|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NİKAH |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Karı Kocanın Arasının
Açılması Durumunda İki Hakem Tayin Etmek
14556- Şafii der ki:
Yüce Allah: "Karı kocanın arasının açılmasından endişelenirseniz, erkeğin
ailesinden bir hakem ve kadının ailesinden bir hakem gönderin; bunlar düzeltmek
isterlerse, Allah onların aralarını buldurur''[Nisa, 35] buyurmaktadır.
14557- Buradaki manayı
en güzel Allah bilir. Ancak ayette açık olarak görülen şudur ki, karı kocanın
arasının açılmasından endişe edilmesi halinde her kişi diğerine karşı hak
konusunda bir iddiada bulunması, birinin diğerine razı olacağı şeyi vermek
istememesidir. Ayrılmak, sulh veya aralarını bulmayı terketmekle, aralarındaki
haklar yok olmaz.
14558- Bu sebeple Yüce
Allah, kadının başkaldırması halinde erkeğin ona öğüt vermesine, yatağını
ayırmasına ve dövmesine izin vermiştir. Erkeğin serkeşlik etmesi halinde
aralarının bulunmasına bakılır. Allah'ın koyduğu sınırları aşmaktan korkarlarsa
kadının fidye vermesinde (mehrinden vazgeçip ayrılmasında) ikisine de bir günah
yoktur.
14559- (Yüce Allah)
erkeğin bir eşin yerine başka bir eş almak istemesi halinde öbürüne (mehir
olarak) verdiğinden bir şeyalmasını yasaklamıştır.
14560- Şafii der ki:
"Ayrılma korkusu olan eşler hakime çıktığında hakimin erkeğin ailesinden
bir hakemin ve kadının ailesinden bir hakemin gelmesini istemesi üzerine bir
haktır. Her iki taraftan gelen bu hakemler durumlarını öğrenip güçleri yeterse
aralarını bulmaları için görüş sahibi akıllı kimseler olmalıdır. Koca
istemedikçe hakimin kendi görüşüyle onlara ayrılmalarını söyleyeme hakkı
yoktur. Kadın da istemedikçe hakemler kadının malından erkeğe veremezler. Eğer
araları bulunursa ne ala, aksi takdirde hakim her ikisi için de nefis, mal ve
edep olarak her birine hakkını vermelidir.''(--- Şafii, el-Ümm (5/194).
14561-14562- ibn
Sırın'in bildirdiğine göre Abıde: "Karı kocanın arasının açılmasından
endişelenirseniz, erkeğin ailesinden bir hakem ve kadının ailesinden bir hakem
gönderin"[Nisa, 35] ayetini açıklarken şöyle demiştir: Ali b. Ebi Talib'e,
her birinin yanında bir grup insan olan bir karı ve koca geldi. Hz. Ali kadının
ailesinden bir hakem, erkeğin ailesinden bir hakem çıkarmalarını emretti. Sonra
iki hakeme de: "Sorumluluğunuzun ne olduğunu biliyorsunuz Bunları bir
araya getirmeyi uygun görürseniz bir araya getirir, birbirinden ayırmayı uygun
görürseniz ayırırsınız" dedi. Kadın: "Ben, lehime de olsa aleyhime de
olsa Allah'ın Kitab'ına razı oldum" dedi. Koca ise: "Ben ayrılmayı
kabul etmiyorum" deyince, Hz. Ali: "Yalan söyledin. Vallahi, kadının
kabul ettiği şeyi sen de kabul etmedikçe olmaz" karşılığını verdi.(---
Şafii, el-Ümm (1/195).
14563- İbn Ebi Muleyke
bildiriyor: Akıl b. Ebi Talib, Fatıma binti Utbe ile evlenince, Fatıma:
"Bana karşı sabırlı olursan ben de sana infakta bulunurum" dedi.
Akıl, hanımının yanına girince, hanımı: "Utbe b. Rabia ve Şeybe b. Rabia
nerede?" dedi. Akıl bir cevap vermiyordu. Akıl bir gün yanına girince
hanımı yine: "Utbe b. Rabia ve Şeybe b. Rabia nerede?" dedi. Akıl:
"Cehenneme girdiğin
zaman solunda olacaklar" karşılığını verince, hanımı elbiselerini giyip
Osman'ın yanına geldi ve olanları anlattı. Osman, İbn Abbas ve Muaviye'yi
çağırınca, İbn Abbas: "Bunları birbirlerinden ayıracağım" dedi.
Muaviye ise: "Abdimenaf oğullarından iki ihtiyarı birbirinden
ayırmam" dedi. Daha sonra ikisi (İbn Abbas ve Muaviye) onların yanına
gittiklerinde giysilerini üzerlerine çekmiş ve barışmış olduklarını
gördüler.(--- Şafii, el-Ümm (1/195).
14564- Ebu Said'in
rivayetinde Şafii: "Hz. Ali'nin hadisi bizim yanımızda sabittir ve Allah'ın
izniyle dediği gibidir" demiştir. Sonra sözlerine devam ederek şöyle
demiştir: "Eğer davalıların vekaleti olmadan taraf için hakem tutmak caiz
olsaydı Hz. Ali onlara her kişinin kendi tarafından bir hakem çıkarmasını
emretmez ve bu kişileri kendisi seçerdi. Kocaya da: ''Eğer ayrılmanıza karar
verirlerse istemesen de sizi ayırırım'' derdi. Osman'dan nakledilen hadis, Hz.
Ali'den nakledilen hadise benzemektedir." Sonrasında Şafii bu konuda
açıklamalarda bulundu.(--- Şafii, el-Ümm (5/195).
14565- Sonunda da şöyle
dedi: "Kişinin: "İdareci, onların hakeme gitmeyi kabul edip etmemekte
muhayyer bırakır" demesi de bir görüştür.
14566- Beyhaki der ki:
Bize bildirilene göre Şa'bi, (kadı) Şureyh'in iki hakem istemesi konusunu şöyle
nakletmiştir: "Hakemler kadının durumuna bakıp, onları birbirinden
ayırmayı uygun gördüler. Koca bunu istemeyince Şureyh: ''O zaman biz bugün ne
durumdaydık'' deyip hakemlerin kararrnı geçerli saydı."(--- Beyhaki,
es-Sünenü'l-kübra (7/306).
14567- Şa'bi der ki:
"Hakemlerin, ayırma veya birleştirme şeklinde verdikleri hükümler
geçerlidir.'' Hasan ise: "Onları ayırmak, hakemlerin elinde değildir"
demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/306). --- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/307).
14568- Ata da:
"Eğer kendilerine öyle bir yetki verilirse bu karar geçerli sayılır"
demiştir.
14569- Şafii der ki:
"Yüce Allah: ''Ey iman edenler! Kadınlara zorla mirasçı olmanız size helal
değildir. Açık bir hayasızlık yapmış olmaları dışında, kendilerine
verdiklerinizin bir kısmını onlardan geri almak için onları
slkıştırmayın''[Nisa, 19] buyurmaktadır. Söylendiğine göre bu ayet -Allah
doğrusunu bilir- hanımıyla iyi geçinmediği ve hanımı istemediği halde şayet
ölürse ona varis olması için yanında tutan veya verdiğinin bir kısmını geri
almak isteyen kişi hakkında inmiştir. Ancak Yüce Allah, açık bir hayasızlık
yapmış olmaları dışında buyurarak istisnada bulunmuştur.''
Burada hayasızlıktan
kasıt ta zinadır.(---Şafii, el-Ümm (5/196).
14570- Sonra sözlerine
devam ederek şöyle dedi: Bu ayet: "Kadınlarınızdan fuhuş yapanlara karşı
Kadınlarınızdan fuhuş yapanlara karşı aranızdan dört şahit getirin. Eğer
şahitlik ederlerse, o kadınları ölüm alıp götürünceye yahut Allah onlara bir
yol açıncaya kadar evlerde hapsedin''[Nisa, 15] ayeti ve: "Zina eden kadın
ve zina eden erkekten her birine yüz sopa vurun''Nur, 2 ayeti ile neshedilmiştir.
14571- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Benden alın. Allah onlar için bir yol
kılmıştır. Bekar erkek bekar kadınla (zina yaparsa ceza olarak) her birisine
yüz sopa ve bir sene sürgüne yollamak vardır. Evli erkek evli kadın ile zina
ederse recmedilirler'' buyurmuştur. Had uygulaması olan kadının hapsedilip
evlenmesine mani olunamaz.
14572- Allah karı koca
arasında bazı hükümler koymuştur: Kocaya hanımını, kötü de iyi de olsa, onu
sevse de sevmese de boşama hakkı vermiş, ancak her durumda onun herhangi bir
hakkını almasına engelolma hakkı vermemiştir.(--- Şafii, el-Ümm (5/196).
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: