MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

REHİN

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Rehin Alınan Malın Kullanımı

11724- Ebu Hureyre der ki: "Rehin alınan hayvana binilebilir ve bu hayvan sağılabilir.(--- Şafii, el-Ümm (3/164) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/38),

11725- Şafii der ki: "Ebu Hureyre'nin sözünden anlaşılan -Allah doğrusunu bilir- kişi birinin yanında rehin olarak sağmal hayvan veya binek hayvanı bıraktığı zaman hayvanın sütü veya sırtından faydalanmaya devam edebileceğidir. Çünkü hayvan asılda rehin bırakan kişinin malıdır ve rehin alınmadan önce nasıl sağılıp sırtına biniliyorsa rehin alındıktan sonra da sağılıp sırtına binilir.''(--- Şafii, el-Ümm (3/164),

11726- Beyhaki der ki: Mevkuf bir rivayettir. Müzenı bunu merfu olarak zikretmişken Şafii ise mevkuf olarak zikreder ki doğrusu da budur.

11727- Ebu Avane kanalıyla A'meş'ten merfu olarak da rivayet edilmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/38),

11728- Başka bir kanalla da sabittir. Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Rehin bırakılan sağımlık hayvanın yemini karşılamak suretiyle sütü içilebilir. Rehin bırakılan bineğe) yemini karşılamak suretiyle binilebilir. Bu hayvanın masrafları ona binen ve sütünü içen kimseye aittir.''

Buhari, Sahih'de Muhammed b. Mukatil kanalıyla İbnu'l-Mübarek'ten rivayet etmiştir.(--- Buhari, rehn (2512) ile buyu' (3526).

11729- Mana olarak aynısını bir grup Zekeriyya b. Ebi Zaide'den rivayet etmişler. Birisi rivayetine: "Rehin alan kişi'' ibaresini eklemişlerdir. Ancak mahfuz değildir.

11730- Sahih yolla İsmail b. Ebi Halid'in bildirdiğine göre Şa'bi: "Kendisine rehin bırakılan kişi, bu rehinin hiçbir şeyinden faydalanamaz" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/39).

11731- Zekeriyya'nın bildirdiğine göre Şa'bi'ye, kişinin bir cariye rehin alıp da onun çocuğunu emzirmesi konusu sorulunca: "Cariyenin sahibine süt emzirme bedelini öder" dedi.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/39).

11732- Bu da bize "Rehin alan kişi'' ibaresinin hatalı olduğunu gösterir. Şayet bu ibare sahih değilse bu durumda rehin bırakılan hayvanın sütü ve sırtından faydalanan kişi, onu rehin bırakan kişi olur. Ancak yemini karşılamak da ona düşer.

11733- Bu da Ebu Hureyre'nin rivayetine muvafık olur. Zira Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Rehin, asıl sahibinden menedilemez. Bu rehinin getirisi de, götürüsü de rehinin asıl sahibine aittir" buyurmuştur.(--- Darekutni, Sünen (s. 303), Hakim, Müstedrek (2/ sı) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/39).

11734- Mürselolarak rivayet edilen: "Rehin, onu rehin bırakan sahibinden menedilemez. Bu rehinin getirisi de, götürüsü de rehinin asıl sahibine aittir" sözüne de muvafıktır. Bu, rehinin kullanım hakkını rehini alan kişiye veren daha sonra da herhangi bir delil getirmeden bunun neshedildiğini söyleyen görüşten evladır. Ebu Hureyre'den gelen rivayetleri, onlardan herhangi bir şeyi bırakmadan bu şekilde anlamak mümkündür.

11735- İbn Tavus, babasından bildiriyor: "Muaz b. Cebel, kişinin hurmalık rehin alması durumunda hurmalıkta çıkan mahsulün rehinin değeri üzerine katılacağına hükmetti. ''(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/39).

11736- Süfyan b. Uyeyne de buna benzer bir söz zikretmiştir.

11737- Şafii der ki: Sanırım Mutarrif bunu rivayet ederken: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) haccettiği yıl" ifadesini de kullandı.

11738- Şafii der ki: Gördüğümüz kadarıyla Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) haccından önce, rehin bırakılan hurmalığın mahsulünün rehini alan kişiye ait olduğuna hükmederlerdi. Sonrasında ise bunun rehin alan kişiye ait olmadığına hükmedilmiştir.

11739- Bu rivayetten anladığımız başka bir şey de rehini bırakan ve rehini alanın karşılıklı rızası dahilinde hurmalıktan çıkan mahsul rehinden sayılmış, rehin bırakan kişi onu alan kişiye mahsulü satıp borçtan düşebileceğini söylemiştir. Şayet Muaz'ın bu yöndeki rivayeti olmasaydı hiç kimsenin yanında bunun caiz olacağını düşünmezdim.

11740- Beyhaki der ki: Muaz'ın rivayetinin isnadında kopukluk vardır.

11741- Amr b. DInar'ın bildirdiğine göre Muaz b. Cebel: "Rehin bırakılan hurmalıktan mahsul çıkarsa rehinin değerinden sayılır" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/39),

11742- Bunun da isnadında kopukluk vardır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Rehini Alanda Sorumluluğun Olmaması