MÜSNED-İ HANBEL

KUR’AN: FAZİLET, TEFSİR VE NÜZULÜ

 

ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

DEVAM: 22- Değişik Kıraatler ve Kıraatte Gösteriş Yapmak; Kur'an'ın, Yedi Harf üzere Nazil Olması

 

4. Ebu Bekre

 

21168 (1) Ebu Bekre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Cibril ve Mıkaf! bana geldiler, Cibril: ''Kur'an'ı bir harf üzere oku!'' deyince, Mikail banai ''(Okuma çeşitlerinin) artırılmasını iste!'' dedi. Bunun üzerine Cibril: ''Kur'an'ı yedi harf üzere oku. Bunların hepsi geçerli ve yeterlidir. Önemli olanı rahmetten bahseden ayeti azapla, azaptan bahseden ayeti de rahmet kelimesiyle bitirmemendir'' dedi.''

 

[Hasen]

 

Diğer tahric: İbn Ebi Şeybe (10/517) ve Bezzar (3622) rivayet ettiler.

 

 

 

21169 (2)- Ebu Bekre'nin bildirdiğine göre Cibril: "Ey Muhammed! Kur'an'ı bir harf üzere oku!" deyince, Mikail: "(Okuma çeşitlerinin) artırılmasını iste!" dedi. Cibril, arttırıp: "İki harf üzere oku" deyince, Mikail: "(Okuma çeşitlerinin) artırılmasını iste!" dedi. Cibril, yedi harfe kadar arttırdı ve: "Bunların hepsi yeterli ve geçerlidir. Önemli olan, rahmetten bahseden ayeti azapla, azaptan bahseden ayeti de rahmet kelimesiyle bitirmemendir" dedi. Yani, (anlamları bir olan) ...... (gel), ....... (Haydi git), ....... (acele et, koş) gibi kelimeleri birbirinin yerine kullanmakta sakınca yoktur."

 

[Hasen]

 

Heysemi (11571) der ki: "Bunu Ahmed b. Hanbel ve Taberani rivayet etmiştir.

Ancak Taberani'nin ifadesi "..... (Dön git)" şeklindedir. Rivayetin isnadında ismi geçen Zeyd b. Cud'an'ın hafızası zayıftır. Fakat kendisine mütabaat edilmiştir. Ahmed b. Hanbel'in diğer ravileri ise Sahih'in ravileridir."

 

 

5. Ömer b. el-Hattab

 

21170 (1) Ömer b. el-Hattab der ki: Hişam b. Hakim b. Hizam'ın, Furkan Süresini okurken, bana okutup öğretmediği değişik şekilde okuduğunu işitince, namazda olmama rağmen az kalsın üzerine atılacaktım. Namazı bitirince: "Sana bu kıraatı kim okuttu?" diye sordum Hişam:

"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okuttu" cevabını verince, ben: "Yalan söylüyorsun. Vallahi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sana böyle okutmadı" dedim ve elinden tutup çekerek Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e götürdüm. Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Sen bana Furkan Süresini okuttun. Bu adamın, senin bana okuttuğundan değişik bir şekilde okuduğu nu duydum" dedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Oku ey Hişam'' buyurunca, Hişam daha önce okuduğu gibi okudu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu sure bu şekilde nazil oldu'' buyurup: ''Sen oku ey Ömer'' buyurdu. Ben de okuyunca: ''Bu şekilde nazil oldu'' buyurduktan sonra: ''Kur'an yedi harf (lehçe) üzere nazil oldu'' buyurdu.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Malik (1475), Buhari (2419), Müslim (1851); Ebu Davud (1475) ve Nesai (2/150) rivayet ettiler.

 

 

 

21171 (2)- Ömer b. el-Hattab der ki: Hişam b. Hakim b. Hizam'ın, Furkan Süresini okurken, benim okuduğumdan farklı bir şekilde okuduğunu işittim. Halbuki bu süreyi bana Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okutmuştu. Hişam'ın elbisesinden tutup çekerek Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e götürdüm. Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Sen bana Furkan Süresini okuttun. Bu adamın, senin bana okuttuğundan değişik bir şekilde okuduğunu duydum" dedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Oku'' buyurunca, Hişam daha önce okuduğu gibi okudu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu sure bu şekilde nazil oldu'' buyurup, bana: ''Sen oku'' buyurdu. Ben de okuyunca: ''Bu şekilde nazil oldu'' buyurduktan sonra: ''Kur'an yedi harf (lehçe) üzere nazil oldu. Bundan kolayınıza geleni okuyunuz'' buyurdu.

 

[Sahih]

 

21202 (1)' de tekrar edecektir.

 

 

 

21172 (3)- Ayıu manada bir hadis, başka bir kanalla Ömer b. elHattab'dan: "Furkan Süresini okuyan Hişam b. Hakim b. Hizam'ı yanından geçerken ... " şeklinde başlayarak nakledilmiştir.

 

 

 

21173 (4)- Ömer b. el-Hattab der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hayattayken, Furkan Suresini okuyan Hişam b. Hakim b. Hizam'ın yanından geçerken, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bana öğretmediği şekilde değişik bir kıraatle okuduğunu işittim. Namazda olmasına rağmen az kalsın üzerine atılacaktım. Selam vermesini bekleyip, selam verince elbisesinden tuttum ve: "Bu okuduğun sureyi bu şekilde sana kim öğretti?" dedim. Hişam: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okuttu" cevabını verince, ben: "Yalan söylüyorsun. Vallahi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu okuduğun sureyi bana okuttu" dedim ve onu alıp Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e götürdüm. Nebi'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Bu adamın, senin bana okuttuğundan değişik bir şekilde okuduğunu duydum. Halbuki Furkan Suresini sen bana okuttun" dedim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Onu bırak ey Ömer! Oku ey Hişam'' buyurdu. Hişam, duyduğum şekilde okuyunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu şekilde nazil oldu'' buyurdu. Sonra: ''Oku ey Ömer'' buyurunca, ben de Allah'ın Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğrendiğim şekliyle okudum. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu şekilde nazil oldu'' buyurduktan sonra: "Kur'an yedi harf (lehçe) üzere nazil oldu. Bundan kolayınıza geleni okuyuma'' buyurdu.

 

[Sahih]

 

21202 (1)'de tekrar edecektir.

 

 

 

21174 (5)- Aynı manada bir hadis, başka bir kanalla Ömer b. elHattab'dan: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hayattayken, Hişam b. Hakim b. Hizam'ın Furkan Suresini okuduğunu işittim ve dinlemeye başladım. Baktığımda, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bana öğrettiğinden değişik bir şekilde farklı harflerle (lehçelerle) okuduğunu gördüm. Namazda olmasına rağmen az kalsın üzerine atılacaktım. Selam vermesini bekleyip, selam verince ... " şeklinde başlayarak nakledilmiştir.

 

[Sahih]

 

 

6. Ebu Hureyre

 

21175 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kur'an yedi harf üzere nazil oldu. Kur'an hakkında (şahsi kanaate dayanarak) münakaşa etmek küfürdür -Bunu üç defa söyledi- Ondan bildiğinizle amel edin, bilmediğiniz şeyleri ise bilenlere havale edin. ''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Taberi, Tefsir (7), İbn Hibban, Sahih (73), İbn Kesir, Tefsir (2/102) rivayet ettiler.

Heysemi (7/151), Ahmed'in bu hadisi iki senede rivayet ettiğini birinin ravilerinin Sahih'in ravileri olduğunu söyledi.

 

 

 

21176 (2)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Kur'an yedi harf üzere nazil oldu. Alimen, Hakimen, Gafuren ve Rahimen kelimelerinin yerlerini değiştirmekte bir sakınca yoktur.''

 

[Sahih]

 

Heysemi (11574) der ki: "İki ayrı isnaclla Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup isnacllardan birinin ravileri, Sahih'in ravileridir. Ayrıca aynısını Bezzar da rivayet etmiştir."

 

 

 

21177 (3)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kur'an yedi harf üzere nazil oldu. Alimun, Hakimun, Gafurun ve Rahimun kelimelerinin yerlerini değiştirmekte bir sakınca yoktur.''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: İbn Ebi Şeybe, fadailu'l-Kuran 10/516 (30167), Ebu Davud, salat 2175 (1475) ve Tirmizi 5/193 (2943) rivayet ettiler.

 

 

SONRAKİ