musannef Abdurrezzak |
Diyetler |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Cinsel ilişki Sırasında
Yaralamalar
18101- İbn Cüreyc der
ki: "Arkadaşlarımızdan birinin zikrettiğine göre Haris b. Ebi Rabia'ya, kişinin
karısını çağırıp erkeklik organının üzerine oturmasını istemesi, kadının
otururken de adamın kasık fıtığına sebep olması konusu danışılınca Haris,
diyeti aralarında yarı yarıya kıldı."
18102- isa b. Ebi Azze
bildiriyor: "ibn Eşva', Şa'bi'ye erkeğin karısıyla cinsel ilişkiye
girerken üzerine abanıp ön dişlerinden birini kırması konusunu danışınca Şa'bi,
erkeğin dişin diyetini vermesi gerektiğini söyledi."
18103- Ma'mer
bildiriyor: Adamın evlendiği kızla ailesinin haberi olmadan ilişkiye girmesi,
kızın da bunun korkusuyla ölmesi konusunda Zühri: "Erkek, kız henüz buna
hazır olmadan onunla ilişkiye girip korkuttuğu ve ölümüne sebep olduğu için
diyetini öder" dedi.
Hür Adamın Köle, Kölenin
Hür Birini Öldürmesi
18104- Mekhal der ki:
"Hür biri ile bir köle hatayla hür birini öldürdükleri zaman diyet, bu
kölenin değeri oranında hesaplanır; hür kişi de hürün diyetine göre kendisine
düşen payı verir."
18105- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde
hür birini öldürmeleri konusunda ne dersin?" diye sorduğumda: "Hür
olan kişi kısasla öldürülür. Köle de maktulün ailesine teslim edilir"
cevabını verdi.
18106- Hammad
bildiriyor: Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür birini öldürmeleri
konusunda ibrahim(- NehaI): "Buna karşılık ikisi de öldürülür" dedi.
Süfyan der ki:
"Şayet kasıtlı bir öldürmeyse ikisi de öldürülür. Hatayla öldürme ise köle
maktulün ailesine teslim edilirken hür olan kişi de diyetin yarısını öder.
Ancak maktulün ailesi buna karşılık sadece kölenin öldürülmesi üzerinde
anlaşabilirler."
18107- İbn Ebi Necih
bildiriyor: Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür birini öldürmeleri
konusunda Mücahid: "Kölenin bedelinin üstünde olan miktarı hür olan kişi
öder" dedi. Mücahid'den başkası ise: "Diyeti yarı yarıya
öderler" dedi.
18108- Katade der ki:
"Böylesi bir durumda maktulün ailesi isterlerse hür olan kişiyi öldürüp
köleyi kendi köleleri edinebilirler. isterlerse de ikisini öldürürler.
isterlerse de birini affedip diğerini öldürebilirler."
18109- Ma'mer
bildiriyor: Hür biri ile bir kölenin kasıtlı bir şekilde hür
birini öldürmeleri
konusunda Zühri: "Bu durumda hür olan kişi öldürülür. Köleye gelince
maktulün ailesi isterlerse onu da öldürür, isterlerse de kendi hizmetlerine
alırlar" dedi.
18110- Eba Ferve,
babasından bildirir: "Birileri bineklerini Mekke yollarından birinde
sularken bu hayvan biri köle, biri de hür olmak üzere iki adamı yaraladı.
Abdulmelik (b. Mervan) bu konuda, köleye bu yaralamadan dolayı kaybettiği
değerin, hür kişiye ise aldığı yaranın diyetinin verilmesine hükmetti."
18111- İbn Ebi Necih
bildiriyor: Kölenin hatayla hür birini öldürmesi konusunda Mücahid: "Kölenin
efendileri isterlerse köleyi maktulün ailesine teslim ederler. isterlerse de
köle yerine onlara bir hür diyeti öderler" dedi.
Ma'mer, Katade'den
aynısını bildirir.
18112- Katade der ki:
"Köle kasıtlı bir şekilde hür birini öldürdüğü zaman maktulün ailesi köle
üzerinde daha fazla hak sahibi olurlar. isterlerse onu öldürür, isterlerse de
alıp kendi köleleri yaparlar."
18113- Ömer b. Abdilazız
der ki: "Böylesi bir durumda kölenin efendisi isterse köleyi teslim etmek
yerine bedelini maktulün ailesine öder."
18114- Zühri ile Katade:
"Kısas konusunda köle olanlara karşı olan uygulama ile hür olanlara karşı
olan uygulama aynıdır" dediler.
18115- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Köle biri hür olan birini kasıtlı bir şekilde
öldürse ne olur?" diye sorduğumda: "Köle maktulün ailesinin
olur" dedi. Ona: "Kölenin efendisi köleyi teslim etmek yerine
bedelini maktulün ailesine vermek istese, ancak maktulün ailesi köleyi teslim
almaktan başkasını kabul etmese?" diye sorduğumda: "Onlar köle üzerinde
daha fazla hak sahibidirler. Efendi istemese de köle onların olur" dedi.
Ona:
"Köleyi teslim
aldıktan sonra onu öldürmek isteseler?" diye sorduğumda: "isterlerse
öldürebilirler" dedi. Ona: "Hür birine karşılık köle biri öldürülür
mü?" diye sorduğumda: "Böylesi bir şey mekruh görülür" dedi.
18116- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Köle biri hür olan birinin gözünü çıkarsa
kısasla kölenin gözünün çıkarılmasını uygun görür müsün?" diye sorduğumda:
"Hayır!" dedi.
18117- Şa’bi der ki:
"Kölenin işlediği cinayet kendi sorumluluğundadır.
Efendileri isterlerse
cinayetine karşılık onu maktulün ailesine teslim eder, isterlerse de onun
yerine bedelini öderler."
18118- Cabir bildiriyor:
Kölenin hür bir adamı öldürmesi konusunda Şa'bi: "Maktulün velileri
isterlerse bu köleyi kendilerine köle edinebilirler" dedi. ibrahim(-
Nehai) ise: "Böylesi bir durumda maktulün velileri köleyi öldürme veya onu
affetme dışında başka bir şey yapamazlar" dedi.
Abdurrezzak der ki:
"Süfyan, ibrahim'in görüşüne itibar etmiştir. İbn Cüreyc, Ata (b. Ebi
Rebah)'tan Şa'bi'nin sözünün aynısını bildirir."
18119- Abdurrezzak der
ki: Ebu Hanife'ye, firar eden ve hatayla birini öldüren kölenin durumunun
sorulduğunu işittim. Ebu Hanife şu cevabı verdi: "Hammad'ın bana
bildirdiğine göre ibrahim(- Nehai) şöyle demiştir: "Böylesi bir durumda
köle, maktulün velilerine teslim edilir. Maktulün velileri artık isterlerse onu
öldürür, isterlerse de affederler. Affetmeleri durumunda köle ilk sahibinin
kölesi olarak kalır. Maktulün velileri onu kendilerine köle edinemezler. "
18120- Hz. Ali der ki:
"Böylesi bir durumda maktulün velileri isterlerse onu kendilerine köle
edinebilirler."
18121- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Kasıtlı olarak hür birini öldüren kölelerde
ceza, hür birini öldüren hür kişilerdeki ceza gibi midir?" diye sorduğumda
şu cevabı verdi: "Böylesi bir durumda katil kölelerin maktulün ailesine
teslim edilmeleri gerektiğini düşünüyorum. Zira köleler mal hükmündedirler ve
hür birini öldüren hür insanlar gibi değildirler."
18122- İbn Cüreyc der
ki: Bu konuda Amr b. Dinar da bana şöyle dedi:
"Hür birini kasıtlı
bir şekilde öldüren kölelerin cezasının, hür birini kasıtlı bir şekilde öldüren
hür kişiler gibi olduğunu düşünüyorum. Böylesi bir durumda da kölelerden biri
maktulün ailesine teslim edilir."
Hür Birinin Bir Hür ile
Bir Köleyi Öldürmesi
18123- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hür birinin hatayla hür biri ile köle birini
öldürmesi konusunda ne dersin?" diye sorduğumda: "Hür olanın diyetini
öderken kölenin de diyetini öder" dedi. Ona: "Kasıtlı öldürmesi
halinde nasıl olur?" diye sorduğumda: "Şayet eski uygulamalarda
muhalif bir uygulama yoksa hür olan kişiye karşılık öldürülür. Köle için de
ayrıca diyeti öder. iki hürü öldürmesi halinde ise biri için öldürülür, diğeri
için de diyet ödenir" dedi. Ona: "O zaman daha önce nasıl olur da
böylesi bir durumda öldürdüğü hür kişiye karşılık öldürüleceğini, maktulün
ailesinin de öldürülen kölenin bedelini efendisine vereceğini söylemiştin? Bunu
Amr b. Şuayb dışında birinden duymuş değilim" dediğimde: "Böylesi bir
durumda benim bildiğim hür kişi için öldürüleceği, köle için de diyeti
ödeyeceğidir" karşılığını verdi.
18124- Katade der ki:
"Hür olan kişinin kasıtlı bir şekilde hür biri ile köle birini öldürmesi
halinde hür kişiye karşılık öldürülür. Kölenin bedeli de kendi malından
ödenir."
Kölede Ortak Olanlardan
Birinin Köleyi Azat Etmesi Diğerinin ise Onu Öldürmesi
18125- Ma'mer
bildiriyor: Kölede ortak olanlardan birinin köleyi azat etmesi, diğerinin ise
onu öldürmesi konusunda Katade: "Bu köle hür kişi konumundadır. Bundan
dolayı onu azat eden kişi diğer ortağa diyetinin yarısını öder. Öldüren ortak
da kölenin varislerine diyetin tamamını öder" dedi. Zühri ise: "Tüm
ortaklar tarafından azat edilene kadar köle hükmünde kalır" dedi.
Küçük ile Büyük Birinin
Birlikte Birini Öldürmeleri
18126- Ma'mer
bildiriyor: Bir adam ile bir çocuğun birlikte bir adamı kasıtlı bir şekilde
öldürmeleri konusunda Katade: "Katil olan kişi öldürülür. çocuğun ailesi
de karşı tarafa diyeti öder. Zira çocuğun kasıtlı öldürmeleri hatayla
öldürmeden sayılır" dedi. Hasan(-ı BasrI) ise: "Böylesi bir durumda
kısas olarak öldürme olmaz, ancak diyet verilir" dedi.
18127- İbn Cüreyc der
ki: insanların çoğu bu konuda şöyle demiştir:
"Eğitimli bir
köpeği avın üzerine saldığımızda, eğitimsiz bir köpekle karşılaşsa ve avı
birlikte öldürseler o avın eti nasıl yenmiyorsa böylesi bir durumda da kısas
yapılmaz. çünkü belki de adamı öldüren kişi çocuktur, bilinemez."
18128- Muğıre
bildiriyor: Bir adam ile bir çocuğun birlikte bir adamı öldürmeleri konusunda
ibrahim(- NehaI): "Adamı büyüğün mü, yoksa çocuğun mu öldürdüğü tam olarak
bilinemeyeceği için böylesi bir durumda kısas yapılmaz, ancak diyet ödenir.
Diyette çocuğa düşen miktarı yakınları öderken, büyüğe düşen miktar ise kendi
malından ödenir" dedi.
18129- Hasan(-ı BasrI)
der ki: "Kasıtlı öldürme ile hatayla öldürme bir arada olduğu zaman (kısas
yapılmaz) diyet ödenir."
Hür Olan Birinin Köle Olan
Birini Kasten Öldürmesi
18130- Hasan( -I BasrI)
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kölesini öldüren
kişiyi öldürür, bir organmı kesen kişinin de o organmı keseriz" buyurdu.
Resülullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynı konuyu bir daha sorduklarında
Yüce Allah'ın bu konuda hükmünü cana karşı can olarak verdiğini buyurdu.
Tahric: Ebu Davud
(4515); Tirmizi (1414); Nesai (8/20); İbn Mace (2663) ve Ahmed, MÜsned (5/10,
11) rivayet ettiler.
18131- Süheyl b. Eb,
salih der ki: ibnu'I-Müseyyeb'e, hür olan birinin köle olan birini kasten
öldürmesi konusunu sorduğumda: "Buna karşılık o da öldürülür" dedi.
Daha sonra bir daha aynı şeyi sorduğumda: "Şayet tüm Yemen ahalisi onun
ölümüne karışmış olsalar hepsini de öldürtürdüm" cevabını verdi.
18132- Süheyl b. Eb,
Salih bildiriyor: Zeyd b. Eslem ile Ali b. Ebi Kesır bu konuyu sormak için beni
ibnu'I-Müseyyeb'e gönderdiler. ibnu'I-Müseyyeb:
"Buna karşılık
katil öldürülür" cevabını verdi. Geri dönüp onun bu cevabını
bildirdiğimde: "Öyle dediğini sanmışsın! Git ve bir daha sor"
dediler. Gidip bir daha aynı şeyi sorduğumda, bana: "Sen kimsin?"
sorusuyla karşılık verdi. Kim olduğumu söylediğimde: "Yeğenim! Öylesi bir
durumda katil öldürülür. Katil bir değil yüz kişi olsa hepsini de öldürtürdüm"
dedi.
18133- ibnu'I-Müseyyeb
der ki: "Böylesi bir durumda hür olan kişi öldürülür. "
18134- İbn Ab bas:
"Orada onlara cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe dişle
ve yaralara karşılıklı ödeşme yazdık"[Maide, 45] ayetini açıklarken şöyle
demiştir ...
Abdurrezzak der ki: İbn
Sem'an'ın, Abdullah b. Abdirrahman'dan bildirdiğine göre ibnu'I-Müseyyeb bu
ayeti açıklarken: "Yüce Allah bunu (Tevrat'ta) israil oğullarına
yazmıştır. Ancak hem onlar, hem de bizim için geçerlidir" demiştir.
18135- ibrahım( -i
NehaI) der ki: "Şayet kasıtlı ise karşılığında katil öldürülür. "
Sevri der ki: "Hür
olan biri kendi kölesini veya başkasının kölesini öldürürse buna karşılık
öldürülür." Ebu Hanife der ki: "Bizim de görüşümüz budur."
18136- Zühri der ki:
"Hür kişi ile köle arasında kısas yapılmaz. Kısas yerine ceza, tazir ve
diyet olur."
Tahric: Aynısını Malik,
Zühr'i'den rivayet etti.
18137- Ma'mer
bildiriyor: Kişinin kasten kendi kölesini öldürmesi konusunda Zühri: "Buna
karşılık ağır bir ceza ile cezalandırılır ve hapsedilir" dedi.
18138- Yunus bildiriyor:
Kişinin kasten kendi kölesini öldürmesi konusunda Hasan( -ı BasrI): "Buna
karşılık öldürülür" dedi.
Tahric: Ebu Davud,
Hasan'ın: "Köleye karşılık hür birine kısas yapılmaz" dediğini
rivayet etmiştir.
18139- Abdullah b. Amr
der ki: "Hz. Ebu Bekr ile Hz. Ömer, kölesini kasıtlı öldüren kişiyi buna
karşılık öldürtmezlerdi. Öldürme yerine ona yüz kamçı atar, bir sene boyunca
hapis tutar, bir yıl boyunca da devlet hazinesinden dağıtılan yardımlardan
mahrum bırakırlardı."
Amr b. Şuayb der ki:
Babam Abdulkerim Ebu Umeyye'den aynısını bana:
"Bir köle azat
etmesi de istenir" ziyadesiyle zikretti.
Tahric: Beyhaki (8/37),
farklı kanal ve lafızlada rivayet etti.
18140- ikrime der ki:
"Köleye karşılık (kısas olarak) müslüman (hür) kişi öldürülmez."
18141- İbn Cüreyc der
ki: Amr b. Dinar'a: "Kısasta köleye karşılık köle mi öldürülür?" diye
sorduğumda: "Köleye karşılık hür kişinin öldürülemeyeceğini, ancak köleye
karşılık kölenin öldürüleceğini düşünüyorum" dedi.
Kölenin Yaralanması
18142- ibnu'l-Müseyyeb
der ki: "Kölenin yaralarındaki diyetinin kölenin fiyatına oranı, hür
kişinin yaralarındaki diyetinin tam diyetine oranı gibidir."
Zühri der ki: Bazı alimler:
"Köleler ve cariyeler mal gibidir ve diyeti fiyatlarından eksildiği
kadarıyla ödenir" demiştir.
18143- Zühri ve Katade:
"Efendisinden çocuk doğuran ümmü veledin diyeti, efendisi ölene kadar,
cariye için verilen diyet kadar olur" dediler.
18144- ibrahim(-i
Nehai): "Kölelerin öldürme dışındaki yaralarında, hatayla yapılmış gibi
diyet ödenir. Öldürme olduğu takdirde ise kısas uygulanır" demiştir.
18145- Zühri ve Katade:
"Her durumda kısas yapılır" deyip: "Kısas konusunda köleler de
hürler gibidir" dediler.
18146- Sevri, biri
diğerini öldüren iki köle için: "Biri diğerinden daha değerli olsa bile
birbirlerinden üstün tutulmazlar" demiştir.
18147- Katade,
kendisinden daha değerli bir köleyi kasıtlı olarak öldüren köleyle ilgili:
"Kısas uygulanıp öldürülür" demiştir .
18148- Zühri, değeri bin
dinar olan bir kölenin, değeri bin dinar olan başka bir kölenin gözünü
çıkarmasıyla ilgili olarak şöyle dedi: "Eğer onun gözünü kasıtlı olarak
çıkarmışsa kısas uygulanır. Hatayla çıkarmışsa diyet ödenir. Eğer gözü
çıkarılan daha değerliyse, gözünü çıkaranın, kölenin bedelini ödemesi gerekir.
Gözü çıkarılanın ailesi başka bir şey isteyemez."
18149- Salim b. Abdillah
der ki: "Hür, köle tarafından yaralanırsa, hürün yarası, kölenin değerine
göre hesaplanır. Kölenin sahipleri eğer isterlerse hürün yarasına karşılık
fidye verirler, isterlerse köle, hürün diyetinin değerindeyse onu teslim
ederler."
18150- Ömer b.
el-Hattab: "Hür kişide herhangi bir yerin diyeti nasıl tam diyete göre
hesaplanıyorsa, kölede de bir yerinin diyeti kölenin fiyatına göre
hesaplanır" demiştir.
18151- Katade, dört
kölenin bir köleyi kasıtlı olarak öldürmesiyle ilgili olarak: "Öldürülen
kölenin sahibi ister onların dördünü de öldürür, ister hizmetinde
kullanır" demiştir.
18152- ibnu'I-Müseyyeb,
ayağı kesilen köleyle ilgili olarak: "Kölenin değerinin yarısı (diyet
olarak) verilir" demiştir.
18153- Katade der ki:
"Kişi birinin kölesine vurup burnunu veya kulağını keserse, ya da elini
çolak bırakırsa, köle kendisine verilir ve o da, kölenin sahibine o köle gibi
bir köle verir."
18154- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Bir köle, kendisinden daha iyi bir köleyi
öldürünce durum ne olur?" diye sorunca: "Katilin sahipleri isterlerse
köleyi maktulün sahiplerine teslim ederler isterlerse öldürülen kölenin
bedelini verirler. Eğer öldüren öldürülenden daha iyiyse katilin sahipleri yine
muhayyerdir ve bu iki şıktan dilediklerini yaparlar" cevabını verdi.
18155- Katade, bir
köleyi yanlışlıkla öldüren köleyle ilgili olarak şöyle dedi: " Katilin
sahipleri isterlerse öldürülen köleye karşılık olarak öldüren köleyi verirler,
isterlerse öldüren köleyi öldürülen kölenin sahiplerine teslim ederler. Öldüren
köle, öldürülenden daha iyi olsa bile durum aynıdır."
18156- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Bir köle, kasıtlı olarak kendisinden daha iyi
bir köleyi öldürürse durum ne olur?" diye sorunca:
"Maktulün
sahipleri, öldürülen kölelerine karşılık sadece katili alabilirler"
cevabını verdi.
ibn Cüreyc der ki: Amr
b. Dinar da aynı şeyi söylemiş ve: "Maktulün sahipleri, isterlerse katili
öldürürler, isterlerse köle edinirler" demiştir.
18157- Ata (b. Ebi
Rebah) der ki: "Katil, maktulden daha iyiyse (değerliyse), maktulün
sahipleri sadece maktulün değeri kadar bir bedel alabilirler. "
18158- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Yüce Allah'ın, " ... Hür ile bür insan,
köle ile köle ve kadın ile kadın ... "[Bakara, 178] buyruğundan kastedilen
nedir?" diye sorunca: "Kasıtlı olarak bir köleyi öldüren köle, buna
karşılık öldürülür. Eğer öldüren daha değerliyse, maktulün sahipleri ancak
öldürülen kölenin değeri kadar bir bedel alırlar" cevabını verdi.
18159- İbn Cüreyc, Amr
b. Dinar'ın da Ata (b. Ebi Rebah) gibi söylediğini nakleder.
18160- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hür ile köle arasındaki yaralamada neden kısas
yapılmaz?" diye sorunca: "Çünkü iki hürün de diyeti aynıdır. Köleler
ise mal gibidir ve değerleri farklıdır" cevabını verdi. Ben:
"Eğer hür köleyi yaralar
veya gözünü çıkarırsa durum ne olur?" diye sorunca: "Onun değerinden
düşürdÜğÜ gibi bu değeri verir ve hüre kısas uygulanmaz" cevabını verdi.
Ben, Ata'ya Ömer b. Abdilazız'in mektubundan bahsedince, Ata söylediğinden
başka görüşü kabul etmedi.
18161- İbn Cüreyc der
ki: Ömer b. Abdilazız şöyle ferman yazdı: "iki köle arasında, diyeti
kölenin fiyatına kadar ulaşabilecek yaralamalarda kısas uygulanır. Bundan daha
hafif yaralamalar için uygulanmaz."
18162- Başka bir kanalla
bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.
18163- İbn Cüreyc der
ki: Amr b. DInar'a: "Kölenin, bir köleyi değerine ulaşacak kadar ve daha
az olan yaralamasında, eğer köleler aynı değerde değilse kısas uygulanır
mı?" diye sorunca: "Hayır" cevabını verdi.
18164- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "Bir köle diğerini kasıtlı olarak öldürürse ve katilin malı varsa,
bu mal bu kölenin sahibinindir ve köle kısas uygulanarak öldürülür."
18165- Salim b. Abdillah
der ki: "Köle kasıtlı olarak bir köleyi öldürürse veya yaralarsa kendisine
kısas uygulanır."
18166- Ömer b. el-Hattab
der ki: "Köleler arasında, diyeti kölenin fiyatına kadar ulaşabilecek
yaralamalarda kısas uygulanır. Bundan daha hafif yaralamalarda ise uygulanmaz.
Eğer iki taraf anlaşacak olursa, katilin veya yaralayanın sahibi öldürülenin
veya yaralanın değerini öder."
Tahric: Beyhaki (8/38),
Muhammed b. Bekr kanalıyla İbn Cüreyc' den rivayet etti.
18167- Şa’bi:
"Öldürme dışında, köleler arasında kısas yoktur" demiştir.
18168- ibrahım( -i
NehaI) der ki: "Öldürme dışında köleler arasındaki yaralamalarda, hürün
diyeti gibi diyet ödenir. Elde, kölenin değerinin yarısı, ayakta değerinin
yarısı, kemiğe kadar ulaşan yaralamada ve dişte değerinin yirmide biri,
parmakta değerinin onda biri ödenir. Tek olan organlarından olan burnu,
erkeklik organı veya dili kesilirse, kölenin bedelinin tamamı ödenir ve onu bu
organları kesen alır ve kendisinin olur."
Kölenin Diyeti
18169- Ata (b. Ebi
Rebah) der ki: "Kölenin diyeti değerinin üzerinden hesaplanır. Eğer
kölenin diyeti, hür olanın diyetini aşarsa, hürün diyetine göre hesaplanır ve
kölenin diyeti hürün diyetini aşamaz. Eğer yaralanan kölenin malı varsa,
diyetinin değeri hesaplanırken bu mal hesaba katılmaz."
18170- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Katilin sahipleri, maktule karşılık kölelerinin
diyetini vermek isterler ve maktulün sahipleri kabul etmezse durum ne
olur?" diye sorunca: "Bu durumda öldürülen kölelerinin diyetini
istemeye hakları yoktur. Sadece kölelerinin katilini alırlar ve ister öldürürler,
isterse köleleri yaparlar" cevabını verdi.
18171- Yahya b. Said der
ki: Said b. el-Müseyyeb, yaralanan köleyle ilgili olarak: "Diyeti,
yaralandığı günkü değerinin üzerinden hesaplanır" demiştir.
(ibnu'I-Müseyyeb): "Bize göre kölenin yaralanması durumunda diyeti
değerinin üzerinden hesaplanıp onun sahibine verilir" dedi. Ben:
"Kölenin iki veya bir gözü çıkarılırsa veya erkeklik organı kesilirse
durum ne olur?" diye sorunca: "Bunu kölenin sahibine bırakırız ve
köle onunladır" cevabını verdi.
18172- ibrahım(-i Nehai)
ve Şa’bi: "Kölenin (yaralamadaki) diyeti hürün diyetine ulaşamaz"
dediler. Yine: "Ümmü velede zina iftirası atana iftira cezası
verilmez" dediler.
18173- Hammad (b. Ebi
Süleyman): "Kölenin diyeti, hürün diyetini geçemez" demiştir.
18174- ibnu'I-Müseyyeb:
"Kölenin diyeti, kendi fıyatına göre hesaplanır. Hürün diyetinden fazla
tutsa bile durum aynıdır" demiştir.
Tahric: Farklı
kanallarla ve değişik lafızlarla Beyhakı (8/104) rivayet etti.
18175- Zühri: "Kölenin
diyeti, ne kadar tutarsa tutsun, fıyatına göre hesaplanır. Çünkü köle mal
gibidir" demiştir.
18176- Hz. Ali, İbn
Mes'ud ve (kadı) Şureyh: "Kölenin diyeti, hürün diyetinden fazla tutsa
bile fıyatına göre hesaplanır" dediler.
Tahric: Beyhakı (8/38),
Muhammed b. Bekr kanalıyla İbn Cüreyc' den rivayet etti.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Kısas, Uygulanması
Gereken Yere Uygulanır