MÜSNED-İ HANBEL

YÖNETİCİLİK VE HİLAFET

 

ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

5- İdarecinin Halka Karşı Görev ve Sorumlulukları

 

1. Ebu Said

 

27089 (1) Ebu Said'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü Allah'ın en çok sevdiği ve kendisine en yakın tuttuğu kiş i, adil olan yöneticidir. Allah'ın kıyamet gününde insanlar içinde en nefret ettiği ve en ağır cezaya maruz bırakacağı kişi de, zalim bir yöneticidir.''

 

[Hasen]

 

Diğer tahric: Tirmizi3/608 (1329, "hasen garib") rivayet etti.

 

 

 

27090 (2)- Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet gününde Allah'ın insanlar içinde en çok sevdiği ve kendisine en yakın tuttuğu kimse, adil olan yöneticidir. Kıyamet gününde Allah'ın insanlar içinde en nefret ettiği ve en ağır cezaya maruz bırakacağı kimse de, zalim bir yöneticidir.''

 

[Hasen]

 

 

2. Ma'kil b. Yesar

 

27091 (1) Ma'kil'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Sayıca az olsun veya çok olsun bir topluluğa idareci olan kişi,onlara adil davranmadığı zaman Allah onu yüz üstü cehennem ateşine atar'' buyurmuştur.

 

[Zayıf]

 

 

 

27092 (2)- Ma'kil b. Yesar'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir topluluğa yönetici olup da onlara ihanet eden kişi, cehennem ateşindedir'' buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Müslim (4760) rivayet etti.

 

 

 

27093 (3)- Hasan bildiriyor: Ma'kil b. Yesar hastalandığı zaman Ubeydullah b. Ziyad ziyaretine geldi. Ma'kil ona şöyle dedi: "Sana Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem), daha önce rivayet etmediğim bir hadisi rivayet edeceğim. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah'ın bir topluluğa yönetici kıldığı bir kul, öldüğünde yönettiği kişilere ihanet etmiş bir şekilde ölmüşse Allah ona cenneti haram kılar'' buyurdu."

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Buhari (7150, 7151) ve Müslim (280, 4757-8) rivayet ettiler.

 

 

 

27094 (4)- Ma'kil el-Müzenl'nin kızı der ki: "Babam Ma'kil hastalanıp durumu ağırlaştığı zaman İbn Ziyad ziyaretine geldi ... " Sonrasında ravi önceki bir rivayetin aynısını aktarır.

 

[Zayıf]

 

 

 

27095 (5)- Hasan bildiriyor: Ma'kil b. Yesar hastalanıp durumu ağırlaştığı zaman Ubeydullah b. Ziyad ziyaretine geldi. Ma'kil ona şöyle dedi: "Sana Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğim bir hadisi aktaracağım. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir topluluğa yönetici olan kişi, yönettiği kişilere karşı nasihatçı (adil) olmazsa cennetin kokusunu dahi alamaz. Cennetin kokusu da yüz yıllık bir mesafeden dahi duyulur'' buyurdu." İbn Ziyad: "Daha önce bana bu hadisi aktarsaydın ya!" deyince, Ma'kil: "Şayet şu an içinde bulunduğun bu durum olmasaydı yine sana bunu rivayet etmezdim" karşılığını verdi.

 

[Sahih]

 

 

3. Ebu Hureyre

 

27096- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kişi on kişiye dahi olsa idarecilik yapmışsa kıyamet gününde elleri bağlı bir şekilde huzura çıkar. Artık ya adaleti onu çözerı ya da zulmü helak eder" buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Darimi, siyer 2/313 (2515), Taberani, M. el-Kebir'de 6/27 (5387), İbn Ebi Şeybe, cihad 12/219 (12600) rivayet ettiler. 

 

 

4. Ebu Hureyre

 

27097- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Siyasi liderı kalkan gibidir. Onun gücüyle savaşılır ve onunla korunulur. Şayet takva ile yönetir ve adilolursa bunun karşılığında sevabını alır. Bunlar dışında bir şeylerle yönetirse de günahını üstlenir. ''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Buhari, cihad (4/60), Müslim 3/1471 (1841), Ebu Davud 3/82 (2757) ve Nesai (7/155) rivayet ettiler.

 

 

5. Ebu Hureyre

 

27098- Ebu Kahzem der ki: Ziyad'ın veya İbn Ziyad'ın zamanmda içinde hurma çekirdeği büyüklüğünde buğday taneleri bulunan bir kese bulundu. Tanelerin üzerinde: "Bunlar adaletle hükmedilen bir zamanda yetişmiştir" yazılıydı.

 

[Zayıf]

 

 

6. Ebu Umame

 

27099- Ebu Umame'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Kişi on ve daha üzeri kişiye idarecilik yapmışsa kıyamet gününde elleri boynuna bağlı bir şekilde huzura çıkar. Artık ya iyilikleri onu çözer; ya da günahları helak eder. Yöneticiliğin başı kınanma; ortası pişmanlık; kıyamet gününde sonu Ise hüsran olur''

 

[Hasen]

 

Heysemi (9033) der ki: "Hadisi İmam Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Yezid b. Ebi Malik'i İbn Hibban ve başkaları güvenilir kabul etmiştir. Diğer ravileri güvenilir kimselerdir."

 

 

7. Ebu Said

 

27100 (1) Ebu Said'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ahlr zamanda malı saymadan veren bir halife olacaktır" buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Müslim, fiten 4/2235 (2914) rivayet etti.

 

 

 

27101 (2)- Ebu Said ile Cabir'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ahir zamanda malı saymadan Insanlara dağıtan bir halife olacaktır" buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

 

 

27102 (3)- Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Benden sonra malı sayıyla değil de avuçla veren bir halife gelecektir" buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

 

 

27103 (4)- Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Halifeleriniz içinde malı sayıyla değil de avuçla veren biri olacaktır'' buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

 

 

27104 (5)- Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah bu ümmete malı sayıyla değil avuçla veren bir halife gönderecektir'' buyurmuştur.

 

[Hasen]

 

 

 

27105 (6)- Ebu'l-Veddak bildiriyor: "Vallahi başımıza gelen her bir yönetici bir öncekinden, gelen her bir yıl da bir öncekinden daha kötü oluyor" dediğimde Ebu Said el-Hudri şu karşılığı verdi: Şayet Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den işittiğim bir söz olmasaydı ben de senin dediğini derdim. Ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Başınıza öyle bir yönetici geçecek ki malı sayıyla değil avuçla verecektir. Kişi ona gelip de bir şey istediği zaman bu yönetici ona: ''İstediğin kadar al!'' diyecektir. O kişi de doldurmak için giysisini yere serecektir'' buyurduğunu işittim. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu göstermek için de üzerine giydiği büyük bir hırkayı yere serdi ve adamın malı bu giysiye nasıl doldurduğunu gösterdi. Sonra hırkayı kenarlarından topladı ve: "Bu şekilde adam alacağmı alıp gidecektir'' buyurdu.

 

[Hasen]

 

 

 

27106 (1) Ebu Nadra der ki: Cıbir b. Abdullah'ın yanındayken:

"Iraklılara (haraç olarak toplanan) yiyecek ve dirhemin getirilmemesi çok uzak değildir" dedi. "Nereden?" diye sorduğumuzda: "Acemlerden! Zira artık vermeyecekler" karşılığını verdi ve: "Iraklılara (haraç olarak toplanan) dinar ve yiyeceklerin getirilmemesi çok uzak değildir" dedi. "Nereden?" diye sorduğumuzda: "RumIardan! Zira artık vermeyecekler" karşılığını verdi. Biraz sustuktan sonra da şöyle dedi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): '' ümmetimin son zamanlarında malı sayıyla değil avuçla veren bir halife olacaktır'' buyurdu."

Ravi Cüreyri der ki: Ebu Nadra ile Ebu'I-AHi'ya: "Sizce bu halife Ömer b. Abdilazız midir?" diye sorduğumda: "Hayır!" dediler.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Müslim, (iten 4/2234 (2913) rivayet etti.

 

 

 

27107 (2)- Ebu Said ile Cabir b. Abdillah'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ahir zamanda malı saymadan dağıtan bir halife olacaktır'' buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

 

 

27108 (1) İbn Ömer'in bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife, insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir ve onlardan sorumludur. Kadını kocasının evinin idarecisidir ve bundan sorumludur. Köle, efendisinin malının idarecisidir ve ondan sorumludur. Bilin ki hepiniz idarecisiniz ve hepiniz idare ettiklerinizden sorumlusunuz.''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Ebu Davud (3/91) ve Tirmizi (3/33) rivayet ettiler.

 

 

 

27109 (2)- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife, insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir ve onlardan sorumludur. Kadını kocasının evinin ve çocuklarının idarecisidir ve onlardan sorumludur. Köle, efendisinin malının idarecisidir ve ondan sorumludur. Bilin ki hepiniz idarecisiniz ve hepiniz idare ettiklerinizden sorumlusunuz. ''

 

[Sahih]

 

 

 

27110 (3)- Velıb b. Keysan bildiriyor: İbn Ömer çobanın birinin sürüsünü kötü bir yerde yaydığını görünce: "yazıklar solun sana ey çoban! Sürüyü başka bir yere götürsene! Zira Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Her bir idareci idare ettiklerinden sorumludur'' buyurduğunu işittim" dedi.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Buhari, el-EdEbu'l-müfred'de (416) rivayet etti.

 

 

 

27111 (4)- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife, insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir ve onlardan sorumludur. Köle, efendisinin malının idarecisidir ve ondan sorumludur. Kadın da, kocasının evinin idarecisidir ve bundan sorumludur. ''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Buhari (7138), Müslim (4754) ve Ebu Davud (2928) rivayet ettiler.

 

 

 

27112 (5)- Abdullah b. Ömer bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Hepiniz idarecisiniz ve idare ettiklerinizden sorumlusunuz. Halife, insanların idarecisidir ve onlardan sorumludur. Erkekı ailesinin idarecisidir ve onlardan sorumludur. Kadını kocasının evinin idarecisidir ve bundan sorumludur. Hizmetçi, efendisinin malının idarecisidir ve ondan sorumludur'' buyurduğunu işittim. Bunları Nebi'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittim ve sanırım yine: ''Kişi, babasının malının idarecisidir ve bundan sorumludur. Hepiniz idarecisiniz ve hepiniz idare ettiklerinizden sorumlusunuz'' buyurmuştur.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Buhari (2751, 2558), Müslim (4755) ve Nesai, es-Sünenu'l-kübra'da (8823) rivayet ettiler.

 

 

 

27113 (6)- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Allah bir kulu, az olsun çok olsun bir topluluğun başına idareci olarak getirdiği zaman kıyamet gününde onlara karşı Allah'ın emirlerini uygulamış mı, yoksa bu emirleri heba mı etmiş, mutlaka hesabını da sorar. ''

 

[Sahih]

 

 

SONRAKİ