|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
FERAİZ |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Asabe (Baba Tarafından
Akrabalar)
12578- Muğıre'nin,
hocalarından naklen bildirdiğine göre Zeyd b. Sabit, Ali b. Ebi Talib ve İbn
Mes'ud şöyle demişlerdir: Kişi geriye bir erkek çocuk bırakarak öldüğü zaman terekeyi
erkek çocuk alır. İki erkek çocuk bıraktığı zaman terekeyi aralarında
paylaşırlar. Üç erkek çocuk bıraktığı zaman tereke aralarında eşit bir şekilde
paylaştırılır. Geriye erkek ve kız çocukları bıraktığı zaman tereke aralarında
erkeğe kızın iki katı olacak şekilde paylaştırılır. Ölenin oğlu bulunmayıp oğlu
tarafından erkek ve kız torunları varsa ölene yakınlık dereceleri aynı olduğu
için tereke aralarında erkeğe kızın iki katı olacak şekilde paylaştırılır. Zira
ölenin çocukları yoksa torunları çocukları konumunda sayılır.
12579- Ölenden geride
bir oğul ile oğlun oğlu varsa oğlun oğluna mirastan bir şey düşmez. Aynı
şekilde geride oğlun oğlunun yanında oğlun oğlundan daha uzak (oğlun torunları)
erkek veya kız torunlar varsa oğlun oğlu varken onlardan ondan daha uzakta olan
torunlara mirastan bir pay düşmez.
12580- Aynı şekilde oğul
varken oğlun oğluna mirastan pay düşmez.
12581- Ölüden geride
sadece baba varsa ve başka da akraba yoksa tereke babanın olur. Geriye bir baba
ve bir erkek çocuk bırakırsa babaya altıda bir verilir, geriye kalan da erkek
çocuğun olur. Ölenin oğlu yoksa, ancak oğlunun oğlu varsa bu torun ölenin oğlu
konumunda sayılır.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/238).
12582- Abdurrahman b.
Ebi'z-Zinad'ın bildirdiğine göre miras payları ile ilgili hükümler, bunların
usulü ve manası Zeyd b. Sabit tarafından gelmiş, bunların anlamına yönelik
açıklamalar da Ebu'z-Zinad tarafından yapılmıştır. Buna göre Zeyd şöyle
demiştir:
12583- Mirasta anne-baba
bir erkek kardeş, baba bir erkek kardeşten daha önceliklidir. Baba bir erkek
kardeş de anne-baba bir erkek kardeşin erkek oğlundan daha önceliklidir.
12584- Anne-baba bir
erkek kardeşin erkek oğlu, baba bir erkek kardeşin erkek oğlundan daha
önceliklidir.
12585- Baba bir erkek kardeşin
erkek oğlu, anne-baba bir erkek kardeşin erkek torunundan daha önceliklidir.
12586- Anne-baba bir
erkek kardeşin erkek oğlu, babanın anne-baba bir kardeşi olan amcadan daha
önceliklidir.
12587- Babanın anne-baba
bir kardeşi olan amca, babanın baba bir kardeşi olan amcadan daha önceliklidir.
Babanın baba bir kardeşi olan amca da babanın anne-baba bir kardeşi olan
amcanın oğlundan daha önceliklidir.
12588- Babanın baba bir
kardeşi olan amcanın oğlu da babanın babası olan dedenin anne-baba bir kardeşi
olan amcadan (babanın amcasından) daha önceliklidir.
12589- Asabenin (baba
tarafından akrabaların) mirası konusunda sana sorulacak olan her bir soruya bu
öncelikler üzerinden cevap verirsin. Bu konuda sana böyle bir şey sorulduğunda
vefat edenin soyu ile asabesinden mirastan pay isteyenlerin soyuna bak. Asabe
içinde ölen babaya soyca en yakın olan kişi mirastan payalmada ondan daha uzak
olanlardan önceliklidir. Babanın asabesinin soyca babaya yakınlık dereceleri
aynı İse içlerinden babaya en yakın olanına bakarsın.
12590- Bu yakınlıkta
eğer oğlun oğlu varsa mirası sadece ona ver ve daha uzak olanlara bir şey
verme. Eğer diğerleri anne-baba bir ve ölenin soyuyla birleştikleri yere kadar
olan baba sayısı eşit ise, bunun yanında hepsi baba bir oğlun çocukları veya
anne-baba bir oğlun çocukları iseler mirası eşit olarak aralarında paylaştır.
12591- Eğer içlerinden
birinin babası ölen kişinin anne-baba bir kardeşi ise, diğeri de ölenin baba
bir kardeşi ise miras anne-baba bir kardeş olanın çocuklarınındır. Babanın
babası olan dede, ölenin anne-baba bir erkek kardeşinin oğlundan daha
önceliklidir.
12592- Babanın babası
olan dede aynı şekilde ölenin anne-baba bir kardeşi olan amcadan daha
önceliklidir.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/238.239).
12593- Muğıre,
hocalarından naklen Hz. Ali, İbn Mes'ud ve Zeyd'in bu yöndeki görüşlerini
bildirirken asabedeki öncelikleri buna benzer bir şekilde zikreder ve sonunda
şöyle der: "Zeyd bu sayılanlardan kimseyi bulamadığı zaman pay
sahiplerinden artanı yine onlara payları oranınca dağıtmaz, ölenin azatlılarına
verirdi. Ölenin azatlıları yoksa da artanı beytülmala devrederdi.(--- Beyhaki,
Sünenü'l-kübra (6/241).
12594- Aynı isnadla
Muğıre, hocalarından naklen şöyle devam eder:
Kişinin ölüp de geriye
biri anne bir kardeş olmak üzere amcaoğulları bırakması konusunda Hz. Ali ve
Zeyd: "Anne bir kardeşi olana terekenin altıda biri verilir, geriye
kalanda da diğer kardeşleriyle ortak olur" demişlerdir.(--- Beyhaki,
Sünenü'l-kübra (6/240).
12595- Şa'bi bildiriyor:
Kadının biri ölünce geriye biri kocası, biri de anne bir kardeşi olmak üzere
iki amcaoğlu bıraktı. Bu konuda Hz. Ali ve Zeyd:
"Koca terekenin
yarısını, anne bir kardeşi de altıda birini alır. Geriye kalanda da ortak
olurlar" dediler.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/240).
12596- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Farz kılınan miras paylarını sahiplerine verin. Geriye kalan da ölene en
yakın olan erkek kişinindir. ''
Buhari, Sahih'de
Süleyman b. Harb ve Musa b. İsmail'den ve Müslim ise Abdula'ıa b. Hammad
kanalıyla Vuheyb'den tahric etmiştir.(--- Buhari, feraiz (6727, 6732) ve
Müslim, feraiz (1615).
12597- Yunus b.
Abdila'la der ki: Şafii bana şöyle dedi: "Ana babanın ve yakınların
bıraktıklarından, erkeklere hisse vardır. Ana babanın ve yakınların
bıraktıklarından kadınlara da hisse vardır''[Nisa, 7] ayeti, Yüce Allah'ın
erkek ve kadınlara farz kıldığı miras paylarını belirten ayetlerle
neshedilmiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: