|
MÜSNED-İ HANBEL |
DİYETLER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
6- Birinin Sebep
Olmasıyla Ölenin Diyeti ve Çukura Düşenlerin Kıssası Hakkında
1. Hz. Ali
17137 (1) Hz. Ali anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
beni, Yemen'e vali olarak gönderdi. Yolculuk esnasında bir aslana tuzak yapmak
için çukur açan bir topluluğa rastladık. Bu sırada birbirleriyle itişirken bir
kişi o tuzağa düştü. Adam düşerken başka bir adama tutundu. Kendisine tutunulan
kişi başka birine, o da başka birine tutundu. Böylece çukura düşenler dört kişi
oldular ve çukurdaki aslan onları yaraladı. Nihayet adamın biri aslana mızrakla
vurarak onu öldürdü. Daha sonra yaralanan adamların tümü yaralarından dolayı
öldüler. İlk düşen kişinin akrabaları diğerlerinin akrabalarına karşı savaşmak
üzere silahlarını çıkardılar. Bunun üzerine Ali yanlarına gelerek şöyle dedi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hayatta iken birbirinizle
savaşmak mı istiyorsunuz? Eğer razı olursanız ben aranızda hüküm veririm ve
hüküm bu olur. Yok, bu hükmü kabul etmezseniz Allah Resulü'nün (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) yanına varıncaya kadar birbirinizle savaşmaktan geri
durursunuz ve O, aranızda hüküm versin. Bundan sonra kim taşkınlık ederse onun
hiçbir hakkı kalmaz. Kuyuyu kazan kabilelerden diyetin dörtte birini, diyetin
üçte birini ve diyetin yarısını ve diyetin tamamını toplayın. Birinci adama
diyetin dörtte birini verin. Zira o, üstündekinin ölümüne sebep oldu. İkinci
adama diyetin üçte birini, üçüncü adama diyetin yarısını (ve dördüncü adama
diyetin tamamını) verin." Ancak onlar Ali'nin verdiği hükmü kabul etmeyip
Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına gittiler. Geldiklerinde
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Makam-ı İbrahim'in yanında bulunuyordu.
Olup bitenleri kendisine anlatınca: "Ben sizin aranızda hüküm
vereyim" buyurdu ve oturdu. Bu sırada bir kişi: "Ali aramızda hüküm
verdi" diyerek olanları anlattılar. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) de Ali'nin verdiği hükmü tasvip etti.
[Sahih]
Diğer tahric: Ebu Davud
(3582), Tirmizi (1331) ve Nesai, es-Sünenu'l-kübra'da (8366) rivayet ettiler.
Heysemi, Mecma'uz-Zevaid
(6/287) der ki: "Hadisi Ahmed rivayet etmiştir. Senedinde bulunan Haneş'i
Ebu Davüd güvenilir saymıştır; ancak onda zayıflık vardır. Diğer ravileri,
Sahih'in ravileridir."
17138 (2)- Haneş
bildiriyor: Hz. Ali: "Dördüncü adama diyetin tamamını verin" dedi.
[Sahih]
17139 (3)- Haneş
el-Kinani bildiriyor: Yemen'de bir topluluk bir aslana tuzak çukuru kazdılar. Aslan
çukura düşüp insanlar ona bakmak için yaklaşınca adamın biri çukura düştü,
Ancak düşerken başka birine tutundu. O da başka birine, o da başka birine
derken dört kişi çukura düştü (ve öldüler). Düşenlerin yakınları tartışmaya
başladı ve birbirlerine saldırmak için silahlandılar. Bunun üzerine Hz. Ali:
"Dört kişi için iki yüz kişiyi mi öldüreceksiziniz? Ben sizin aranızda
hüküm veririm. Eğer kabul ederseniz, birinci düşen kişiye diyetin dörtte
birini, ikinci düşen kişiye diyetin üçte birini, üçüncü düşen kişiye diyetin
yarısını ve dördüncü kişiye diyetin tamamını verin" dedi. Ancak Ali'nin
verdiği hükmü kabul etmediler ve Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
gittiler. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ben sizin aranızda hüküm
veririm'' buyurunca, Ali'nin vermiş olduğu hüküm kendisine bildirildi ve Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) verilmiş hükmü tasvip etti.
[Sahih]
17140 (4)- Haneş b.
el-Mu'temir anlatıyor: Hz. Ali, Yemen'de (vali) idi. Orada bir aslana tuzak
çukuru kazdılaL Bir kişi çukura düştü. Ancak düşerken başka birine tutundu. O
da başka, birine, o da başka birine derken dört kişi çukura düştü. Aslan onları
yaraladı ve kimisi çukurda iken, kimisi de çukurdan çıkarıldıktan sonra öldü.
Düşenlerin yakınları tartışmaya başladı ve birbirlerine saldırmak için
silahlandılaL Bunun üzerine Ali yanlarına gelip: "Yazık halinize! Dört
kişi için iki yüz kişiyi mi öldürecek siziniz? Gelin ben sizin aranızda hüküm
vereyim. Eğer kabul ederseniz tamamdıL Kabul etmezseniz Allah Resulü'ne
gidin" dedi. Sonra birinci düşen kişiye diyetin dörtte birinin, ikinci
düşen kişiye diyetin üçte birinin, üçüncü düşen kişiye diyetin yarısının ve
dördüncü kişiye diyetin tamamının verilmesine hükmetti." Ancak kimisi
verilen hükmü kabul edip kimisi etmeyince diyeti tartışan topluluğun ödemesine
hükmetti. - Behz der ki: Hammad: "Sanırım Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bir tarafına yaslanmıştı kalkıp oturdu" dedi.- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ben sizin aranızda hüküm veririm'' buyurdu.
Hz. Ali'nin bu konuda şöyle şöyle hüküm verdiği bildirilince Ali'nin vermiş
olduğu hükmü tasvip etti. -Affan rivayetinde: ''Ben sizin aranızda hüküm
veririm'' demiştir.-
[sahih]