|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NAMAZ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Evinde Namaz Kıldıktan
Sonra İmama Yetişmek
4307- Busr b. Mihcen'in
babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber
bir meclisteyken namaz için ezan okununca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) kalkıp namaza durdu. Mihcen ise oturduğu yerde kaldı. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Neden halkla beraber namaz kılmadın? Yoksa
müslüman değil misin?" diye sorunca, Mihcen: "Müslümanım ey Allah'ın
Resulü! Ancak ailemin yanında namazı kıldım" karşılığını verdi. Bunun
üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Mescide geldiğinde
namazı kılmış olsan bile insanlarla beraber namaz kıl" buyurdu.(--- Nesai,
salat (2/112).
4308- Malik b. Enes ve
bir grup bunu Zeyd b. Eslem'den bu şekilde rivayet etmiştir.
4309- Buhari der ki: Ebu
Nuaym bunu Süfyan'dan, (Busr yerine) "Bişr" ibaresiyle bize bildirdi.
Ebu Nuaym der ki: Bana ulaştığına göre Süfyan daha sonra eskisi gibi Busr
şeklinde telaffuz etmeye devam etmiştir.
4310- Ebu Abdillah ile
Ebu Said'in rivayetinde Şafii: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
burada belli bir namazı kastetmemiştir. Bütün namazlar için bu geçerlidir"
deyip şöyle devam etti: Böyle dememizin sebebi, Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) sözünü belli bir namaz için söylememiş olmasıdır. Hz.
Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) o iki kişiye tekrar kılmalarını
emrettiği namaz sabah namazıdır.
4311- Cabir b. Yezid b.
el-Esved el-Amiri'nin bildirdiğine göre babası şöyle dedi: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) hac yaptığında onunlaydım. Hayf mescidinde sabah
namazını onunla beraber kıldım. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
namazı bitirip dönünce mescidin gerisinde kendisiyle beraber namaz kılmayan iki
kişi gördü ve: "Bunları bana getirin'' dedi. Onları getirdiklerinde
korkudan bacakları titriyordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
"Neden bizimle beraber namaz kılmadınız?'' diye sorunca: "Ey Allah'ın
Resulü! Yüklerimizin yanında namaz kıldık" cevabını verdiler. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Böyle yapmayın. Yüklerinizin yanında namaz
kıldıktan sonra mescide geldiğinizde cemaatle namazı kılınız. Bu, sizin için
nafile olur'" buyurdu.(--- Tayalisi (1247) ve Ahmed, Müsned (4/160-161),
4312- Beyhaki der ki:
Süfyan ve Şu'be hadisi Ya'la b. Ata'dan bu şekilde rivayet etmiştir. Ebu Davud
ise Sünen'de Şu'be'den rivayet etmiştir.
4313- el-Kadim'inde
Şafii, Ya'la b. Ata'nın hadisini, böyle bir durumdaki kişinin ilk kıldığı
namazın farz namaz sayılacağına delil gösteren kişi ile ilgili şöyle dedi:
Hadisin senedi meçhuldür. Bu hadis Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
onlara sabah namazını tekrar kılmalarını söylediğini göstermektedir. Oysa bu
hadisi huccet olarak getiren kişi, sabah namazının iade edilmeyeceğini
söylüyor. Bu durumda hadis onun lehine değil, aleyhine bir huccet olur. Yezid
b. el-Esved'in kendi oğlundan başka bir ravisi yoktur. Cabir b. Yezid'in de
Ya'la b. Ata dışında ravisi yoktur. Hadis alimlerinden bazıları Ya'la b. Ata'yı
huccet olarak kabul etmez. Yahya b. Main ve bazı hadis alimleri ise onu
güvenilir biri olarak görürlerdi. Adamın onun rivayetini huccet olarak
getirmesinin sebebi budur.
4314- Bu hadisin şahitleri
vardır. Bunlardan biri de Mihcen'in hadisidir.
4315- Ebu Zer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İdarede namazı vaktinden
sonraya geciktirenler olduğunda ne yaparsın" buyurunca: "Ne yapmamı
emredersin?" diye sordum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Namazı vaktinde kıl. Onlarla namaza yetişirsen onlarla( da bir daha) kıl.
Bu, senin için nafile olur" buyurdu.
Müslim bu hadisi
Sahih'te Ebu'r-Rabi'den rivayet etmiştir.(--- Müslim) salat (2/916).
4316- Bu hadis
"Ebu'l-Aliye - Abdullah b. es-Samit - Ebu Zer" kanalıyla: "Namaz
vakti sen onlarlayken gelince onlarla kıl ve: "Ben daha önce kıldım, şimdi
kılmayacağım" deme" sözüyle nakledilmiştir.(--- Müslim, salat
(2/717-918).
4317- Başka bir
rivayette: ''Onlarla kıldığınız namazı nafile sayınız" ibaresi vardır.
4318- Hadis "Ebu
Neame - Abdullah - Ebu Zer" kanalıyla: ''Sonra kamet getirilirse onlarla
da namaz kıl. Bu, daha fazla hayır demektir" ibaresiyle nakledilmiştir.
(--- Müslim, salat (2/918).
4319- Beyhaki der ki:
Namazı vaktinden sonraya geciktirmekten kasıt. namazı ilk vaktinde kılmayıp
vaktin sonunda veya geçince kamet getirilmesi ve kametin vakit çıkmadan önce mi
yoksa sonra mı getirildiğinin bilinmemesidir.
4320- Beyhaki der ki:
Nuh b. Sa'sa'a: "Yezid b. Amir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) namaz kılarken gelip oturdum ... " dedi" deyip kıssayı
zikretti ve kıssada şöyle dedi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Namaza geldiğinde halkın namazda olduğunu görürsen, daha önce kılmış
olsan bile onlarla birlikte yine kd. Önceki kıldığın senin için nafile, bu da
farz olur" buyurdu.(--- Ebu Davud, salat (577)"
4321- Bu rivayet, Yezid
b. el-Esved'in namazı tekrar kılmakla ilgili rivayetine muvafakat etmekte,
hangisinin farz olduğu konusunda ise muhalefet etmektedir. Yezid b. el-Esved'in
bu hadisi ve daha önce başka bir yerde naklettiğimiz Ebu Zer'in daha meşhurdur.
4322- Şafii, Cuma
kitabında ve Harmele'nin Sünen'inde, cemaatle kılınan bu namazın nafile
sayılacağını söylemiştir.(--- Şafii, el-Ümm (1/190).
4323- Harmele'nin
Sünen'inde Şafii, Huşeym'in hadisinin isnadının daha sahıh olduğunu söyleyip bu
sözüne delil olarak onu göstermiştir.
4324- Malik'in
bildirdiğine göre İbn Ömer ve İbnu'I-Müseyyeb, bu durumda evinde namaz kılanın,
imamla birlikte tekrar kılmasını söylediler. Bir kişi: "Peki hangisini
farz namazı olarak sayayım?" diye sorunca: "Bunu tayin etmek sana mı
ait, bilakis Allah'a aittir" cevabını verdi.(--- Beyhaki,
es-Sünenu'l-Kübra (2/302).
4325- Malik, Ebu Eyyub
el-Ensari'nin de aynı şeyi söylediğini: "Böyle yapan kişi cemaat sevabı
alır" dediğini nakletmiştir.
4326- Nafi'nin
bildirdiğine göre bir adam Abdullah b. Ömer'e: "Evimde namaz kıldıktan
sonra cemaatle namaza yetişiyorum. Onlarla beraber namaz
ılayım mı?" diye
sorunca, İbn Ömer: "Evet kıl" cevabını verdi. Adam: "Peki
hangisini farz namazım olarak sayayım?" diye sorunca ise İbn Ömer:
"Bunu tayin etmek sana mı ait, bilakis Allah'a aittir. Dilediğini farz
yerine sayar" cevabını verdi.(--- Malik, Muvatta (1/133).
4327- Yahya b. Said'in
bildirdiğine göre bir adam İbnu'l-Müseyyeb'e: "Evimde namaz kıldıktan
sonra mescide geldiğimde imamın namaz kıldırdığını görürsem onunla birlikte
tekrar kılayım mı?" diye sorunca, İbnu'lMüseyyeb: "Evet"
cevabını verdi. Adam: "Peki hangisini farz namazın olarak sayayım?"
diye sorunca ise: "Bunu tayin Allah'a aittir. Dilediğini farz yerine
sayar" cevabını verdi.
4328- Afıf b. Amr
es-Sehmi'nin Esed oğullarından bir adamdan bildirdiğine göre Ebu Eyyub
el-Ensari'ye: "Evimde namaz kıldıktan sonra mescide geldiğimde imamın
namaz kıldırdığını görürsem onunla birlikte tekrar kılayım mı?" diye
sorunca, Ebu Eyyub: "Evet. Böyle yapan cemaasevabı alır" cevabını
verdi.
4329- Beyhaki der ki:
Bukeyr b. el-Eşca', Afif'ten aynı manada ancak merfu olarak bir rivayette
bulunmuştur.(--- Ebu Davud, salat (578).
4330- Nakledildiğine
göre İbn Ömer'e namazı iade etmekle ilgili olarak sorulunca: "İIk kıldığı
farz namaz yerine geçer" cevabını verdi. İbn Ömer böyle derken, daha önce
bu soruya verdiği: "Bunu tayin Allah'a aittir cevabından sonra bu konuda
kendisine bir rivayet nakledilmiş olabilir.
4331- İbn Ömer'den
nakledilen bu hadis, Amr b. Şuayb kanalıyla Meymune'nin azatlısı Süleyman'dan,
o da İbn Ömer'den: "Ben bu şekilde namaz kıldım ve Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir günde bir vakit namaz iki defa
kılınmaz" buyurduğunu işittim" hadisinin sıhhatine delalet eder.
4332- Eğer bu hadis
sahıhse, burada kastedilen ikisinin de farz niyetiyle kılınamayacağı veya
cemaatle kıldığı namazı tek başına iade edemeyeceğidir. Ancak birincisi daha
sahlhtir.
4333- Ebu Said el-Hudri
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize öğle namazını
kıldırdıktan sonra ashabından bir adam girip öğle namazını kılmaya başladı. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ey falan! (Cemaatle) Namaza gelmene
engel olan nedir?" diye sorunca adam bir özür beyan etti. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Şu adama onunla beraber namaz kılarak
tasaddukta bulunacak kimse yok mu?" buyurunca, Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ile beraber namaz kılanlardan bir kişi kalkıp o adamla
beraber namaz kıldı.(--- Ebu Divud, salat (574), Tirmizi, salat (220) ve Ahmed,
Müsned (3/5, 54, 64, 85).
4334- Hasan'dan
mürselolarak nakledildiğine göre kalkıp o adamla namaz kılan kişi, daha önce
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile namaz kılan Ebu Bekr'di.(---
Beyhaki, es-Sünenu'l-kübra (2/303).
4335- Bize
bildirildiğine göre Ebu Musa el-Eş'ari ve Enes b. Malik te daha önce cemaatle
namaz kılmalarına rağmen aynı şeyi yapmışlardır.
4336-NMi'nin
bildirdiğine göre İbn Ömer şöyle derdi: "Akşam veya sabah namazını tek
başına kıldıktan sonra imama yetişen, onları tekrar kılmasın.''(--- Malik,
salat ( 12),
4337- Ebu Said'in
rivayetinde Rabı şöyle dedi: Şafii'ye: "Akşam dışındaki bütün namazları
(imamın ardında) tekrar kılabilir. Çünkü akşam namazını tekrar kılınca, farzı
çift rekat (altı rekat) kılmış olur" diyoruz" dedim.
4338- Şafii genelolarak
bu hadise, bunun yanında bizim de rivayet ettiğimiz İbn Ömer ile İbnu'l-Müseyyeb'in
uygulamalarına muhalif düştükleri yerleri açıklamıştır.
4339- Sonra şöyle
demiştir: Çünkü akşam namazını tekrar kılınca, farzı çifr rekat (altı rekat)
kılmış olur" diyorsunuz. Her üçüncü rekatta selam verildiği halde nasıl
çift rekat olur.
4340- Beyhaki der ki:
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah namazından ve ikindi
namazından sonra nafile kılınmasını yasaklamasıyla bu namazlan tekrar kılmanın
neshedildiğini iddia edenlerin bu iddiası batıldır. Buna ne tarihte bir şahit
vardır, ne de neshedildiğine dair bir rivayet vardır. Bir konuda gelen değişik
rivayetleri birleştirmek mümkünse, bunları iptal etmekten evladır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: