|
MÜSNED-İ HANBEL |
BÜYÜK VE KÜÇÜK GÜNAHLAR |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
6- Riyakarlığın Küçük
Şirk Sayılması
1. Şeddad b. Evs
23578 (1) Ubilde b. Nusey bildiriyor: Şeddad b. Evs ağlayınca ona:
"Neden ağlıyorsun?" diye soruldu. Şeddild: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den işittiğim bir şeyaklıma geldi de ondan ağladım" dedi
ve şöyle devam etti: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''
ümmetim hakkında şirkten ve gizli şehvetten korkuyorum'' buyurduğunu işittim.
"Ey Allah'ın Resulü! Senden sonra ümmetin şirke bulaşacak mı?" diye
sorduğumda: ''Evet!'' karşılığını verip şöyle devam etti: ''Güneşe, Ay'a, taşa
veya puta tapacak değiller, ancak amellerinde riyaktir olacaklardır. Gizli
şehvet de birinin güne oruçlu başlaması, ancak şehvetine hitap eden bir şeyle
karşılaşınca orucunu bozup onu yapmasıdır.''
[Hasen]
Diğer tahric: İbn Mace
(4205), Beyhaki, Şuabu'l-iman'da (6830), Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de
(7144-5) ve Hakim, Müstedrek'te (4/330) rivayet ettiler.
23579 (2)- İbn Canın
anlatıyor: Ebu'd-Derda ile (Şam yakınlarındaki) Cabiye mescidine girdiğimizde
içerde Ubade b. es-Samit ile karşılaştık. Sol eliyle sağ kolumu, sağ eliyle de
Ebu'd-Derda'nın sol kolunu tuttu ve aramızda yürümeye başladı. Yürürken de
aramızda konuşuyorduk ki ne konuştuğumuzu ancak Allah biliyordu. Bir ara Ubade
şöyle dedi: "Şayet birinizin veya her ikinizin de ömrü yeterse
müslümanlardan Kur'an'ı Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in diliyle
öğrenmiş herhangi birinin onu okuyup tekrarlamasını, helallerini helal,
haramlarını haram saymasını, buyruk ve yasaklarına uymasını veya Kur'an'ı
Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in diliyle öğrenmiş bir kardeşinden
öğrenip tekrar tekrar okumasını, helallerini helal, haramlarını haram
saymasını, buyruk ve yasaklarına uymasını görmeniz çok uzak olmayacaktır. Ancak
ölü bir eşeğin başının sahibine faydası ne ise bu kişinin de size faydası o
kadar olacaktır."
Bu şekilde yürürken
karşımıza. Şeddad b. Evs ile Avf b. Malik çıktı.
Birlikte oturduğumuzda
Şeddad: "Ey insanlar! Sizler için en çok korktuğum şey Resulullah'tan da
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğim gizli şehvet ile şirktir" dedi.
Ubade b. es-Samit ile Ebu'd-Derda: "Allahım bizi bağışla! Ama Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize: ''Şeytan; Arap yarımadasında artık
kendisine kulluk edilmesinden umudunu kesti'' buyurmamış mıydı? Gizli şehvetin
ne olduğunu biliyoruz, kadın ve diğer dünyalık olan her türlü şeye karşı olan
şehvettir. Ey Şeddad! Peki, bizim için korktuğunu söylediğin bu şirk de ne oluyor?"
diye sorunca, Şeddad: "Biri bir adam için namaz kılsa veya oruç tutsa veya
onun için sadaka verse sizce şirk koşmuş olmaz mı?" sorusuyla karşılık
verdi. "Evet, vallahi biri bir adam için namaz kılsa veya oruç tutsa veya
onun için sadaka verse şirk koşmuş olur" karşılığını verdiklerinde Şeddad:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Gösteriş için namaz kılan;
şirk koşmuş olur. Gösteriş için oruç tutan; şirk koşmuş olur. Gösteriş için
sadaka veren; şirk koşmuş olur'' buyurduğunu işittim" dedi.
Avf b. Malik:
"Peki, Allah böylesi bir kişinin yaptığı amellerden sırf kendi rızası için
yapılanları ayırıp şirk koşularak yapılmış olanları bırakması mümkün değil
mi?" diye sorunca, Şeddad şu karşılığı verdi: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Allah: ''Bana ortak (şirk)
koşan kişi için (bu ortaklar içinde) en üstün ortak benim. Zira, bana şirk
koşan kişinin az veya çok yaptığı ameller bana ortak koştuğu kişiye aittir. Ben
ise öyle bir ortaklıktan uzağım'' buyurur. ''
[Hasen]
Diğer tahric: Taberani,
el-Mu'cemu'l-kebir'de (7139), Hakim, Müstedrek'te (4/329) ve Beyhaki,
Şuabu'l-iman'da (6844) rivayet ettiler.
2. Ebu Said b. Ebi
Fadale
23580 (1) Ashabdan Ebu Said b. Fadale el-Ensari der ki: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: "Allah gelmesi
şüphesiz olan o günde gelmiş geçmiş tüm insanları bir araya topladığında biri
şöyle seglenir: "Her kim Allah için yaptığı bir amele başkalarını da ortak
etmişse karşılığını da Allah dışında ortak ettiği kişiden istesin. Zira Allah
böylesi bir ortaklıktan uzaktır. ''
[Hasen]
Diğer tahric: Tirmizi,
tefsir 5/314 (3154, "hasen ğarib"), İbn Mace, zühd 2/1406 (4203) ve
İbn Hibban (404, 7345) rivayet ettiler.
23581 (2)- Ashabdan Ebu
Said b. Fadale el-Ensari der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
şöyle buyurduğunu işittim: ''Allah gelmesi şüphesiz olan o günde gelmiş geçmiş
tüm insanları bir araya topladığında biri şöyle seslenir: ''Her kim Allah için
yaptığı bir amele başkalarını da ortak etmişse karşılığını da Allah dışında
ortak ettiği kişiden istesin. Zira Allah böylesi bir ortaklıktan uzaktır.''
[Hasen]
Diğer tahric: Tirmizi,
tefsır 5/314 (3154, "hasen ğarib"), İbn Mace, zühd 2/1406 (4203) ve
İbn Hibban (2499) rivayet ettiler.
3. Ebu Bekre
23582- Ebu Bekre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem):
''Kim (işlediği hayrı
şöhret için) insanlara duyurursa, Allah, onun (gizli işlerini) duyurur. Her kim
de (halk nazarında mevki kazanmak için) işlediği ameli halka gösterip
riyakarlık ederse, Allah ta (kıyamet günü) rezil eder'' buyurmuştur.
[Hasen]
Diğer tahric: Bezzar,
Müsned'inde (3691) rivayet etti.
4. Cundub el-Beceli
23583- Cundub el-Beceli'nin bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kim insanlara duyurmak için hareket ederse
Allah da onu (gizli kusurlarını ya da riyakarlığını) duyurur. Kim insanlara
göstermek niyetiyle hareket ederse Allah da onu (gizli kusurlarını) gösterir''
buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
rekaik 11/235 (6499) ve Müslim, zühd 4/2281 (2987) rivayet ettiler.
5. Ebu Said
23584- Ebu Said'in bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Kim işlediği hayrı halkın takdirini kazanmak için başkalarına
gösterirse, Allah da onun riyakarlığını açığa vurur. Kim de işlediği hayrı
şöhret kazanmak için halka duyurursa, Allah onun gizli işlerini duyurur. ''
buyurmuştur.
[Hasen]
Diğer tahric: Tirmizi,
zühd 4/591 (2381) ve Ebu Ya'la (1059) rivayet ettiler.
6. Ebu Said el-Hud ri
23585- Rubeyh b. Abdirrahman b. Ebi Said el-Hudri, babasından, o da
dedesinden bildiriyor: Bir ihtiyacı olur veya gece vakti aniden bir durum
ortaya çıkar da bizi bir yere gönderir diye gece vakti Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in evinin yanında nöbetleşe bir şekilde beklerdik. Bazen de
bu bekleyenler çok kalabalık olurdu. Bir defasında yine bu şekilde bekleyip
aramızda sessizce sohbet ederken Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yanımıza çıktı ve: ''Aranızdaki bu fısıldaşma da ne oluyor? Ben böylesi
fısıldaşmaları size yasaklamadım mı?" buyurdu. "Ey Allah'ın Resulü!
Böylesi bir şey yapmışsak Allah'a tövbe ederiz. Sadece ondan korkumuzdan dolayı
Mesih Deccal'i konuşuyorduk" dediğimizde: ''Mesih Deccal den daha fazla
korkmanız gereken şeyin ne olduğunu size söyleyeyim mi?'' diye sordu.
"Tabi ki söyle" dediğimizde: ''Gizli şirktir. O da kişinin bir
başkasına göstermek amacıyla bir ameli yapmasıdır'' buyurdu.
[Hasen]
Diğer tahric: İbn Mace
2/1406 (4204) ve Hakim (4/329, "sahih") rivayet ettiler.
7. Ebu Hind
23586- Ebu Hind ed-Dari'nin bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Kişi riya ve gösteriş için
bir işe kalkıştığı zaman Allah kıyamet gününde onu ifşa ve teşhir eder. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Darimi (2751),
Bezzar (Keşfu'l-estar 2026, 3564), Beyhaki, Şuabu'l-iman'da (6823) ve Taberani,
el-Mu'cemu'l-kebir'de (22/803) rivayet ettiler.
8. Mahmud b. Lebid
23587 (1) Mahmud b. Lebid bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Sizin için en çok küçük şirkten endişe ediyorum'' buyurdu. "Ey
Allah'ın Resulü! Küçük şirk de ne oluyor?" diye sorduklarında: ''Riyadır''
karşılığını verdi ve şöyle devam etti: ''Allah kıyamet gününde herkes
amellerinin karşılığını alacağı sırada riyakarlara: ''Dünyadayken amellerinizi
kime göstermek için yaptıysanız onların yanına gidin, bakalım yanlarında bu
amellere bir karşılık bulacak mısınız!'' buyurur. ''
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Ebi
Şeybe (2/481) ve İbn Huzeyme (937) rivayet ettiler.
Heysemi (10/102):
"Ahmed'in ravileri Sahih'in ravileridir" demiştir.
23588 (2)- Mahmud b.
Lebid bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Sizin için
en çok küçük şirkten endişe ediyorum'' buyurdu ... " Sonrasında ravi bir
öncekinin aynısını aktarır.
[Sahih]
23589 (3)- Mahmud b.
Lebid bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Sizin için en çok
küçük şirkten endişe ediyorum'' buyurdu. "Ey Allah'ın Resulü! Küçük şirk
de ne oluyor?" diye sorduklarında: ''Riyadır'' karşılığını verdi ve şöyle devam
etti: ''Allah kıyamet gününde herkes amellerinin karşılığını alacağı sırada
riyakarlara: ''Dünyadayken amellerinizi kime göstermek için yaptıysanız onların
yanına gidin, bakalım yanlarında bu amellere bir karşılık bulacak mısınız!''
buyurur. ''
[Sahih]
9. Beşir b. Akrebe
23590- Ömer b. Abdilaziz'in Remle valisi olan Abdullah b. Avf
elKinani bildiriyor: Amr b. Said b. el-As'ın öldürüldüğü gün Abdulmelik b.
Mervan, Beşir b. Akrebe'ye: "Ey Ebu'l-Yeman! Bugün senin sözlerine
ihtiyacım var. Kalkıp bir konuşma yap" dedi. Beşir şu karşılığı verdi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim:
''Kim şöhret ve nam için kalkıp bir konuşma yaparsa Allah kıyamet gününde bu
kişiyi gösteriş ve şöhret peşinde olanların makamında durdurur. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Taberani, M. el-Kebir'de 2/29 (1227) rivayet
etti. Heysemi (3163) der ki: "Hadisi el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani ve
ayrıca Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup ravileri güvenilir olarak
değerlendirilmişlerdir."
10. İbnu'l-Edra'
23591- İbnu'l-Edra' der ki: Bir gece Nebi'i (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) koruma amaçlı nöbet tutuyordum. Bir ihtiyacı için çıkınca beni gördü.
Kolumdan tutup yürümeye başladık. Kıraatini açıktan yaparak namaz kılan bir
adamla karşılaştığımızda: ''Belki de adam gösteriş yapıyordur'' buyurdu.
"Ey Allah'ın Resulü! Adam açıktan Kur'an okuyarak namaz kılıyor"
dediğimde elimi bıraktı ve: ''Bu konuda abartıyla (sesini yükseltmekle)
amacınıza ulaşamazsınız'' buyurdu. Başka bir gece yine onun için nöbet tutarken
bir iş için dışarıya çıktı ve kolumdan tutarak yine yürümeye başladık. Kur'an
okuyarak namaz kılan bir adamla karşılaştığımızda ben: "Belki de adam
gösteriş yapıyordur" dedim. Ancak Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Hayır! Bu kişi Allah'a yönelmiş (evvab) biridir'' buyurdu.
Baktığımda bu kişinin Abdullah Zu'l - Biddeyn olduğunu gördüm.
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Asakir
(6/234) rivayet etti. Heysemi (9/269): "Ravileri Sahıh'in
ravileridir" demiştir. 26712 (l)'de tekrar edecektir.
11. Abdullah b. Amr
23592 (1) Amr b. Murre bildiriyor: Ebu Ubeyde'nin evindeyken bir adam
bize şunu anlattı: "Abdullah b. Amr, İbn Ömer'e: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in; ''Kim bir ameli insanlara göstermek için
yaparsa Allah gösteriş yaptığını tüm mahlukatına duyurarak onu küçük düşürüp
rezil eder'' buyurduğunu işittim" deyince, Abdullah b. Ömer'in gözleri
yaşardı"
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Kesir,
Tefsır'de (5/334) ve Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de (10/222) rivayet ettiler.
23593 (2)- Amr b. Murre
bildiriyor: Ebu Ubeyde'nin evindeyken bir adam bize şunu anlattı:
"Abdullah b. Amr, Abdullah b. Ömer'e: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in: ''Kim bir ameli insanlara göstermek için yaparsa Allah gösteriş
yaptığını tüm mahlukatına duyurarak küçük düşürüp rezil eder'' buyurduğunu
işittim" deyince, İbn Ömer'in gözleri yaşardı."
[Sahih]
23594 (3)- Amr b. Murre
der ki: Ebu Ubeyde'nin yanında otururken riyakarlık konusu açıldı. Ebu Yezid
künyeli bir adam şöyle dedi: "Abdullah b. Amr'dan işittiğime göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kim bir ameli insanlara göstermek
için yaparsa Allah kıyamet gününde onun gösteriş yaptığını tüm mahlukatına
duyurarak küçük düşürüp rezil eder'' buyurmuştur."
[Sahih]
23595 (4)- Abdullah b.
Amr'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kim bir
ameli insanlara göstermek için yaparsa Allah onun gösteriş yaptığını tüm
mahlukatına duyurarak küçük düşürüp rezil eder'' buyurmuştur.
[Sahih]
12. Ebu Hureyre
23596- Süleyman b. Yesar der ki: İnsanlar Ebu Hureyre'nin yanından
dağılınca Natil eş-Şami ona: "Hocam! Bize Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den işittiğin bir hadis anlat" dedi. Ebu Hureyre şu karşılığı
verdi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu
işittim: ''Kıyamet gününde herkesten önce üç kişinin hesabı görülür. Bunlardan
biri şehit düşen kişidir. Bu kişi huzura çıkarılıp kendisine verilen nimetler
söylenecek. Kişi verilen bu nimetleri itiraf ettikten sonra Allah ona: ''Bu
nimetlere karşılık ne yaptın?'' diye soracak. Kişi: ''Senin rızan için ölene
kadar savaştım'' deyince, Allah: ''Yalan söylüyorsun! Aksine hakkında ''Cesur
biri'' denilsin diye savaştın ve denildi de!'' karşılığını verecek. Sonra
emredip niyetine göre hesaba çekilecek ve cehenneme atılacak. Bir diğeri de
ilim öğrenip bunu başkalarına öğreten ve Kur'an okuyan kişidir.
Bu kişi de huzura
çıkarılıp kendisine verilen nimetler söylenecek. Kişi verilen bu nimetleri
itiraf ettikten sonra Allah ona: ''Bu nimetlere karşılık ne yaptın?'' diye
soracak. Bu kişi: ''Senin rızan için ilmi öğrenip başkalarına öğrettim ve
Kur'an'ı okudum'' deyince, Allah: ''Yalan söylüyorsun! Aksine hakkında ''Alim
bir'' denilsin diye öğrendin ve denildi de! Yine ''İyi okuyor'' denilsin diye
Kur'an'ı okudun ve denildi de!'' karşılığını verecek. Sonra emredip niyetine
göre hesaba çekilecek ve cehenneme atılacak.
Bir diğeri de Allah'ın
her türlü maldan bolca verdiği kişi olacaktır. Bu kişi de huzura çıkarılıp
kendisine verilen nimetler söylenecek. Kişi verilen bu nimetleri itiraf
ettikten sonra Allah ona: ''Bu nimetlere karşılık ne yaptın?'' diye soracak. Bu
kişi: ''Senin rızan için sevip istediğin her alanda infakla bulundum'' deyince,
Allah: ''Yalan söylüyorsun! Aksine hakkında ''Cömert biri'' denilsin diye
bunları yaptın ve denildi de! Sonra emredip niyetine göre hesaba çekilecek ve
cehenneme atılacak.''
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
Nesai, Tirmizi, İbn Hibban ve Münzid rivayet ettiler.
13. Ebu Hureyre
23597 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Allah buyurur ki: ''Ben kişinin ortak koştukları
içinde en hayırlısıyım. Bundan dolayı kişi benden başkasını da ortak ederek bir
ameli yapmışsa ben böylesi bir amelden pek uzağım ve bu amel ortak kıldığı
kişiye aittir.''
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(2/390) rivayet etti.
23598 (2)- Ebu Hureyre
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana şöyle buyurdu: ''Allah
buyurur ki: ''Ben kişinin ortak koştukları içinde en hayırlısıyım. Bundan
dolayı kişi benden başkasını da ortak ederek bir ameli yapmışsa ben böylesi bir
amelden pek uzağım ve bu amel ortak kıldığı kişiye aittir. ''
[Sahih]
23599 (3)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Allah buyurur ki: ''Ben kişinin ortak koştukları içinde en
hayırlısıyım. Bundan dolayı kişi benden başkasını da ortak ederek bir ameli
yapmışsa ben böylesi bir amelden pek uzağım ve bu amel ortak kıldığı kişiye
aittir. ''
[Hasen]
Diğer tahric: Müslim,
zühd 4/2289 (2985), Tirmizi, tefsir 5/314 (3154) ve İbn Mace 2/1405 (4202)
rivayet ettiler.