MÜSNED-İ HANBEL

ZEKAT

 

24- Alan EI ve Veren EI

FARKLI LAFIZLARLA 25 HADİS

 

1- Hakim b. Hizam (r.a.)

 

9401 (1) Hakim b. Hizam'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sadakanın hayırlısı, ihtiyaç fazlası maldan verilendir. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Verirken de geçimini üstlendiğin kimselerden başla. ''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Müslim (2350) ve Nesai (5/69) rivayet ettiler.

 

 

 

9402 (2)- Hakim b. Hizam'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Verirken geçimini üstlendiğin kimselerden başla. Kanaat ederek dilenmekten kaçınan kimseyi Allah kimseye muhtaç etmez. Utamp çekinerek kimseden bir şey istemeyen kişiyi Allah iffetli kılar.''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Buhari (1427) rivayet etti.

 

 

 

9403 (3)- Hakim b. Hizam der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bir şey istedim, bana verdi, sonra yine istedim, yine verdi. Sonra yine istedim, yine verdikten sonra şöyle buyurdu: ''Bu malı hoş ve tatlıdır. Kim onu hakkıyla alırsa bu mal kendisine bereketli olur. Ancak hırslı olan kişinin kazandığının bir bereketi olmaz ki böylesi bir kişi yiyip de dayamayan kişi gibidir. Veren el de, alan elden daha hayırlıdır.''

 

[-Sahih-]

 

Diğer tahric: Bu kanalla Buhari (1472, 2750, 3143, 6441), Müslim (2351), Tirmizi (2463) ve Nesai (5/60) rivayet ettiler.

 

 

 

9404 (4)- Hakim b. Hizam'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sadakanın en hayırlısı -veya en üstünü- ihtiyacın dışındakinden verilen sadakadır. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Verirken geçimini üstlendiğin kimselerden başla. ''

 

[-Sahih-]

 

 

 

9405 (5)- Hakim b. Hizam'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Verirken geçimini üstlendiğin kimselerden başlaym. Sadakanın en hayırlısı, ihtiyacın dışındakinden verilen sadakadır. Kanaat ederek dilenmekten kaçman kimseyi Allah kimseye muhtaç etmez. Utanıp çekinerek kimseden bir şey istemeyen kişiyi Allah iffetli kılar. '' Ben: "Sana da mı muhtac etmez ey Allah'ın Resulü?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bana da'' buyurdu. Hakim der ki:

Bunun üzerine ben: "Elim hiçbir zaman bir Arabın elinin altında olmayacak (kimseden bir şey istemeyeceğim" dedim.

 

[-Sahih-]

 

 

 

9406 (6)- Hakim b. Hizam der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den mal (para) istedim ve bu konuda ısrar ettim. Bunun üzerine Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Ey Hakim! Ne kadar da çok istiyorsun! Ey Hakim! Bu malı hoş ve tatlıdır. Bununla birlikte bu malı insanların elinin kiridir. Allah'ın eli, verenin elinin üzerindedir. Verenin eli; de alanların elinin üzerindedir. Ellerin en altta olanı, alan'ın elidir.''

 

[-Sahih-]

 

Diğer tahric: Taberani, M. el-Kebir (3/211) ve Hakim (2/3) rivayet ettiler.

 

 

 

2- Ebu Hureyre (r.a.)

 

9407 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sadaka ancak ihtiyaç dışı maldan verilir. Veren el, alan elden üstündür. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla.''

 

[-Sahih-]

 

Diğer tahric: Buhari (3/234, 235), el-Edebu'l-Müfred (31) ve Nesai, es-Sünenu'l-kübra'da (2326) rivayet ettiler.

 

 

 

9408 (2)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Vallahi, sizden birinin ip alıp odun toplayarak sırtında taşı (yıp sat) ması ve bunun parasmı yemesi veya sadaka vermesi, versin vermesin varlıklı birine gidip de el açmasından daha hayırlıdır. Zira veren el, alan elden daha hayırlıdır. ''

 

[-Sahih-]

 

Diğer tahric: Müslim (1/284), Malik, Muvatta (998-999), Buhari (3/271, 4/260, 5/35) rivayet ettiler.

 

 

 

9409 (3)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''En hayırlı sadaka, ihtiyaç dışı olan maldan verilen sadakadır. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. '' Eyyub'a: "Zahru ğina ne demek?" diye sorduğumda: "İhtiyaç fazlası demektir" dedi.

 

[-Sahih-]

 

Diğer tahric: Abdurrezzak (16404) rivayet etti.

 

 

 

9410 (4)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):

''Sadaka vermeye bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Veren el, alan elden daha hayırlıdır'' buyurdu.

 

[-Sahih-]

 

 

 

9411 (5)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):

''Sadaka vermeye bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Veren el, alan elden daha hayırlıdır'' buyurdu.

 

 

 

9412 (6)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: Yüce Allah şöyle buyurur: ''Ey Ademoğlu! Malının ihtiyaç fazlasını sadaka olarak vermen daha hayırlı, vermeyip elinde tutman ise kötüdür. Sadaka vermeye bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Malı ancak kendine yeteni Allah (sadaka vermediği için) kınamaz. Veren el, alan elden daha hayırlıdır.''

 

[Hasen]

 

Diğer tahric: Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta (61) rivayet etti.

 

 

 

9413 (7)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sadaka, ihtiyaç dışı olan maldan verilir Sadaka vermeye bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Veren el, alan elden daha hayırlıdır.''2

 

[-Sahih-]

 

Diğer tahric: Başka kanallarla İbn Huzeyme, zekat 4/97 (2441), Buhari, zekat (2/139), Müslim, zekat 2/717 (1033), Ebu Davud 2/122 (1648), Tirmizi 4/573 (2343 "hasen sahih") ve Nesai 5/61 (2533) rivayet ettiler.

 

 

 

9414 (8)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''En iyi sadaka, ihtiyaç dışı maldan verilen sadakadır. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olunan kimselerden başlanmalıdır. '' Yahya bir defasında: ''Sadaka, ancak ihtiyaç fazlası maldan verilir '' ifadesini aktarmıştır.

 

[Sahih]

 

 

 

9415 (9)- Kays b. Ebi Hazım anlatıyor: Ebu Hureyre'ye selam vermek için gittik ve: "Bize bir şeyler anlat" dedik. Ebu Hureyre şöyle karşılık verdi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile üç yıl beraber bulundum. Ömrümde bu yıllar kadar, söylerken kendisinden işittiğim hadisi ezber etmeye hırslı olmamışımdır. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) eliyle işaret ederek şöyle buyurdu: ''Sizler, kıyametin zamanına yakını ayakkabıları kıldan (yapılmış) bir kavimle savaşacaksınız. Yine küçük gözlü, yüzleri kat kat deri ile kaplı kalkan gibi olan bir kavimle savaşacaksınız. Vallahi, sizden birinin odun toplayarak sırtında taşıyıp satarak ihtiyacını gidermesi ve sadaka vermesi, versin vermesin varlıkıt birine gidip de el açmasından daha hayırlıdır. Zira veren el, alan elden daha hayırltdır. Sadaka vermeye de bakimından sorumlu olduğun kimselerden başla. Oruçlunun ağız kokusu Allah katında misk kokusundan daha hoştur.''

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Buhari (3591) ve Müslim (8/184) rivayet ettiler.

 

 

 

9416 (10)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''En iyi sadaka, ihtiyaç dışı maldan verilen sadakadır. Veren el, alan elden daha hayırltdır. Sadaka vermeye de bakimından sorumlu olduğun kimselerden başla. ''

 

[Sahih]

 

 

 

9417 (11)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Sadaka, ihtiyaç dışı maldan verilir. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. ''

[Sahih]

 

 

 

 

9418 (12)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''En iyi sadaka, ihtiyaç dışı maldan verilen sadakadır. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. '' Ebu Hureyre'ye: "Sorumlu olduğun kişiler kimdir?" diye sorulunca şöyle cevap verdi: "Bana ya yedir ya harcamada bulun (para ver) ya da boşa diyen" hanımın, "Bana yedir ve çalıştır" diyen hizmetçin ve: "Beni kime bırakıyorsun?" diyen kızındır."

 

[Hasen]

 

 

 

9419 (13)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''En iyi sadaka, ihtiyaç dışı maldan verilen sadakadır. Veren el, alan elden daha hayırlıdır. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. '' Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e: "Ey Allah'ın Resulü! Sorumlu olduğum kişiler kimdir?" diye sorulunca şöyle cevap verdi: ''Ya beni doyur ya da boşa diyen'' hanımmı ''Bana yedir ve çalıştır'' diyen cariyen ve: ''Beni kime bırakıyorsun?'' diyen çocuğundur.''

 

[-Sahih-]

 

 

 

9420 (14)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''En iyi sadaka, vereni muhtaç duruma düşürmeyen ve ihtiyaç dışı maldan verilen sadakadır. Sadaka vermeye de bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Veren e) alan elden daha üstündür. ''

 

[-Sahih-]

 

 

 

3- İbn Ömer

 

9421 (1) Ka'ka. b. Hakim der ki: Abdulaziz b. Mervan, İbn Ömer'e mektup yazarak: "Bana ihtiyacını bildir" dedi. İbn Ömer cevap olarak şöyle yazdı: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Veren el, alan elden daha üstündür. Sadaka vermeye bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla" buyururdu. Ben senden ne bir şey isterim, ne de senin vasıtanla Allah'ın bana vereceği rızkı reddederim."

 

[Hasen]

 

Diğer tahric: Ebu Ya'la (5730) ve Beyhaki Şuab'da (3549) rivayet ettiler.

 

 

 

9422 (2)- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Üstteki el, alttaki elden daha hayırlıdır" buyurdu. İbn Ömer: "Üsteki el veren el, alttaki el de isteyen eldir" demiştir.

 

[Sahih]

 

 

 

9423 (3)- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbe verirken: "Üstteki el, alttaki elden daha hayırlıdır" buyurdu. İbn Ömer: "Üsteki el veren el, alttaki el de isteyen eldir,o demiştir.

 

[Sahih]

 

Diğer tahric: Nafi kanalıyla Buhari (1429), Müslim (1033), Ebu Davud (1648) ve Nesai (5/61) rivayet ettiler.

 

 

 

9423 (3)- Ka'kil b. Hakim anlatıyor: Abdulaziz b. Mervan, İbn Ömer'e mektup yazarak: "Bana ihtiyacını bildir" dedi. İbn Ömer cevap olarak şöyle yazdı: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sadaka vermeye bakımından sorumlu olduğun kimselerden başla. Veren el alan elden daha üstündür'' buyururdu. Zannedersem, üsteki el veren el, alttaki el de isteyen eldir. Ben senden ne bir şey isterim, ne de senin vasıtanla Allah'ın bana vereceği rızkı reddederim."

 

[Hasen]

 

 

 

9425 (5)- İbn Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Üstteki el, alttaki elden daha hayırlıdır'' buyurdu. İbn Ömer: "Bu sebeple (bunu duyduktan sonra) ne Ömer'den, ne de başkasından bir şey istemedim" demiştir.

 

[-Sahih-]

 

 

SONRAKİ