MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
AZAT ETME |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kölelerin Malın Üçte
Birinden Azat Edilmesi
20453- Şafii, kura
kıssasının ispatı İçin Hz. Yunus ile Hz. Meryem'in kıssasını ve Allah
Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir yolculuğa çıkacağı zaman eşleri arasında
kura çekip kurada kimin ismi çıkarsa onu kendisiyle birlikte götürmesini delil
olarak göstermiştir.(--- Şafii, el-Ümm (8/3,4).
20454- İmran b. Husayn
bildiriyor: "Ensar'dan bir adam ölümü esnasında altı kölesinin azat
edilmesini vasiyet etti" veya: "Ölüm esnasında altı kölesini azat
etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ulaştığında Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
onları azat eden kişiye ağır şeyler söyledi. Sonra köleleri çağırıp onları üç
gruba ayırdı. Aralarında kura çekerek, kurada çıkan iki köleyi azat etti ve
diğer dördünü köle olarak bıraktı.
Müslim, Sahih'de
Abdulvehhab kanalıyla tahric etmiştir. Abdulvehhab bunda şüphe etmiştir. Ancak
Muhammed b. el-Müsenna bunu kendisinden ilk lafızla rivayet etmiştir. İshak
el-Hanzali de ikinci lafız ile rivayet etmiştir.
20455- Şafii, bunu
el-Kad'im'de, "İsmail b. İbrahım b. Uleyye - Eyyub Ebu Kılabe -
Ebu'l-Muhelleb" kanalıyla İmran b. Husayn'dan şöyle rivayet etmiştir:
"Bir adam ölümü esnasında altı kölesini azat etti. Bu kölelerden başka
malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bildirilince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları gruplara
ayırdı. Aralarında kura çekerek, kurada çıkan iki köleyi azat etti ve diğer
dördünü köle olarak bıraktı."
Müslim, Sahih'de Ali b.
Hucr ve başkası kanalıyla İsmail'den aynı manada tahric etmiştir. Aynı mana ile
Hammad b. Zeyd kanalıyla Eyyub'dan rivayet etmiştir.
20456- Şafii der ki:
Huşeym'den işiten bir kişi bana bunun aynısını, "MansOr - Hasan - İmran b.
Husayn" kanalıyla Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet
etti.
20457- İmran b. Husayn
bildiriyor: "Ensar'dan bir adam ölümü esnasında altı kölesini az at etti.
Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ulaştığında Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kızdı
ve: ''Namazını kılmamayı düşündüm" buyurdu. Sonra köleleri çağırıp onları
üç gruba ayırdı. Aralarında kura çekerek, kurada çıkan iki köleyi azat etti ve
diğer dördünü köle olarak bıraktı.
20458- Hammad b. Seleme
bunu, Katade, Humeyd ve Simak b. Harb kanalıyla Hasan'dan, o da İmran b.
Husayn'dan: "Bu kölelerden başka malı da yoktu. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) aralarında kura çekerek, iki köleyi azat etti ve diğer
dördüncü köle olarak bıraktı" şeklinde rivayet etmiştir.
20459- Aynısı,
"Hammad - Ata" kanalıyla Said b. el-Müseyyeb'den rivayet edilmiştir.
"Eyyub - Muhammed b. Sırın" kanalıyla da İmran b. Husayn'dan rivayet
edilmiştir.
20460- Beyhaki der ki:
Ebu Ali er-Ruzbari'nin, "Ebu Bekr b. Dase - Ebu Davud - Müsedded - Hammad
b. Zeyd - Yahya b. Atık" kanalıyla Eyyub ile Muhammed b. Sirin kanalıyla
bildirdiğine göre İmran b. Husayn şöyle demiştir: "Bir adam ölümü
esnasında altı kölesini azat etti. Bu kölelerden başka malı da yoktu. Bu
yaptığı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ulaştığında Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) aralarında kura çekerek iki köleyi azat etti ve
diğer dördünü köle olarak bıraktı." Hammad b. Zeyd bunu Eyyub kanalıyla bu
şekilde rivayet etmiştir.
20461- Başka bir kanalla
bir öncekinin aynısı Eyyub, Yahya b. Atik ve Hişam'dan rivayet edilmiştir.
İbn Sırın rivayetinin
sonunda: "Eğer Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana böyle
bir hadis bildirilmemiş olsaydı benim de görüşüm böyle olurdu" ziyadesinde
bulunmuştur.
Müslim, Sahih'de Hişam
b. Hassan kanalıyla Muhammed b. Sirin'den rivayet etmiştir.
20462- İbn Sırın'in
hadisi mürseldir ve İmran b. Husayn'ın hadisini desteklemektedir. Şafii bunu
zikredilen bu isnad ile rivayet etmiştir. Kura bölümünde de başka bir isnadla
rivayet etmiştir.(--- Şafii, el-Ümm (8/4).
20463- İbnu'I-Müseyyeb
bildiriyor: "Bir kadın ölümü esnasında altı kölesini azat etti. Bu
kölelerden başka malı da yoktu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
aralarında kura çekerek iki köleyi az at etti ve diğer dördünü köle olarak
bıraktı.''(--- Şafii, el-Ümm (8/4).
20464- Şafii,
el-Kadim'de, isnadıyla Ebu Zeyd el-Ensari'nin, Allah Resulü'nden (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) olan şu rivayetini zikretmiştir: "Ensar'dan bir adam ...
" diyerek söz konusu hadisi zikretmiş ve şöyle demiştir: "Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Eğer ben bu adam defnedilmeden önce
hazır bulunsaydım (onun Müslüman mezarlığına gömülmesine izin vermezdim ve) o
Müslümanların mezarlığında defnedilmezdi'' buyurdu.''(--- Şafii, el-Ümm (8/4),
Ebu Davud, ıtk (3960) ve Nesai, es-Sünenü'l-kübra (8/133).
20465- Aynısı Ebu
Hureyre kanalıyla Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet
edilmiştir.(--- Nesai, ıtk (10/328) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).
20466- Ebu'z-Zinad
bildiriyor: "Ömer b. Abdilazız, içinde büyüğün de küçüğün de bulunduğu
kölelerinin azat edilmesini vasiyet eden bir adam hakkında aralarında Harice b.
Zeyd b. Sabit'in bulunduğu kimselerle istişarede bulundu ve bu köleler arasında
kura çekti."
Sonra Ebu'z-Zinad şöyle
dedi: "Bir adamın Hasan(-i Basrii) kanalıyla bildirdiğine göre Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi bir durumda kura çekmiştir.''(---
Şafii, el-Ümm (8/4).
20467- Şafii der ki: İbn
Ebi Fudeyk'in, İbn Ebi Zi'b'den bildirdiğine göre Ebu'z-Zinad: "Bir adam
kölelerinin üçte birini azat etti ve Eban b. Osman bunlar arasında kura
çekti" demiştir.(--- Şafii, el-Ümm (8/4) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra
(10/286).
20468- Rabia b. Ebi
Abdirrahman bildiriyor: "Eban b. Osman zamanında adamın biri bütün
kölelerini azat etmişti. Bunun üzerine Eban bu kölelen çağırdı ve onları üç
gruba ayırdı. Sonra ölünün payında çıkan grubu azat etmek üzere aralarında kura
çekti ve ölünün payında çıkan grubu azat etti."
20469- Şafii der ki:
Malik: "Bu (da bu konuda) işittiğim en güzel hadistir" dedi.(---
Nesai, ıtk (10/328) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).
20470- Şafii der ki:
"Genelolarak bizim de görüşümüz budur.''(--- Nesai, itk (10/328) ve
Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (10/286).
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Kişinin Yakınına
Köle Olarak Malik Olması Halinde Onu Azat Etmesi