MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

DİYETLER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Diyet Ödemeyi Yüklenen Akile Kimlerdir?

16270- Şafii der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), diyeti akilenin ödemesine hükmettiği konusunda herhangi bir ihtilaf bilmiyorum.(--- Şafii, el-Ümm (6/103).

16271- Bu hüküm sadece bazı kişiler tarafından gelen bir rivayet değildir.

Bazı kişiler tarafından bu yönde gelen rivayetleri daha önce zikrettik.

16272- Ebu Hureyre bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir kadın tarafından vurulan Lihyan oğullarından hamile kadının ölen cenini konusunda bir köle veya bir cariye verilmesine hükmetti. Daha sonra diyet vermesine hükmedilen kadın ölünce Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mirasının çocukları ile kocasına verilmesine, kadının (cenin için vermesi gereken) diyetinin de asabesi tarafından ödenmesine hükmetti."(--- Buhari, diyet (6909) ve Müslimı hudud (4311).

16273- Şafii der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu hükmünden açıkça şunu anlıyoruz: Bir kadın bir ceninin ölümüne sebep olduğu zaman kadının asabesi (baba tarafından akrabaları) diyet olarak bir köle veya bir cariye verirler. Katil olan kadın diyet verilmeden önce ölürse mirası çocukları ile kocasının olur. Asabesinin diğer fertleri de kadına mirasçı olamasalar dahi vermesi gereken diyeti onun adına verirler. Ölen kadının mirası da sadece Yüce Allah'ın belirlediği kişiler arasında paylaştırılır.

16274- Bunu İbrahım en-Nehai, Ubeyd b. Nudayle kanalıyla Muğıre b.

Şu'be'den şöyle bildirir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir kadın tarafından öldürülen cenin konusunda diyet olarak bir köle veya cariye verilmesine ve bunun katil kadının akilesi (baba tarafından akrabaları) tarafından ödenmesine hükmetti.''(--- Müslimı hudud (4314-4317).

16275- Muğıre b. Şu'be bildiriyor: Huzeyl kabilesinden bir adamın iki karısı vardı. Bu kadınlardan biri çadır direğiyle hamile olan diğer kadına vurunca çocuğunu düşürdü. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) huzurunda davalaştıklarında katilin ailesi: "Henüz yemeyen, içmeyen, konuşup ses vermeyen birinin diyetini nasıl ödeyelim?" dediler. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cahiliyedeki gibi kafiyeli sözler ha!" karşılığını verdi ve öldüren kadının akilesi tarafından diyet olarak bir köle veya cariye verilmesine hükmetti.

Müslim, Sahih'de Gunder kanalıyla Şu'be'den tahrıc etmiştir.(--- Müslim, hudud (4314-4317).

16276- Mansur aynı isnadla hadisi rivayet ederken: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) maktul kadının diyetinin katil kadının akilesi tarafından bir köle veya bir cariye olarak verilmesine hükmetti" eklemesini yapmıştır.

Müslim, Sahih'de Cerir'den tahrıc etmiştir.(--- Müslim, hudud (4314-4317).

16277- Şafii der ki: Akilenin, kişinin asabesi yani baba tarafından akrabalan olduğu konusunda herhangi bir ihtilafın olduğunu bilmiyorum.

16278- Ömer b. el-Hattab da Ali b. Ebi Talib'in, Safiyye binti Abdilmuttalib'in azatlılarının diyetini ödemesine, Safiyye'nin oğlu olduğu için de bu azatlıların mirasının Zübeyr'e (Zübeyr b. el-Avvam) verilmesini hükmetmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/107) ile es-Sünenü's-suğra (3/251).

16279- Beyhaki der ki: Sevrı, el-Cami'inde Hammad kanalıyla İbrahım'den bildiriyor: "Zübeyr ve Hz. Ali, Safiyye'nin bir azatlısının mirası konusunda Ömer b. el-Hattab'ın huzurunda davalaştıklarında, Ömer azatlının mirasının Zübeyr'e verilmesine, diyetinin de Hz. Ali tarafından ödenmesine hükmetti."(--- Abdurrezzak, Musannef(9/429) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/107).

16280- Ebu'z-Zinad da bunu Medineli tabiunun fakihlerinden rivayet etmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/107).

16282-16281- Beyhaki der ki: Ebu Hureyre'nin cenin konusunda bildirdiği hadiste: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), katil kadının mirasının çocukları ile kocasına verilmesine, kadının (cenin için vermesi gereken) diyetinin de asabesi tarafından ödenmesine hükmedip onlara: ''Bu cinayeti sizlerden olan bir el işledi'' buyurdu" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/106).

16284-16283- Cabir b. Abdillah bildiriyor: "Huzeyl kabilesinden olan iki kadından biri diğerini öldürdü. Her iki kadının da kocası ve çocuğu vardı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öldürülen kadının diyetini, kocasını ve oğlunu muaf tutarak katilolan kadının akilesine yükledi. Öldürülen kadının akilesi: ''Onun mirası bizim mi?'' diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Onun mirası kocası ve oğlunundur'' buyurdu ...''

Sonrasında ravi hadisin cenin ile ilgili kısmını zikreder.(--- Ebu Davud, diyet (4575), İbn Mace, diyet (2648) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/107).

16285- Şafii der ki: "Akileden divana kayıtlı olanlar ile kayıtlı olmayanlar diyete yönelik aynı konumdadır. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) diyeti akılenin ödemesine hükmettiği zamanlarda henüz divanlar yoktu. Divanlar da Hz. Ömer zamanında mallar çoğalınca oluşturuldu.''(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/108).

16286- Beyhaki der ki: Cabir b. Abdillah'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), her bir aşirete kendi diyetlerini belirlediği bir mektup yazdı.(--- Müslim, itk (3718).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Akilenin Diyet Ödemesini Gerektiren Durumlar