MARİFETU

SUNEN VE’L-ASAR

İDDETLER

 

ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

Yas Tutmak

 

15331- Abdullah b. Ebi Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm'ın bildirdiğine göre Humeyd b. Nafi', Zeyneb binti Seleme'den şu üç hadisi nakletmiştir:

Zeyneb anlatıyor: Ebu Süfyan vefat ettiği zaman Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) eşi Ümmü Habıbe'nin yanına girdim. Ümmü Habıbe içinde halOk otu sarısı veya başka bir şey bulunan bir koku istedi. O kokudan cariyeye sürdükten sonra yanaklarına da sürdü ve şöyle dedi: "Vallahi benim şu anda koku sürünmeye ihtiyacım yoktur. Ancak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah'a ve ahiret gününe iman eden bir kadına, öZünün arkasından üç günden fazla yas tutması caiz değildir. Ancak kocası ölürse dört ay on gün yas tutar'' buyurduğunu işittim."

Yine Zeyneb şöyle dedi: Zeyneb binti Cahş'ın kardeşi Abdullah vefat ettiği zaman yanına girdim. O da koku istedi ve sürünüp şöyle dedi: "Vallahi benim şu anda koku sürünmeye ihtiyacım yoktur. Ancak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberden: ''Allah'a ve ahiret gününe iman eden bir kadına, ölünün arkasından üç günden fazla yas tutması caiz değildir. Ancak kocası ölürse dört ay on gün yas tutar'' buyurduğunu işittim."

 

Yine Zeyneb şöyle dedi: Annem Ümmü Seleme'nin şöyle dediğini işittim: "Kadının biri Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip: ''Ey Allah'ın Resulü! Kızımın kocası vefat etti ve kızım gözlerinden rahatsızlandı. Ona sürme çekebilir miyiz?'' dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Hayır'' karşılığını verdi.

 

Kadın bu soruyu iki veya üç defa tekrarladı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her defasında: ''Hayır'' karşılığını verdi ve sonra: ''Bu süre dört ay on gündür. Sizler Cahiliye zamanında yıl sonunda (iddet bitiminde) tezek atardınız (süreyi bitirirdiniz)'' buyurdu."

Humeyd der ki: Zeyneb'e: "Yıl sonunda tezek atardınız ne demektir?" diye sorduğumda, Zeyneb şöyle dedi: "Kadın kocası öldüğü zaman küçük ve köhne bir eve girer, en kötü elbisesini giyer, bir sene geçinceye kadar koku ve başka bir şey sürünmezdi. Sonra kendisine eşek, koyun veya kuş olmak üzere bir hayvan verilir, o da bu hayvanla kendini silerdi. Silindiği hayvan da genelde ölürdü. Silindikten sonra evden çıkardı ve kendisine hayvan tezeği verilirdi. O da bu tezeği atarak iddetini bitirip eskiden olduğu gibi istediği güzel kokuya ve başka şeylere geri dönerdi."

Buhari ve Müslim, Sahıh'de Malik kanalıyla rivayet etmişlerdir.(--- Malik, Muvatta (2/596-598) ve Şafii, el-Ümm (5/230, 231).

 

15332- Şafii der ki: Rivayette geçen: ".....'' ifadesi kıldan veya başka bir şeyden yapılan küçük ve köhne ev manasındadır. "....." ifadesi parmaklarının ucuyla almak manasındadır. Yine "....." ifadesi bütün eli ile almak anlamına gelmektedir.

 

15333- Beyhaki der ki: Ka'nebi'nin Malik'ten olan rivayeti: "...." şeklindedir. Bu kelime, bir şeyi bozmak veya dağıtmak manasındadır. "Mektubun mührü bozuldu" veya "Etrafındakileri dağıtma" gibi. Bundan kasıt ta kadının iddet beklerken, bu iddeti bozacak harekette bulunarak bineğe binip gitmesidir.

 

15334- Ahfeş der ki: "....." ifadesinden (yani gümüşten) alınmıştır. Bu ismi ona parlaklığını gümüşe benzetmiş olmasından dolayı vermiştir.

 

15335- Safiyye binti Ebi Ubeyd'in, Hz. Aişe ve Hafsa'dan veya sadece Hz.

Aişe'den veya sadece Hafsa'dan bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah'a ve ahiret gününe iman eden bir kadına, ölünün arkasından üç günden fazla yas tutması caiz değildir. Ancak kocası ölürse dört ayan gün yas tutar" buyurmuştur.(--- Müslim, talak (5/79, 80).

 

15336- Müslim, Sah'ih'de Leys ve başkası kanalıyla Nafi'den bu şekilde şüphe ile tahric etmiştir. "Yahya b. Said - Nafi - Safiyye" kanalıyla da Hafsa'dan şüphe etmeksizin rivayet etmiştir.

 

15337- Esma binti Umeys der ki: ''Cafer şehid olunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana: "Üç gün siyah giyin, sonra dilediğini yap" buyurdu.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/438).

 

15338- Abdullah'ın, Esma'dan hadis dinlediği sabit değildir. Hadis mürseldir. Önceki hadisler daha sabittir ve onlarla amel daha tercihe şayandır. Doğruya ulaşmak, Allah sayesindedir.

 

15339- Ümmü Atiyye el-Ensari'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisine şöyle buyurmuştur: "Bir ölüden dolayı kadın üç günden daha fazla yas tutamaz. Ancak kocanın ölümünden dolayı dört ayan gün yas tutar. Asb denilen (Yemen yapımı) çizgili giysiler dışında boyanmış giysiler giymez, sürme çekmez, kına yakınmaz ve koku sürünmez. Ancak hayızdan temizlendiği zaman (koku cinsinden) az bir şey kust veya azfar sürebilir."

Buhari ve Müslim, Sahih'de Hişam b. Hassan kanalıyla rivayet etmişlerdir.(--- Buhari, talak (5343) ve Müslim, talak (5/80, 81).

 

15340- Bir kısmı bu hadiste: "Çizgili giysiler de giyemez" demiştir. Ancak mahfuz değildir. Şafii, el-Kadim'de (bu durumdaki kadının) giyemeyeceği giysileri zikrederken: "Kalın çizgili olanı dışında çizgili giysiyi de (giyemez)" demiştir. Bu da önceki hadise daha yakındır.

 

15341- Ümmü Seleme'nin bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kocası vifat eden aspur veya çamurla boyanmış giysiler giyemez, takı takamaz, kına yakamaz ve sürme çekemez" buyurmuştur.

Ebu Davud, Sünen'de Züheyr b. Harb kanalıyla Muhammed b. Ebi Bekr'den rivayet etmiştir. Ayrıca Ümmü Seleme'nin sözü olarak ta aktanimıştır.

 

15342- Malik'in bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Seleme'nin yasını tutan Ümmü Seleme'nin yanına girince gözlerine sabr denilen ilaçtan sürdüğünü gördü ve: "Bu nedir ey Ümmü Seleme?'' dedi. Ümmü Seleme: "Ey Allah'ın Resulü! Sabr'dır" cevabını verince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bunu gece sür, gündüz sil'' buyurdu.(--- Malik, Muvatta (2/600) ve Şafii, el-Ümm (5/232).

 

15343- Şafii der ki: "Sabr, bir koku türü değildir. Sarılık veren ve zinet sayılan bir şeydir. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ümmü Seleme'ye gece görünmeyeceği zaman ondan sürünmesini ve gündüz silmesini emretmiştir. ''(--- Şafii, el-Ümm (5/232).

 

15344- Beyhaki der ki: Bu, munkatı bir hadistir. Ancak "Mahreme b. Bukeyr - Bukeyr - Muğıre b. ed-Dahhak - Ümmü Hakım binti Useyd" kanalıyla annesinden mevsul olarak şöyle rivayet edilmiştir: "Kendisi (Ümmü Hakım binti Useyd'in annesi) azatlı bir cariyesini Ümmü Seleme'ye gönderdi. Ümmü Seleme de bunu ona Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) nakletti.(--- Ebu Davud, talak (2305).

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

İki İddetin Bir Arada Olması