HAKİM el-Müstedrek

NAMAZ

282- Yatsı Namazının Vakti

724- Bize İsmail b. Muhammed b. el-Fadl eş-Şarani haber verdi, bize Ceddin tahdis etti, bize Amr b. Avn el-Vasıti tahdis etti, bize Huşeyn, Ebu Bişr'den tahdis etti. O Habib b. Salih'ten, o en-Numan b. Beşir'den şöyle dediğini nakletti: Bu namazın yani yatsı namazının vaktini insanlar arasında en iyi bilen kişi benim. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu namazı ayın üçüncü günü hilalin . atışı sırasında kılardı.

Rakabe b. Maskala da Ebu Bişr'den rivayetle Huşeym'e mutabaat etmiştir. Böylelikle Rakabe ile Huşeym bu hadisin Ebu Bişr'den, onun Habib b. Salim'den diye rivayeti üzerinde ittifak etmişlerdir. Bu da sahih bir isnattır. Şu kadar var ki Şube ve Ebu Avane onlara muhalefet ederek: Ebu Bişr'den, o Bişr b. Sabit'ten, o Habib b. Salim'den diye rivayet etmişlerdir.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 4ı9; Tirmizi, 165; Nesai, i, 264; Taberani, Evsat, 797; İbn Ebi Şeybe, Musannef, I, 330; İbn Hibban, Sahih, 1526; İmam Ahmed, Müsned, IV, 272; Darimi, Sünen, l, 272 ve başkaları rivayet etmiştir. Tirmizi hadiste görülen ihtilafa rağmen sıhhatine işaret etmiş, Kadı Ebu Bekr İbnu'I-Arabi de Arizatu'l-Ahvezi, I, 277ı'de böyle olduğunu kat'i bir ifadeyle dile getirmiştir. Bundan sonra ihtilaf ile alakalı söylenenlere de bakınız.

725- *Şube'nin rivayet ettiği hadisi bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Ahmed el-Mahbubi Merv'de haber verdi. Bize Said b. Mesud tahdis etti, bize Yezid b. Harun tahdis etti, bize Şube, Ebu Bişr'den bildirdi. O Bişr b. Sabit'ten, o Habib b. Salim'den, o en-Numan b. Beşir'den şöyle dediğini nakletti: Yatsı namazının vaktini insanlar arasında en iyi bilen kişi benim. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu namazı ayın üçüncü yahut dördüncü günü batışı vaktinde kılardı. -Burada şüphe eden kişi Şube'dir.-

Diğer Tahric: Darakutni, Sünen, 1,269,270. Ayrıca bundan öncekine ve sonraki ne de bakınız.

726- *Ebu Avane'nin hadisine gelince, onu bize fakih Ebu Bekr b. İshak haber verdi, bize Ali b. Abdulaziz bildirdi, bize Ebu'n-Numan Muhammed b. el-Fadl tahdis etti, bize Ebu Avane, Ebu Bişr'den tahdis etti. O Bişr b. Sabit'ten, o Habib b. Salim'den, o en-Numan b. Beşir'den şöyle dediğini nakletti: Ben bu namazın yani şu yatsı namazının vaktini insanlar arasında en iyi bilenim. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu namazı ayın üçüncü gecesinde batış vaktinde kılardı.

Diğer Tahric: Darakutni, Sünen, I, 296, 270. Bir önceki hadise de bakınız.

727- Bize Ebu Bekr b. İshak da tahdis etti, bize Ebu'l-Müsenna tahdis =:ti, bize Müsedded tahdis etti. Bize Ahmed b. Cafer el-Katii de haber verdi, bize Abdullah b. Ahmed b. Hanbel tahdis etti. Bana babam tahdis et-. (Müsedded'le birlikte) dediler ki: Bize Abbad b. Abbad tahdis etti, bize Muhammed b. Amr Said b. el-Haris el-Ensari'den tahdis etti. O Cabir b. Abdullah'tan şöyle dediğini nakletti: Öğlen namazını Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte kılardım da bir avuç çakıl taşı avucumun içinde soğusun diye alırdım.

taşları aşırı sıcaktan dolayı üzerlerine secde edeyim diye alnımı koyduğum ere koyardım.

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadistir.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 399; Nesdi, II, 204 sahih bir hadistiL

728- Bize el-Huseyn b. Abdullah el-Kattan bildirdi, bize Abdusselam b. Abdulhamid tahdis etti, bize Musa b. A'yen [el-Evzai'den] tahdis etti. O Ebu'n-Necaşi'den şöyle dediğini nakletti: Rafi b. Hadic'i şöyle derken dinledim: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Size münafığın namazının nasıl olduğunu haber vermeyeyim mi? O ikindiyi güneş ineğin işkembesi üzerindeki iç yağın inceliği gibi incelinceye kadar geciktirir, o hale geldi mi kalkıp kılar."

Müslim, el-Ala b. Abdurrahman'ın, Enes'ten, onun Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şöyle dediğine dair hadisini tahriç etmiştir: "İşte o münafığın namazıdır. Onlardan birisi oturur, nihayet güneş sarannca ... "

Diğer Tahric: Darakutni, I, 262 bu vecihten rivayet etmiş, hasen bir hadistir.

729- *Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize Ebu Zur'a Abdurrahman b. Amr ed-Dımaşki tahdis etti, bize Ahmed b. Halid el-Vehbi tahdis etti, bize Muhammed b. İshak, Asım b. Ömer b. Katade'den tahdis etti. O Enes b. Malik'ten şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın ashabı arasında evleri en uzak iki kişiden birisi Ebu Lubabe b. Abdulmunzir idi. Onun aile halkı Kuba'daydı, diğeri ise Ebu Abs b. Cebr idi. Onun da evi Harise oğullarının meskenleri arasında idi. Her ikisi de Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte ikindi namazını kılar sonra da kendi kavimlerinin yanına gider, henüz ikindi namazını kılmamış olduklarını görürlerdi. Buna sebep ise Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın ikindi namazını erken vakitte kılmasıdır.

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Mecmau'z-Zevaid, L 307'de şöyle denilmektedir: Onun ikindi namazının erken kılınışına dair bundan başka Küfüb-i Sitte'de yer alan bir hadisi de vardır. Bu hadis ise Taberani'nin el-Kebir ve el-Evsat'ında yer almaktadır. Ravileri sikadır. Şu kadar var ki İbn İshak tedlis yapan bir ravidir. Burada da an lafzını kullanarak rivayet etmiştir. (Yani sema lafzını açıktan zikretmediği için tedlis yapmış olma ihtimali vardır.)

730- Bize Ebu'l-Abbas el-Kasım b. el-Kasım es-Seyyari ve Ebu Muhammed el-Hasen b. el-Halim -ki ikisi de Mervezi'dir (Merv şehrindendirler)- Merv'de haber verip dediler ki: Bize Ebu'l-Muveccih Muhammed b. Amr el-Fezari tahdis etti, bize Abdan b. Osman bildirdi, bize Abdullah b. el-Mubarek tahdis etti, bize el-Huseyn b. Ali b. el-Huseyn bildirdi. Bana Vehb b. Keysan tahdis etti, bize Cabir b. Abdullah el-Ensari tahdis edip dedi ki: Cebrail güneş zevale erdiğinde (göğün ortasından batıya doğru kaydığında) Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'nin yanına gelerek dedi ki: Ey Muhammed kalk ve öğle namazını kıl! (Allah Rasulü) kalkıp güneş zevale erdiğinde öğle namazını kıldı. Daha sonra ikindi vakti adamın boyu kendisi kadar olduğu zamana kadar durdu. Sonra: Ey Muhammed kalk ikindi namazını kıl dedi. Allah Rasulü de kalkıp ikindi namazını kıldı. Sonra güneş batıncaya kadar bekledi. Battıktan sonra kalk akşam namazını kıl dedi. O da güneş tam battıktan sonra kalkıp akşam namazını kıldı. Sonra şafak kayboluncaya kadar bekledi. Kaybolduktan sonra gelip: Kalk yatsı namazını kıl dedi. Allah Rasulü kalkıp yatsı namazını kıldı. Daha sonra sabah fecir aydınlandığında geldi ve: Ey Muhammed kalk ve namaz kıl dedi. O da kalkıp sabah namazını kıldı. Daha sonra ertesi gün ona adamın gölgesi kendisi kadar olduğu vakit gelerek: Ey Muhammed kalk öğle namazını kıl dedi. O da kalkıp öğle namazını kıldı. Sonra adamın boyu iki misli olduğu zaman gelip: Ey Muhammed kalk ikindi namazını kıl dedi. O da kalkıp ikindi namazını kıldı. Sonra akşam güneş battığında -önceki gün ile gecikmeden aynı vakitte- gelip: Kalk, akşam namazını kıl dedi. O da akşam namazını kıldı. Sonra gecenin ilk üçte biri geçtiği vakit yatsı zamanı geldi ve: Kalk yatsı namazını kıl dedi. Daha sonra ortalık iyice aydınlandığında sabahleyin ona geldi ve: Kalk sabah namazını kıl dedi. Sonra da: İşte bu ikisi arasındaki bütün zaman o namazın vaktidir dedi.

Bu Abdullah b. el-Mubarek tarafından rivayet edilmiş bir hadis olarak sahih ve meşhur bir hadistir ama Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir. Buna sebep ise el-Huseyn b. Ali el-Asgar'ın hadisinin illetli oluşudur. Abdurrahman b. Ebi'l-Mevval ve başkaları ondan rivayette bulunmuştur. Bize Ebu Muhammed el-Hasen b. Ebi Muhammed b. Yahya el-Akili haber verdi, bana babam dedemden haberverdi. Bize Musa b. Abdullah b. el-Hasen tahdis etti. Bana babam ve ev halkımızdan birden çok kişi de tahdis edip dediler ki: el-Huseyn b. Ali b. el-Huseyn Allah'a kendisini vermekte ve taabbüdde Ali b. el-Huseyn'e en çok benzeyen çocuktur.

Hakim dedi ki: Bu hadisin Cabir b. Abdullah'tan bunun lafızları gibi iki şahidi de bulunmaktadır.

Diğer Tahric: Tirmızı, 150; Darakutni, Sünen, 1, 257; Nesai, I, 263; İmam Ahmed, Müsned, III, 351; İbn Hibban, Sahih, 1472; Tahavi, Müşkilu'l-Asar, I, 147; İbn Ebi Şeybe, Musannef, 1, 318'de çeşitli yollardan rivayet etmişlerdir. Hasen, sahih bir hadistir.

731- Birinci şahidi bana Hafız Ebu Ali el-Huseyn b. Ali tahdis etti. Bize Abdan el-Ehvazi bildirdi, bize İshak b. İbrahim es-Savvar tahdis etti. Bize Amr b. Bişr el-Harisi tahdis etti, bize Guld b. Sinan, Ata b. Ebi Rebah'tan tahdis etti. O Cabir b. Abdullah (r.a)'dan rivayet ettiğine göre Cebrail Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e namazı öğretmek üzere geldi deyip, hadisin metnini Vehb b. Keysan'ın iadis metni ile aynen nakletti.

732- İkinci şahidi de bize Ebu Ahmed Bekr b. Muhammed es-Sayrafi Merv'de haber verdi. Bize Kadı Ebu'l-Ahvaz Muhammed b. el-Heysem tahdis etti. Bize Şureyc b. en-Numan tahdis etti, bize Abdulaziz b. el-Macişun, Abdulkerim'den tahdis etti. O Ata'dan, o Cabir'den şöyle dediğini nakletti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Cebrail Mekke'de bana iki defa imamlık yaptı. .. "

Buna yakın olarak da hadisi zikretti. Burada sözü geçen Abdulkerim, İbn Ebi'l-Muharik'tir hiç şüphesiz! Ben bu hadisi sadece bir şahit olarak tahric ettim.

Diğer Tahric: Aynı hadisin üçüncü bir rivayet yoldur. Abdulkerim ise Hakim ve Zehebi'nin de dikkat çektiği gibi vahi bir ravidir.

733- Bize Ebu Ahmed Bekr b. Muhammed es-Sayrafi tahdis etti, bize Ebu İsmail Muhammed b. İsmail es-Sülemi tahdis etti, bize Eyyub b. Süleyman b. Bilal tahdis etti. Bana Ebu Bekr b. Ebi Uveys, Süleyman b. Bilal'den tahdis etti. O Abdurrahman b. el-Haris ve Muhammed b. Amr'dan tahdis etti, o Hakim b. Hakim'den, o Nafi b. Cubeyr'den, o İbn Abbas'tan rivayet ettiğine göre Cebrail Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye gelerek ona -akşam namazı dışında- namazları (biri ilk, diğeri son vaktinde olmak üzere) iki vakitte kıldırdı.

Bu senedi sahih bir hadistir. Bunun ayrıca Süfyan es-Sevri ve Abdulaziz b. Muhammed ed-Deraverdi'den, onlar Abdurrahman b. el-Haris'den uzun uzadıya zikrettikleri bir şahidi de vardır. Süleyman b. Bilal ise bu lafız ile hadisten anlaşılan manayı ihtisar etmiştir.

Abdurrahman b. el-Haris'e gelince, o İbn Abdullah b. Ayyaş b. Ebi Rebia el-Mahzumi olup, Kureyş'in eşrafından ve rivayet hususunda kabul görmüşlerden bir kimsedir. Hakim b. Hakim ise İbn Abbad b. Huneyf el-Ensari'dir, her ikisi de Medinelidirler.

Diğer Tahric: Az önce r, ı93'te uzun bir şekilde tahrid gösterildiği gibi bunu Ebu Davud ve Nesai Sünenlerinde tahriç etmişlerdir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

283- Yedi Yaşında Çocuklara Namaz Kılmalarının Emredilmesi