|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NİKAH |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Nikahta Şart Koşmak
14337- Şafii der ki:
Eğer: "Erkeğin nikahta kadına şart koşmasını caiz görüyorsun da, kadının
şart koşmasını neden caiz görmüyorsun?" denilecek olursa şöyle karşılık
verilir: "Yüce Allah'ın ve Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
kendilerine verdiği hakkı geçersiz kılıyorsa ikisinin şartını da geçersiz
sayarım. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Bazılarına ne oluyor da Yüce Allah'ın Kitab'ında yeri olmayan bazı
şartları ileri sürüyorlar! Yüce Allah'ın Kitab'ında yeri olmayan bir şart, bir
değil yüz şart dahi olsa geçersizdir! Allah'ın Kitab'ının hükmü uyulmaya daha
layıktır ve onun koştuğu bir şart sizin koşacağınız bir şarttan daha sağlamdır.
Veld hakkı da azat eden kişinin olur. "
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Allah'ın Kitab'ında olmayan veya Allah'ın Kitab'ı ve
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünnetinin hilafına hükümler
bulunan her şartı geçersiz saymıştır.(--- Şafii, el-Ümm (S/73).
14338- Eğer: "Erkek
veya kadının birbirine koşacağı ve Allah'ın Kitab'ı, sünnet ve alimlerin icması
hilafına olan hangi şart olabilir?" denilecek olursa, şöyle cevap verilir:
"Allah, erkeğe dört kadınla evlenmesini ve cariye edinmesini helal kılmıştır.
Kadın, kendisinden başkasıyla evlenmeme ve cariye edinmemesini şart koşarsa,
Allah'ın erkeğe verdiği bir genişliği daraltmış olur."
14339- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kadının, kocası yanındayken onun izni
olmadan bir gün nafile oruç tutması helal değildir" buyurmuştur.
14340- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), erkeğe, kadının üzerinde olan hakkının büyük
olduğunu belirterek, onu Allah'a yaklaştıracak bir ameli yapmasına engelolma
hakkını vermiştir.
14341- Erkeğin, hanımını
bir beldeden başka bir yere götürmeye veya dışarıya çıkmasına engelolmaya hakkı
olduğu konusunda hiç kimse ihtilaf etmemiştir. Eğer kadın, dışarıya çıkmasına
engelolmaması şartını koşarsa erkeğin hakkı olan bir şeyi elinden almayı şart
koşmuş olur.
14342-14344- Allah'ın
Kitab'ı ve sünnet, erkeğin hanımının nafakasını sağlamakla sorumlu olduğuna
delalet etmektedir. Erkek, hanımına infakta bulunmamayı şart koşarsa, kadına
ait olan bu hak erkeğin bu şartını geçersiz kılar. Erkeğe, hanımına iyi
davranması emredilmiş ve ona ancak belli durumlarda vurabileceği
belirtilmiştir. Erkek hanımına, ona istediği gibi davranmayı ve istediği gibi
vurmayı şart koşarsa, bütün bu ve benzer şartlan geçersiz sayılıp ayrılmaları
durumunda kadına mehri misil verilir.
14345- Eğer:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "En başta yerine
getirilmen gereken şartlar kadınları size helal kılmak için (nikahta) koşulan
şartlardır'' buyurmaktadır" denilecek olursa, şöyle cevap verilir: Biz de
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurduğu gibi deriz. Caiz olan
şartların yerine getirilmesi gerekir. Ancak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bu hadisi, caiz olmayan şartların yerine getirileceğine delil
sayılamaz. Yine Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Haram olan
bir şeyi helal veya helalolan bir şeyi haram kılmaya yönelik olmadıktan sonra
müslümanlar (anlaşmadaki) şartlara bağlı kalırlar'' buyurduğu nakledilmiştir.
Bu hadis, yukarıdaki hadisin açıklamaktadır.(--- Şifii, el-Ümm (S/73-74).
14346- Beyhaki der ki:
Şafii; delilgösterdiği ilk hadisi başka bir yerde aynı isnadla Hz. Aişe'den o
da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Berıre kıssasında rivayet
etmiştir. İkinci hadis ise oruç kitabında geçmiştir.
14348- Ukbe b. Amir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
''En başta yerine getirilmesi gereken şartlar, kadınları size helal kılmak için
(nikahta) koşulan şartlardır."
Buhari bunu Sahih'te
Ebu'l-Velld kanalıyla Leys'ten; Müslim ise başka bir yolla Yez!d'den rivayet
etmiştir.(--- Buhari, şurut (2721), nikah (5151) ve Müslim, nikah (3410).
14349- Hz. Aişe'nin
hadisiyle birlikte buna şahitlik eden hadis ise şu şekildedir: Amr b. Şuayb'ın,
babası kanalıyla dedesinden bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Helalolan bir şeyi haram veya haram olan bir şeyi helal kılmaya
yönelik olmadıktan sonra müslümanlar (anlaşmadaki) şartlara bağlı
kalırlar" buyurmuştur.(--- Tirmizi, ahkam (1352) ve İbn Mace (2353).
14350- Harmele'nin
kitabında Şafii, bu hadisi Abdullah b. Nafi kanalıyla Kes!r b. Abdillah'tan
rivayet etmiştir.
14351- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Hakka uygun
olduktan sonra müslümanlar (anlaşmadaki) şartlara bağlı kalırlar" buyurmuştur.(---
Ebu Davud, akdiye (3594). Abbad b. Abdillah el-Esedl'nin bildirdiğine göre Hz.
Ali: "Allah'ın şartı kadının şartından önce gelir" demiştir.(---
Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/250).
14352- Ömer b.
el-Hattab, evlendiği kadına onu evinden çıkarmama şartı koşan adamın koştuğu bu
şartı geçersiz saydı ve: "Kadın kocasının yanında olur" dedi.(---
Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/249).
14353- Yine Hz. Ömer'in:
"Kadının evinde kalması lazımdır" dediği nakledilmiştir.
Bir önceki rivayet,
Kitab ile sünnete ve ashabın bu yöndeki görüşlerine daha uygundur.
14354- Said b.
el-Müseyyeb, Şa'bi, Hasan, İbn Sırin ve bunlar dışında bir grup ilk rivayete
uygun görüş belirtmiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: