|
musannef Abdurrezzak |
KİTABU’L-CAMİ Ma’mer
b. Raşid el-Ezdi |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Dilenmek, Başkalarından
Bir Şey istemek
20008- Kinane el-Adevı
anlatıyor: Kabısa b. Muharik'in yanında otururken kabilesinden birkaç kişi geldi
ve aynı kabileden birinin evliliği konusunda ondan maddi yardım istediler.
Kabısa bu konuda yardım olarak onlara bir şey vermeyi kabul etmedi. Onlar
bırakıp gidince Kabısa'ya: "Sen ki efendilerinden birisin ve yardımcı
olman için sana gelmişler. Oysa sen onlara bir şey vermedin" dedim. Kabısa
şöyle karşılık verdi:
Böylesi bir konuda
onlara yardım etmem. Bunun da sebebini sana anlatayım. Kabilemden birine kefil
olmuştum. Zor durumda kalınca Resülullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldim
ve: "Ya Resülallah! Kabilemden birine kefil oldum. Bu konuda bana yardımcı
olman için yanına geldim" dedim. Allah Resulü: "Ey Kabisa! Kefil
olduğun meblağı senin adına onlara zekat mallarından biz veririz" buyurdu
ve şöyle devam etti: "Ey Kabisa! Dilenmek ancak üç kişi için helal olur.
Felakete maruz kaILp malı telef olan kişi geçimini sağlayacak kadar
dilenebilir. Bunu sağladığı zaman da dilenmeyi keser. Yine fakir duruma düşüp
kavminden aklı başında üç kişinin dilen me hakkının olduğuna dair şahitlik
ettiği kişi, geçimini sağlayacak kadar dilenebilir. Bunu sağladığı zaman da
dilenmeyi keser. Aynı şekilde birilerine kefil olup zor durumda kalan kişi,
kefil olduğu miktarı ödeyene kadar dilenebilir. Sonra da dilenmeyi keser. işte
bu durumlar dışında dilenmek suretiyle elde edilen kazanç haramdır. Dilenen de
haram yemiş olur. ''
Tahric: Müslim (1/334),
Hammad b. Zeyd kanalıyla Harun b. Risab'dan rivayet etti.
20009- Ebu'I-Aliye
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kimseden bir şey
isteyemeceğine dair bana güvence veren kişiye ben de cennete gireceği ne dair
güvence veririm" buyurunca, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
azatlısı Sevban: "Ben güvence veririm" dedi. Bundan dolayı Sevban hiç
kimseden bir şey istememekle bilinirdi.
Ma'mer der ki: Bana
bildirilene göre Hz. Aişe: "Sevban'ı sık sık ziyaret edin, zira o hiç
kimseden bir şey istemez" derdi. Bazen Sevban'ın sopası veya kamçısı
düşerdi, ancak kendisi bineğinden inip onu alır ve kimseden onu vermesini
istemezdi.
Tahric: Ebu Davud (1643)
rivayet etti. Nesai; İbn Mace ve Ebu Davud rivayet ettiler.
20010- Hişam b.
Urve'nin, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: "Kişinin bir ip alıp da topladığı odunları sırtında taşıyıp
satması. verip vermeyeceği belli olmayan birine el açmasından daha hayırlıdır.
''
Tahric: Farklı
kanallarla Buhari rivayet etti.
20011- Zeyd b. Eslem'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yanında bir
ukiyye gümüş veya aynı değerde bir mal (para) olduğu halde başkalarına el açan
kişi, yüzsüzlük yapmış demektir" buyurmuştur.
Tahric: Farklı
kanallarla Ebu Davud (s. 229, 230) rivayet etti.
20012- Hamza b. Abdillah
b. Ömer'in, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kişi dilen ip durur da kıyamet günü geldiğinde
yüzünde bakmaya bir parça et dahi bulunmaz. ''
Tahric: Buhari (2/153),
Hamza kanalıyla ve farklı kanallarla Müslim (1(333) rivayet ettiler.
20013- İbn Tavus'un,
babasından (Tavus'tan) bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kişinin bir ip alıp da topladığı odunları
sırtında taşıyıp satması, verip vermeyeceği belli olmayan birine el açmasından
daha hayırlıdır. ihtiyacı yokken dilenen kişi kıyamet gününde yüzü tirmalanmış
bir şekilde huzura çıkar. ''
Tahric: Müslim, Ebu
Hureyre kanalıyla ve Buhari, Zübeyr'den rivayet ettiler. Tirmizi, Hubşi b.
Cünade' den aynısını ve Ebu Davud Semure' den rivayet ettiler.
20014- Ebu Said el-Hudri
der ki: Ensar'dan bazıları Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip bir
şeyler isteyince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) istediklerini
verdi. Yanına gelip de ondan bir şeyler isteyen herkese bir şeyler verdi.
Yanında verebileceği bir şey kalmayınca da şöyle buyurdu: "Yanımızda
bulunan bir malı saklayıp da sizden esirgeyecek değiliz. Ancak iffetli olmak
isteyeni (el avuç açmayanı) Yüce Allah i[[etli kılar. Yüce Allah kendisinden
yardım isteyene yardım eder, sabır isteyene de sabır verir. Size verilenler
içinde sabırdan daha hayırlı ve bereketli bir şey de bulamazsınız. ''
Tahric: Buhari (2/151),
İbn Şihab kanalıyla; farklı kanallarla Müslim (1/337) ve Ebu Davud, Malik
kanalıyla Zühri' den rivayet ettiler.
20015- Zeyd b. Eslem
bildiriyor: Adamın biri Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir şeyler
istedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona verince, ashab: "Ya
Resulallah! Bu adam varlıklı biri" dediler. Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "O zaman aldığı (cehennemdeki) ateş parçasından başka
bir şey değildir!" buyurdu. Ashab: "Ya Resulallah! Bildiğin halde
bize ateş mi veriyorsun?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Benim için Yüce Allah'ın (ver) emrine karşı gelmekten daha
iyidir" karşılığını verdi.
20016- Hasan(-ı BasrI):
"ihtiyacı olmayan kişinin dilenmesi, kıyamet gününde yüzünde bir leke gibi
duracaktır" demiştir.
Tahric:
Mecmau'z-Zevaid'de (3/96) geçtiği üzere Ahmed ve Bezzar, İmran b. Husayn'dan merfu
olarak rivayet ettiler.
20017- Zeyd b. Eslem'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "At üzerinde
gelmiş olsa dahi size el açana bir şeyler verin" buyurmuştur.
Tahric: Ebu Davud (s.
235), Hüseyn b. Ali'den başka bir lafızla merfu olarak ve Mecmau'z-Zevaid'de
(3/101) geçtiği üzere Taberanı, Hirmas b. Ziyad' dan rivayet ettiler.
20018- Behz b. Hakim,
babasından, o da dedesinden bildirir: "Ya Resulallah! Biz kendi kabilemiz
içinde birbirimizden istiyoruz" dediğimde, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "Evet sıkıntılı zamanlarda kişi kendi yakınlarından
isteyebilir. Ancak ihtiyacı kalmayınca veya sıkıntısını giderince istemeyi
keser" buyurdu.
Tahric:
Mecmau'z-Zevaid'de (3/100) geçtiği üzere Ahmed rivayet etti.
20019- Zeyd b. Eslem,
Ensar'dan bir adamdan bildirir: Annem kendisinden bir şey isteyeni hiçbir zaman
boş çevirmez, kendi yiyeceği olan kavutu veya ne varsa verirdi. Bir defasında
ona: "Sende kalmayacaksa neden elindekini başkalarına veriyorsun?"
dediğimde şu karşılığı verdi: "Çünkü Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Yanmış bir paça verecek olsanız dahi sizden bir şey isteyeni geri
çevirmeyin'' buyurduğunu işittim."
Tahric: Ebu Davud (s.
235), Ümmü Buceyd'den başka bir lafızla merru olarak ve Nesai (5/81), Malik
kanalıyla rivayet ettiler.
20020- Muttalib b.
Abdillah b. Hantab'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Yanmış bir paça verecek olsanız dahi sizden bir şey isteyeni
geri çevirmeyin" buyurmuştur.
20021- Ma'mer der ki:
Bana bildirilene göre adamın biri Ebu Zer'e gelip bir şeyler istedi. Ebu Zer de
adama bir şeyler verdi. Ebu Zer'e: "Adamın ihtiyacı yok!" denilince,
Ebu Zer şu karşılığı verdi: "Adam bir şeyler istedi ki isteyene vermek
gerekir. Ancak dediğiniz gibiyse kıyamet gününde bunu almak yerine ateşle
dağlanmış olmayı temenni edecektir."
20022- Meymun b. Mihran
der ki: Şahit olan birinin bana bildirdiğine göre Ömer b. el-Hattab'a kadının
biri gelip bir şeyler istedi. Hz. Ömer: "Şayet yanında bir ukiyye
değerinde mal varsa sadaka sana helal olmaz" deyince, kadın: "Şu
devem bir ükiyyeden daha değerlidir" karşılığını verdi. Sonrasında Hz.
Ömer'in ona bir şey verip vemediğini bilmiyorum.
20023- ikrime: "Bir
dilenci gelip de ona bir ekmek parçası vermek istersen, ancak sen vermeden
dilenci gitmiş olursa o ekmek parçasını bir kenara ayır ve sadaka olarak
başkasına ver" dedi.
Ma'mer der ki:
"Bildiğim kadarıyla İbn Tavus da aynı şeyi babasından (Tavus'tan) bana
bildirdi."
20024- Katade der ki:
Kays b. Asım, çocuklarına şöyle bir vasiyette bulundu: "Bu malları bir
arada tutup işletin. Zira mal (para), cömert kişiyi daha da değerli kılarken
rezil kişilere muhtaç olmaktan kurtarır. Ben ölürsem en yaşlınız olanı başınıza
geçirin. Bir topluluk en yaşlı olanı başa geçirdiği zaman atalarının yolunu
sürdürmüş olur. En küçüklerini başa geçirdikleri zaman ise küçük düşerler.
Dilenmekten de sakının! Zira dilenmek, kişinin en son başvuracağı kazanç
yoludur. ölürsem mezarımı Bekr b. vail oğullarına göstermeyin. Zira onlarla
aramda Cahiliye'den kalma bir husumet bulunuyor."
Tahric: Ahmed rivayet
etti.
20025- Huleyd el-Asarı
der ki: "Mümin kişinin iffetli davranıp kimseden bir şey istemediğini,
mütevazı ve aziz olduğunu, insanlara en güzel şekilde yardım ettiğini ve geçim
olarak az bir şeyle yetindiğini görürsün."
20026- Hasan( -I BasrI)
bildiriyor: Kadının biri Resülullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldi ve
bir şeyler istedi. Allah Resülü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yanımızda sana
verebilecek bir şeyimiz yok" karşılığını verdi. Kadın: "Ya
Resülallah! Daha sonra bana vereceğine dair söz ver" deyince, Allah Resülü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "SÖZ vermek borç demektir" buyurdu.
Tahric: Ebu Davud,
Merasil'de (553), Hasan kanalıyla "kısa bir metinle" rivayet etti.
20027- Zühri der ki:
Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Miskin (yoksul) kişi, bir iki
hurma veya bir iki lokma için başkalarına el açan kişi değildir. Aksine miskin,
başkasına el açmayan ve kim olduğu bilinmediği için kendisine sadaka
verilemeyen kişidir" buyurdu.
Zühri: "Mahrüm
denilen kişi de böylesi bir kişidir" diye ekledi.
Tahric: Farklı
kanallarla Ebu Davud (s. 230) rivayet etti.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: