EL-ESNA Fİ ŞERHİ ESMAİLLAHİ’L-HÜSNA VE SIFATİHİL ULYA |
4. BÖLÜM |
Resulullah (s.a.v.)'in "Kim bu isimleri bellerse" Arapça
ifadede ortası hemzeli "Ahsa'aha" ve
şeklinde okunur. Buna göre manası, hepsini tutamam başkasına öğretirse. Bir de hemzesiz,
mad ile "Ahsaha" şeklinde okunur.
Alimler bu okuyuşa göre manasında farklı vecihler belirtmiştir.
Denildi ki: Sayısını bilmek, ezberlemektir. Buna göre bazen araştırıp tespit
etme yoluyla bu isimleri ihşa eder (beller) bu
araştırma karşılığındaki sevabı cennet olur. Çünkü bu isimleri araştırma
yolunda çaba harcamıştır. Bazen de ihşa (belleme)
ezberleme yoluyla olur. Başkası bu isimleri tespit etmiş o da ezberlemiştir.
Ezberi karşılığında sevabı yine cennettir. İşte bu iki izah üzere sahih hadis varid olmuştur: "Bu isimleri belleyen cennete
girer" bazıların da "Ezberleyen" şeklinde varid
olmuştur.
Akleşi (rahimehullah) dedi ki: Bunu bir
düşün ne kadar güzel bir şey.
Bazen bellenmesi, Kur'an ve hadisten araştırılması, bazen bellenmesi
ezberlenmesidir. Herhalde Resulullah (s.a.v.) ilk
önce mutlak olarak "Kim bellerse cennete girer" buyurdu. Tespitini de
Alimlerin araştırmasına havale etti. Sonra ümmetine şefkat gösterip
kolaylaştırdı ve teker teker saydı. Ardından şöyle
buyurdu: Kim ezberlerse cennete girer.
Şu da söylendi: Bellemek
demek, bu isimleri anlamak, kavramaktır. Yine denildi ki: Bellenmesi, bu
isimlerden her bir ismin yerli yerince oturtulmasıdır. Mürcie'nin
ümit vaad eden isimlerindeki tefritinden, haricilerin
de tehdit ifade eden isimlerinde ifratından kaçınmak manasındadır. Denildi ki:
Bu isimlere iman etmek, tazim etmektir. Denildi ki: bu isimlere riayet etmek,
gereğince amel etmektir. Bu görüşlerin hepsi -ilk kişi müstesna- manaları
birbirine yakındır. Hepsi de sadece mü'minlere bir
müjdedir. Bunda ihtilaf yoktur. Bunları bilmekten maksat da bunlarla dua etmek
ve ubudiyet (kulluk) yolu üzere gereğince amel etmek, rububiyet
havasına girmekten kaçınmaktır. Bu izah da gösteriyor ki bellemekten maksatta
saymak ve ezberlemekten öte bir husus kastedilmektedir. Sahih olan budur. Allah
daha iyi bilir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: