|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NAMAZ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Yemek Yiyecek Çağda
Olmayan Çocuğun İdrarının Üzerine Su Serpmek
4969-4970- Ümmü Kays
bint Mihsan der ki: "Henüz yemek yemeyen çocuğumla Allah Resulü'nün (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) yanına girmiştim. Çocuk (kucağında iken) üzerine idrarını
yapınca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) su istedi ve suyu idrar değen
yere serpti."
Müslim bunu Sahih'te
Yahya b. Yahya kanalıyla Süfyan'dan rivayet etmiştir. (--- Buhari, taharet
(223) ve Müslim, taharet (2/178).
4971- Şafii der ki:
Malik b. Enes'in rivayeti: "Su isteyip üzerine serpti ve onu
yıkamadı" şeklindedir. Mana olarak ikisi de aynıdır.(--- Malik, Muvatta
(1/64).
4972- Ubeydullah b.
Abdillah b. Utbe b. Mes'ud bildiriyor: Ümmü Kays binti Mihsan daha yemek
yemeyen çocuğuyla Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çocuğu kucağına oturtunca, çocuk
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kucağına idrarını yaptı. Bunun
üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) su isteyip suyu idrar değen
yere serpti ve giysiyi yıkamadı.
Buhari bunu Sahih'te
Abdullah b. Yusuf'tan rivayet etmiştir.
4973- Şafii der ki: Bu
hadis, yemek yiyenle yemeyen arasındaki farkı göstermektedir.
4974-4975- Şafii der ki:
Hz. Aişe dedi ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir erkek çocuğu
getirilmişti. Çocuk Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elbisesine
idrarını yapınca su getirtip idrar değen yerlerin üzerine döktü.
Buhari bunu Sahih'te
Malik'ten rivayet etmiştir.(--- Malik, taharet ( 109) ve Nesai, taharet
(1/157).
4976- Harmele'nin
rivayetinde Şafii der ki: Üzerine su serpmek, idrarın olduğu yere su dökmek şeklinde
olacağı gibi yıkanabilir de. Bu onu yıkamak yerine geçer. Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) böyle bir durumda bir defasında yıkaması, başka
bir defasında su serpmesi, yıkamanın tercih meselesi olduğuna delildir.
4977- Başka bir yerde ise:
"Yemek yiyen çocuğun idrarının değdiği yere su dökülür (serpilmez)"
demiştir.
4978-4979- Beyhaki der
ki: Abdullah b. Numeyr bunu Hişam b. Urve'den aynı isnadla nakletmiş ve:
"Su isteyip idrarın değdiği yere döktü, yıkamadı'' demiştir.
Müslim bunu Sahih'te Ebu
Bekr b. Ebi Şeybe ve Ebu Kureyb kanalıyla Abdullah b. Numeyr'den rivayet
etmiştir.(--- Müslim, tahliret (2/178).
4980- Şafii, serpmekle
ilgili olarak dedi ki: Kişi idrarın değdiği yeri ıslatarak, ıslaklığı hisseder
ve bunun sudan olduğunu düşünerek rahatlar.
4981- Ümmu'l-Fadl'ın
bildirdiğine göre Hüseyin b. Ali'yi Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yanına getirdi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Hüseyin'i kucağına
oturtunca Hüseyin Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kucağına idrarını
yaptı. Ümmü'l-Fadl: "İzarını çıkarıp başka bir giysi giy de bunu
yıkayayım" deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kız
çocuğunun idrarı yıkanır, erkek çocuğunun idrarına ise su serpilir'' buyurdu.
Ebu Davud bunu Sünen'de Ebu'l-Ahvas
kanalıyla Simak'tan rivayet etmiştir. (--- Ebu Davud, taharet (375), İbn Mace,
taharet (522) ve Hakim, Müstedrek (1/166)0
4982- Ebu's-Semh der ki:
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hizmetinde olduğum zaman Hasan veya
Hüseyin getirilince Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) göğsüne
idrarını yaptı. Giysiyi yıkamak istediklerinde Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "Üzerine su serpin. Zira kız çocuğunun idrarı yıkanır, erkek
çocuğunun idrarına ise su serpilir'' buyurdu.
Ebu Davud bunu Sünen'de
Abdurrahman kanalıyla tahric etmiştir. (--- Ebu Davud, taharet (376), İbn Mace,
taharet (526) ve Hakim, Müstedrek (1/175)0
4983- Ali b. Ebi Talib
der ki: "Yemek yemeyen kız çocuğunun idrarı yıkanır, erkek çocuğunun
idrarına ise su serpilir.''(--- Ebu Davud, taharet (377), İbn Mace, taharet
(525) ve Tirmizi, salat (610)0
4984- Aynı manada hadis
merfu olarak başka bir kanalla: "Yemek yemeyen çocuk ... " sözü
olmadan nakledilmiştir.
4985- Katade: "Bu
durum, yemek yemeyen çocuklar için geçerlidir. Yemek yiyecek duruma gelince
ikisinin de idrarı yıkanır" demiştir.
4986- Said b. Ebi Arube
bunu mevkuf olarak nakletmiştir. Hişam ed-Destuvai ise merfu olarak
aktarmıştır. Hişam hafızdır ve güvenilirdir.
4987- Hasan'ın,
annesinden bildirdiğine göre Ümmü Seleme, kız çocuğunun idrarını yıkar, yemek
yemeyen erkek çocuğunun idrarını ise yıkamazı sadece üzerine su dökerdi.(---
Ebu Davud, taharet (379).
4988- Beyhaki der ki: Bu
rivayetler, su serpmekten kastedilenin yıkamak olduğunu söyleyenlerin görüşünün
doğru olmadığını göstermektedir. Zühri'nin: "Elbiseye su serpti ve
yıkamadı" sözü, yine İbn Numeyr'in Hişam'dan olan: "İdrarın üzerine
su döktü, ancak yıkamadı" rivayeti, Ümmü'l-Fadl'ın: "Elbiseyi
yıkayayım" sözüne Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) verdiği
cevap, Ebu's-Semh'in: "Elbiseyi yıkamak istediler, ancak Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Üzerine su serpin. Kız çocuğunun idrarı
yıkanır, erkek çocuğun ise üzerine su serpilir" buyurdu" sözü, Hz.
Ali'nin ve Ümmü Seleme'nin sözü de bunu göstermektedir. Bu rivayetlerin hepsi,
çocuğun süt emme çağında olup yemek yiyecek yaşta olmaması şartını geçersiz
kılmaktadır. Zira hadisten anladığımız böylesi bir şartın bir etkisinin
olmadığıdır. Yine erkek çocuğunun çişinin çıkış yerinin darlığından dolayı
sadece bir yere su dökülmesinin emredildiği, kız çocuğunun çişinin çıkış
yerinin genişliğinden dolayı daha geniş bir yere su dökülmesinin emredildiği
yorumunu da geçersiz kılmaktadır. Her iki durumda da emredilen yıkamadır. Zira
çocuk yemek yiyor olsa da, olmasa da çişinin çıkış yeri aynıdır. Oysa bazen
erkek çocuğun çişi çıkarken dağılabilir. Aynı şekilde kız çocuğu da tazyikli
bir şekilde çişini yaptığı zaman dağılmadan çıkabilir. Bundan dolayı yıkamaya
yönelik erkek ile kız çocuğunu farklı görmeleri, çocuğun yemek yiyor olup
olmamasına göre yıkamanın veya su serpmenin gerekliliği konusunda yaptıkları
böylesi yorum gerçeklikten uzaktır ve doğru değildir. Allah doğruya ulaştırır.
4989- Beyhaki der ki:
Müzenı, el-Muhtasaru's-Sağir'de Şafii'nin şöyle dediğini söyledi: "Erkek
çocukla kız çocuğunun idrarı arasında bir fark görmüyorum. Yıkanmasını daha
güzel görürüm."
4990- Bazıları bundan
erkek çocuğunun idrarının üzerine su serpmenin caiz olduğunu kastettiğini zannettiler.
Ancak durum böyle değildir. Şafii bunu kız çocuğunun idrarının yıkanmasının
vacip olduğu konusuyla birlikte zikretmiştir. el-Kebir'de idrarın hükmü
konusunda bunu açıkça belirtmiştir.
4991- Şafii el-Kebir'de
şöyle dedi: Erkek çocuğu ile kız çocuğunun idrarı arasında fark olduğu sabit
bir sünnet ile beyan edilmemiştir. Yemek yiyecek çağda olan veya olmayan kız
çocuğunun idrarını yıkamak ihtiyat olarak daha uygundur. Ancak yemeyen kız
çocuğun idrarı üzerine su serpmek te yeterlidir.
4992- Şafii'nin böyle
demesinin sebebi, Hz. Aişe ve Ümmü Kays bint Mihsan'ın bu konudaki hadislerinin
sabit olmasıdır. Bu ikisinin hadisinde ayrıca kız çocuğu zikredilmemiştir.
Kıyas yoluyla erkek çocuğuyla kız çocuğunun idrarının benzer olması evladır.
4993- Şafii, ne
Ümmü'I-Fadl'ın, ne Ebu's-Semh'in, ne de Hz. Ali'nin hadisini sabit bulmadığı
için onların hadislerine dayanarak kız çocuğuyla erkek çocuğunu bu konuda
ayırmamıştır. Bu sebeple: "Sabit bir sünnet ile beyan edilmemiştir"
demiştir.
4994- Yine bunların
hadisleri Buhari ve Müslim'de geçtiği şekliyle onlara göre sabit değildir. Bu
sebeple Buhari ve Müslim sadece Hz. Aişe'nin ve Ümmü Kays'ın hadisini tahric
etmişlerdir.
4995- Bu hadisler Ebu
Davud es-Sicistanı, Muhammed b. Huzeyme ve başka hafızların kitaplarında
geçmektedir. Fıkıh alimlerinin sıhhat şartları bu hadislerde mevcuttur.
Bunlarla birlikte Ümmü Seleme'nin ve hidayet önderlerinden biri olan Ali b. Ebi
Talib'in sözleri de vardır. Bu hadisin Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) dayandırılması sabit olmasa bile bunlar böylesi bir sözü Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir şey duymadan kendi yanlarından söylemezler.
4996- Şafii'nin, Hişam
ed-Destuvai'nin hıfzının Said b. Ebi Arube'den daha sağlam olması sebebiyle Hz.
Ali'nin bu hadisinin merfu olma ihtimalinin mevkuf olmasından daha yüksek
olduğunu söylemiştir. Bundan dolayı bu hadis huccettir. Her ikisinin idrarı
arasındaki fark da açıklanmıştır. Allah, doğruya ulaştırır.
4997- Ebu İsa
et-Tirmizi'nin el-İlel adlı kitabında, Muhammed b. İsmail'e bu hadisi sorduğunu
ve şöyle dediğini okudum:
4998- Said b. Ebi Arube
bunu merfu olarak nakletmemiştir. Hişam ed-Destuvai ise merfu olarak
nakletmiştir ve bu kişi hafızdır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: