|
EL-ESNA Fİ ŞERHİ ESMAİLLAHİ’L-HÜSNA VE SIFATİHİL ULYA |
|
1- EL-AHAD |
Kelimenin aslı "Vahed"dir. Başındaki "Vav"
"elife" çevrilmiştir.
Kur'an'da deki: O Allah, Ahad'dır
(birdir)."(İhlas, 1) isimler hadisinde de rivayet
edilmiş ümmet de üzerinde icma etmiştir. Vahid ismini şerhederken Vahid ve Ahad arasındaki farkı
anlatmıştık. Bazı dil alimleri iki ismi aynı manaya
almıştır, bazıları farklı olduklarını belirtmiştir.
Buhari (rahimehullah)'nin Ebu Hüreyre
(r.a.)'den rivayet ettiğine göre dedi ki: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: Allah Teala şöyle der: "Ademoğlu beni yalanladı, buna hakkı yoktu. Bana sövdü buna
da hakkı yoktu. Beni yalanlamasına gelince, der ki: Beni ilkin yarattığı gibi
iade edemez, diriltemez. Bana sövmesine gelince der ki: Allah evlat edindi. Halbuki ben Ahad'ım, Samed'im. O ki doğurmamıştır ve doğrulmamıştır. O'nun dengi
hiçbir şey yoktur."
Taberi (rahimehullah) de "Adabu'n-Nufus" kitabında
Cabir b. Abdullah (r.a.)'tan rivayet eder. Dedi ki: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: Kim, "La İlahe illallah vahdehu
la şerike lehu ... Allah'tan başka İlah yoktur. Birdir, ortağı yoktur. Ahad'dır, Samed'dir.
Doğurmamıştır, doğmamıştır. Onun dengi olacak hiçbir şey yoktur." derse
Allah iki milyon hasene yazar. Kim arttırırsa Allah
da sevabını arttırır."
Akleşi (rahimehullah) der ki: Allah'ın
"el-Ahad" ile vasfedilmesine
gelince: Ahad ile Vahid
arasındaki fark, Ahad, takisem
kabil olmayan demektir. Vahid ise zatının sıfatıdır.
Ortağı veya benzeri bulunmayan nefyeder. Dolayısıyla iki isim farklıdır. Bu
farktan dolayı da Kur'an'da "el-Vahid, el-Ahad" şeklinde varid olmuştur. Bu ince farktan dolayı manaları da farKlı olmuştur.
Derim ki: Ahad hakkındaki bu manayı ondan önce Halimi de
zikretmiştir. Der ki: Ahad benzeri ve misli
olmayandır. Vahid ise ortağı ve dengi olmayandır.
Bundan dolayı Allah kendine bu isim ile vasfetmiştir:
"Doğurmamış ve
doğmamıştır. Onun dengi yoktur. Ahad'dır. Allah'ın "doğurmaması, doğmaması." Ahad isminin tefsiridir. Buna göre mana:
Hiçbir şeyondan türememiş, o da hiçbir şeyden türememiştir.
Evladın anne-babasından türediği gibi bir hal, onun için söz konusu değildir.
Yani, madem öyle o zaman müşriklerin ondan başka İlah diye iddia ettikleri
şeylerin İlah olması mümkün değildir. Çünkü bunlarda yaratılmışlık alametleri
olan parçalara ayrılma, sonu olma açıkça görülmekte ve ondan ayrılmaz bir
özellik olarak ortadadır. Bari Teala ise, parçalardan
oluşmaz, nihayeti yoktur.
Binaenaleyh iddia
ettikleri şey, ona benzemez, sıfatında ona ortak olamaz.
Derim ki: Bu ispat olmuş
ve kavranmış ise o zaman her Müslümanın, Allah'ın Vahid (bir) Ahad (tek) olduğunu,
bir eşi bir evladı bulunmadığını itikat etmesi vaciptir. Yani, O'nun evladı
olamaz, eşi olamaz. Her şeyi yaratandır. Mahlukatından
birini -hiçbir vasfında ona benzememişken- evlat edinmekten çok yüce çok
münezzehtir. Şöyle de buyurur: "Göklerde ve yerde hiçbir kimse yoktur ki
Rahman'a kulolarak gelmesin."(Meryem, 93),
"Şüphe yok ki göklerin ve yerin mülkü Allah'ındır."(Tevbe, 116) yani yaratma ve yoktan var etmeyle. Nitekim
şöyle de buyurmuştur: "Ve göklerin ve yerin mülkü kesinlikle
Allah'ındır."(Bakara, 107), "Evlatlık" cins birliğini ve
yaratılmış olmayı gerektirir. Kıdem ise vahdaniyyet
ve sübutu gerektirir. Kıdem ise vahdaniyyet vahdaniyyet ve sübud gerektirir.
Binaenaleyh O, Kadim, ezeli olandır. Vahid'dir, Ahad'dir. Ferd'dir, Samed'dir, Doğurmamış ve doğurulmamıştır.
O'nun dengi hiçbir şey yoktur. Ahad (tek olMa) sıfatıyla mevcudatın hepsinden ayrılmıştır. Varlığı,
zatının aynısıdır. Sıfatları zatından ayrı, farklı değildir. Çünkü vahdet
(birlik) farklılığa aykırıdır. Çünkü farklılık, çokluğu, birden fazla olmayı
icap eder. Dolayısıyla ahadiyet kesinlikle hakkı
olmuş ikilik zatından kati olarak menfi bulunmuştur.
Diğer taraftan
"evlatlık" kulluğa aykırıdır. "Bir evlat nasıl kulolsun?!"
Bu imkansızdır.
İmkansıza yol açan önerme de imkansızdır. Muhakkak ki
Hıristiyanlar kitaplarında geçen şu ifadeden dolayı kafir
olmuşlardır. Allah İsa'ya dedi ki: "Sen benim oğlumsun, baban benim."
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: