|
HAKİM el-Müstedrek |
İLİM |
|
148- Bu ilmin insanlardan Gizlice Alınacağı Zamandır.
insanlardan Kaldırılacak ilk ilim de Huşudur |
344- *Bize fakih Ebu Bekr b. İshak tahdis etti, bize Ubeyd b. Şerikel-Bezzar tahdis etti, bize Yahya b.
Abdullah b. Bukeyr tahdis
etti. Bana el-Leys b. Sa'd,
İbrahim b. Ebi Adle'den tahdis etti. O el-Velid b. Abdurrahman'dan, o Cubeyr b. Nufeyr'den şöyle dediğini nakletti: Avf b. Malik
el-Eşcai dedi ki: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bir gün semaya baktı ve: "Bu ilmin kaldırılacağı zamandır" buyurdu. Ensardan İbn Lebid
diye bilinen bir adam ona şöyle sordu: Ey Allah'ın Rasulü!
İlim kitapta tespit edilmiş, kalpler de onu bellemişken nasıl kaldırılacak? Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şüphesiz ben senin Medine halkının en
fakihlerinden birisi olduğunu düşünüyordum" buyurdu. Sonra Yahudilerle Hristiyanların ellerinde bulunan Allah'ın kitabına rağmen
nasıl sapıttıklarını sözkonusu etti. (Cubeyr) dedi ki: Sonra Şeddad b. Evs ile karşılaştım. Ona Avfb.
Malik'in hadisini tahdis edince, şöyle dedi: Avf doğru söylemiştir, sana bunların hangisinin önce
kaldırılacağını da haber vereyim mi dedi. Ben, evet deyince: Huşudur öyle ki
huşu sahibi birisini görmeyeceksin dedi.
Bu şekliyle hadis Tirmizi'deki (II, 115) rivayeti ile kelimesi kelimesine
aynendir. Ancak bundan sonraki hadiste görüleceği gibi Ebu'd-Derda'dan diye rivayet edilmiştir. Muhtemelen hadis
hakkında söylenenler bu farklılıktan ötürüdür. Hakim'in de buna dair
söyleyecekleri gelecektir.
Bu sahih bir hadistir.
Buharı ve Müslim bütün ravilerinin rivayetlerini
delil göstermişlerdir. Ayrıca bu hususta şahit Şeddad
b. Evs'tir. Cubeyr b. Nufeyr hadisi her ikisinden de ashab-ı
kiram'dan üçüncü birisi olarak Ebu'd-Derda'dan da dinlemiştir.
Diğer Tahric: Bezzar, Müsned, 232; Taberani, el-Kebir,
XIIX, 75 bu yoldan rivayet etmişlerdir.
345- Bize Ebu İshak İbrahim b. İsmail el-Kari ile Ebu'l-Hasen Ahmed b. Muhammed el-Anberi tahdis edip dediler ki:
Bize Osman b. Said ed-Darimi
tahdis etti, bize Abdullah b. Salih tahdis etti. Bana Muaviye b.
Salih, Abdurrahman b. Cubeyr
b. Nufeyr'den tahdis etti.
O babası Cubeyr'den, o Ebu'd-Derda'dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ile birlikte idik. Gözünü semaya kaldırıp baktıktan sonra şöyle buyurdu:
"Bu ilmin insanlardan ilimden hiçbir şeyi elde tutmaya güç
yetiremeyecekleri şekilde fark ettirmeden alınma zamanlarıdır." (Ebu'd-Derda) dedi ki: Bu sefer Ziyad b. Lebid el-Ensari ey Allah'ın Rasulü biz Kur'an'ı okuyup öğrenmişken nasılolur
da ilim bizden fark ettirmeden alınır. Allah'a yemin ederiz onu biz de
okuyacağız, kadınlarımıza ve çocuklarımıza da okutacağız deyince, şöyle
buyurdu: "Hay anasız kalasıca ey Ziyad! Ben seni
Medinelilerin fakihlerinden sayıyordum. İşte Yahudi ve Hristiyanların
yanında Tevrat ve İncil bulunduğu halde bunun onlara ne faydası oluyor"
buyurdu.
Cubeyr dedi ki: Ubade b. es-Samİt ile karşılaştım. Ona: Kardeşin Ebu'dDerda'nın
ne dediğini duymadın mı deyip, ona neler söylediklerini haber verdim. Ubade şöyle dedi: Ebu'd-Derda doğru söylemiştir. Arzu edersen sana insanlardan
kaldırılacak ilk ilmin hangisi olduğunu da tahdis
ederim. O huşudur. Kısa bir süre sonra cemaat(in bulunduğu) mescide gireceksin
de içinde huşu sahibi tek bir adam dahi görmeyeceksin.
Bu Basralıların rivayet
ettiği bir hadis olarak senedi sahih bir hadistir.
Bu hadiste hadisin
sıhhatine dair dördüncü bir şahit bulunmaktadır ki bu da Ubade
b. es-Samittir. Birisi vehme kapılarak şöyle
düşünebilir: Hadisi Cubeyr b. Nufeyr
bir sefer Avfb. Malik el-Eşcai'den,
bir sefer de Ebu'd-Derda'dan
rivayet etmiştir. Buna göre hadis bu sebepten dolayı illetli olmaktadır. Oysa
durum böyle değildir çünkü her iki senedin bütün ravileri
sikadırlar. Cubeyr b. Nufeyr
el-Hadrami ise Şam tabiilerinin büyüklerindendir.
Hadis ondan bu iki senetle sahih olarak gelmişse böylelikle onun bu hadisi her
iki sahabiden de dinlemiş olduğu ortaya çıkmış olur.
Sözünü ettiğim bu hususun açık delili de şudur: Hadis sahih bir senet ile Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a her iki hadiste de soru sorduğu sözkonusu edilen Ziyad b. Lebid el-Ensari'den de sahih bir
senet ile rivayet edilmiş bulunmaktadır.
346- *Bana Ahmed b. Cafer el-Katii haber
verdi, bize Abdullah b. Ahmed b. Hanbel
tahdis etti, bana babam tahdis
etti. Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şube, Amr b. Murre'den tahdis etti. O Salim b. Ebi'l-Cadd'dan, o Ebu'l- Lebid el-Ensari'den şöyle
dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bu ilmin
gideceği zamanlardır." Şube dedi ki: Ya da: "İlmin kesintiye
uğratacağı zamanlardır" buyurdu. Ashab: Aramızda
Allah'ın kitabı varken ve bizim oğullarımız onların oğullarına bunu öğretirken
bu nasılolacak? Allah Rasulü
şöyle buyurdu: "Anan seni kaybedesice ey İbn Lebid! Ben seni ancak Medine
halkının en akıllılarından birisi sayıyordum. Allah'ın kitabı
Tevrat ve İncil
Yahudilerle hristiyanların elinde değil mi? Yine
ondan hiçbir şekilde yararlanamadılar."
Hadis hiç şüphesiz bir
şekilde Ziyad b. Lebid
rivayetiyle bunun gibi çok açık bir isnat ile sabit olmuş bulunmaktadır.
Diğer Tahric: İmam Ahmed, Müsned, IV, 160, 218, 219; Taberani,
el-Mu'cemu'l-Kebir, 5290, 5291, 5293; İbn Ebi Hayseme,
İlim, 52; İbn Mace, 4048.
el-Basiri, Zevaid'de:
Hadisin senedi sahihtir, ravileri sikadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: