|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
SULH |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kırad (Emek-Sermaye
Ortaklığı)
12065- Zeyd b. Eslemı
babasından bildirir: Ömer b. el-Hattab'ın oğulları Abdullah ve Ubeydullahı
Irak'a giden orduya katıldılar. Dönüşte Ömer'in Basra valisine uğradılar. Vali
onları hoşça karşıladıktan sonra: "Elimden size faydası olacak bir şey
gelseydi yapardım" dedi. Sonrasında ise: "Gerçi var!
Burada müminlerin
emirine göndermek istediğim beytülmala ait paralar var. Onları size vereyim.
Siz bununla Irak mallarından bir şeyler alıp Medine'de satın. Sonra da anaparayı
müminlerin emirine verir, yaptığınız kar da size kalmış olur" dedi.
Abdullah ve Ubeydullah: "Bunu yapmanı isteriz" dediklerinde vali
dediğini yaptı. Ömer b. el-Hattab'a da paraları onlardan alması için bir mektup
yazdı.
Medine'ye geldiklerinde
getirdikleri malları satıp kazanç elde ettiler.
Anaparayı Ömer b.
el-Hattab'a verdiklerinde: "Size verdiği gibi diğer askerlere de bu
şekilde mal verdi mi?" diye sordu. Onlar: "Hayır!" karşılığını
verdiklerinde Ömer: "Tabi ki müminlerin emirinin oğulları olduğunuz için
size bunu verdi! Size verdiği parayı kazancıyla beraber verin" dedi. Bu
durum karşısında Abdullah suskun kaldı, Ubeydullah ise: "Ey müminlerin
emiri! Bunu yapamazsın! Zira bu mal telef olsaydı veya eksilseydi ödenmesi
bizim sorumluluğumuzda olacaktı" dedi. Ömer ısrarla: "Parayı (karıyla
beraber) verin!" deyince Abdullah yine suskun kaldı, Ubeydullah da aynı
şeyleri söyledi. Ömer'in meclisinde oturanlardan bir adam: "Ey müminlerin
emiri! Bunu kırad say" deyince Ömer bunu kırad saydı ve anaparayla beraber
karın yarısını aldı. Abdullah ile Ubeydullah da karın diğer yarısını
aldılar.(--- Şafii, Müsned (2/169), Malik, kırad (1) ve Darekutni, Sünen
(2/315).
12066- Arkadaşlarımız,
bölgelerinde kırad yaygın olduğu için bu hadisi huccet olarak getirmiş ve bu
hadise göre görüş bildirmişlerdir.
12067- Şafii,
İhtilafu'l-ırakiyyın eserinde Iraklı birinden naklen şunu bildirir: Humeyd b.
Abdillah b. Ubeyd el-Ensari, babası kanalıyla dedesinden şunu aktardı:
"Ömer b. el-Hattab bir yetimin malını mudarabe (kar payı ortaklığı) ile
birine verdi. Malı alan adam Irak'ta ticaret yaptı. Ancak alışverişin karı
konusunda onunla nasıl anlaştığını bilmiyorum.''(--- Şafii, el-Ümm (7/108).
12068- Eban'ın da
bildirdiğine göre Osman b. Affan bir malı mukarada yani mudaraba ile birine
vermiştir.(--- Malik, kırad (2), Şafii, el-Ümm (7/108) ve Beyhaki,
es-Sünenü'l-kübra (6/111).
12069- İbrahım'in
bildirdiğine göre İbn Mes'ud, Zeyd b. Huleyde'ye mukarada (mudaraba) usulü mal
vermiştir.(--- Şafii, el-Ümm (7/108).
12070- Şafii bunu da
hurmadaki muameleye kıyas etmiş ve bunun da ancak altın veya gümüş üzerinden
olabileceğini, nakit dışı mallarda olmayacağını söylemiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: