|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
CENAZELER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Cenazenin Önünde
Yürümek
7483- Salim, babasından
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr ve Ömer cenazenin
önünde yürürlerdi.''(--- Ebu Davud, cenaiz (3179), Tirmizi, cenaiz (1007,
1008), Nesai, cenaiz (4/56), İbn Mace, cenaiz (1482), Ahmed, Müsned (2/8), İbn
Ebi Şeybe, Musannef (3/277), TahM, Şerh meani'l-asar (1/479), Darekutni, Sünen
(2/70), Şafii, Müsned (591) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (3/23, 24).
7484- Başka bir kanalla
İbn Şihab bunu Salim kanalıyla Salim'in babasından rivayet ederken:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer cenazenin önünde
yürürlerdi" dedikten sonra: "Sanırım Osman'ı da zikretti"
demiştir.
7486-7485- Başka bir
kanalla İbn Cüreyc bunu mevsul olarak rivayet ederken Osman'ı tereddütsüz bir
şekilde zikreder.
7487- Salim der ki:
"İbn Ömer cenazenin önünde yürür ve: ''Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), Ebu Bekr] Ömer ve Osman cenazenin önünde yürümüşlerdir'' derdi."
7489-7488- Salim,
babasından bildiriyor: "Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu
Bekr'i, Ömer'i ve Osman'ı cenazelerin önünde yürürken gördüm."
Ravi Bekr ise rivayet
ederken Osman'ı zikretmez.
7490- Amr b. Asım ve
Affan da bunu Hemmam'dan bu şekilde rivayet etmişlerdir.
7492-7491- Şafii
el-Kadim'de bunu rivayet edip şöyle der: Malik'in bize bildirdiğine göre İbn
Şihab mürselolarak şöyle demiştir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) cenazenin önünde yürürdü. Abdullah b. Amr ve diğer tüm halifeler de
aynı şekilde cenazelerin önünde yürürlerdi."
7493- Bu hadisi bazıları
Zühri'den bu şekilde mürselolarak rivayet etmişlerdir. Bazıları da "Zühri,
Salim'den bildiriyor" demiş, sonrasında Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ve ashabının bu yöndeki uygulamasını Salim'in diliyle yine
mürselolarak rivayet etmiştir. Bazıları da mevsul olarak aktarmıştır.
7494- Bunu mevsul olarak
rivayet edip de kendisine yapılan itirazlara rağmen bunda ısrar edenlerden biri
Süfyan b. Uyeyne'dir. Ali b. el-Medını ona: "Ey Ebu Muhammed! Başkaları
bunda sana muhalefet ediyor" deyince, Süfyan: "Kimler?" diye
sordu. Ali: "İbn Cüreyc, Ma'mer ve Yunus" karşılığını verince Süfyan
şöyle dedi: "Zühri bunu bana bir çok defa aktardı. Bu hadisi Salim
kanalıyla Salim'in babasından naklettiğini defalarca bizzat onun ağzından
işittim."
7495- Beyhaki der ki: Bu
hadis İbn Cüreyc'ten hem mevsul, hem de mürselolarak rivayet edilmiştir.
7496- Aynı şekilde
"İbn Cüreyc - Ziyad b. Sa'd - Zühri" kanalıyla da rivayet edilmiştir.
7497- Hemmam kanalıyla
Ziyad'dan mevsul olarak rivayet edilmiştir.
7498- Ma'mer ve Yunus'un
her birinden mevsul olarak rivayet edilmiştir. Bunun yanında onlardan munkati'
(mürsel) olarak da rivayet edilmiştir. Daha çok da onlardan munkati' olarak
rivayet edilmiştir.
7499- Zühri'den mevsul
olarak rivayetinde de Akil b. Halid'e ihtilaf edilmiştir. Doğrusunu Allah
bilir.
7500- Rabia b. Abdillah
b. el-Hudeyr bildiriyor: "Zeyneb binti Cahş'ın cenazesinde Ömer b.
el-Hattab'ın insanları cenazenin önüne geçirdiğini gördüm." (---
Abdurrezzak, Musanne! (6260), Tahavi, Şerh meani'l-asar (s. 278) ve Beyhaki,
es-Sünenü'l-kübra (4/24).
7501- Saib'in azatlısı
Ubeyd bildiriyor: "İbn Ömer ve Ubeyd b. Umeyr'in cenazenin önünde
yürüdüklerini gördüm. Bir ara ileri geçip oturarak konuşmaya başladılar. Cenaze
hizalarına gelince de kalktılar.''(--- Şafii, el-Ümm (1/272), İbn Ebi Şeybe,
Musanne! (3/100) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/24).
7502- Aynı şey Hasan b.
Ali, Ebu Katade, Ebu Useyd, Ebu Hureyre ve İbnu'z-Zübeyr'den de rivayet
edilmiştir.
7503- Muğıre b. Şu'be
bildiriyor: "Binekli olan kişi cenazenin arkasında gider. Yürüyen kişi ise
cenazenin arkasında, önünde, sağında ve solunda yürür. Düşük çocuğun namazı
kılınır ve anne babasına Allah'tan afiyet ve rahmet dilenir."
Ravi der ki:
"Sanırım Muğıre bunu Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
dayandırmıştır."
7504- Bu hadisin merfu
oluşu konusunda tereddüt vardır. Yunus b. Ubeyd bunu Ziyad b. Cübeyr'den mevkuf
olarak rivayet eder ve: "Ailesinden birilerinin bana bildirdiğine göre
Ziyad bunu Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dayandırmıştır"
derdi.
7505- Ravh b. Ubade ise
bunu Said b. Ubeydillah b. Cübeyr b. Hayye'den, o da amcası Ziyad b. Cübeyr b.
Hayye'den merfu olarak rivayet etmiştir. Doğrusunu Allah bilir.
7507-7506- İbn Mes'ud
der ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenazeyle yürüme konusunu
sorduğumuzda şöyle buyurdu: "Koşmaya yakın hızla gidilir. Eğer hayırlı
biri ise onu hayra ulaştırmakta acele etmiş olursunuz. Hayırlı biri değilse de
cehennem ahalisinden olan birini çabucak kendinizden uzaklaştırmış olursunuz.
Cenaze insanların arkasından değil, insanlar cenazenin arkasından gider. Önünde
giden kişi cenazede bulunmuş sayılmaz.''
7508- Ebu Davud der ki:
"İsnadında bulunan Yahya b. Abdillah Kufelidir ve zayıf biridir."
7509- Beyhaki der ki:
"Ravı Yahya el-Cabir'i Yahya b. Main, Buhari ve başkaları zayıf bulmuştur.
Ebu Madde de mechul biridir."
7510- Said b.
Abdirrahman b. Ebza, babasından bildiriyor: Ali b. Ebi Talib'i cenazenin
arkasında yürürken gördüm. Ona: "Ebu Bekr ve Ömer cenazenin önünde
yürürlerdi" denilince: "Allah onlara merhamet etsin! Sıkıntı vermeyen
ve insanları zora sokmayan kişilerdi. Ancak cenazenin arkasında yürümek önünde
yürümekten daha faziletlidir" karşılığını verdi. (--- Abdurrezzik,
Musannef (3/446).
7511- Zaide b. Hiraş ise
bunu Said'den rivayet ederken: "Cemaatle kılınan namazın tek başına
kılınan namazdan daha faziletli olması gibi" eklemesini yapar.
7512- Şafii der ki:
Bazıları cenazenin arkasında yürümenin daha faziletli olduğunu söylemiştir.
7513- Hz. Ömer'in
insanları cenazenin önüne geçirmesini de yolun dar olmasına bağlayıp görüşlerine
bunu delil olarak getirmişlerdir. Sanki bu konuda bizler sadece Ömer'den gelen
rivayetleri delil olarak getiriyoruz.(--- Şafii, el-Ümm (1/271).
7514- Yine Hz. Ali'nin:
"Cenazenin arkasında yürümek daha faziletlidir" sözünü delil olarak
getirmişlerdir. Cenazenin, insanların arkasından değil, insanların cenazenin
arkasından gitmesi gerektiğini, cenazenin arkasında gitmenin ölümü düşünme
konusunda insanlar üzerinde daha etkili olacağını söylemişlerdir. (--- Şafii,
el-Ümm (1/271-272).
7515- Cenazenin önünde
yürümenin daha faziletli olduğunun dayanağı, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), Ebu Bekr, Ömer, Osman ve ashabdan başka kişilerin cenazenin önünde
yürümüş olmasıdır.
7516- Tüm insanlar
bunların yaptıklarına tabi olur. Cenazeye katılmanın faziletli olduğunu diğer
herkes gibi biz de bunların uygulamasından öğreniyoruz. Bundan dolayı bunlar
bir şey yapıp buna devam ettikleri zaman bunun faziletli olduğunu
anlıyoruz.(--- Şafii, el-Ümm (1/272).
7517- Oysa cenazede
yürüme konusunda Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) uygulaması
yeterlidir ve ondan sonra gelenlerin icması huccet olsa bile bu konuda
başkalarının uygulamasına ihtiyaç bırakmaz. Onların cenazenin önünde yürümesi
de söylendiği gibi yolların dar olmasından dolayı değildir. Zira Medine veya
Medine'nin geneli boş arazilerden ibaretti. Evlerin ve imarın çoğalması da
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sonra vaki olmuştur. Bu durumda
yolların darlığından nasıl söz edilebilir?
7518- Hz. Ali de bu
konuda önceki halifelere muhalif davranacak değildir.
7519- "Cenaze
insanların arkasından değil, insanlar cenazenin arkasından gider" diyen
kişiye gelince, onun önünde yürüyen kişinin cenazeye katılmak dışında bir
hedefi yoktur. Bir işi için orada yürüyen kişi de cenazeye katılmış sayılmaz.
7520- Cenazenin önünde
yürüyen kişinin cenazeye katılmış sayıldığı konusunda kimsenin şüphesi yoktur.
7521- Şafii bu konudaki
açıklamalarına devam edip sonunda şöyle der: Ölüm konusunda tefekkür edecek
kişi için cenazenin önünde veya arkasında olma arasında bir fark yoktur.
7522- Ömrüme yemin olsun
ki ölüm konusunda tefekkür etmedikten sonra aileden biri olduğu için katılan ve
cenazenin önünde yürüyen kişi gafillerden biridir. Bu kişi cenazenin arkasında yürüse
de onun için bir şey değişmeyecektir.(--- Şafii, el-Ümm (1/272).
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: