|
MÜSNED-İ HANBEL |
EDEB |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
61- Aksıran Kimsenin
Diyeceği, Etrafındakilerin Aksıran Kimseye Söyleyeceği ve Aksıran Kimsenin
Karşılık Olarak Onlara Cevabı
1. Hz. Ali
20770 (1) Hz. Ali'nin bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Sizden biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah
ala kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd olsun'' desin. (Onu işiten kimse de):
''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya
karşılık cevap olarak): ''Yehdıkumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size
hidayet versin ve halinizi ıslah etsin'' desin.''
Ravi der ki: Ona:
"Bunu Ebu Eyyub'dan mı rivayet ettin?" dediğimde: "Ali'den"
karşılığını verdi.
[Hasen]
Diğer tahric: Tirmizi
(4/3, 4) rivayet etti. Heysemi, Mecma'uz-Zevaid'de (8/57): "Senedinde
zayıf olan Yahya b. Abdi'l-Hamid el-Hımmani bulunmaktadır" dedi. Sözkonusu
Ebu Eyyub rivayeti ileride (20774) gelecektir.
20771 (2)-Z Hz. Ali der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden biri
aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillahi Rabbil-alemin (=Alemlerin Rabbine hamd
olsun'' desin. Etrafındakiler de: ''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin''
desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık cevap olarak): ''Yehdıkumullahu ve-yuslihu
balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin'' desin. ''
[Hasen]
30772 (3)-Z Hz. Ali der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden biri
aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd
olsun'' desin. Yanındaki (onu işiten) kimse de: ''Yerhamukellah (=Allah sana
merhamet etsin'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap olarak:
''Yehdıkumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi
ıslah etsin'' desin.''
[Hasen]
2. Abdullah b. Cafer
20773 (1) Abdullah b. Cafer der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ak.sırdığı zaman kendisine: "Yerhamukellah (=Allah sana merhamet
etsin)" denilirdi. Allah Resulü de (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yehdıkumullahu
ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin) '' diye
karşılık verirdi.
[Hasen]
Heysemi,
Mecma'uz-Zevaid'de (8/56) der ki: "Ahmed ve Taberani rivayet ettiler.
Senedinde zayıf
olmasıyla birlikte hadisi hasen olan İbn Lehi'a bulunmaktadır. Diğer ravileri
güvenilir kişilerdir."
3. Ebu Eyyub
20774 (1) Ebu Eyyub bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala
kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd olsun)'' desin. Ona cevap verecek kimse
de: ''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin)'' desin. Aksıran kimse de (bu
duaya karşılık) cevap olarak: ''Yehdikellahu -veya- Yehdikumullahu veyuslihu
balekum (=Allah sana -veya- size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin)''
desin. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Darimi
(2659), Tirmizi (2741) ve Nesai, Amelu yevm vel-Ieyle'de (213) rivayet ettiler.
20775 (2)- Ebu Eyyub
bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden
biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah ala kulli hal (=Her durumda Allah'a hamd
olsun'' desin. Ona teşmitte bulunacak kimse de: ''Yerhamukellah (=Allah sana
merhamet etsin'' desin. Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap olarak:
''Yehdikumullahu ve yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi
ıslah etsin'' desin.''
[Sahih]
20776 (3)- Ebu Eyyüb,
Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir önceki hadisin aynısını
aktardı. Ancak rivayetinde şöyle geçmiştir: "Kendisi de: rr Yehdikellahu
ve-yuslihu bdleke (=Allah sana hidayet versin ve halini ıslah etsin) -veya-
Yehdikumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah
etsin'' desin.''
[Sahih]
4. Salim b. Ubeyd
20777 (1) Hilal b. Yisaf, Halid b. Urfata oğullarından olan bir
adamdan, o da başka birinden bildiriyor: Salim b. Ubeyd ile birlikte bir
yolculukta idim. Adamın biri aksırdı ve: "Es-selamu aleykum" dedi.
Bunun üzerine Salim: "Sana da, annene de (selam olsun)" dedi. Sonra
yürüdü ve adama: "Sanırım bu sözümden alındın" deyince, adam:
"Annemi zikretmeni istemezdim" dedi. Salim şu karşılığı verdi. Bunu
söylemekten kendimi alamıyorum. Ben, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ile birlikte bir yolculukta iken bir adam aksırıp: "Es-selamu
aleykum" deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Sana da,
annene de'' dedi. Sonra şöyle buyurdu: ''Sizden biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu
lillah ala kulli hal (=Her halükarda Allah'a hamd olsun) -veya- Elhamdu lillahi
Rabbil-alemin (=Alemlerin Rabbine hamd olsun'' desin. Ona da (cevap olarak):
''Yerhamukumullah (=Allah size merhamet etsin) -veya- Yerhamukellalı'' denilir.
'' -Buradaki şüphe Yahya'ya aittir Aksıran kimse de (bu duaya karşılık) cevap
olarak: ''Yeğfirullahu li ve lekum (=Allah, beni de, sizi de bağışlasın'' der.
''
[Zayıf]
Diğer tahric: Ebu Davud
4/307 (5031, 5032), Tirmizi 5/28 (2740) ve Nesai, Amelü'l-Yevm velleyle (16671)
rivayet ettiler.
5. Hz. Aişe
20778 (1) Hz. Aişe der ki: Adamın biri Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in yanında aksırdı ve: "Ey Allah'ın Resulü! Ne demeliyim?"
diye sordu. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Elhamdu lillah (=Allah'a hamd
olsun)'' deli buyurdu. Oradakiler: "Ey Allah'ın Resulü! Biz ne diyeceğiz?"
diye sorunca: ''Yerhamukellah (Allah sana merhamet etsin)'' deyin'' buyurdu.
Aksıran adam: "Ey Allah'ın Resulü! Ben onlara ne diyeceğim?" diye
sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Yehdikumullahu ve-yuslihu
balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin)'' de'' buyurdu.
[Hasen]
Heysemi (12903) der ki:
"Hadisi Ahmed ve Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Senedinde Ebu Ma'şer Necih
vardır ki hadisi leyyin olan bir ravidir. Kalan ravileri güvenilir
ravilerdir."
6. Ebu Musa
20779 (1) Ebu Burde, babasından bildiriyor: Yahudiler, Allah
Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında aksırırlar ve:
"Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin)" demesini arzu ederlerdi.
Allah Resulü de (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara: "Yehdikumullahu
ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsinY' derdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
edeb 10/608 (6244), Ebu Davud 5/291 (5038), Tirmizi 5/82 (2739) ve Taberani, M.
el-Kebir (12/411) rivayet ettiler.
20780 (2)- Ebu Burde, babasından
bildiriyor: Yahudiler, Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına
gelip aksınrlar ve: "Yerhanmkellah (=Allah sana merhamet etsin)"
demesini arzu ederlerdi. Allah Resulü de (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara:
"Yehdikumullahu ve-yuslihu balekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi
ıslah etsinY' derdi.
[Sahih]
7. Seleme b. el-Ekva'
20781 (1) Seleme b. el-Ekva' der ki: Ben, Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in yanında otururken bir adam aksırdı. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): 'Terhamukellah (=Allah sana merhamet etsinY' dedi. Adam bir
daha aksırınca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Adam nezle
olmuş" buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
zühd 4/2292 (2993), Ebu Davud, edeb 4/308 (5037), Darimi, isti'zar: 2/369
(2661), Tirmizi, edeb 5/84 (2743, "hasen sahih") rivayet ettiler.
20782 (2)- İyas b,
Seleme, babasından bildiriyor: Bir adam Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yanında aksırınca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Yerhamukellah (=Allah sana merhamet etsin) '' dedi. Adam ikinci veya üçüncü
defa aksırınca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu nezle olmuş''
buyurdu.
8. Ebu Hureyre
20783 (1) Ebu Hureyre bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: ''Sizden biri aksırdığı zaman: ''Elhamdu lillah
(=Allah'a hamd olsun)'' desin. (Müslüman) kardeşi de ona: ''Yerhamukellah
(=Allah sana merhamet etsin)'' desin. Aksıran kimseye: ''Yerhamukellah (=Ailah
sana merhamet etsin)'' denildiği zaman ise kendisi: ''Yehdikumullahu ve-yuslihu
blilekum (=Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin)'' desin.''