musannef

Abdurrezzak

Diyetler

 

ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

Cinsel ilişki Sırasında Yaralamalar

 

18101- İbn Cüreyc der ki: "Arkadaşlarımızdan birinin zikrettiğine göre Haris b. Ebi Rabia'ya, kişinin karısını çağırıp erkeklik organının üzerine oturmasını istemesi, kadının otururken de adamın kasık fıtığına sebep olması konusu danışılınca Haris, diyeti aralarında yarı yarıya kıldı."

 

 

18102- isa b. Ebi Azze bildiriyor: "ibn Eşva', Şa'bi'ye erkeğin karısıyla cinsel ilişkiye girerken üzerine abanıp ön dişlerinden birini kırması konusunu danışınca Şa'bi, erkeğin dişin diyetini vermesi gerektiğini söyledi."

 

 

18103- Ma'mer bildiriyor: Adamın evlendiği kızla ailesinin haberi olmadan ilişkiye girmesi, kızın da bunun korkusuyla ölmesi konusunda Zühri: "Erkek, kız henüz buna hazır olmadan onunla ilişkiye girip korkuttuğu ve ölümüne sebep olduğu için diyetini öder" dedi.

 

 

 

Hür Adamın Köle, Kölenin Hür Birini Öldürmesi

 

18104- Mekhal der ki: "Hür biri ile bir köle hatayla hür birini öldürdükleri zaman diyet, bu kölenin değeri oranında hesaplanır; hür kişi de hürün diyetine göre kendisine düşen payı verir."

 

 

 

18105- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür birini öldürmeleri konusunda ne dersin?" diye sorduğumda: "Hür olan kişi kısasla öldürülür. Köle de maktulün ailesine teslim edilir" cevabını verdi.

 

 

 

18106- Hammad bildiriyor: Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür birini öldürmeleri konusunda ibrahim(- NehaI): "Buna karşılık ikisi de öldürülür" dedi.

Süfyan der ki: "Şayet kasıtlı bir öldürmeyse ikisi de öldürülür. Hatayla öldürme ise köle maktulün ailesine teslim edilirken hür olan kişi de diyetin yarısını öder. Ancak maktulün ailesi buna karşılık sadece kölenin öldürülmesi üzerinde anlaşabilirler."

 

 

 

18107- İbn Ebi Necih bildiriyor: Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür birini öldürmeleri konusunda Mücahid: "Kölenin bedelinin üstünde olan miktarı hür olan kişi öder" dedi. Mücahid'den başkası ise: "Diyeti yarı yarıya öderler" dedi.

 

 

 

18108- Katade der ki: "Böylesi bir durumda maktulün ailesi isterlerse hür olan kişiyi öldürüp köleyi kendi köleleri edinebilirler. isterlerse de ikisini öldürürler. isterlerse de birini affedip diğerini öldürebilirler."

 

 

 

18109- Ma'mer bildiriyor: Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür

 

 

 

birini öldürmeleri konusunda Zühri: "Bu durumda hür olan kişi öldürülür. Köleye gelince maktulün ailesi isterlerse onu da öldürür, isterlerse de kendi hizmetlerine alırlar" dedi.

 

 

 

18110- Eba Ferve, babasından bildirir: "Birileri bineklerini Mekke yollarından birinde sularken bu hayvan biri köle, biri de hür olmak üzere iki adamı yaraladı. Abdulmelik (b. Mervan) bu konuda, köleye bu yaralamadan dolayı kaybettiği değerin, hür kişiye ise aldığı yaranın diyetinin verilmesine hükmetti."

 

 

 

18111- İbn Ebi Necih bildiriyor: Kölenin hatayla hür birini öldürmesi konusunda Mücahid: "Kölenin efendileri isterlerse köleyi maktulün ailesine teslim ederler. isterlerse de köle yerine onlara bir hür diyeti öderler" dedi.

Ma'mer, Katade'den aynısını bildirir.

 

 

 

18112- Katade der ki: "Köle kasıtlı bir şekilde hür birini öldürdüğü zaman maktulün ailesi köle üzerinde daha fazla hak sahibi olurlar. isterlerse onu öldürür, isterlerse de alıp kendi köleleri yaparlar."

 

 

 

18113- Ömer b. Abdilazız der ki: "Böylesi bir durumda kölenin efendisi isterse köleyi teslim etmek yerine bedelini maktulün ailesine öder."

 

 

 

18114- Zühri ile Katade: "Kısas konusunda köle olanlara karşı olan uygulama ile hür olanlara karşı olan uygulama aynıdır" dediler.

 

 

 

18115- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Köle biri hür olan birini kasıtlı bir şekilde öldürse ne olur?" diye sorduğumda: "Köle maktulün ailesinin olur" dedi. Ona: "Kölenin efendisi köleyi teslim etmek yerine bedelini maktulün ailesine vermek istese, ancak maktulün ailesi köleyi teslim almaktan başkasını kabul etmese?" diye sorduğumda: "Onlar köle üzerinde daha fazla hak sahibidirler. Efendi istemese de köle onların olur" dedi. Ona:

"Köleyi teslim aldıktan sonra onu öldürmek isteseler?" diye sorduğumda: "isterlerse öldürebilirler" dedi. Ona: "Hür birine karşılık köle biri öldürülür mü?" diye sorduğumda: "Böylesi bir şey mekruh görülür" dedi.

 

 

 

18116- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Köle biri hür olan birinin gözünü çıkarsa kısasla kölenin gözünün çıkarılmasını uygun görür müsün?" diye sorduğumda: "Hayır!" dedi.

 

 

 

18117- Şa’bi der ki: "Kölenin işlediği cinayet kendi sorumluluğundadır.

Efendileri isterlerse cinayetine karşılık onu maktulün ailesine teslim eder, isterlerse de onun yerine bedelini öderler."

 

 

 

18118- Cabir bildiriyor: Kölenin hür bir adamı öldürmesi konusunda Şa'bi: "Maktulün velileri isterlerse bu köleyi kendilerine köle edinebilirler" dedi. ibrahim(- Nehai) ise: "Böylesi bir durumda maktulün velileri köleyi öldürme veya onu affetme dışında başka bir şey yapamazlar" dedi.

 

Abdurrezzak der ki: "Süfyan, ibrahim'in görüşüne itibar etmiştir. İbn Cüreyc, Ata (b. Ebi Rebah)'tan Şa'bi'nin sözünün aynısını bildirir."

 

 

 

18119- Abdurrezzak der ki: Ebu Hanife'ye, firar eden ve hatayla birini öldüren kölenin durumunun sorulduğunu işittim. Ebu Hanife şu cevabı verdi: "Hammad'ın bana bildirdiğine göre ibrahim(- Nehai) şöyle demiştir: "Böylesi bir durumda köle, maktulün velilerine teslim edilir. Maktulün velileri artık isterlerse onu öldürür, isterlerse de affederler. Affetmeleri durumunda köle ilk sahibinin kölesi olarak kalır. Maktulün velileri onu kendilerine köle edinemezler. "

 

 

 

18120- Hz. Ali der ki: "Böylesi bir durumda maktulün velileri isterlerse onu kendilerine köle edinebilirler."

 

 

 

18121- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Kasıtlı olarak hür birini öldüren kölelerde ceza, hür birini öldüren hür kişilerdeki ceza gibi midir?" diye sorduğumda şu cevabı verdi: "Böylesi bir durumda katil kölelerin maktulün ailesine teslim edilmeleri gerektiğini düşünüyorum. Zira köleler mal hükmündedirler ve hür birini öldüren hür insanlar gibi değildirler."

 

 

 

18122- İbn Cüreyc der ki: Bu konuda Amr b. Dinar da bana şöyle dedi:

"Hür birini kasıtlı bir şekilde öldüren kölelerin cezasının, hür birini kasıtlı bir şekilde öldüren hür kişiler gibi olduğunu düşünüyorum. Böylesi bir durumda da kölelerden biri maktulün ailesine teslim edilir."

 

 

 

Hür Birinin Bir Hür ile Bir Köleyi Öldürmesi

 

18123- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hür birinin hatayla hür biri ile köle birini öldürmesi konusunda ne dersin?" diye sorduğumda: "Hür olanın diyetini öderken kölenin de diyetini öder" dedi. Ona: "Kasıtlı öldürmesi halinde nasıl olur?" diye sorduğumda: "Şayet eski uygulamalarda muhalif bir uygulama yoksa hür olan kişiye karşılık öldürülür. Köle için de ayrıca diyeti öder. iki hürü öldürmesi halinde ise biri için öldürülür, diğeri için de diyet ödenir" dedi. Ona: "O zaman daha önce nasıl olur da böylesi bir durumda öldürdüğü hür kişiye karşılık öldürüleceğini, maktulün ailesinin de öldürülen kölenin bedelini efendisine vereceğini söylemiştin? Bunu Amr b. Şuayb dışında birinden duymuş değilim" dediğimde: "Böylesi bir durumda benim bildiğim hür kişi için öldürüleceği, köle için de diyeti ödeyeceğidir" karşılığını verdi.

 

 

 

18124- Katade der ki: "Hür olan kişinin kasıtlı bir şekilde hür biri ile köle birini öldürmesi halinde hür kişiye karşılık öldürülür. Kölenin bedeli de kendi malından ödenir."

 

 

 

Kölede Ortak Olanlardan Birinin Köleyi Azat Etmesi Diğerinin ise Onu Öldürmesi

 

18125- Ma'mer bildiriyor: Kölede ortak olanlardan birinin köleyi azat etmesi, diğerinin ise onu öldürmesi konusunda Katade: "Bu köle hür kişi konumundadır. Bundan dolayı onu azat eden kişi diğer ortağa diyetinin yarısını öder. Öldüren ortak da kölenin varislerine diyetin tamamını öder" dedi. Zühri ise: "Tüm ortaklar tarafından azat edilene kadar köle hükmünde kalır" dedi.

 

 

 

Küçük ile Büyük Birinin Birlikte Birini Öldürmeleri

 

18126- Ma'mer bildiriyor: Bir adam ile bir çocuğun birlikte bir adamı kasıtlı bir şekilde öldürmeleri konusunda Katade: "Katil olan kişi öldürülür. çocuğun ailesi de karşı tarafa diyeti öder. Zira çocuğun kasıtlı öldürmeleri hatayla öldürmeden sayılır" dedi. Hasan(-ı BasrI) ise: "Böylesi bir durumda kısas olarak öldürme olmaz, ancak diyet verilir" dedi.

 

 

 

18127- İbn Cüreyc der ki: insanların çoğu bu konuda şöyle demiştir:

"Eğitimli bir köpeği avın üzerine saldığımızda, eğitimsiz bir köpekle karşılaşsa ve avı birlikte öldürseler o avın eti nasıl yenmiyorsa böylesi bir durumda da kısas yapılmaz. çünkü belki de adamı öldüren kişi çocuktur, bilinemez."

 

 

 

18128- Muğıre bildiriyor: Bir adam ile bir çocuğun birlikte bir adamı öldürmeleri konusunda ibrahim(- NehaI): "Adamı büyüğün mü, yoksa çocuğun mu öldürdüğü tam olarak bilinemeyeceği için böylesi bir durumda kısas yapılmaz, ancak diyet ödenir. Diyette çocuğa düşen miktarı yakınları öderken, büyüğe düşen miktar ise kendi malından ödenir" dedi.

 

 

 

18129- Hasan(-ı BasrI) der ki: "Kasıtlı öldürme ile hatayla öldürme bir arada olduğu zaman (kısas yapılmaz) diyet ödenir."

 

 

 

Hür Olan Birinin Köle Olan Birini Kasten Öldürmesi

 

18130- Hasan( -I BasrI) bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kölesini öldüren kişiyi öldürür, bir organmı kesen kişinin de o organmı keseriz" buyurdu. Resülullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynı konuyu bir daha sorduklarında Yüce Allah'ın bu konuda hükmünü cana karşı can olarak verdiğini buyurdu.

 

Tahric: Ebu Davud (4515); Tirmizi (1414); Nesai (8/20); İbn Mace (2663) ve Ahmed, MÜsned (5/10, 11) rivayet ettiler.

 

 

 

18131- Süheyl b. Eb, salih der ki: ibnu'I-Müseyyeb'e, hür olan birinin köle olan birini kasten öldürmesi konusunu sorduğumda: "Buna karşılık o da öldürülür" dedi. Daha sonra bir daha aynı şeyi sorduğumda: "Şayet tüm Yemen ahalisi onun ölümüne karışmış olsalar hepsini de öldürtürdüm" cevabını verdi.

 

 

 

18132- Süheyl b. Eb, Salih bildiriyor: Zeyd b. Eslem ile Ali b. Ebi Kesır bu konuyu sormak için beni ibnu'I-Müseyyeb'e gönderdiler. ibnu'I-Müseyyeb:

"Buna karşılık katil öldürülür" cevabını verdi. Geri dönüp onun bu cevabını bildirdiğimde: "Öyle dediğini sanmışsın! Git ve bir daha sor" dediler. Gidip bir daha aynı şeyi sorduğumda, bana: "Sen kimsin?" sorusuyla karşılık verdi. Kim olduğumu söylediğimde: "Yeğenim! Öylesi bir durumda katil öldürülür. Katil bir değil yüz kişi olsa hepsini de öldürtürdüm" dedi.

 

 

 

18133- ibnu'I-Müseyyeb der ki: "Böylesi bir durumda hür olan kişi öldürülür. "

 

 

 

18134- İbn Ab bas: "Orada onlara cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe dişle ve yaralara karşılıklı ödeşme yazdık"[Maide, 45] ayetini açıklarken şöyle demiştir ...

Abdurrezzak der ki: İbn Sem'an'ın, Abdullah b. Abdirrahman'dan bildirdiğine göre ibnu'I-Müseyyeb bu ayeti açıklarken: "Yüce Allah bunu (Tevrat'ta) israil oğullarına yazmıştır. Ancak hem onlar, hem de bizim için geçerlidir" demiştir.

 

 

 

18135- ibrahım( -i NehaI) der ki: "Şayet kasıtlı ise karşılığında katil öldürülür. "

Sevri der ki: "Hür olan biri kendi kölesini veya başkasının kölesini öldürürse buna karşılık öldürülür." Ebu Hanife der ki: "Bizim de görüşümüz budur."

 

 

 

18136- Zühri der ki: "Hür kişi ile köle arasında kısas yapılmaz. Kısas yerine ceza, tazir ve diyet olur."

 

Tahric: Aynısını Malik, Zühr'i'den rivayet etti.

 

 

 

18137- Ma'mer bildiriyor: Kişinin kasten kendi kölesini öldürmesi konusunda Zühri: "Buna karşılık ağır bir ceza ile cezalandırılır ve hapsedilir" dedi.

 

 

 

18138- Yunus bildiriyor: Kişinin kasten kendi kölesini öldürmesi konusunda Hasan( -ı BasrI): "Buna karşılık öldürülür" dedi.

 

Tahric: Ebu Davud, Hasan'ın: "Köleye karşılık hür birine kısas yapılmaz" dediğini rivayet etmiştir.

 

 

 

18139- Abdullah b. Amr der ki: "Hz. Ebu Bekr ile Hz. Ömer, kölesini kasıtlı öldüren kişiyi buna karşılık öldürtmezlerdi. Öldürme yerine ona yüz kamçı atar, bir sene boyunca hapis tutar, bir yıl boyunca da devlet hazinesinden dağıtılan yardımlardan mahrum bırakırlardı."

Amr b. Şuayb der ki: Babam Abdulkerim Ebu Umeyye'den aynısını bana:

"Bir köle azat etmesi de istenir" ziyadesiyle zikretti.

 

Tahric: Beyhaki (8/37), farklı kanal ve lafızlada rivayet etti.

 

 

 

18140- ikrime der ki: "Köleye karşılık (kısas olarak) müslüman (hür) kişi öldürülmez."

 

 

 

18141- İbn Cüreyc der ki: Amr b. Dinar'a: "Kısasta köleye karşılık köle mi öldürülür?" diye sorduğumda: "Köleye karşılık hür kişinin öldürülemeyeceğini, ancak köleye karşılık kölenin öldürüleceğini düşünüyorum" dedi.

 

 

 

Kölenin Yaralanması

 

18142- ibnu'l-Müseyyeb der ki: "Kölenin yaralarındaki diyetinin kölenin fiyatına oranı, hür kişinin yaralarındaki diyetinin tam diyetine oranı gibidir."

Zühri der ki: Bazı alimler: "Köleler ve cariyeler mal gibidir ve diyeti fiyatlarından eksildiği kadarıyla ödenir" demiştir.

 

 

 

18143- Zühri ve Katade: "Efendisinden çocuk doğuran ümmü veledin diyeti, efendisi ölene kadar, cariye için verilen diyet kadar olur" dediler.

 

 

 

18144- ibrahim(-i Nehai): "Kölelerin öldürme dışındaki yaralarında, hatayla yapılmış gibi diyet ödenir. Öldürme olduğu takdirde ise kısas uygulanır" demiştir.

 

 

 

18145- Zühri ve Katade: "Her durumda kısas yapılır" deyip: "Kısas konusunda köleler de hürler gibidir" dediler.

 

 

 

18146- Sevri, biri diğerini öldüren iki köle için: "Biri diğerinden daha değerli olsa bile birbirlerinden üstün tutulmazlar" demiştir.

 

 

 

18147- Katade, kendisinden daha değerli bir köleyi kasıtlı olarak öldüren köleyle ilgili: "Kısas uygulanıp öldürülür" demiştir .

 

 

 

18148- Zühri, değeri bin dinar olan bir kölenin, değeri bin dinar olan başka bir kölenin gözünü çıkarmasıyla ilgili olarak şöyle dedi: "Eğer onun gözünü kasıtlı olarak çıkarmışsa kısas uygulanır. Hatayla çıkarmışsa diyet ödenir. Eğer gözü çıkarılan daha değerliyse, gözünü çıkaranın, kölenin bedelini ödemesi gerekir. Gözü çıkarılanın ailesi başka bir şey isteyemez."

 

 

 

18149- Salim b. Abdillah der ki: "Hür, köle tarafından yaralanırsa, hürün yarası, kölenin değerine göre hesaplanır. Kölenin sahipleri eğer isterlerse hürün yarasına karşılık fidye verirler, isterlerse köle, hürün diyetinin değerindeyse onu teslim ederler."

 

 

 

18150- Ömer b. el-Hattab: "Hür kişide herhangi bir yerin diyeti nasıl tam diyete göre hesaplanıyorsa, kölede de bir yerinin diyeti kölenin fiyatına göre hesaplanır" demiştir.

 

 

 

18151- Katade, dört kölenin bir köleyi kasıtlı olarak öldürmesiyle ilgili olarak: "Öldürülen kölenin sahibi ister onların dördünü de öldürür, ister hizmetinde kullanır" demiştir.

 

 

 

18152- ibnu'I-Müseyyeb, ayağı kesilen köleyle ilgili olarak: "Kölenin değerinin yarısı (diyet olarak) verilir" demiştir.

 

 

 

18153- Katade der ki: "Kişi birinin kölesine vurup burnunu veya kulağını keserse, ya da elini çolak bırakırsa, köle kendisine verilir ve o da, kölenin sahibine o köle gibi bir köle verir."

 

 

 

18154- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Bir köle, kendisinden daha iyi bir köleyi öldürünce durum ne olur?" diye sorunca: "Katilin sahipleri isterlerse köleyi maktulün sahiplerine teslim ederler isterlerse öldürülen kölenin bedelini verirler. Eğer öldüren öldürülenden daha iyiyse katilin sahipleri yine muhayyerdir ve bu iki şıktan dilediklerini yaparlar" cevabını verdi.

 

 

 

18155- Katade, bir köleyi yanlışlıkla öldüren köleyle ilgili olarak şöyle dedi: " Katilin sahipleri isterlerse öldürülen köleye karşılık olarak öldüren köleyi verirler, isterlerse öldüren köleyi öldürülen kölenin sahiplerine teslim ederler. Öldüren köle, öldürülenden daha iyi olsa bile durum aynıdır."

 

 

 

18156- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Bir köle, kasıtlı olarak kendisinden daha iyi bir köleyi öldürürse durum ne olur?" diye sorunca:

"Maktulün sahipleri, öldürülen kölelerine karşılık sadece katili alabilirler" cevabını verdi.

ibn Cüreyc der ki: Amr b. Dinar da aynı şeyi söylemiş ve: "Maktulün sahipleri, isterlerse katili öldürürler, isterlerse köle edinirler" demiştir.

 

 

 

18157- Ata (b. Ebi Rebah) der ki: "Katil, maktulden daha iyiyse (değerliyse), maktulün sahipleri sadece maktulün değeri kadar bir bedel alabilirler. "

 

 

 

18158- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Yüce Allah'ın, " ... Hür ile bür insan, köle ile köle ve kadın ile kadın ... "[Bakara, 178] buyruğundan kastedilen nedir?" diye sorunca: "Kasıtlı olarak bir köleyi öldüren köle, buna karşılık öldürülür. Eğer öldüren daha değerliyse, maktulün sahipleri ancak öldürülen kölenin değeri kadar bir bedel alırlar" cevabını verdi.

 

 

 

18159- İbn Cüreyc, Amr b. Dinar'ın da Ata (b. Ebi Rebah) gibi söylediğini nakleder.

 

 

 

18160- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hür ile köle arasındaki yaralamada neden kısas yapılmaz?" diye sorunca: "Çünkü iki hürün de diyeti aynıdır. Köleler ise mal gibidir ve değerleri farklıdır" cevabını verdi. Ben:

"Eğer hür köleyi yaralar veya gözünü çıkarırsa durum ne olur?" diye sorunca: "Onun değerinden düşürdÜğÜ gibi bu değeri verir ve hüre kısas uygulanmaz" cevabını verdi. Ben, Ata'ya Ömer b. Abdilazız'in mektubundan bahsedince, Ata söylediğinden başka görüşü kabul etmedi.

 

 

 

18161- İbn Cüreyc der ki: Ömer b. Abdilazız şöyle ferman yazdı: "iki köle arasında, diyeti kölenin fiyatına kadar ulaşabilecek yaralamalarda kısas uygulanır. Bundan daha hafif yaralamalar için uygulanmaz."

 

 

 

18162- Başka bir kanalla bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.

 

 

 

18163- İbn Cüreyc der ki: Amr b. DInar'a: "Kölenin, bir köleyi değerine ulaşacak kadar ve daha az olan yaralamasında, eğer köleler aynı değerde değilse kısas uygulanır mı?" diye sorunca: "Hayır" cevabını verdi.

 

 

 

18164- Ata (b. Ebi Rebah) der ki: "Bir köle diğerini kasıtlı olarak öldürürse ve katilin malı varsa, bu mal bu kölenin sahibinindir ve köle kısas uygulanarak öldürülür."

 

 

 

18165- Salim b. Abdillah der ki: "Köle kasıtlı olarak bir köleyi öldürürse veya yaralarsa kendisine kısas uygulanır."

 

 

 

18166- Ömer b. el-Hattab der ki: "Köleler arasında, diyeti kölenin fiyatına kadar ulaşabilecek yaralamalarda kısas uygulanır. Bundan daha hafif yaralamalarda ise uygulanmaz. Eğer iki taraf anlaşacak olursa, katilin veya yaralayanın sahibi öldürülenin veya yaralanın değerini öder."

 

Tahric: Beyhaki (8/38), Muhammed b. Bekr kanalıyla İbn Cüreyc' den rivayet etti.

 

 

 

18167- Şa’bi: "Öldürme dışında, köleler arasında kısas yoktur" demiştir.

 

 

 

18168- ibrahım( -i NehaI) der ki: "Öldürme dışında köleler arasındaki yaralamalarda, hürün diyeti gibi diyet ödenir. Elde, kölenin değerinin yarısı, ayakta değerinin yarısı, kemiğe kadar ulaşan yaralamada ve dişte değerinin yirmide biri, parmakta değerinin onda biri ödenir. Tek olan organlarından olan burnu, erkeklik organı veya dili kesilirse, kölenin bedelinin tamamı ödenir ve onu bu organları kesen alır ve kendisinin olur."

 

 

 

Kölenin Diyeti

 

18169- Ata (b. Ebi Rebah) der ki: "Kölenin diyeti değerinin üzerinden hesaplanır. Eğer kölenin diyeti, hür olanın diyetini aşarsa, hürün diyetine göre hesaplanır ve kölenin diyeti hürün diyetini aşamaz. Eğer yaralanan kölenin malı varsa, diyetinin değeri hesaplanırken bu mal hesaba katılmaz."

 

 

 

18170- İbn Cüreyc der ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Katilin sahipleri, maktule karşılık kölelerinin diyetini vermek isterler ve maktulün sahipleri kabul etmezse durum ne olur?" diye sorunca: "Bu durumda öldürülen kölelerinin diyetini istemeye hakları yoktur. Sadece kölelerinin katilini alırlar ve ister öldürürler, isterse köleleri yaparlar" cevabını verdi.

 

 

 

18171- Yahya b. Said der ki: Said b. el-Müseyyeb, yaralanan köleyle ilgili olarak: "Diyeti, yaralandığı günkü değerinin üzerinden hesaplanır" demiştir. (ibnu'I-Müseyyeb): "Bize göre kölenin yaralanması durumunda diyeti değerinin üzerinden hesaplanıp onun sahibine verilir" dedi. Ben: "Kölenin iki veya bir gözü çıkarılırsa veya erkeklik organı kesilirse durum ne olur?" diye sorunca: "Bunu kölenin sahibine bırakırız ve köle onunladır" cevabını verdi.

 

 

 

18172- ibrahım(-i Nehai) ve Şa’bi: "Kölenin (yaralamadaki) diyeti hürün diyetine ulaşamaz" dediler. Yine: "Ümmü velede zina iftirası atana iftira cezası verilmez" dediler.

 

 

 

18173- Hammad (b. Ebi Süleyman): "Kölenin diyeti, hürün diyetini geçemez" demiştir.

 

 

 

18174- ibnu'I-Müseyyeb: "Kölenin diyeti, kendi fıyatına göre hesaplanır. Hürün diyetinden fazla tutsa bile durum aynıdır" demiştir.

 

Tahric: Farklı kanallarla ve değişik lafızlarla Beyhakı (8/104) rivayet etti.

 

 

 

18175- Zühri: "Kölenin diyeti, ne kadar tutarsa tutsun, fıyatına göre hesaplanır. Çünkü köle mal gibidir" demiştir.

 

 

 

18176- Hz. Ali, İbn Mes'ud ve (kadı) Şureyh: "Kölenin diyeti, hürün diyetinden fazla tutsa bile fıyatına göre hesaplanır" dediler.

 

Tahric: Beyhakı (8/38), Muhammed b. Bekr kanalıyla İbn Cüreyc' den rivayet etti.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

Kısas, Uygulanması Gereken Yere Uygulanır