MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

AZAT ETME

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Kölelerin Malın Üçte Birinden Azat Edilmesi

20453- Şafii, kura kıssasının ispatı İçin Hz. Yunus ile Hz. Meryem'in kıssasını ve Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir yolculuğa çıkacağı zaman eşleri arasında kura çekip kurada kimin ismi çıkarsa onu kendisiyle birlikte götürmesini delil olarak göstermiştir.(--- Şafii, el-Ümm (8/3,4).

20454- İmran b. Husayn bildiriyor: "Ensar'dan bir adam ölümü esnasında altı kölesinin azat edilmesini vasiyet etti" veya: "Ölüm esnasında altı kölesini azat etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ulaştığında Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları azat eden kişiye ağır şeyler söyledi. Sonra köleleri çağırıp onları üç gruba ayırdı. Aralarında kura çekerek, kurada çıkan iki köleyi azat etti ve diğer dördünü köle olarak bıraktı.

Müslim, Sahih'de Abdulvehhab kanalıyla tahric etmiştir. Abdulvehhab bunda şüphe etmiştir. Ancak Muhammed b. el-Müsenna bunu kendisinden ilk lafızla rivayet etmiştir. İshak el-Hanzali de ikinci lafız ile rivayet etmiştir.

20455- Şafii, bunu el-Kad'im'de, "İsmail b. İbrahım b. Uleyye - Eyyub Ebu Kılabe - Ebu'l-Muhelleb" kanalıyla İmran b. Husayn'dan şöyle rivayet etmiştir: "Bir adam ölümü esnasında altı kölesini azat etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirilince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları gruplara ayırdı. Aralarında kura çekerek, kurada çıkan iki köleyi azat etti ve diğer dördünü köle olarak bıraktı."

Müslim, Sahih'de Ali b. Hucr ve başkası kanalıyla İsmail'den aynı manada tahric etmiştir. Aynı mana ile Hammad b. Zeyd kanalıyla Eyyub'dan rivayet etmiştir.

20456- Şafii der ki: Huşeym'den işiten bir kişi bana bunun aynısını, "MansOr - Hasan - İmran b. Husayn" kanalıyla Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet etti.

20457- İmran b. Husayn bildiriyor: "Ensar'dan bir adam ölümü esnasında altı kölesini az at etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ulaştığında Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kızdı ve: ''Namazını kılmamayı düşündüm" buyurdu. Sonra köleleri çağırıp onları üç gruba ayırdı. Aralarında kura çekerek, kurada çıkan iki köleyi azat etti ve diğer dördünü köle olarak bıraktı.

20458- Hammad b. Seleme bunu, Katade, Humeyd ve Simak b. Harb kanalıyla Hasan'dan, o da İmran b. Husayn'dan: "Bu kölelerden başka malı da yoktu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aralarında kura çekerek, iki köleyi azat etti ve diğer dördüncü köle olarak bıraktı" şeklinde rivayet etmiştir.

20459- Aynısı, "Hammad - Ata" kanalıyla Said b. el-Müseyyeb'den rivayet edilmiştir. "Eyyub - Muhammed b. Sırın" kanalıyla da İmran b. Husayn'dan rivayet edilmiştir.

20460- Beyhaki der ki: Ebu Ali er-Ruzbari'nin, "Ebu Bekr b. Dase - Ebu Davud - Müsedded - Hammad b. Zeyd - Yahya b. Atık" kanalıyla Eyyub ile Muhammed b. Sirin kanalıyla bildirdiğine göre İmran b. Husayn şöyle demiştir: "Bir adam ölümü esnasında altı kölesini azat etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ulaştığında Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aralarında kura çekerek iki köleyi azat etti ve diğer dördünü köle olarak bıraktı." Hammad b. Zeyd bunu Eyyub kanalıyla bu şekilde rivayet etmiştir.

20461- Başka bir kanalla bir öncekinin aynısı Eyyub, Yahya b. Atik ve Hişam'dan rivayet edilmiştir.

İbn Sırın rivayetinin sonunda: "Eğer Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana böyle bir hadis bildirilmemiş olsaydı benim de görüşüm böyle olurdu" ziyadesinde bulunmuştur.

Müslim, Sahih'de Hişam b. Hassan kanalıyla Muhammed b. Sirin'den rivayet etmiştir.

20462- İbn Sırın'in hadisi mürseldir ve İmran b. Husayn'ın hadisini desteklemektedir. Şafii bunu zikredilen bu isnad ile rivayet etmiştir. Kura bölümünde de başka bir isnadla rivayet etmiştir.(--- Şafii, el-Ümm (8/4).

20463- İbnu'I-Müseyyeb bildiriyor: "Bir kadın ölümü esnasında altı kölesini azat etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aralarında kura çekerek iki köleyi az at etti ve diğer dördünü köle olarak bıraktı.''(--- Şafii, el-Ümm (8/4).

20464- Şafii, el-Kadim'de, isnadıyla Ebu Zeyd el-Ensari'nin, Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olan şu rivayetini zikretmiştir: "Ensar'dan bir adam ... " diyerek söz konusu hadisi zikretmiş ve şöyle demiştir: "Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Eğer ben bu adam defnedilmeden önce hazır bulunsaydım (onun Müslüman mezarlığına gömülmesine izin vermezdim ve) o Müslümanların mezarlığında defnedilmezdi'' buyurdu.''(--- Şafii, el-Ümm (8/4), Ebu Davud, ıtk (3960) ve Nesai, es-Sünenü'l-kübra (8/133).

20465- Aynısı Ebu Hureyre kanalıyla Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet edilmiştir.(--- Nesai, ıtk (10/328) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).

20466- Ebu'z-Zinad bildiriyor: "Ömer b. Abdilazız, içinde büyüğün de küçüğün de bulunduğu kölelerinin azat edilmesini vasiyet eden bir adam hakkında aralarında Harice b. Zeyd b. Sabit'in bulunduğu kimselerle istişarede bulundu ve bu köleler arasında kura çekti."

Sonra Ebu'z-Zinad şöyle dedi: "Bir adamın Hasan(-i Basrii) kanalıyla bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi bir durumda kura çekmiştir.''(--- Şafii, el-Ümm (8/4).

20467- Şafii der ki: İbn Ebi Fudeyk'in, İbn Ebi Zi'b'den bildirdiğine göre Ebu'z-Zinad: "Bir adam kölelerinin üçte birini azat etti ve Eban b. Osman bunlar arasında kura çekti" demiştir.(--- Şafii, el-Ümm (8/4) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).

20468- Rabia b. Ebi Abdirrahman bildiriyor: "Eban b. Osman zamanında adamın biri bütün kölelerini azat etmişti. Bunun üzerine Eban bu kölelen çağırdı ve onları üç gruba ayırdı. Sonra ölünün payında çıkan grubu azat etmek üzere aralarında kura çekti ve ölünün payında çıkan grubu azat etti."

20469- Şafii der ki: Malik: "Bu (da bu konuda) işittiğim en güzel hadistir" dedi.(--- Nesai, ıtk (10/328) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).

20470- Şafii der ki: "Genelolarak bizim de görüşümüz budur.''(--- Nesai, itk (10/328) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Kişinin Yakınına Köle Olarak Malik Olması Halinde Onu Azat Etmesi