MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

İÇECEKLER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

İçki İçene Atılacak Değnek Sayısı

17416- Abdurrahman b. Ezher der ki: Huneyn savaşı sırasında Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Halid b. el-Velld'in çadırını sorarken gördüm. Bunun üzerine ben önden gidip Halid'in çadırını sormaya başladım. Halid bunu duyunca endişeli bir şekilde Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına geldi. O esnada sarhoş bir adam getirilince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Adam'a vurun!" buyurdu. Bunun üzerine oradakiler elleriyle, ayakkabılarıyla ve giysilerinin kenarlarıyla adama vurmaya başladılar. Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onu azarlayın!" buyurunca adamı azarladılar. Ardından onu bıraktı. Ebu Bekr halife olunca Huneyn'de adamın bu şekilde dövülmesinde hazır bulunanlara bu konuyu sordu ve bunu kırk değnek olarak takdir etti. Ebu Bekr hayatı boyunca içki içenlere kırk değnek attı. Ömer de başlarda kırk değnek atıyordu, ancak insanların içki içmekten geri durmadıklarını görünce bu konuda istişare etti ve değnekleri seksene çıkardı.(--- Şafii, el-Ümm (226), Ebu Davud, hudud (4487-4489), Nesai, es-Sünenü'l-Kübra (7/191, 192) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/319).

17417- Beyhaki der ki: "Hişam b. Yusuf es-San'anı bunu Ma'mer kanalıyla bu şekilde rivayet etmiştir."

17418- Zühri bunu Abdurrahman b. Ezher'den daha kısa ve anlaşılır bir şekilde adamın azarlanmasını zikretmeksizin şöyle nakletmiştir: "Ardından Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adamın yüzüne toprak saçtı. Ebu Bekr ise hilafeti döneminde yanına bir sarhoş getirilince daha önce bu yöndeki uygulamayı göz önünde bulundurup kırk değnek atmayı takdir etti."

17419- Zühri der ki: Daha sonra Humeyd b. Abdirrahman bana İbn Vebere el-Kelbi'den naklen şunu anlattı: Halid b. el-Velid beni Ömer'e gönderdi. Gittiğimde yanında Osman b. Affan, Abdurrahman b. Avf, Hz. Ali, Talha ve Zübeyr vardı. Mescid'de yaslanmış oturuyorlardı. Ömer'e: "Beni sana Halid b. el-Velid gönderdi. Sana selam yolladı. İnsanlar içkinin cezasını basit gördükleri için daha çok içtiklerini söylüyor" dedim. Ömer: "Soracağın kişiler işte burada! Onlara sor" karşılığını verince, Hz. Ali: "Kişi sarhoş olduğu zaman saçmalamaya, saçmalamaya başladığı zaman da iftira atmaya başlar. İftiranın da cezası seksen değnektir" dedi. Ömer bana: "Halid'e bunu ilet" dedi. Gidip bunu bildirdiğimde Halid içki içenlere seksen değnek atmaya başladı. Ömer de seksen değnek atmaya başladı.

17420- Ancak Hz. Ömer kendisine zayıf ve alışkanlığı olmadığı halde içki içen biri getirildiği zaman sadece kırk değnek atardı.

17421- Osman da hem seksen, hem de kırk değnek atmıştır.(--- Darakutni, Sünen (s. 354).

17422- Abdullah b. Abdirrahman b. Ezher, babasından her iki hadisi: "Osman da seksen değnek atmaya başladı. Her ikisi de hem seksen hem de kırk değnek atmıştır" ziyadesiyle rivayet etmiştir.

17423- Sevr b. Zeyd ed-Deylemi der ki: Ömer b. el-Hattab içki içen adam konusunda istişare edince, Ali b. Ebi Talib: "Ona seksen değnek atılması görüşündeyim. Çünkü içki içmişse sarhoş da olmuştur. Sarhoş olmuşsa hezeyanlarda bulunacaktır. Hezeyanda bulunmuşsa iftira da etmiştir" deyince, Ömer'in emri üzerine içkiden dolayı adama seksen değnek atıldı.(--- Malik, eşribe (2).

17424- Beyhaki der ki: "Yahya b. Fuleyh bunu "Sevr b. Zeyd - İkrime" kanalıyla İbn Abbas'tan rivayet etmiştir.''(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/320) ve Nesai, es-Sünenü'l-kübra (5/118,119).

17425- Hudayn b. el-Münzir'in bildirdiğine göre Hz. Ali, içkiden dolayı Velid'e kırk değnek atmıştır.

17426- Ancak Şafii, bunu Iraklıların Hz. Ali'ye olan hilaflarından dolayı irad etmiştir.

17427- Hudayn b. el-Münzir er-Rakkaşı der ki: Velid b. Ukbe içki içmiş olduğuna şahitlik edilmesinden dolayı Osman'a getirilince, Osman, Ali'ye: "Kalk ona haddi uygula" dedi. Ali de bu yönde emir verince ona kırk sopa atıldı. Sonra da: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kırk sopa vurdu. Ebu Bekr de kırk sopa vurdu. Ömer ise seksen sopa vurdu. Bunların hepsi sünnettir" dedi.(--- Müslim, hudud (38/1707).

17428- Hudayn b. el-Münzir b. el-Haris b. Va'le bildiriyor: Velid b. Ukbe (sarhoş olduğundan dolayı) sabah namazını cemaate dört rekat kıldırdı, sonra cemaate dönüp: "Daha fazla kıldırayım mı?" diye de sordu. Bu olay Osman b. Aftan'a taşındı ve Osman, Hz. Ali'ye: "Ona değnek at" dedi. Hz. Ali, Hasan'a: "Ey Hasan! Kalk ve ona değnek at" deyince Hasan: "Bu konuda yetkili sen misin?" karşılığını verdi. Bunun üzerine Hz. Ali: "Bu konuda sen zayıf düştün, gevşek davrandın ve aciz kaldın" karşılığını verdi. Sonra da: "Ey Abdullah b. Cafer! Ona değnek at" dedi. Bunun üzerine Abdullah b. Cafer kalkıp ona değnek atmaya başladı. Hz. Ali de saymaktaydı. Kırka yetişince: "Yeter!" dedi ve şöyle devam etti: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ve Ebu Bekr buna ceza olarak kırk değnek attılar. Ömer de hilafetinin ilk yıllarında kırk değnek atmışken daha sonra seksene tamamlamıştır. Fakat her iki uygulama da sünnettir."

Müslim, Sahih'de Ali b. Hucr ve başkası kanalıyla rivayet etmiştir. Ayrıca Abdulazız b. el-Muhtar kanalıyla Abdullah b. Feyruz ed-Danac'tan: "Bu benim için daha hoş olanıdır" ziyadesiyle rivayet etmiştir.

17429- Ebu İsa et-Tirmizi der ki: Buhari'ye bu hadisi sorduğumda: "Hasen bir hadistir" karşılığını verdi.

17430- Beyhaki der ki: Bu sahih bir hadistir ve hadis alimlerinin müsnedlerinde ve çoğunun da Sünen'lerinde tahric edilmiştir.

17431- Kişinin bu yöndeki haberleri kendi görüşü doğrultusunda yorumlayanların hadisteki vurulan değnek sayısını kırk olarak sabit kılması mümkün değildir. Çünkü bu durumda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ve Ebu Bekr'in uygulamasını yok saymış olur. Yine Hz. Ali'nin şu sözünü yok saymış olur: "İçki içen kişiye had uygularız. Ancak ceza uygulamasında ölen kimsenin diyetini öderiz. Çünkü Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuda kesin bir sünneti yoktur. Uyguladığımız ceza bizim (ictihadla) koyduğumuz bir cezadır."

17432- Başka bir rivayette de şöyle geçmektedir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu yönde kesin bir şey bildirmemiştir. Ömer ve Hz. Ali seksen değnek atmıştır. Seksen değnek atılması yönünde de icma etmişlerdir. Bu şekilde içkiden dolayı seksen değnek atılmaya başlandı. Daha önce belli bir sayı yoktu.(--- Buhari, hudud (6778) ve Müslim, hudud (5/594).

17433- Bu şekilde hadisin inkarı kabul edilecek bir şey değildir. Hadisin doğruluğu ravilerinin güvenilir olması ve haberlerinin kabul edileceği bilinen kişiler ile belli olur."

17434- Hadis hafızları bu kişileri tanımış ve hadislerini kabul etmiştir.

17435- Başka bir kanalla doğruluğunda şüphe edilmeksizin Osman ve Hz. Ali'nin kırk değnek attığı sabit bir şekilde rivayet edilirken bu nasıl kabul edilmez ki!

17436- UlVe b. ez-Zübeyr bildiriyor: Ubeydullah b. Adiy b. el-Hiyar, Osman'ın yanına girip Velid b. Ukbe'nin durumunu anlattığını zikrederek şöyle devam etti: "Bunun üzerine Osman: "Sen bize Velid'in durumunu haber verdin ve biz de inşallah hak üzere ona gereken cezayı vereceğiz" dedi. Sonra ona kırk değnek atılması yönünde hüküm verdi ve Ali b. Ebi Talib'e ona değnek atmasını emretti.

Buhari, Sahih'de Hişam b. Yusuf kanalıyla rivayet etmiştir.(--- Buhari, menakib (3696).

17437- Eğer bu mevkuf bir hadis ise Hudayn b. el-Münzir'in hadisi ile kuvvetlenmektedir. Aynı zamanda Osman ve Hz. Ali'nin kırk değnek atması konusunda icma etmelerine muvafıktır. Ömer'in istişare sonunda seksen değnek atmasından sonra kırk değnek atmanın da caiz olduğunu göstermektedir.

17438- Hudayn'ın hadisinde: "Her iki uygulama da sünnettir" ziyadesi bulunmaktadır. Katade, Enes kanalıyla rivayet ettiği bir sonraki hadiste kendisine muvafakat etmiştir.

17439- Enes bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) içki içenlere ceza olarak ayakkabı veya soyulmuş hurma dalları ile kırk defa vururdu. Ebu Bekr de içki içenlere kırk değnek attı. Ömer halife olunca bu konu ona soruldu. Ömer bu konuda Müslümanlarla istişare edince, İbn Avf: "Seksen değnek atmanı daha uygun görüyorum" dedi. Ömer de içki içme cezası olarak seksen değnek atmaya başladı.

Müslim, Sahih'de Ebu Bekr b. Ebi Şeybe'den rivayet etmiştir.(--- İbn Mace (2570) ve Ahmed, Müsned (12855) --- Müslim, hudad (5/592).

17440- Enes bildiriyor: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sarhoş bir adam getirildi. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) emri üzerine yaklaşık olarak yirmi kişi ona soyulmuş hurma dalları ve ayakkabılar ile ikişer defa vurdu.''(--- Buhari, hudad (6773) ve Müslim, hudud (5/591).

17441- Bu rivayet de sayı konusunda Hişam'ın rivayetine muvafıktır. Bu kişi bu hadisi başka bir kanalla ve başka bir lafızla zikrederek Ömer zamanına kadar değneklemede belli bir sayının olmadığına huccet saymıştır.

17442- Enes b. Malik te rivayetinde soyulmuş iki hurma dalı ile yaklaşık

olarak ona kırk değnek attığını bildirmiştir.

17443- Bizim rivayetimizde de kırk değnek attığı nakledilmiştir.

17444- Ebu Bekr de kırk değnek atmıştır.

17445- Hz. Ali de önceki hadiste kırk değnek attığını bildirmiştir.

17446- Ebu Bekr es-Sıddık (halife olunca Huneyn'de adamın bu şekilde dövülmesinde) hazır bulunanlara bu konuyu sordu ve bunu kırk değnek olarak takdir etti.

17447- Kendisi de kırk değnek atmıştır.

17448- Ömer de hilafetinin ilk yıllarında kırk değnek atmıştır.

17449- Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabı bu konuyu ele alırken kırk değnek atılması konusunu inkar etmemiştir. Biri (İbn Vebere el-Kelbl) onlara: "İnsanlar içkinin cezasını basit gördükleri için daha çok içtiklerini söylüyor" demiştir. Yani bu cezanın kırk değnek olduğunu biliyorlardı. Seksen değnek olması ise sahabenin görüşü ile Ömer zamanında gerçekleşmiştir. O zaman sahabe neden Ebu Bekr zamanında, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konudaki emrini de göz önünde bulundurarak kırk değnek vurulması yönünde görüş bildirmiş olmasın ki?

17450- Kırk değnek atmak aralarında bilinen bir şeyolmalıdır ki Ebu Bekr hayatı boyunca içki içenlere bu uygulamada bulundu.

17451- Bize bildirilene göre Hz. Ömer kendisine zayıf ve alışkanlığı olmadığı halde içki içen biri getirildiği zaman sadece kırk değnek atardı. Osman'ın kendisinden sonra seksen değnek ve kırk değnek attığı da olmuştur. Hz. Ali de kırk değnek atmıştır.

17452- Bütün bu rivayetler içki içen kişinin cezasının seksen değil de kırk değnek olduğunu göstermektedir. Ömer'in koyduğu bu ekleme ise tazir cezasıdır. Hz. Ali, Ömer'in tazir cezası koyması sebebini bildirmiştir.

17453- Hz. Ali'nin: "Ancak ceza uygulamasında ölen kimsenin diyetini öderiz" demesi sahabenin seksen değnek konusunda icma etmediklerine delalet etmektedir. Eğer seksen değnek olduğu konusunda belli bir şey olsaydı ceza uygulamasında ölen kişinin diyetinin ödenmesi gerekmezdi. Bize göre Allah doğrusunu bilir- Hz. Ali: "Kırktan sonra atılan değnek ile ölürse" demek istemiştir.

17454- Kesin bir sünnet olmadığı sözünden kasıt, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuda ceza olarak kırktan daha fazla kamçı atmaması veya bu cezanın kamçıyla yapılması gerektiğini söylememesidir. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuda kişiye kırk kamçı miktarınca ayakkabı ve giysi kenarlarıyla vurulmasını emretmiştir.

17455- Biz de bu görüşteyiz, Allah'ın yol göstermesi ve yardımı ile de buna muhalefet etmeyiz.

17456- İbnu'I-Münzİr'in hadisini yok sayarak huccet gösterenin delilini kabul etmeyiz ve ceza uygulamasında ölen kimsenin diyetini ödemeyiz.

17457- Bizim sahih olan hadislere dayanarak söylediklerimizin geçersiz göstermeye çalışırken başka bir hadisi delil göstermektedir. Delil gösterdiği hadise baktığımızda, aslında onunla da amel etmediğini görürüz. Bu durumda ileri sürdüğü hadisin bizim sahih kabul ettiğimiz hadisi geçersiz kıldığını nasıl söyleyebiliriz. Eğer: "Hz. Ali, Medine'de çift uçlu kamçısıyla Velld'e kırk kamçı atmıştır" diyecek olursa, bu da (iki uçlu olduğu için) seksen kamçı eder.

17458- Ebu Cafer Muhammed b. Ali bildiriyor: "Hz. Ali içki içen bir adama çift uçlu kamçısıyla kamçı attı."(--- Abdurrezzak, Musannef (7/379) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/321).

17459- Başka bir kanalla bir öncekinin aynısı "Kırk" ifadesi zikredilerek rivayet edilmiştir.

17460- Bu, munkatı bir hadistir. Sabit bir hadisle (Ömer'in) emri üzerine adama kırk değnek atıldığı bize rivayet edilmiştir. Burada (Hz. Ali'nin) her uçla yirmi olmak üzere toplam kırk kamçı atmış olması Ömer'e muhalif değildir.

17461- Burada şu rivayet kasdedilmiştir: Enes bildiriyor: "Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) içki içen biri getirilince ceza olarak adama iki hurma dalıyla yaklaşık olarak kırk defa vurdu. Veya ikisi ile (yirmi defa) vurmasıyla kırk defa vurmuş 0Idu.''

17462- Bu da daha önce zikredilen Hemmam'ın, Katade'den olan rivayetinde açık olarak görülmektedir. Ancak Abdullah'ın rivayetine muhaliftir. Fakat ilk olarak dediği gibi seksen değnek atmayı kastetmiş ise muhalif değildir.

17463- Hz. Ali, Velld'e iki üçlü kamçıyla kırk kamçı attı. Sabit bir hadisle Hz. Ali'nin şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ve Ebu Bekr buna ceza olarak kırk değnek atmışlar, Ömer ise seksen değnek atmıştır. Fakat her iki uygulama da sünnettir."

17464- Abdulaziz b. el-Muhtar'dan olan rivayetinde: "Benim için de bu daha iyidir" ibaresi geçmiştir. Eğer daha az olarak kırk değnek atmış olmasaydı: "Benim için de bu daha iyidir" demezdi. Doğrusunu da Allah bilir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Yöneticinin, Allah'ın Vacip Kılmadığı Haddi Uygulaması