musannef Abdurrezzak |
Diyetler |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kişinin Birden Çok Kişi
Tarafından Öldürülmesi
18069- İbn Ebi Müleyke
bildiriyor: San'a'da altı erkek ile bir kadın bir adamı öldürdüler. Ya'la, bu konuda
Hz. Ömer'e bir mektup yazınca, Hz. Ömer: "Yedisini de öldür! Şayet tüm
San'a ahalisi onun ölümüne karışmış olsalardı buna karşılık hepsini de
öldürürdüm" cevabını yazdı.
18070- Hay b. Ya'la
bildiriyor: Ya'la, bir erkek ile bir kadının birlikte bir adamı öldürmesi
konusunda Hz. Ömer'e bir mektup yazınca, Hz. Ömer cevaben: "ikisini de
öldür! Şayet tüm San'a ahalisi onun ölümüne karışmış olsalardı buna karşılık
hepsini de öldürürdüm" diye yazdı.
18071- Ata (b. Ebi
Rebah) der ki: Kişinin birden fazla kişi tarafından öldürülmesi konusunda Ömer
b. el-Hattab: "Ölümüne karışanların hepsi de öldürülür" derdi.
18072- Katade der ki:
"Birinin, iki kişi tarafından öldürülmesi durumunda öldürenlerin ikisi de
öldürülür."
18073- ibnu'l-Müseyyeb bildiriyor:
Ömer b. el-Hattab birini öldüren üç kişiyi buna karşılık öldürdü ve:
"Şayet tüm San'a ahalisi ölümüne karışmış olsalardı tümünü de
öldürürdüm" dedi.
Katade der ki:
"Daha sonra bu konudaki uygulama sadece bir kişinin öldürülmesi
oldu."
18074- Ebü Kılabe der
ki: "Hz. Ömer, San'a'da birine karşılık onun ölümüne karışan yedi kişiyi
öldürdü,"
18075- ibnu'l-Müseyyeb
der ki: Hz. Ömer'e San'a'da yedi kişi tarafından öldürülen birinin davası
taşındı. Hz. Ömer buna karşılık o yedi kişiyi öldürdü ve: "Şayet tüm San'a
ahalisi ölümüne karışmış olsalardı tümünü de öldürürdüm" dedi.
Sevri der ki:
"Aynısını bana Mansur, ibrahım vasıtasıyla Hz. Ömer'den bildirirdi. "
Süfyan der ki: "Bu
konuda bizim de görüşümüz budur."
Tahric: Malik ve onun
kanalıyla Beyhaki (8/41) rivayet ettiler.
18076- Abdullah b.
Ubeydillah b. Ebi Müleyke bildiriyor: Yemen'de bir kadının altı dostu vardı.
Kadın: "Benim kocamın oğlunu öldürmedikten sonra yanıma
yaklaşamazsınız" deyince, dostları: "Sen onu yanında tut"
karşılığını verdiler. Sonrasında çocuğu kadının yanında öldürüp bir kuyuya
attılar. Ancak sinekler çocuğun yerini ele verdi ve çocuğun cesedi kuyudan
çıkarıldı. Kadın ve altı dostu da onu öldürdüklerini itiraf etti. Ya'la b.
Umeyye, Ömer b. el-Hattab'a bir mektup yazıp olayı olduğu gibi anlattı ve hükmü
sordu. Hz. Ömer: "Kadın da dahil o altı kişiyi öldür. Şayet tüm San'a
ahalisi ölümüne karışmış olsalardı tümünü de öldürürdüm" cevabını yazdı.
18077- Hay b. Ya'la,
Ya'la b. Umeyye'den bildirir: "Öldürülen bu kişinin adı Asıl'di. Onu
öldürüp Gamdan'da bir kuyuya attılar. Ancak cesede üşüşen yeşil sinekler olayı
ele verdi. Asıl'in üveyannesi eşek üzerinde San'a'da dolaşıyor ve: ''Allahım!
Asıl'i öldürenleri ortaya çıkar'' diyordu."
Hz. Ömer der ki:
"Ya'la bana bu kadının bir dostunun olduğunu da söylemişti. "
Hay der ki: Ya'la'nın
şöyle dediğini işittim: "Hz. Ömer bu konuda bana: ''Kadınla dostunu öldür!
Şayet tüm San'a ahalisi ölümüne karışmış olsalar tümünü de öldürürdüm''
şeklinde bir mektup yazdı."
ibn Cüreyc der ki:
Abdulkerım'in bana bildirdiğine göre Hz. Ömer verdiği bu hükme yönelik içinde
tereddütler taşıyordu. Hz. Ali ona: "Ey müminlerin emiri! Bir topluluk bir
devenin çalınmasına karışsa, her biri de bu deveden bir parça alsa hepsinin de
ellerini kesmez miydin?" diye sorunca, Hz. Ömer: "Evet,
keserdim" dedi ve kadın ile dostu hakkında verdiği hükümden yana
tereddütleri gitti.
18078- İbn Cüreyc der
ki: "Eba Bekr de Abdulkerim'in Hz. Ali'den naklen aktardığı haberi bana
bildirdi."
18079- Ma'mer der ki:
Ziyad b. Cebel, tanık olanlardan birinden naklen bana olayı şöyle anlattı:
San'a'da bir kadının bir üveyoğlu vardı. Kocası yolculuğa çıkınca üveyoğlu
yanında kaldı. Bu kadının da yedi tane dostu vardı. Kadın dostlarına: "Bu
çocuk bizi ifşa edebilir" deyince çocuk konusunda ne yapacaklarını
düşündüler. Sonrasında topluca onu öldürme kararı aldılar.
Ziyad der ki: Bunu
anlatan adama: "Nasıl topluca öldürdüler?" diye sorduğumda:
"Bilmiyorum" dedi ve şöyle devam etti: "Ancak birinin eline
bıçak verdiler ve çocuğu öldürüp Gamdan'da bir kuyuya attılar. çocuğun yokluğu
farkedilince üveyannesi ve katillerinden biri olan olan kadın bir merkep
üzerinde San'a'da dolaşıp: "Allahım! Asıl'in kanını yerde bırakma!"
diyordu. Ya'la oradaki insanlara bir konuşma yaptı ve: "Bakın bakalım,
çocuğu gören veya onun hakkında bir şeyler duyan var mı!" dedi.
Günler sonra adamın biri
Gamdan'daki o kuyunun yanından geçerken, yeşil sineklerin kuyuya bir inip bir
çıktığını gördü. Kuyunun başına gelince içinden çok kötü bir kokunun geldiğini
farketti. Hemen Ya'la'ya gelip:
"Sanırım kaybolan
çocuğun nerede olduğunu öğrendim" dedi ve başından geçenleri anlattı.
Bunun üzerine Ya'la diğer insanlarla birlikte söz konusu kuyunun başına geldi.
çocuğu öldüren ve kadının dostlarından biri olan bir adam: "Bir iple beni
aşağı sarkıtın!" dedi. Adamı kuyunun içine sarkıttılar. Adam çocuğu alıp
kuyunun dibinde olan bir deliğe sakladı. Sonra: "Beni yukarıya
çekin!" diye seslendi. Çıkardıklarında: "Aşağıda bir şey
bulamadım" dedi. Oradaki insanlar: "Ama kuyudan gelen koku daha da
arttı" diye söylenince, başka bir adam: "Beni aşağı sarkıtın"
dedi. Adamı aşağıya sarkıtmak istediklerinde ilkinde kuyuya inen adam korkudan
titremeye başladı. Bu halini gördüklerinde de onu bağladılar. Diğer adamı da
kuyuya indirdiler. Adam kuyuya indikten sonra çocukla birlikte çıktı.
Bağlanan ve kadının
dostu olan adam cinayeti itraf etti. Kadın da, diğerleri de itiraf ettiler.
Ya'la mektupla olayı Hz. Ömer'e bildirince, Hz. Ömer:
"Hepsini de öldür!
Şayet tüm San'a ahalisi ölümüne karışmış olsalar tümünü de öldür!"
şeklinde bir cevap yazdı. Bu mektup üzerine Ya'la yedisini de öldürttü.
Tahric: Beyhaki (8/41),
farklı bir kanal ve lafızla rivayet etti.
18080- Hakem bildiriyor:
Kişinin birden fazla kişi tarafından öldürülmesi konusunda ibrahim(- NehaI):
"Maktülün velileri bunlar içinden dilediklerini öldürür, dilediklerini
affeder, dilediklerinden de diyeti alırlar" dedi.
18081- Başka bir kanalla
Katade'den bu fetvanın aynısı rivayet edilmiştir.
18082- İbn Abbas der ki:
"Şayet yüz kişi bir adamı öldürecek olsa buna karşılık yüzü de
öldürülür."
18083- Zühri der ki:
"Bir kişiye karşı iki kişi öldürülmez. Bir ele karşı da iki el
kesilmez."
Süfyan der ki: "Bir
topluluk birinin bir organını kestiği zaman hepsinin de o organı kesilmez.
Ancak kesilen organın diyeti tümünden alınır."
18084- Ma'mer
bildiriyor: Zühri: "Birinin birden fazla kişi tarafından öldürülmesi
durumunda maktulün velileri kısas için içlerinden diledikleri kişiyi
seçerler" dedi. Zühri' den başkası da aynı şeyi söyledi.
18085- Amr b. Dinar der
ki: "ibnu'z-Zübeyr ve Abdulmelik (b. Mervan) böylesi durumlarda katiller
içinden sadece bir kişiyi öldürürlerdi. Hz. Ömer'in söz konusu olayı dışında
böylesi durumlarda katillerin tümünü de öldürenini duymadım."
18086- Yahya b. Ebi
Kesır bildiriyor: Ebü Seleme b. Abdirrahman'a:
"Birinin üç kişiyi
öldürmesi durumunda onlara karşılık öldürülür mü?" diye sorulunca:
"Evet!" dedi.
Ma'mer der ki:
"Hasan ve Katade de aynı şeyi söyledi."
18087- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "iki hür adamı öldüren kişi hakkında ne
dersin?" diye sorduğumda: "ikisine karşılık öldürülür" cevabını
verdi.
18088- Yahya b. Ebi
Kesır bildiriyor: Birinin, iki kişi tarafından öldürülmesi konusunda Ebü
Seleme: "Ona karşılık ikisi de öldürülür" dedi.
Kişiyi Birinin Tutup
Diğerinin Öldürmesi
18089- Şa’bi bildiriyor:
Kişiyi birinin tutup diğerinin öldürmesi konusunda Hz. Ali: "Buna karşılık
katil öldürülürken tutan kişi ise ölene kadar hapiste tutulur" dedi.
18090- Katade'nin de
bildirdiğine göre Hz. Ali de bu şekilde hüküm vermiştir.
18091- İbn Cüreyc der
ki: "Kişinin birinin tutması, diğerinin ise onu öldürmesi konusunda ne
dersin?" diye sorduğumda şu karşılığı verdi: "Hz. Ali böylesi
durumlar için: ''Maktulü tutan kişi de ölene kadar hapis tutulur, diğeri ise
öldürülür'' demiştir" cevabını verdi. Ona: "Adam ölmese de yaralansa
onu tutan kişi yine ölene kadar hapiste tutulur mu?" diye sorduğumda:
"Hayır! Ona saldıran kişiye kısas uygunlanır. Tutan kişiye kısas
uygulanmaz, ama cezalandırılır" dedi. Ona: "Biri tutup diğeri adamı
döverek öldürse?" diye sorduğumda: "Yine tutan kişinin
öldürülmeyeceğini düşünüyorum" dedi. Ona: "Katilin yanındaki kişi
maktulü tutmamış, yerini göstermemiş olsa, ancak katille birlikte gidip karşı
tarafla tartışsa, katilin vurulmasına engel olmaya çalışsa?" diye
sorduğumda: "Yine öldürülmez" dedi.
Tahric: Mana olarak
aynısını İbn Ebi Şeybe, "İsa b. Yunus-Ali b. Ebi Talib" kanalıyla
rivayet etmiş, İbn Hazm, el-Muhalla'da (10/13) zikretmiştir.
18092- ismail b. Umeyye
der ki: Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Böylesi bir durumda
tutan kişi de ölene kadar hapis kalır, öldüren kişi de öldürülür" buyurduğu
bana anlatıldı. Bunu hem duydum, hem de güvenilir kaynaklardan tesbit ettim.
18093- Ma'mer
bildiriyor: Bir topluluktan bazılarının bir adamı tutup bazılarının gözünü
çıkarması konusunda Zühri şöyle dedi: "Gözünü çıkaran kişinin gözü
çıkarılır. Diğerleri ise ibret olacak şekilde ağır bir cezayla
cezalandırılırlar. Ancak gözü çıkan kişi diyet almak isterse diyeti hepsi
öder.''
Tahric: el-Muhalla'da
(10/427) geçtiği üzere İbn Vehbı Yunus kanalıyla Zühri' den rivayet etti.
18094- Katade bildiriyor:
Birkaç kişinin bir adamı hatayla öldürmesi konusunda Hasan( -I BasrI):
"Her biri ayrı ayrı kefaret öder" dedi.
18095- Abdurrezzak başka
bir kanalla aynısını bildirir.
18096- Başka bir kanalla
ibrahim(- Nehai)'den aynısı rivayet edilmiştir.
18097- Başka bir kanalla
ibrahım'den aynısı rivayet edilmiştir.
18098- Haris el-Ukli der
ki: "Böylesi bir durumda her biri ayrı ayrı kefaret öder."
18099- Başka bir kanalla
ikrime'den aynısı rivayet edilmiştir.
18100- İbn Cüreyc,
Muhammed b. Nasir ile Salt'tan bildirir: Basra'da adamın biri gece vakti birini
gördü ve köpek sanıp taşladı. Atılan taşlarla da diğer adam öldü. Taşı atan
kişi kontrol edince onun köpek değil, insan olduğunu gördü. insanlar o adamı
kimin öldürdüğünü çıkaramadılar. Onu öldüren kişi de Adiy b. Ertaa'ya gelip
olayı anlattı. Adiy adamı yakalatıp hapsetti ve bu konuda Ömer b. Abdilazız'e
bir mektup yazdı. Ömer yazdığı cevapta: "Onu hapsetmekle çok kötü bir şey
yapmışsın! Adam kendi rızasıyla gelip öldürdüğünü itiraf etmiş. Hapsettiğin bu
adamı serbest bırak ve aşiretine ölen adamın diyetini ödemesini söyle"
dedi.
Salt'ın dediğine göre
ölen de, öldüren de Esed kabilesindendi ve öldürülen kişi bir gece bekçisiydi.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Cinsel ilişki
Sırasında Yaralamalar