MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

ALIŞVERİŞ

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Faizin Veresiye Satışlarda Olduğunu Söyleyenler

11045- İbn Abbas der ki: Usame b. Zeyd bana Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Faiz veresiye satışta olur.'' buyurduğunu söyledi.

Müslim, Sahih'de İbn Uyeyne'den rivayet etmiştir.,(--- Müslim, buyu' (102).

11046- Ebu Abdillah'ın rivayetine göre Şafii: "Başka bir yoldan da buna muvafık bir şekilde rivayet edildi" demiştir.

11047- Beyhaki der ki: Sanırım Şafii bununla Bera b. kib ile Zeyd b. Erkam'ın hadisini kastetmektedir. Bera ile Zeyd: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) para bozdurma konusunu sorduğumuzda: ''Şayet peşin ise bir sakıncası yoktur. Ancak veresiye alacaksa caiz değildir'' buyurdu" demişlerdir.

11048- Ebu'I-Minhal der ki: Bera b. kib ile Zeyd b. Erkam'a para bozdurma konusunu sorduğumda şöyle dediler: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında ikimiz de ticaret yapardık. Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) para bozdurma konusunu sorduk ... "

Sonrasında ravi bir önceki hadisi zikreder.

11049- Buhari, Sahih'de muhtasar bir şekilde rivayet etmiştir. Buhari bunu "Ali b. el-Medını - Süfyan b. Uyeyne - Amr b. Dinar" kanalıyla Ebu'lMinhal'dan rivayet ederken: "Ortaklarımdan biri bir miktar dirhemi hac mevsimine kadar veresiye olarak sattı... " demiş ve mana olarak aynısını zikretmiştir. Müslim de bunu "Muhammed b. Hatim- Süfyan b. Uyeyne Amr b. Dinar" kanalıyla Ebu'l-Minhal'dan aynı şekilde rivayet etmiştir.(--- Buhari, şirket (2497, 2498), buyu' (2180, 2181) ile menakib (3939, 3940) ve Müslim, buyu' (86/1586).

11050- Abbas b. Yezid ise bunu Süfyan'dan rivayet ederken: "Eskimiş dirhemleri yeni dirhem karşılığında veresiye sattı" demiştir. Humeydı ise bunu Süfyan'dan rivayet ederken: "Aynı olmayan dirhemleri" demiş, ancak bunun veresiye olduğunu zikretmemiştir.

11051- Habıb b. Ebi Sabit ise bunu Ebu'l-Minhal'den gümüşü altın karşılığında borca satma konusunda rivayet edip diğerlerine muhalefet etmiştir.

11052- Ebu'l-Minhal der ki: Bera b. kib ile Zeyd b. Erkam'a para bozdurma konusunu sordum. Bunu ilk olarak Bera'ya sorduğumda: "Zeyd'e gidip sor, zira benden daha hayırlı ve daha alim biridir" dedi. Zeyd'e gidip sorduğumda: "Bera'ya gidip sor, zira benden daha hayırlı ve daha alim biridir" dedi. Ancak her ikisi de bu konuda bana: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altını gümüş karşılığı borca satmayı yasakladı" dediler.

Buhari ve Müslim, Sahih'de Şu'be'den tahric etmişlerdir. Muaz b. Muaz ve Ebu Ömer el-Havdı bunu Şu'be'den rivayet ederlerken Şu'be'nin bunu Habıb b. Ebi Sabit'ten işittiğini zikrederler.

11053- Bu da Amr b. Dinar'ın Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklettiği hadiste kastın farklı cinsten olan iki malın karşılıklı satışı olduğunu göstermektedir. Doğrusunu Allah bilir.

11054- Şafii der ki: İbn Abbas peşin olduktan sonra bir dinarın iki dinar, bir dirhemin de iki dirhem karşılığında satılmasında bir sakınca görmezdi. Ancak bunun veresiye yapılmasını sakıncalı görürdü. Arkadaşlarımızın geneli de bu görüşteydi. İbn Abbas'ın bu görüşünün benzeri Said ve Urve b. ez-Zübeyr'den de rivayet edilmiştir. Ancak bu, Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklen değil onların görüşü olarak zikredilir.

11055- Şafii der ki: Biz de bu hadisler içinden Ubade'nin hadisine muvafık olan hadisleri aldık. Bu hadisleri almamızın sebebi de Ubade'nin hadisine muvafık olmasıdır. Zahiren Ubade'nin hadisine muhalif olduğu için de Usame b. Zeyd'in hadisini bıraktık. Bazıları: "Daha fazla kişinin naklettiği hadis kişi için daha evladır. Zira çok olanlar bir hadisi daha az olanlardan daha sağlam bir şekilde ezberlemiş olurlar" diyebilir. Osman b. Affan ve Ubade, Usame'den daha yaşlı ve sahabelikleri ondan daha eskiye dayanmaktadır. Ebu Hureyre ve Ebu Said de bildiğimiz kadarıyla Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hadislerini Usame'den daha iyi bilirlerdi.

11056- Biri: "Onların hadisleri Usame'nin hadisine muhalif mi?" diye soracak olursa: "Şayet muhalif ise huccet açıkladığım şekilde diğer rivayetlerdedir" deriz.

11057- Şayet: "Sence bu ihtilaf nereden kaynaklanıyor?" diye sorulacak olursa şöyle deriz: "Allah doğrunu bilir! Belki de altınla gümüş veya hurmayla buğday gibi farklı cinslerden olan malların faizi konusunun Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sorulduğunu işitmiştir. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de cevap olarak ''Faiz veresiye satışta olur'' demiştir. Usame bunu bu şekilde işitmiş, ancak başkalarına aktarırken sorunun farklı cinsten olan mallar konusunda geldiğini zikretmemiştir. Bundan dolayı hadisi işittiği gibi: ''Faiz sadece veresiye satışta olur'' şeklinde rivayet etmiştir."

11058- Şafii el-Kadim'de der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından Hz. Ömer, Hz. Osman gibi ileri gelenler de "Peşin olan satışlarda da faiz olur" demişlerdir.

11059-11060- Şafii der ki: Rivayet edildiğine göre Abdullah b. Mes'ud: "Bir dirhemi iki dirhem karşılığında bozdurmanın sakıncası yoktur" demiştir. Ancak ne biz, ne de Iraklılar bu görüşte değildir.

11061- Beyhakl der ki: Rivayet edildiğine göre İbn Mes'ud, Medine'ye geldiğinde bu konuyu Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabına sormuş, onlar da: "Gümüş gümüşle sadece aynı ağırlıkta ise değiştirilebilir" demişlerdir. Döndüğünde de: "Aynı ağırlıkta olmadıktan sonra gümüşü gümüşle değiştirmek helal değildir" demeye başlamıştır.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (5/282).

11062- Ebu'l-Cevza'nın bildirdiğine göre İbn Abbas: "Daha önce bu yönde fetva veriyordum. Ancak Ebu Said bana Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi bir şeyi yasakladığını bildirdi. Bundan dolayı ben de size yasaklıyorum" demiştir.(--- İbn Mace, ticaret (2258) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (5/282).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Alışverişlerinde Faizin Karışabileceği Belirtilen Mallar