|
MÜSNED-İ HANBEL |
YOLCULUK ADABI VE İBADET |
14- Yolculukta Namazın Cem edilerek Kılınabilmesi
1. İbn Abbas (r.a.)
6868 (1) İbn Abbas der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yolculuk sırasında akşam ve yatsı namazları ile öğle ve ikindi namazlarını cem
ederek kılardı."
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Abdurrezzak (4404) rivayet etti.
6869 (2)- İbn Abbas der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), bir yerde konaklayıp da konakladığı yer hoşuna gittiği zaman
öğle ile ikindi namazını cemederek kılmak için öğle namazını tehir ederdi.
Yolculuk sırasında hoşuna giden bir konaklama yeri bulamadığı zaman da öğleyi
tehir eder, öğle ile ikindi namazını cemederek kılardı." Hasan rivayetinde
ifade "Yolculuğa çıktığında bir yerde konaklayınca" şeklindedir.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: İbn Hacer, Feth'te (2/480) zikretmiş
vf:"Beyhaki rivayet etti, ravileri güvenilirdir" demiştir.
6870 (3)- Miksam'ın bildirdiğine göre İbn Abbas ve Said b.
Cübeyr: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yolculukta iki namazı
(öğle ve ikindi ile akşam ve yatsı namazını) cemederek kılmıştıL"
[-Sahihtir-]
6871 (4)- İkrime ile Kureyb bildiriyor: İbn Abbas:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yolculukta nasıl namaz
kıldığını size anlatayım mı?" deyince, biz: "Tabii ki anlat"
karşılığını verdik. İbn Abbas şöyle dedi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) konaklamışken
güneş tepe noktasını aşarsa yola çıkmadan önce öğle ile ikindi namazını
cemederek kılardı. Ancak güneş henüz tepe noktasını aşmamışsa ikindi vakti
girene kadar yol giderdi. Sonra konaklayıp öğle ile ikindiyi cemederek kılardı.
Konaklamışken akşam vakti girdiği zaman akşam ile yatsı namazlarını cemederek
kılardı. Ancak henüz akşam vakti girmemişse yola düşer, yatsı vakti girince
konaklayıp akşam ile yatsıyı cemederek kılardı."
[Hasen]
Diğer tahric. Abdurrezzak (4405) rivayet etti.
2. İbn Ömer (r.a.)
6872 (1) Nafi bildiriyor: İbn Ömer (yolculukta) akşam vakti ufuktaki
kızıllık kaybolduktan sonra akşam ile yatsı namazını cemederek kılar ve:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek
zorunda olduğu zaman akşam ile yatsı namazını cemederek kılardı" derdi.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Tirmizi (555, "hasen -sahih")
rivayet etti.
6873 (2)- İbn Ömer bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) pazara gelmeden önce tüccarların getirdiği malları yollarda
karşı(lamayı, müşteri kızıştırmayı yasakladı ve: ''Birbirinizin alışverişi
üzerile alışveriş yapmayın'' buyurdu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem),
yolculuk -sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam ile yatsı namazını
cemederek kılardı.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric. Malik, Muvatta'da (1/161, 2/170, 171), Buhari
(2165), Ebu Davud (3436) ve Müslim (1517) rivayet ettiler. 15575 (18)' de
tekrar edecektir.
6874 (3)- Salim, babasından bildiriyor: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in, yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu
zaman akşam ile yatsı namazını cemederek kıldığını gördüm.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari (1106), Müslim (703) ve Nesai (1/289)
rivayet ettiler.
6875 (4)- Nafi' bildiriyor: İbn Ömer, yardım için
Safiyye'nin yanına çağrılınca hemen yola düştü. Bir günde üç günlük yol aldı.
Akşam olduğunda ona: "Namaz vakti!" dedim, ancak aldırmayıp yola
devam etti. Ortalığı karanlık kaplayınca Salim ona: "Be adam! Namaz vakti!
Zira akşam oldu" diye uyardı. İbn Ömer şu karşılığı verdi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek
zorunda olduğu zaman akşam ile yatsı namazını cemederek kılardı. Ben de ikisini
cemederek kılmak istiyorum. Onun için yola devam edin!" Ufuktaki kızıllık
kayboluneaya kadar yola devam etti. Sonra mola verip akşam ile yatsı namazını
kıldı.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Ebu Davud (1/468), Buhari (6/97) ve Nesai
(1/99) rivayet ettiler.
6876 (5)- Nafi' bildiriyor: İbn Ömer yolculuk sırasında
acele etmek zorunda olduğu zaman akşam vakti ufuktaki kızıllık kaybolduhan
sonra akşam ile yatsı namazını cemederek kılar ve: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam
ile yatsı namazını cemederek kılardı" derdi.
[-Sahihtir-]
6877 (6)- İbn Ömer bildiriyor: "Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam ile yatsı
namazını cemederek kılardı."
[-Sahihtir-]
6878 (7)- Nilfi' anlatıyor: İbn Ömer ile birlikte Mekke'den
dönüyorduk. Yanında Hafs b. Asım b. Ömer ile Musilhik b. Amr b. Hidilş da
vardı. Yolda güneş batınca içimizden biri: "Namaz kılalım" dedi;
ancak İbn Ömer herhangi bir karşılık vermedi. Başka biri yine:
"Namazı kılalım" deyince, İbn Ömer yine bir şey
demedi. Ben ona: "Namaz!" dediğimde İbn Ömer: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu
zaman akşam ile yatsı namazını cemederek kılardı. Ben de ikisini cemederek
kılmak istiyorum" karşılığını verdi. Birkaç mil daha yol aldıktan sonra
İbn Ömer mola verip namazı kıldı." Yahya der ki: "Nafi' başka bir
defasında bu hadisi bana rivayet ederken: "Gecenin ilk dörttebiri geçecek
kadar yol aldıktan sonra İbn Ömer mola verip namazı kıldı" ifadesini
kullandı.
[-Sahihtir-]
6879 (8)- İbn Ömer bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam
ile yatsı namazını cemederek kılardı." Ubeydullah b. Ömer ve Nafi' bazen
bunu rivayet ederlerken İbn Ömer'in: "Gecenin dörttebiri geçene kadar
geciktirir, ondan sonra cemederek namaz kılardı" dediğini aktarırlar.
[-Sahihtir-]
6880 (9)- İbn Ömer der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam
ile yatsı namazını cemederek kılardı."
[-Sahihtir-]
6881 (10)- İbn Ömer der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam
ile yatsı namazını cemederek kılardı."
[-Sahihtir-]
6882 (11)- İbn Ömer der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşam
ile yatsı namazını cemederek kılardı."
[-Sahihtir-]
6883 (12)- Nafi' der ki: İbn Ömer sadece bir defa akşam ile
yatsı namazını cemederek kıldı. O zamanlar Safiyye binti Ebi Ubeyd'den ağır
hasta olduğu yönünde haber gelince İbn Ömer ikindi namazını kıldıktan sonra
yanına fazla eşya almadan yola düştü. Hızlı bir şekilde akşam vakti girene
kadar yol aldı. Akşam vakti girince yanındaki adamlardan biri: "Namaz
vakti" dedi. Ancak İbn Ömer bize herhangi bir şey demedi. Başka bir adam
namaz vaktinin girdiğini söyleyince yine bir cevap vermedi. Başka biri daha
bunu ona hatırlatınca İbn Ömer şöyle dedi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem), yolculuk sırasında acele etmek zorunda olduğu zaman akşamı
geciktirir ve yatsıyla birlikte cemederek kılardI."
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Abdurrezzak (4401) rivayet etti.
6884 (13)- Hakem der ki: "Said b. Cübeyr, Müzdelife'de
akşam namazını bir kamet ile birlikte bize üç rekat olarak kıldırdI. Selam
verdikten sonra yatsı namazını iki rekat olarak kıldırdI. Namazdan sonra
Abdullah b. Ömer'in de bu şekilde namazı kıldığını, İbn Ömer'in ayrıca
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in de böyle yaptığını bildirdiğini söyledi."
Müsned'i tertip eden der ki: "Bu hadisi Müsned'de İbn
Abbas'ın müsnedi içinde buldum, ancak gerçekte İbn Ömer'in müsnedindendir.
Bundan dolayı buraya aldım."
6885 (14)- Esed b. Abdiluzza oğullarından İsmail b.
Abdirrahman b. Zueyb der ki: İbn Ömer ile birlikte koruluğa2 gittik. Güneş
batınca ona namaz kılalım demeye çekindik. Ufuktaki beyazlık kaybolup, yatsı
vakti karanlığı da kaybolduktan sonra mola verdi. Akşam namazını üç rekat,
yatsı namazını da iki rekat olarak bize kıldırdıktan sonra bize döndü ve:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in de böyle yaptığını
gördüm" dedi.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Şafii, Ümm'de (1/77), Tahavi, Şerh
meani'l-asar'da (1/161) ve Beyhaki (3/161) rivayet ettiler.