MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

İDDETLER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Kocası Vefat Eden Kadının İddeti

15271- Şafii der ki: Yüce Allah: "İçinizden ölüp, eşler bırakacak olanlar, evlerinden çıkarılmaksızın, bir yıla kadar eşlerinin geçimini sağlayacak şeyi vasiyet etsinler; eğer çıkarlarsa kendilerinin meşru olarak yaptıklarından dolayı size sorumluluk yoktur" [Bakara, 240] buyurmaktadır.

15172- Şafii der ki: "Kur'an alimlerinden birçok kişiden öğrendiğime göre bu ayet miras ayetlerinden önce nazil oldu ve neshedilmiştir."

15273- Bu konuda açıklamalarda bulunup şöyle dedi: "Daha önce bir yıla kadar eşlerinin geçimini sağlayacak şeyi vasiyet edilmesi görüşünde idiler. Mesken hakkı da miras ayetiyle neshedilmiştir. Allah bu durumdaki kadının dört ay on gece iddet beklemesini emretmiş, kadının bunun dışına çıkma imkanının olmadığını ve daha önce nikahlanamayacağını belirtmiştir.(--- Şafii, el-Ümm (5/223).

15274- Beyhaki der ki: Hz. Osman ile İbnu'z-Zübeyr'den bu ayetin: "İçinizden ölenlerin bırakmış olduğu eşler kendi kendilerine dört ay on gün beklerler''[Bakara, 234] ayeti ile neshedilmesi hakkında rivayetler nakledilmiştir.

15275- İbn Abbas der ki: "İçinizden ölüp geriye dul eşler bırakan erkekler, eşleri için, evden çıkarılmaksızın bir yıla kadar geçimlerinin sağlanmasını vasiyet etsinler''[Bakara, 240] ayeti, miras ayetinde kendilerine verilen dörtte ve sekizde birlik payla neshedilmiştir. Aynı zamanda iddeti dört ayan gün beklemeleri emredilerek bir yıl beklemeleri de neshedildi.(--- Ebu Davud, talak (2298).

15276- Şafii, Vasiyet bölümünde alim bir kişiden naklederek şöyle demiştir: "Daha önceleri kocası vefat eden kadının iddeti, boşanmış kadının iddeti gibi üç hayız müddeti idi. Sonra bu, Yüce Allah'ın: ''İçinizden ölenlerin bırakmış olduğu eşlerı kendi kendilerine dört ay on gün beklerler''[Bakara, 234] buyruğu ile neshedildi."

15277- Böylesi bir durumda (kocasının ölmesi halinde) kadın, üç hayız görme müddeti değil de, Allah'ın Kitab'ında ve Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünnetinde kesin olarak bildirildiği gibi dört ayan gün iddet bekler.

15278- Bu konuda Humeyd b. Nafi'nin şu hadisini huccet göstermiştir: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah'a ve ahiret gününe iman eden bir kadına, ölünün arkasından üç günden fazla yas tutması caiz değildir. Ancak kocası ölürse dört ay on gün yas tutar" buyurdu. Bu hadisin metni ve isnadı Yas Tutma bölümünde zikredilmiştir.(--- Buhari, cenaiz (1280,1281) ve Müslim, talak (7/75,79).

15279- Ebu Abdillah'ın rivayetinde Şafii şöyle demiştir: "Sünnet, hamile kadınların bunun dışında olduğuna delalet etmektedir. Zira boşanan ve kocası ölen kadının iddeti aynıdır. ikisinin de iddeti doğum yapmaları ile tamamlanır.''(--- Şafii, el-Ümm (5/223).

15280- Ebu Seleme b. Abdirrahman der ki: ibn Abbas ile Ebu Hureyre'ye kocası vefat eden hamile kadının durumu sorulunca ibn Abbas: "Bu kadının iddeti iki müddetin uzun olanıdır" derken, Ebu Hureyre: "Doğum yaptığı zaman helal olur (iddeti tamamlanır)" dedi. Bunun üzerine Ebu Seleme, Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) eşi Ümmü Seleme'nin yanına girip bu durumu kendisine sorunca, Ümmü Seleme şöyle dedi: "Eslemli olan Subey'a kocasının ölümünden yarım ay sonra doğum yaptı. Onu biri genç, diğeri ihtiyar iki kişi istedi. Subey'a genç olana doğru meyletti. Subey'a'nın ailesi bir yolculukta idi, geldiklerinde kendisinden yana karar vermesi için ona etki edeceklerini düşünerek ihtiyar olan kişi: "Kadın henüz helal değildir (iddeti bitmemiştir)" dedi. Bunun üzerine Subey'a, Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip durumunu sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Helalsin (iddetin bitmiştir) ve istediğinle evlenebilirsin'' buyurdu.(--- Malik, Muvatta (2/580) ve Şafii, el-Ümm (5/224).

15281- Süleyman b. Yesar bildiriyor: İbn Abbas ile Ebu Seleme kocasının vefatından birkaç gece sonra loğusa olan kadının durumu hakkında ihtilafa düştüler. İbn Abbas: "Bu kadının iddeti, iki müddetin uzun olanıdır" derken Ebu Seleme ise: "(Doğurmakla) kadın helal olur" diyordu. Bu sırada Ebu Hureyre geldi ve Ebu Seleme'yi kastederek: "Ben kardeşimin oğlu gibi düşünüyorum" dedi. Bunun üzerine İbn Abbas'ın azatlısı Kureyb'i, bunu sormak için Ümmü Seleme'ye gönderdiler. Kureyb gidip geldiğinde onlara Ümmü Seleme'nin şöyle dediğini aktardı: "Eslemli olan Subey'a kocasının ölümünden bir kaç gün sonra loğusa oldu. Bunu Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) söylediğinde de Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Helalsin (iddetin bitmiştir) ve evlenebilirsin" buyurdu."

Müslim, Sahih'de farklı kanallarla Yahya b. Said'den rivayet etmiştir.(--- Buhari, Tefsir (4909) ve Müslim, talak (5/73, 74).

15282- Misver b. Mahreme bildiriyor: Eslemli olan Subey'a kocasının ölümünden bir kaç gün sonra loğusa oldu. Bunun üzerine Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip evlenmek için izin isteyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona izin verdi.

Buhari, Sahih'de Yahya b. Kaza'a kanalıyla Malik'ten rivayet etmiştir.(--- Buhari, talak (7/73).

15283- Ubeydullah b. Abdillah b. Utbe, babasından bildiriyor: Eslemli olan Subey'a binti'l-Haris kocasının vefatından birkaç gün sonra doğum yaptı. Ebu's-Senabil b. Ba'kek yanına gelerek: "Seni neden süslenmiş görüyorum. Oysa iddetin dört ay on gündür" dedi. Subey'a bu durumu Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zikredince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):

"Ebu's-Sendbil yalan söylemiş" veya: "Ebu's-Sendbil'in dediği gibi değildir. Helalsin (iddetin bitmiştir) ve evlenebilirsin" buyurdu.(--- Buhari, talak (5319) ve Müslim, talak (5/72, 73).

15284- ibn Şihab, Ubeydullah'tan bildiriyor: "Ubeydullah'ın babası, Ömer b. Abdillah b. el-Erkam'a, Subey'a'nın yanına gidip ona bu konudaki hadisi sorması için bir mektup yazdı." Sonrasında ravi bunu mevsul olarak rivayet etti.

Buhari ve Müslim, Sahih'de bunu bu kanalla tahric etmişlerdir.(--- Buhari, talak (5319) ve Müslim, talak (5/72, 73).

15285- Nafi'nin bildirdiğine göre İbn Ömer'e hamileyken kocası ölen kadının durumu sorulunca: "Doğum yapınca iddeti biter" cevabını verdi. Ensar'dan bir adam ona Ömer b. el-Hattab'ın: "Eğer kocası henüz defnedilmeden doğum yapsa bile kadının iddeti biter" dediğini söyledi.(--- Malik, Muvatta (2/589,590) ve Şafii, el-Ümm (5/224).

15286- Ebu'd-Duha'nın bildirdiğine göre Hz. Ali: "Hamile kadının iddeti iki müddetin uzun olanıdır" demiştir.

15287- Şafii, bunu Iraklıların Hz. Ali'ye olan hilaflarından ve insanların huccet saydığı Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünnetine yüz çevirmelerinden dolayı irad etmiştir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Kocası Vefat Eden Kadının Nafakası