|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NAMAZ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Namazın Farz Kılınması
2293- Şafii der ki:
"Haberine ve ilmine güvendiğim bir kişinin bana bildirdiğine göre Yüce
Allah namaz hakkında bir farz indirmiş ve bu farzı başka bir farz ile
neshetmiştir. Sonra diğer farzı da beş vakit namazla neshetmiştir. " (---
Şafii, el-Ümm (1/68).
2294- Şafii der ki:
Sanırım burada Yüce Allah'ın: "Ey örtünüp bürünen!
Birazı hariç geceleyin
kalk. Yarısı kadar veya ondan biraz eksilt yahut biraz arttır. Kur'an'ı da ağır
ağır oku"[Müzzemmil, 1-4] buyruğunu kastetmektedir.
2295- Sonra bunu:
"Şüphesiz Rabbinı senin ve beraberinde bulunanlardan bir topluluğun
gecenin üçte ikisinden biraz azı yarısı ve üçte biri kadar vakit içinde
kalktığını bilir. Gece ve gündüzü Allah ölçer; sizin bu vakitleri takdir
edemeyeceğinizi bildiğinden tövbenizi kabul etmiştir. Artık, Kur'an'dan
kolayınıza geleni okuyun"[Müzzemmil, 20] buyruğu ile neshetti.
2296- Bu şekilde gecenin
yarısı kadar veya daha az veya daha çok veya kolayına geldiği kadar (farz olan)
gece namazını neshetti.
2297- Şafii der ki: Bu
konuda söylenen de daha önceki rivayetlere benzemektedir. Ancak kişinin
kolayına geldiği kadar gece namazını terk etmesini istemem.
2298- Şafii der ki:
Müzzemmil Süresindeki namazla ilgili ilk ayetlerin, "Güneşin batıya
yönelmesinden gecenin kararmasına kadar namaz kıl"[İsra, 78 ] ayetiyle
neshedildiği söylenir. Güneşin zevali, batıya kaymasıdır. Gecenin kararması da
gece karanlığıdır. "Kur'anu'I-Fecr"[İsra, 78 ] sabah namazıdır.
"Çünkü sabah namazı şahitlidir. Geceleyin uyanıp, yalnız sana mahsus
olarak fazladan namaz kıl"[İsra, 78, 79] ayetleriyle neshedildiği
söylenmektedir.
2299- Bu şekilde Yüce Allah,
gece namazının farz değil nafile olduğunu, farz namazların gece veya gündüz
kılınması emredilen namazlar olduğunu bildirmiştir.
2300- Yüce Allah'ın:
"0 halde akşama girdiğiniz zaman da, sabaha girdiğiniz zaman da Allah'ı
tesbih edin. Göklerde ve yerde hamd O'na mahsustur. Gündüzün sonunda ve öğle
vaktine girdiğinizde Allah', tespih edin"[Rum, 17,18] ayetleri hakkında
şöyle denilmektedir: "Burada, akşama girdiğiniz zaman ile akşam ve yatsı
namazı, sabaha girdiğiniz zaman ile sabah namazı, gündüzün sonunda ifadesi ile
ikindi namazı, öğle vaktine girdiğinizde ifadesi ile öğle namazı
kastedilmektedir." (--- Şafii, el-Ümm (1/68).
2301- Beyhaki der ki:
"Hz. Aişe ve Abdullah b. Abbas hadislerinden, Şafii'nin güvendiği kişiden
naklederek gece namazının neshedilmesi hakkında dediğinin doğru olduğuna
delalet eden rivayetlerde bulunduk."
2302- İbn Abbas ve İbn
Ömer hadisinden Güneşin zevalini aynı manada açıklayan rivayetlerde bulunduk.
2303- Ebu Hureyre
hadisinden de Kur'anu'l-Fecr'i aynı manada açıklayan rivayette bulunduk. Hasan
el-Basrı hadisinden ise son ayeti aynı manada açıklayan rivayette bulunduk.
2304- Bu konuda İbn
Abbas'tan da bir rivayette bulunduk Ancak o: "Akşama girdiğiniz zaman
da"[Rum, 17] buyruğunu sadece akşam namazı olarak açıkladı.
2305- Yatsı namazını da:
"Vatsı namazından sonra (yanınıza girecekleri zaman) sizden izin
istesinler"[Nur, 58] ayeti ile açıklamıştır (ve bu şekilde akşam namazı
vaktinden ayırmıştır).
2306- Şafii der ki: Bu
konuda söylenenlerı daha önceki rivayetlere benzemektedir. Doğrusunu Allah
bilir.
2307- Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünneti hakkında yaptığım açıklamada bu
şekildedir.
2308- Talha b.
Ubeydillah anlatıyor: Necd ahalisinden dağınık saçlı biri Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına geldi. Sesinin mırıltısını işitiyor, ancak
ne dediğini anlamıyorduk. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına
yaklaşınca ona İslam'ı sorduğunu anladık. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Gece ve gündüz beş vakit namaz kılmaktır" buyurdu. Adam:
"Bana bundan başka namaz var mıdır?" diye sorunca, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Hayır, ancak nafile namaz kılarsan o ayrı.
Ayrıca Ramazan ayı orucunu da tut" buyurdu. Adam yine: "Bana bundan
başka bir şey var mıdır?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Hayır, ama nafile oruç tutabilirsin" buyurdu. Allah Resulü,
adama zekatı zikredince de: "Bana bundan başkası var mıdır?" diye
sordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Hayır, ancak sadaka verebilirsin"
buyurdu. Bunun üzerine adam dönüp giderken: "Vallahi! Bunlara ne bir şey
ekleyeceğim, ne de bir şey eksilteceğim" dedi. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) da: ''Eğer doğru söylüyorsa kurtuluşa ermiştir" buyurdu.
Muhammed b. İsmail
el-Buhar'ı, Sahih'de İsmail b. Ebi Uveys kanalıyla Malik'ten ve Müslim b.
el-Haccac da Kuteybe kanalıyla Malik'ten rivayet etmiştir. (--- Malik, Kasr
es-salatu bi's-sefer (94) ve Şafii, er-Risale (344).
2309- İbn Muhayrız'in
bildirdiğine göre Kinane oğullarından Muhdad adındaki bir adam, Şam'da Ebu
Muhammed adındaki bir adamın: "Vitir vaciptir" dediğini duydu. Muhdad
der ki: Ubade b. es-Samit'in yanına gittim ve mescide giderken yolunu keserek
Ebu Muhammed'in söylediklerini ona aktardım. Bunun üzerine Ubade: "Ebu Muhammed
yalan söylüyor. Ben Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurduğunu işittim: ''Yüce Allah beş vakit namazı kullara farz kıldı. Kim bu
namazları heba etmeden kılarsa, Yüce Allah'ın onu cennete koyacağına dair ahdi
vardır. Bunları hafife alıp yapmayan kişiye de Allah katında hiç bir ahid
yoktur. Yüce Allah dilerse onu bağışlar, dilerse cennete koyar'' karşılığını
verdi." (--- Malik, salatu'l-leyl (14).
2310- 2311- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ne dersiniz, birinizin evinin önünden bir nehir aksa ve her gün o nehirde
beş defa yıkansa, bu durum o kişide kir namına bir şey bırakır mı?" diye
sorunca: "Hayır, o kişide kir namına bir şey bırakmaz" cevabını
verdiler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İşte
beş vakit namaz da böyledir. Allah onunla günahları siler" buyurdu.
Lafız Leys'in lafzıdır.
(--- Buhari, mevakitu's-salat (528) ve Müslim, el-mesacidu ve-mevakitu's-salat
(283).
2312- İbn Ebi Hazım'ın
Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olan rivayeti: "Ne
dersiniz, birinizin evinin önünden bir nehir aksa ve her gün o nehirde beş defa
yıkansa, işte beş vakit namaz da böyledir. Allah onunla günahları siler"
şeklindedir.
Müslim, Sahih'de Kuteybe
b. Said kanalıyla rivayet etmiştir. Buhari de "İbrahım b. Hamza -
Abdulazız b. Ebi Hazım ve Abdulazız ed-Deraverdi kanalıyla Yezid b. Abdillah b.
e!-Had'dan rivayet etmiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: