (namazda iken) açıktan okurdu.
Diğer Tahric:
Darakutni, Sünen, 1,301; Nasbu'r-Ra'ye, I, 341'de belirtildiği gibi İbn Adiy de
rivayet etmiştir. Zehebi: Muhammed (b. Kays) zayıftır demiştir.
884- * ... Bize
Abdulmecid b. Abdulaziz, İbn Cüreyc'den bildirdi. Bana Abdullah b. Osman b. Huseym'in
haber verdiğine göre Enes b. Malik'in şöyle dediğini haber vermiştir: Muaviye
Medine'de bir namaz kıldı ve o namazda Kur'an'ı açıktan okudu. Namazında:
Fatiha suresi için Bismillahirrahmanirrahim'i açıktan okumakla birlikte ondan
sonra okuduğu sure için Bismillahirrahmanirrahim'i (açıktan) okumadı. O kıraati
bitirinceye kadar (böyle) yaptı. Selam verdikten sonra muhacir ve ensar
arasında bunu işiten herkes dört bir yandan ona seslendi: Ey Muaviye namazdan
mı çaldın yoksa unuttun mu bundan sonra namaz kılınca bu sefer Fatiha'dan sonra
okuduğu sure için de Bismillahirrahmanirrahim'i okudu ve secdeye gittiği zaman
da tekbir aldı.
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadistir çünkü Müslim, Abdulmecid b. Abdulaziz'in rivayetini
delil göstermiştir. Sair ravilerin adaletli oldukları ise ittifakla kabul
etmiştir. Bu hadis Şube'nin ve diğerlerinin hadisi için bir illet teşkil eder.
Katade üstün değerine rağmen tedlis yapar ve herkesten hadis alırdı. Katade'nin
hadisi her ne kadar sahihe alınmış ise de onun zıttı olan birtakım şahitler
bulunmaktadır ki bunlardan birisi de bizim zikrettiğimizdir .
Diğer Tahric:
Darakutni, Sünen, l, 308. İmamlar bu haberin sıhhati hususunda ihtilaf
etmişlerdir.
885- Bu şahitlerden
birisi de şudur: Bize Hafız Ebu Abdullah Muhammed b. Yakub b. Yusuf tahdis
etti. .. Bize Hemmam ve Cerir tahdis edip dediler ki: Bize Katade tahdis edip
dedi ki: Enes b. Malik'e: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın kıraati
nasıldır diye soruldu, o: (Uzatılacak yerleri) uzatarak (okuyor) idi dedikten
sonra "Bismillahirrahmanirrahim"i okudu ve "er-Rahman"ı da
uzattı, "er-Rahim"i de uzattı.
Diğer Tahric: Buhari,
II, 112'de yer almakla birlikte Buhari'de bunun namazda olduğu açıkça ifade
edilmemektedir. Ondan sonraki hadis de sarih değildir. Buna dair yapılan
açıklamalara da bakınız.
886- *Bu hadislerden
birisini de bize Hafız Ebu Ali el-Huseyn b. Ali tahdis etti. .. Bize Hatem b.
İsmail, Şerik b. Abdullah b. Ebi Nemir'den tahdis etti. O Enes b. Malik'ten
şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı
"Bismillahirrahmanirrahim"i açıktan okurken dinledim.
Bu hadisin ravileri
(baştan) sonuna kadar sikadırlar.
Diğer Tahric:
Nasbu'r-Ra'ye, I, 352. Ayrıca bk. el-Mustahrac ale'l-Müstedrek birinci meclis
887- * ... Bize Muhammed
b. Ebi's-Serri el-Askalani tahdis edip dedi ki: Ben el-Mutemir b. Süleyman'ın
arkasında sayamayacağım kadar çok sabah ve akşam namazlarını kıldım. O hem
Fatihatu'l-Kitab'dan önce, hem ondan sonra "Bismillahirrahmanirrahim"i
açıktan okudu. Ayrıca elMutemir'i şöyle derken de dinledim: Ben babamın
namazına uygun namaz kılmaktan asla geri kalmayacağım. Babam da şöyle demişti:
Enes b. Malik'in kıldığı namaza uygun kılmaktan kesinlikle geri durmayacağım.
Enes b. Malik de şöyle demişti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın
namazına uygun namaz kılmaktan asla geri durmayacağım.
Bu hadisin ravileri de
(baştan) sonuncularına kadar sikadırlar.
Diğer Tahric:
Darakutni, Sünen 'de tahriç etmiştir. Bk. Nasbu'r-Ra'ye, i, 326 ve el-Mustahrec
birinci meclis
888- *Bunlardan (buna
şahit hadislerden) birisi de şudur: Bana Ebu Bekr Mekki b, Ahmed el-Berdai
tahdis etti .. , Bize Malik b. Humeyd, Enes'ten şöyle dediğini tahdis etti:
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'nin da, Ebu Bekr'in de, Ömer'in de, Osman'ın
da, Ali'nin de arkasında namaz kıldım. Hepsi
"Bismillahirrahmanirrahim"i açıktan okurlardI.
Ben bu hadisi ancak
bundan önceki hadislere şahit olmak üzere zikrettim. Sözünü ettiğimiz bu
haberler imamlarımızın kendisinden rivayet etmiş oldukları Katade'nin hadisi
ile çelişki bulunmaktadır. Bu hususta geriye müminlerin emiri Osman, Ali, Talha
b. Ubeydullah, Cabir b. Abdullah, Abdullah b. Ömer, el-Hakem b. Umeyr
es-Sumali, en-Numan b. Beşir, Semura b. Cundub, Bureyde el-Eslemi, Ebu Bekr
es-Sıddik'in kızı Aişe (Allah hepsinden razı olsun)'den nakledilmiş bulunan
rivayetler kalmaktadır. Böylece ben bu başlıkta ashab-ı kiram, tabiin ve onlara
tabi olanlar arasından (Allah hepsinden razı olsun)
"Bismillahirrahmanirrahim"i açıktan okuyanları zikretmiş oldum.
Diğer Tahric: Hadis
Buhfıri ve Müslim'de: "Açıktan okumazlardı" şeklindedir. O halde bu
hadis zevaiddendir. Bk. Nasbu'r-Ra'ye, I, 341. Zehebi burada: Müellifbu uydurma
hadisi zikretmekten utanmadı mı? Ben Allah adına ve Allah için bunun yalan
olduğuna şahitlik ederim demiştir.
Derim ki: Iraki
birinci mecliste hadisin mevzu (uydurma) olduğunu reddederek şöyle demektedir:
Söylenmesi mümkün olan en ileri söz bunun şaz olduğunu söylemektir. Ayrıca
Mustahrec, birinci meclise de bakınız.
Bu haberin illetine
gelince, sahih kitaplarda ve Sünen lerde sabit olan bismillahirrahmanirrahim'in
açıktan okunmayacağı şeklindedir. Ayrıca bk. Buharf, 743; Müslim, 399; Nesai,
II. 135; İbn Huzeyme, Sahih, 492; İbnu'I-Carud, el-Munteka, 183; Dfırakutni, Sünen,
1,334; İbn Hibbfın, Sahih, 1799 ve başkaları
889- ... Bize Ebu Amir
el-Akadi tahdis etti, bize İbn Ebi Zibb, Said b. Sem'an'dan şöyle dediğini
tahdis etti: Ebu Hureyre, Zureyk oğulları mescidinde yanımıza girdi ve şöyle
dedi: Üç şey vardır ki Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları yapardı.
İnsanlarsa onları terk ederdi. O namaza kalktığı vakit şöyle yapardı. -Bu arada
Ebu Amir eliyle işaret etti ve parmaklarını ne (fazla) açtı, ne de kapattı.
Bu senedi sahih bir hadis
olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: İbn
Huzeyme, Sahih, 459; İmam Ahmed, Müsned, II, 434; Ebu Davud, 753; Nesai, II,
124; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 27; Darimi, Sünen, I, 281; Tirmızi, 240;
Taberani, Evsat, 2374. Sahih bir hadistir daha önce geçmiş bulunmaktadır. Bir
sonraki ne de bakınız.
890- Bunun müfesser
şahidi ise bize Ebu Muhammed Ahmed b. Abdullah el-Müzeni'nin haber verdiği şu
rivayettir: Bize Ebu Cafer el-Hadrami ile Abdullah b. Gannam tahdis edip
dediler ki: Bize Abdullah b. Said el-Eşec tahdis etti, bize Yahya b. el-Yeman,
İbn Ebi Zibb'den tahdis etti. O Said b. Sem'an'dan, o Ebu Hureyre'den rivayet
ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazda parmaklarını
alabildiğine yayardı.
Said b. Sem'an Medine
halkından tanınmış bir sahabi idi.
Diğer Tahric: Tirmızı,
239; İbn Ebi Huzeyme, Sahih, 457; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 27 ve
başkaları. Tirmizi bu hadis ile ilgili muhtemelen gerekli olmayan açıklamalarda
bulunmuştur.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
337- Namaza
Başlarken Yapılacak Dua