|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NAMAZ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Besmele'yi Açıktan
Okumak
3066- Rabi' der ki:
"ŞafiI bana (namaza) başlarken Kur'an'dan okur gibi Besmele'yi sesli bir
şekilde okuduğunu ve sonra Fatiha Suresi'ni okuduğunu söyledi." (--- Şafii,
el-Ümm (1/108).
3067- ŞafiI: Bana ulaşan
habere göre İbn Abbas: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıraate
Besmele ile başlardı" demiştir.
3068- İbn Abbas der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza Besmele ile
başlardı."(--- Tirmizi, salat (245).
3069- İsnadda geçen Ebu
Halid'in, Ebu Halid el-Valibi olduğu ve adının Hürmüz olduğu söylenmektedir.
Kendisi Kufe'lidir. Bunu Ebu İsa et-Tirmizi demiştir. (--- Buhari, et-
Tarihu'l-kebir (4/2/251).
3070- İbn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ''Bismillahirrahmanirrahim"
derken sesini yükseltir ve uzatırdI. Müşrikler de ıslık çalıp el çırparak alay
ederlerdi ve: "Rahman" diye adlandırdıkları Müseylime'yi kastederek:
"Yemame'nin ilahını zikrediyor" derlerdi. Bunun üzerine Yüce Allah:
"Namaz kılarken sesini yükseltme, gizli de okuma, ikisi ortasında bir yol
tut"[İsra, 110] ayetini indirdi. Zira sesini yükselttiğinde müşrikler
alayeder ve gizli okuduğunda ashabı duymazdı. Allah kendisini bu şekilde korudu.
Ebu'I-Kasım b. Habıb bunu bu şekilde rivayet etti.
3071- İshak, Yahya b.
Adem kanalıyla mürselolarak rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Yahya'dan başkası
bunu: "Yahya b. Said bunu İbn Abbas kanalıyla zikretmiştir"
ziyadesinde bulunmuştur."(--- Heysemi, Mecma'uz-Zevaid (2/108).
3072- Hocamız Ebu
Abdillah, Müstedrek'te Abdullah b. Amr b. Hassan kanalıyla Şerık'ten muhtasar
olarak kısa bir şekilde rivayet etmiştir. (--- Hakim, Müstedrek (1/208).
3073- Nuaym b. el-Mucmir
der ki: Ebu Hureyre'nin arkasında namaz kıldım. O:
"Bismillahirrahmanirrahim" dedikten sonra Fatiha Suresini okudu ve:
"Velad-dallin" kelimesine ulaşınca: "Amın" dedi. Cemaat te:
"Amın" dedi. Her secdeye gidişinde: "Allahu Ekber" diyordu.
Ka'deden kalkınca da:
"Allahu Ekber"
diyordu. Selam verince ise: "Canım elinde olana yemin olsu ki içinizde
namazı ResUlullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazına en çok benzeyen
benim" derdi. (--- Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (2/46) ile es-Sünenü's-suğra
(1/1S3), Hakim, Müstedrek (1/232) ve Tahavi, Şerhu meani'l-asar (s. 117).
3074- Bu sahih bir
isnaddır.
3075- Hayve b. Şureyh te
bunu Halid kanalıyla bu şekilde rivayet etmiştir.
3076- Nuaym b. el-Mucmir
der ki: Ebu Hureyre'nin arkasında namaz kıldım. Kıraate Besmele ile başladıktan
sonra Fatiha Suresi'ni okudu. Son ayeti bitirdikten sonra: "Amın"
deyince arkasındaki cemaat de: "Amın" dedi. Her secdeye gidişinde
tekbir getiriyordu. İki secdeyi yaptıktan sonra üçüncü rekata kalkarken yine
tekbir getiriyordu. Selam verip namazı bitirdikten sonra: "Canım elinde
olana yemin olsun ki içinizde namazı Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) namazına en çok benzeyen benim" dedi. (--- Darakutni, Sünen
(1/308).
3077- Buvaytı bunu Ömer
b. el-Hattab ve Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından bazı
adamlar kanalıyla rivayet etmiştir.
3078- Said b.
Abdirrahman b. Ebza'nın bildirdiğine göre babası şöyle demiştir: "Ömer b.
el-Hattab'ın arkasında namaz kıldım. O, Besmele'yi sesli bir şekilde
okudu." (--- İbn Ebi Şeybe, Musannef (1/63), Malik, Muvatta (1/81) ve
Abdurrezzak, Musannef (2/88).
3079- Tahav! bunu
"Ebu Bekre Bekkar b. Kuteybe - Ebu Ahmed b. Ömer b. Zer - babası"
kanalıyla Said'den rivayet etmiştir.
3080- Halid b. Mahled de
bunu "Ömer b. Zer - Zer" kanalıyla Said'den bu şekilde rivayet
etmiştir.
3081- Babasının
zikredilmesi kitabımdan düşmüş olabilir. Doğrusunu da Allah bilir.
3082- Tev'eme'nin
azatlısı Salih bildiriyor: "Ebu Hureyre namaza Besmele ile başlardı."
3083- Beyhaki der ki:
Bu, daha önce Nuaym b. el-Mucmir kanalıyla Ebu Hureyre'den sahih bir isnadla
zikredilmişti. Sonra (Ebu Hureyre) bunu Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) dayandırdı.
3084- Aynısı Said
el-Makburi kanalıyla Ebu Hureyre'den rivayet edilmiştir ve bu ondan meşhur olan
bir hadistir.
3085- Ebu Zür'a da
kendisinden (Ebu Hureyre'den): "Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ikinci rekata kalktığı zaman susmaz ve ''Elhamdu lillahi Rabbilalemın'' diye
Fatiha Suresi ile başlardı" şeklinde rivayette bulunmuştur. Burada ikinci
rekata Besmele'siz başladığını kastetmemektedir. ilk rekatta tekbirden sonra
dua için sustuğu gibi susmadığını bildirmektedir. Yani: "Elif Lam Mlm.
Zalike'l-Kitab'ı okudu" denilmesi ile o sureden okuduğunun bildirilmek
istenmesi gibi burada da Fatiha Suresi'ni okuduğu kastedilmektedir. Çünkü Allah
Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) tekbir ile kıraat arasında susmasını
Ebu Zür'a, Ebu Hureyre'den nakletmektedir. Burada da ikinci rekattan kalktıktan
sonra (birinci rekatta olduğu gibi) susmadığını bildirmektedir. Bunu kuvvetli
kılan da bu hadisi rivayet eden bazı ravilerin metninde: "Susmadan hemen
kıraate başladı" demesidir. Bu da hadiste bizim zikrettiğimiz gibi
olduğuna delalet etmektedir. Doğrusunu da Allah bilir.
3086- Şafii, bu konuda Medine
ahalisinin icmasına dayanmaktadır: Enes b. Malik der ki: Muaviye, Medine'de
namaz kıldı ve açıktan okudu. Fatiha Suresinde Besmele'yi okudu, ancak ondan
sonraki surede okumadı. Rüku ve secdeye giderken tekbir getirmedi ve bu şekilde
namazı bitirdi. Muaviye selam verince buna şahit olan Muhacirler her taraftan
ona seslenerek: "Ey Muaviye! Namazdan çaldın mı, yoksa unuttun mu?"
dediler. Muaviye onlara bir daha namaz kılarken Fatiha Süresi'nden sonraki
sürede de Besmele'yi okudu ve secdeye giderken tekbir getirdi." (---
Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (2/49) ile es-Sünenü's-suğra (1/154) ve Şafii,
el-Ümm (1/108).
3087- İsmail b. Ubeyd b.
Rifaa'nın babasından bildirdiğine göre Muaviye, Medine'ye gelince kendilerine
namaz kıldırdı ve Besmele'yi okumadı. Rükü ve secdelere eğilip kalkarken tekbir
getirmedi. Selam verince Muhacir ve Ensar: "Ey Muaviye! Namazından çaldın;
Besmele nerede? Eğilip kalkarken tekbir nerede?" dediler. Muaviye onlara
bir daha namaz kıldırırken
söylemediği için ayıpladıkları
şeyleri söyledi.
3088- Başka bir kanalla
mana olarak bir öncekinin aynısı Muaviye, Muhacir ve Ensar'dan rivayet
edilmiştir.
3089- Şafii der ki:
"Sanırım bu isnad bir önceki isnaddan daha mahfuzdur. " (--- Şafii,
el-Ümm (1/108).
3090- Ebü Said
rivayetinde ise eklemede bulunarak şöyle demiştir: "ilk rekatta Fatiha
Süresi'ni okurken Besmele ile başladı. Fatiha'dan sonraki sürede ise Besmele'yi
okumadı." İbn Cüreyc bu ziyadeyi hıfzetmiştir.
3091- "Onlara bir
daha namaz kıldırırken" demesi, aynı namazı tekrar etmesi veya bir sonraki
namazı kastetmekte olduğu ihtimalini taşımaktadır. Doğrusunu da Allah bilir.
3092- Beyhaki der ki:
Şafii: "Sanırım bu isnad ilk isnaddan daha mahfuzdur. Çünkü iki kişi bunu
İbn Huseym kanalıyla İsmail'den rivayet etmiştir" dedi.
3093- İsmail b. Ayyaş
bunu İbn Huseym kanalıyla bu şekilde rivayet etmiştir. Ancak rivayetinde:
"İsmail b. Ubeyd'in, babası kanalıyla dedesinden bildirdiğine göre"
demiştir.
3094- Abdurrezzak b.
Hemmam bunu İbn Cüreyc kanalıyla Abdulmedd b. Abdilazız'in kendisinden olan
rivayeti yönünde nakletmiştir. (--- Abdurrezzak, Musannef (2/90,93).
3095- İbn Cüreyc hafız
ve güvenilir bir kişidir. Ancak (kavi olmasalar da) birkaç kişi İbn Huseym
kanalıyla ona muhalefette bulunmuştur.
3096- İbn Huseym bunu
her iki kanalla (İsmail ve babası Ritaa'dan) işitmiş olabilir. Doğrusunu da
Allah bilir.
3097- Nafi' bildiriyor:
"İbn Ömer, Fatiha Süresi'ni ve sonraki süreyi okurken Besmele okumayı
ihmal etmezdi." (--- Abdurrezzak, Musannef (2/90), Beyhaki,
es-Sünenü'l-Kübra (2/43), TaMvi, Şerh meani'l-asar (1/118), Beğavi, Şerh
es-Sünne (3/57) ve İbn Kesir, Tefsir (1/16).
3098- Abdullah b. Ömer,
Ubeydullah b. Ömer, Cuveyriye b. Esma, Usame b. Zeyd ve başkaları bunu Nafi'
kanalıyla İbn Ömer'den bu şekilde rivayet etmişlerdir.
3099- Abdullah'ın
rivayetinde Fatiha ve sonraki sürede Besmele'yi açıktan okuduğu bildirilmiştir.
3100- Mis'ar bildiriyor:
"Yezid el-Fakır, İbn Ömer'in Besmele'yi okuduğunu, sonra Fatiha Süresi'ni,
sonra da yine Besmeleyi okuduğunu işitmiştir. "(--- Beyhaki,
es-Sünenü'l-Kübra (2/43) ile es-Sünenü's-suğra (1/154).
3101- Beyhaki der ki:
"Abdullah b. ez-Zübeyr de böyle yapardı. Onun namazı Ebü Bekr es-Sıddık'in
namazına benzetilirdi ve bunu ondan öğrenmiştir. "
3102- Bekr b. Abdillah
der ki: "İbnu'z-Zübeyr namazda kıraate Besmele'yle başlar ve: "Böyle
yapmayanlar ancak kibirden dolayı yapmazlar" derdi.(--- Hatib, Tarih
(2/219) ve Zeylai, Nasbu'r-raye (1/357).
3103- Bize rivayet
olunduğuna göre Ezrak b. Kays der ki: "İbnu'zZübeyr'in arkasında namaz
kıldım. O, Besmele'yi açıktan okudu.
3104- Harmele'nin
Sünen'inde Şafii der ki: İbn Abbas ta böyle yapar ve: "Şeytan, Kur'an'da
en hayırlı olan ayeti kendilerinden çekip aldı" derdi. Yine: "Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) surenin bittiğini Besmele inince
anlardı" derdi. (--- Ebü Davud, salat (788) ve Hakim, Müstedrek (1/231).
3105- Said b. Cübeyr
bildiriyor: "İbn Abbas (namazda sure) okumaya Besmele ile başlardı."
3106- Ömer b. Zer,
babasından bildiriyor: Abdullah b. Abbas: "Şeytanın Kur'an ehlinden
çaldığı en büyük ayet, Besmele'dir" derdi. (--- Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra
(2/ S0).
3107- Bir başkası bunu
rivayet ederek isnadında: "Babası kanalıyla Said b. Cübeyr'den
bildirdiğine göre İbn Abbas ... " demiştir. Sanki Said'in adı kitabımdan
veya hocamın kitabından düşmüştür.
3108- ibn Abbas'tan
gelen sabit hadis daha önce isnadıyla zikredilmiştı.
Bu hadis ibn Abbas ve
öğrencilerinden Ata, Tavus, Mücahid, Said b. Cübeyr ve ikrime gibi kişiler
kanalıyla meşhur bir hadistir.
3109- Bütün bunlar
"Abdulmelik b. Ebi Beşır - İkrime" kanalıyla ibn Abbas'tan:
"Besmele'yi açıktan okumak Bedevilerin kıraatidir" şeklinde gelen
rivayetin hatalı olduğuna delalet etmektedir. Veya ibn Abbas burada aşırı bir
şekilde sesli okumayı kastetmiştir.(--- Ahmed, Müsned (1/347).
3110- Umare bildiriyor:
"ikrime, Besmele'yi açıktan okumayan kimsenin arkasında namaz
kılmazdı."
3111- Söylenene göre ibn
Abbas, bedevilerin Besmele'nin Kur'an'dan olduğunu bilmektedir ve onu açıktan okumaktadır.
O zaman alimler ve şehirliler nasılolur da bunu bilmez ki? ibn Huzeyme ve
başkası böyle demiştir.
3112- Açıktan okunduğu
yönünde Ali b. Ebi Talib'den de bir rivayette bulunmuştuk ve Ehl-i Beyt'in
görüşü bu yöndedir. (--- Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (2/48).
3113- Sünen ve
Hilafiyyat'ta bir grup kanalıyla bunu rivayet ettik.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
(Kur'an'dan Kıraatten)
Önce Fatiha Suresi'ni Okumaya Başlamak