|
MÜSNED-İ HANBEL |
NAMAZ’IN KILINIŞI |
DEVAM: 1- Namazın Kılınış şekli
RAVİ AYNI ANCAK RİVAYETLER FARKLI. TÜMÜNÜ OKUYUN
4. Vail b. Hucr el-Hadrami
4398 (1) Vail b. Hucr el-Hadrami anlatıyor: "Nasıl namaz kıldığını
görmek için Nebi {Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına geldim. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz kılacağı zaman kıbleye dönüp tekbir
getirdi. Tekbir getirirken ellerini omuzları hizasında kaldırdı. Daha sonra sağ
eliyle sol elini (bileğinden) tuttu. Rükuya gideceği zaman yine ellerini omuz
hizasında kaldırdı. Rükuda ellerini dizlerine koydu. Rükudan kalktığı zaman
yine ellerini omuzları hizasında kaldırdı. Secdeye gittiği zaman yüzünü
ellerinin arasına koydu. Oturduğu zaman sol ayağını yaydı. Sol elini sol
bacağının üzerine, sağ dirseğini sağ uyluğunun üzerine koydu. El parmaklarından
üçünü avuç içine yumup, birini halka olacak şekilde diğerleriyle birleştirdi.
şehadeti de işaret parmağıyla yaptı."
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Tirmizi 2/86 (292, "hasen sahih"),
Nesai 2/126 (889), İbn Mace 1/266 (810) ve İbn Huzeyme 1/242 (477) rivayet
ettiler.
4399 (2)- Vail b. Bucr anlatıyor: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in nasıl namaz kıldığına bakacağım" dedim ve
görmek için geldim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza durup
tekbir getirdi. Tekbir getirirken ellerini kulakları hizasında kaldırdı. Daha
sonra sağ elini sol avucunun dış kısmı üzerine, parmaklar bilek ve kola kadar
uzanacak şekilde koydu. Rükuya gideceği zaman yine ellerini kulak hizasında
kaldırdı. Rükuda ellerini dizlerine koydu. Rükudan kalktığı zaman yine ellerini
kulak hizasında kaldırdı. Secdeye gittiği zaman ellerini kulak hizasında yere
koydu. Oturduğu zaman sol ayağını yaydı. Sol elini sol bacağının diz kısmına,
sağ dirseğini sağ uyluğunun üzerine koydu. El parmaklarını yumup halka yaptı ve
birini kaldırdı. O parmağını hareket ettirerek dua ettiğini gördüm. Daha sonra
soğuk günlerde yine geldiğimde namaz kılanlar kışlık giysi giymişlerdi. Ancak
ellerini bu giysilerin içinden kaldırdıklarını gördüm."
[-Sahihtir-]
4400 (3)- Vail b. Bucr anlatıyor: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in nasıl namaz kıldığına bakacağım" dedim ve
görmek için geldim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza durup
tekbir getirdi. Tekbir getirirken ellerini kulakları hizasında kaldırdı. Daha
sonra sağ eliyle sol elini tuttu.
Rükuya gideceği zaman yine ellerini kulak hizasında
kaldırdı. rükuda ellerini dizlerine koydu. rükudan kalktığı zaman yine ellerini
kulak hizasında kaldırdı. Secdeye gittiği zaman ellerini kulak hizasında yere
koydu. Oturduğu zaman sol ayağını yaydı. Sol elini sol bacağının diz kısmına
koydu. -Asım'ın rivayetinde: "Sağ dirseğini sağ uyluğunun üzerine
koydu" şeklinde geçer.- El parmaklarını yumup halka yaptı. Sonra şehadeti
şu şekilde yaptığını gördüm." Ravi Züheyr bunu göstermek için şehadet
parmağıyla işaret etti ve başparmağı ile orta parmağını halka olacak şekilde
birleştirdi.
Züheyr başka bir kanalla Vail'in şöyle dediğini bildiriyor:
"Daha sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına bir daha
geldiğimde insanlar (kışlık) hırka ve dış giysiler giymişlerdi. Ancak bu
giysilerin içinde de ellerini kaldırdıklarını gördüm."
[-Sahihtir-]
4401 (4)- Vail b. Hucr der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in namazda, başta tekbir getirirken ellerinin kaldırdığı nı
gördüm. Aynı şekilde rükuya giderken ellerini kaldırdı. ''Semiallahu limen
hamideh'' deyip de rükudan kalkarken de ellerini kaldırdı. Secdeye gittiğinde
ellerini yerde kulaklarının hizasına koydu. Secdeden kalkıp oturduğu zaman sol
ayağını yaydı. Sol elini sol dizinin üzerine, sağ dirseğini sağ uyluğunun
üzerine koydu. İşaret parmağıyla şehadetini yaptı. Başparmağını orta parmağıyla
(halka olacak şekilde) birleştirerek parmaklarını avucuna doğru kapattı. Bir
daha secdeye gittiğinde ellerini yerde kulaklarının hizasında tuttu."
[-Sahihtir-]
4402 (5)- Vail b. Hucr bildiriyor: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in namaza başlarken tekbirde ellerini kaldırdığı nı gördüm.
(Ravi Hemmam rivayet ederken kulak hizasına kadar kaldırdığını göstermiştir)
Sonra giysisini kendine topladı ve sağ elini sol elinin üzerine koydu. Rükuya
gitmek istediği zaman ellerini giysilerin altından çıkarıp kaldırdı ve tekbir
getirerek rükuya gitti. ''Semiallahu limen hamideh'' deyip de rükudan kalkarken
de ellerini kaldırdı. Secde ettiği zaman da yüzünü ellerinin arasına
koydu."
[-Sahihtir-]
4403 (6)- Vail el-Hadrami der ki: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in arkasında namaz kıldım. Namaza başlarken
tekbir getirdiğinde ellerini kaldırdı. Rükuya giderken ve rükudan kalkarken de
ellerini kaldırdı. Secede ellerini yere koydu. Otururken sağ ayağının aksine sol
ayağını yaydı. şehadeti de işaret parmağıyla yaptı."
[-Sahihtir-]
4404 (7)- Vail b. Hucr der ki: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in namaza başlarken tekbir getirdiğinde ellerini kulak hizasında
kaldırdığını gördüm. Rükuya giderken ve ''Semiallahu limen hamideh'' deyip de
rükudan kalkarken de ellerini kaldırdı. Namazda dururken sağ eliyle sol elini
tuttuğunu gördüm. Oturduğunda başparmağını orta parmakla halka olacak şekilde
birleştirdi; sağ elini sağ dizinin, sol elini de sol dizinin üzerine
koydu."
[-Sahihtir-]
4405 (8)- Vail el-Hadrami bildiriyor: Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namaz kılarken gördüm. Başta tekbir getirirken ellerini
kaldırdı. Rükuya giderken ellerini kaldırdı. Rükudan kalkarken de ellerini
kaldırdı. Rükuda ve secdede kollarını yanlarından uzak tuttu. Teşehhüd için
otururken sağ ayağını sol ayağının üzerine koyarak oturdu. Sağ elinin
başparmağını orta parmakla halka olacak şekilde birleştirdi. şehadeti de işaret
parmağıyla yaptı."
[-Sahihtir-]
4406 (9)- Vail el-Hadrami bildiriyor: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i namaz kılarken gördüm ... " Sonrasında
ravi bir öncekinin aynısını zikreder. Ancak: "Kıyamda sağ elini sol elinin
üzerine koydu" ilavesini yapar. Şu'be başka bir defasında rivayet ederken:
"Rükudayken ellerini dizlerinin üzerine koydu ve kollarını yanlarından
ayırdı" ilavesini ak~arır.
[-Sahihtir-]
Müsned'i tertip eden der ki: "Vail b. Hucr'dan bu yönde
gelen rivayetler, iftitah tekbirinde ellerin kaldırılması konusu işlenirken
zikredilecektir. "
4407 (1)- Abdurrahman b. Ganm bildiriyor: Ebu Malik el-Eşaxı
kabilesini topladı ve: "Ey Eşariler! Kadınlarınız ve çocuklarınızIa
birlikte hepiniz toplanın! Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Medine'de bize
kıldırdığı namazı size öğreteceğim" dedi. Eş'ariler kadın ve çocuklarıyla
birlikte toplandıklarında Ebu Musa onlara göstererek abdest aldı. Abdestte
uzuvlarını güzel bir şekilde yıkadı. Güneş tepe noktasını aşıp da gölgeler
uzamaya başladığı zaman ezan okudu. Sonra onları, erkekler en önde, çocuklar
onların arkasında, kadınlar da en arkada olacak şekilde dizdi. Sonra kamet
getirdi. Öne geçip ellerini kaldırarak tekbir getirdi. Gizliden Fatiha Suresi
ile başka bir sure okudu. Sonra tekbir getirip rükuya gitti. Rükuda üç defa
"Sübhanallahi vebihamdihi" dedi. Sonra "Semiallahu limen
hamideh" diyerek rükudan kalktı. Ayakta iyice doğrulduktan sonra tekbir
getirip secdeye gitti. Sonra tekbir getirip başını kaldırdı. Bir daha tekbir
getirip secdeye gitti. Sonra tekbir getirip ayağa kalktı. Bu şekilde ilk
rebltta altı tekbir getirmiş oldu. İkinci rekata kalkarken de tekbir getirdi.
Namazı bitirdikten sonra yüzünü kabilesine doğru döndü ve
şöyle dedi: "Getirdiğim tekbirleri, yaptığım rüku ile secdeleri iyice
aklınızda tutun. Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in günde şu
kadar vakitte bize kıldırdığı namaz böyleydi. Bir defasında Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize namazı bu şekilde kıldırdıktan sonra yüzüyle
cemaate döndü: "Ey insanlar! Dinleyin ve diyeceklerimi aklınızda tutun!
Bilmelisiniz ki Allah'ın öyle kulları vardır ki bunlar Nebi ve şehit
olmadıkları halde kıyamet gününde Allah'a olan yakınlıkları ve değerlerinden
dolayı Nebiler ve şehitler onlara gıpta ederler" buyurdu.
Uzak bir yerde duran bir bedevi gelip elini sallayarak:
"Ey Allah'ın Resulü! Allah'ın öyle kulları varmış ki bunlar Nebi ve şehit
olmadıkları halde kıyamet gününde Allah'a olan yakınlıkları ve değerlerinden
dolayı Nebiler ve şehitler onlara gıpta ederlermiş. Bunların özelliklerini
anlatsana" dedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bedevinin bu
sorusu karşısında mutlu oldu ve şöyle buyurdu: ''Bunlar değişik bölge ve
kabilelerden olup aradaki akrabalıktan dolayı değil Allah için birbirlerini
seven ve birbirleriyle samimi olan kişilerdir. Bunlar, kıyamet gününde Allah'ın
kendileri için tahsis ettiği nurdan minberler üzerinde otururlar. Allah
bunların yüzünü de, giysilerini de nurlu kılar. O günde tüm insanlar korkarken
bunlar korku taşımazlar. Bunlar korkmayacak ve üzülmeyecek olan Allah
dostlarıdır.''
Heysemi (17997) der ki: "Ahmed hepsini rivayet etti.
Taberani buna benzer bir rivayette bulundu ve şunu ilave etti: "Rahman'ın
önünde, inciden olan nurdan tahtlarda otururlar." Ravileri güvenilir bulunmuştur."
23178 (2)'de tekrar edecektir.
4408 (2)- Abdurrahman b. Ganm bildiriyor: "Ebu Malik
el-Eş'ari arkadaşlarını topladı ve: "Gelin de size Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in nasıl namaz kıldığını göstereyim" dedi. Ebu Malik, Eş'arilerden
biriydi. Önce bir kap su istedi. Getirilen suyla önce üç defa ellerini yıkadı.
Sonra üçer defa ağzına ve burnuna su alıp temizledi. Üçer defa yüzünü ve
kollarını yıkadı. Başını ve kulaklarını meshedip ayaklarını yıkadı. Onlara öğle
namazını kıldırdı. Bu namazda Fatiha Suresi'ni okudu ve namazda yirmi iki defa
tekbir getirdi."
[Hasen]
Diğer tahric: Ebu Davud 1/181 (677) rivayet etti.
4409 (3)- Abdurrahman b. Canm bildiriyor: "Ebu Malik
el-Eş'ari kabilesinden olanlara: "Size Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in namazı gibi namaz kıldırayım mı?" dedi ve önce erkekleri
onların arkasına çocukları, onların da arkasına kadınları dizdi.,,
7314 (1)'de tekrar edecektir.
4410 (4)- Abdurrahman b. Ğanm bildiriyor: Ebu Malik
el-Eş'ari kabilesinden olanlara: "Toplanın da sizlere Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kıldırdığı gibi bir namaz kıldırayım"
dedi. Toplandıklarında: "İçinizde sizden olmayanlar var mı?" diye
sordu. "Hayır! Ama Kızkardeşlerimizin çocukları var" karşılığını
verdiklerinde, Ebu Malik: "Bir topluluğun kızkardeşlerinin çocukları da
onlardandır" dedi. Sonra bir kap su isteyip abdest almaya başladı. Üçer
defa ağzına ve burnuna su alıp temizledi. Üçer defa yüzünü ve kollarını yıkadı.
Başını ve ayaklarının yüzünü meshetti. Sonra onlara namaz kıldırdı. Bu namazda
yirmi iki defa tekbir getirdi. Secdeye giderken de secdeden kalkarken de tekbir
getirdi. ilk iki rekatta Fatiha Suresi'ni arkasındakiler duyacak şekilde okudu.
[Hasen]
4911 (1)'de tekrar edecektir.
4411 (5)- Abdurrahman b. Ğanm bildiriyor: "Ebu Malik
el-Eş'ari kabilesinden olanlara şöyle dedi ... " Sonrasında ravi bir
öncekinin aynısını rivayet eder, ancak Ebu Malik'in ayaklarını yıkadığını, ilk
iki rekatta da arkasındakilere duyuracak şekilde Fatiha Suresi'ni okuduğunu
zikreder.
4412 (6)- Ebu Malik el-Eş'ari der ki: "Resulullah
{Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıraatta da, kıyamda da her dört rekatı eşit
uzunlukta tutardı. Sadece insanlar namaza yetişsin diye ilk rekatı
diğerlerinden daha fazla uzatırdı. Erkekleri çocukların önüne, çocukları
erkeklerin arkasına, kadınları da çocukların arkasına dizerdi. Secdeye giderken
de, secdeden kalkarken de tekbir getirirdi. İki rekat arası otururken kalkacağı
zaman da tekbir getirirdi."
[Hasen]
4413 (7)- Abdurrahman b. Ğanm bildiriyor: Ebu Malik
el-Eş'ari kabilesine: "Kalkın da Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in kıldığı gibi sizlere namaz kıldırayım" dedi. Arkasında saf
tuttuklarında tekbir getirdi. Kıraatini yapıp rükuya gitti. Rükudan kalkıp
tekbir getirdi. Namazın hepsini bu şekilde kıldırdı.
[Hasen]
4414 (8)- Abdurrahman b. Ganm bildiriyor: "Ebu Malik
el-Eş'ari (kabilesine): "Size Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
namazının nasıl olduğunu anlatayım mı" dedi. Onlara namazı kıldırıp sağına
ve soluna selam verdikten sonra da: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in namazı bu şekildeydi" dedi." Sonrasında ravi söz konusu
hadisi zikreder.
[Hasen]
4415 (9)- Ahmed başka bir kanalla bir öncekinin aynısını
bildiriyor, ancak Ebu Malik el-Eş'ari yerine Ebu Malik el-Eşcai ismini
zikreder.
4416- Muhammed b. Ata anlatıyor: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in ashabından, biri Ebu Katade er-Rib'i olan on kişinin
içinde Ebu Humeyd es-Saidi'nin: "İçinizde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in namazını en iyi bilen benim" dediğini işittim. Ona: "Ama
bizden daha fazla Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte
bulunmuş ve yanına gidip gelmiş biri değilsin" dediklerinde, Ebu Humeyd: "Öyle!"
karşılığını verdi. Ona: "O zaman nasılolduğunu göster" dediklerinde
Ebu Humeyd şöyle anlattı:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza kalktığı
zaman dimdik durur ve ellerini omuz hizasına kadar kaldırırdı. Rükuya gideceği
zaman da ellerini omuz hizasında kaldırır ve: ''Allahu Ekber.'' diyerek rükuya
giderdi. Rükuda iken düzgün durur, başını ne aşağı sarkıtır, ne de yukarı ya
dikerdi. Ellerini de dizlerine koyardı. Sonra: ''Semiallahu limen hamideh''
diyerek kalkar ve bedeninin her bir tarafı dosdoğru yerini alacak şekilde
dururdu.
Daha sonra ''Allahu Ekber.'' diyerek secdeye giderdi.
Secdede kollarını yanlarından ayırır ve ayaklarının parmaklarını açardı. Sonra
kalkıp yaydığı sol ayağının üzerine otururdu. Vücudunun her bir tarafı dosdoğru
yerini alacak şekilde oturduktan sonra bir daha ''Allahu Ekber.'' diyerek
secdeye giderdi. Tekrar kalkıp yaydığı sol ayağının üzerine vücudunun her bir
tarafı dosdoğru yerini alacak şekilde oturduktan sonra ayağa kalkardı. İkinci
rekatta da birinci rekatta yaptıklarının aynısını yapardı. İkinci rekatı
bitirip kalkınca namaza başlarken yaptığı gibi ellerini omuz hizasına
kaldırarak tekbir getirirdi. Son rekata kadar namazı bu şekilde kılar, son
rekatın oturumunda sol ayağını altından çıkararak kalçasının üzerine oturur. En
sonunda selam verirdi."
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Tirmizi
2/105 (304, "hasen sahih") rivayet etti.
4417 (1)- Ebu Kılabe der ki: Ebu Süleyman Malik b.
el-Huveyris mescidimize geldi ve: "ValIahi namaz kılmak istediğimden dolayı
değil, ama Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in namazının nasıl olduğunu size
öğretmek için namazı kılacağım" dedi. Ebu Süleyman bunu gösterirken ilk
rekatta ikinci secdeden kalkınca önce oturdu sonra da kalktı.
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Ebu Davud (843), İbn Huzeyme (687) ve Nesai
2/233 (1151) rivayet ettiler.
5210 (1)'de tekrar edecektir.
4418 (2)- Ebu Kılabe bildiriyor: Bir gün Malik b.
el-Huveyris arkadaşlarına: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
nasıl namaz kıldığını sizlere göstereyim mi?" dedi. Namaz vakti değildi,
ama kalkıp namaza durdu. Namazda kıyamı düzgün bir şekilde yaptı. Rükuya
gittiğinde onu da düzgün bir şekilde yaptı. Sonra kalkıp ayakta az bir durdu.
Sonra secdeye gitti. Sonra tekbir getirerek secdeden başını kaldırdı. Az bir
oturduktan sonra tekrar secdeye gitti." Bu şekilde Malik, bizim yaşlı
ihtiyarımız olan Amr b. Seleme el-Cermi'nin kıldırdığı namaz gibi bir namaz
kıldı. Amr da Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zamanında (kendi
kabilesine) imamlık yapardı.
Eyyub der ki: "Amr b. Seleme namazda bir şey yapardı ki
bu şeyi sizler yapmıyorsunuz. Amr birinci ve üçüncü rekattan kalkarken her iki
secdeyi yaptıktan sonra önce oturur sonra kalkardı."
[-Sahihtir-]
Diğer tahric: Buhari, ezan 21288 (802) ve Müslim, salat
1/293 (391) rivayet ettiler.
5211 (2)'de tekrar edecektir.