musannef

Abdurrezzak

Diyetler

 

ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

Katil, Maktüle Mirasçı Olmaz

 

17776- İbn Cüreyc bildiriyor: Ata (b. Ebi Rebah), oğlunu kasıtlı olarak öldüren baba hakkında: "Oğlunun ne diyetine, ne de malına mirasçı olur. Onu hatayla öldürmüşse malına mirasçı olur, ancak diyetine mirasçı olmaz" dedi.

 

 

17777- ibnu'I-Müseyyeb ile Mücahid der ki: "Hatayla birini öldüren kişi onun malına mirasçı olabilir, ancak diyetine mirasçı olamaz. Ancak kasıtlı bir şekilde öldürmüşse ne malına, ne de diyetine mirasçı olur."

 

 

17778- Süleyman b. Yesar bildiriyor: Mudlic oğullarından bir adam oğlunu öldürdü. Ömer b. el-Hattab kısas olarak adamı öldürmedi, ancak diyeti ödemesine hükmetti. Adamı oğluna mirasçı kılmadı. Annesini ve bababir kardeşini ise ölene mirasçı kıldı.''

 

Tahric: Mudlic oğullarından olan adamın kıssasını Beyhaki (6/219), Amr b. Şuayb' dan rivayet etti.

 

 

 

17779- Eyyub, Ebu Kılabe ile Katade'den bildirir: (Mudlic oğullarından oğlunu) öldüren kişinin adı Arfece'ydi. Hz. Ömer: "Buna karşılık onu öldürmem" deyince, Suraka b. Malik b. Cu'şum: "Ey müminlerin emiri! Arfece de oğlunu gözü gibi severdi. Ancak öfkeli bir anına denk geldi ve öldürmek istememesine rağmen ölümüne sebep oldu" karşılığını verdi. Hz. Ömer, Arfece'nin tüm malının toplanmasını ve diyeti ağırlaştırılmış bir şekilde ödemesini istedi. Oradakiler: "Ey müminlerin emiri! Ölen çocuğa kim mirasçı olacak?" diye sorunca, Hz. Ömer: "Arfece'nin ağzını toprak doldursun (ona bir şey yok!)" dedi ve annesini çocuğa mirasçı kıldı.

 

 

17780- Abdulkerım bildiriyor: Katade el-Müdlici'nin bir cariyesi vardı. Bu cariye ondan iki erkek çocuğu doğurdu. Bu çocuklar büyüyüp evlendiler. Katade'nin karısı: "Cariyeyi koyun yaymaya göndermeni istiyorum" deyince, Katade cariyeye koyun yaymaya çıkmasını söyledi. Cariyenin oğlu:

"Annemden istediğin şeyi onun yerine biz yaparız" dedi ve cariyeyi koyun yaymaya çıkarmadılar. Katade cariyeye bir daha söyleyince cariye yine koyunları yaymaya çıkmadı. Onun yerine oğulları çıktılar. Katade buna çok öfkelendi ve kılıcı alıp oğlunun bacağına vurdu. Çocuk da kanamadan öldü. Suraka, Ömer b. el-Hattab'a gelip bu konuyu konuştu. Hz. Ömer: "Size geleceğim! Kudayd'da yüzyirmi deve hazırla!" dedi. Hz. Ömer oraya gidince diyet olarak altı ile dokuz yaşları arasında ve gebe olan kırk tane deve, otuz tane dört yaşında dişi deve ve otuz tane beş yaşında dişi deve aldı. Sonra ölen çocuğun kardeşine: "Bunlar senindir! Babana bunlardan bir şey düşmez" dedi. Anlatılana göre orada bulunanlar Katade'yi bu konuda mazur göstermek istemiş ve: "Katade onu öldürmek istemedi! Sırtına vurmak istedi, ancak yanlışlıkla kılıç ayağına denk geldi" demişler. Fakat Hz. Ömer bunu kasıtlı öldürmeye benzeyen bir öldürme saydı ve diyeti ağırlaştırılmış bir şekilde ödetti.

 

 

 

17781- Abdurabbih b. Said bildiriyor: (Katade'nin zikrettiği söz konusu olayda) Hz. Ömer şöyle dedi: "Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Katile (maktulün malından) bir şey düşmez" buyurduğunu işittim .

 

 

 

17782- Amr b. Şuayb bildiriyor: Suraka b. Cu'şum, Ömer b. el-Hattab'a geldi ve: "Bizden Katade adında bir adam oğlunun üzerine kılıcını fırlattı. Kılıç çocuğun bacaklarına değince kanamadan öldü" dedi. Hz. Ömer, Suraka'dan yüz çevirdi. Suraka: "Şayet müminlerin emiri isen bizimle ilgileneceksin! Senden başka biri bulunsaydı ona giderdik!" deyince, Hz. Ömer ona döndü. Suraka olayı anlatınca, Hz. Ömer: "Kudayd'da bana yüzyirmi deve hazırla!" dedi. Kudayd'a gidince diyet olarak adamdan otuzu beş yaşında, otuzu dört yaşında ve kırkı da gebe olmak üzere yüz deve aldı. Sonra: "Ölenin kardeşi nerede?" diye sordu. Kardeşi gelince ona şöyle dedi: "Bunları al!

"Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Katilin (maktulün malına) mirasçı olma hakkı yoktur'' buyurduğunu işittim."

 

Tahric: Malik, Muvatta (3/70); İbn Mace (2646); Ahmed, Müsned (1/49) ve Beyhakı (6/219, 8/38), farklı kanallardan rivayet ettiler.

 

 

 

17783- Hz. Ömer der ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Katilin (maktulün malına) mirasçı olma hakkı yoktur" buyurduğunu işittim.

 

 

 

17784- Ebu Kılabe der ki: Ömer b. el-Hattab zamanında bir adam erkek kardeşini öldürdü. Hz. Ömer onu ölen kardeşine mirasçı kılmadı. Adam: "Ey müminlerin emiri! Onu hatayla öldürdüm" deyince, Hz. Ömer: "Zaten kasıtlı öldürseydin kısasla seni öldürürdük" karşılığını verdi.

 

 

 

17785- İbn Tavus bildiriyor: Babam (Tavus): "Katilin (maktulün malına) mirasçı olma hakkı yoktur" dedi. Bunu da İbn Abbas'tan naklen zikretti.

 

 

 

17786- İbn Abbas der ki: "Katil, maktülden kalan hiçbir şeye mirasçı olamaz."

 

 

 

17787- İbn Abbas der ki: "Kişi, öldürdüğü birine mirasçı olamaz.

Öldürdüğü kişi babası da olsa oğlu da olsa, kendisinden başka mirasçı da olmasa ona mirasçı olamaz. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), katilin (maktulün malına) mirasçı olma hakkının olmadığına, kafıre karşı kısasla bir müslümanın öldürülmeyeceğine hükmetti.''

 

Tahric: Beyhaki (6/220), Abdurrezzak kanalıyla kısa bir metinle rivayet etti.

 

 

 

17788- Mansur bildiriyor: Kendi oğlunu kasıtlı olarak öldüren kişi hakkında ibrahim(-i NehaI): "Oğlunun ne malına, ne de diyetine mirasçı olamaz" dedi.

 

 

 

17789- Ömer b. el-Hattab der ki: "Kasıtlı olarak öldürmüş de olsa hatayla öldürmüş de olsa katil, maktülden kalan hiçbir şeye mirasçı olamaz.''

 

Tahric: Beyhaki (6/220), Mahmud b. Adem kanalıyla Ebu Bekr b. Ayyaş'tan rivayet etti.

 

 

 

17790- ibrahım(-i NehaI) der ki: "Kasıtlı olarak öldürmüş de olsa hatayla öldürmüş de olsa katil, maktulün ne diyetine, ne de malına mirasçı olamaz."

 

 

 

17791- Sevri der ki: "Biz de aynı görüşteyiz. Her iki durumda da katil maktüle mirasçı olamaz."

 

 

 

17792- Başka bir kanalla ibrahım'den aynısı rivayet edilmiştir.

 

 

 

17793- ibrahım(-i NehaI) der ki: "Hatayla öldürmüş de olsa katil, maktulün ne diyetine, ne de malına mirasçı olamaz."

 

 

 

17794- Abıde der ki: "Katilin maktüle mirasçı olamayacağı hükmünün verildiği ilk dava, israil oğullarında görülen bir dava olmuştur."

 

 

 

17795- Eyyüb bildiriyor: Abıde (bir önceki rivayeti içinde ayrıca): "O davada katil maktüle mişrasçı olamadı. Ondan sonra da bir katilin maktüle miraçsı olduğunu hiç duymadık."

 

 

 

17796- Hasan(-ı BasrI) der ki: Adamın biri attığı bir taşla annesini öldürdü. Dava, Ali b. Ebi Talib'e taşınınca diyet vermesine hükmetti. Adamı annesinden kalan hiçbir şeye mirasçı kılmadı ve: "Annenden senin nasibine düşen taştır" veya: "kor ateştir" dedi.

 

 

 

17797- İbn Cüreyc der ki: Bana bildirilene göre (Müdlic oğullarında vaki olan sözkonusu olayda) Hz. Ömer: "Buna karşılık onu öldüreceğim deyince, (Suraka) şu karşılığı verdi: "Onu öldüremezsin! Zira Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), oğlunu öldüren babada diyete hükmederken, babasını öldüren oğulda diyete hükmetmediğine şahit oldum."

 

 

 

17798- Amr b. Şuayb der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem); "Kişi, öldürdüğü birine mirasçı olamaz. Kendisinden başka mirasçlSl olmasa da. öldürdüğü kişi babası da olsa oğlu da olsa. ona mirasçı olamaz" buyurdu. Yine; "Katile (maktulün malından) bir şey düşmez" buyurdu.

 

 

 

17799- Hişam b. Urve bildiriyor; Urve'ye, kişi hayatta mirasçısı olduğu birini öldürse diyetine mirasçı olabilir mi?" diye sorduğumuzda: "Hayır, olamaz! Şayet öyle bir şey caiz olsaydı kişi (malına mirasçı olmak için) sevmediği kişiyi öldürmeye kalkardı" dedi.

 

 

 

17800- Ma'mer bildiriyor: Babasını veya kardeşini öldüren kişi hakkında Zühri: "Bu ümmetin selefleri böylesi durumlarda diyeti ağırlaştırılmış bir şekilde ödetirlerdi. Sonrasında imamlar böylesi kişileri suçlu bulmaya (ve kısas yapmaya) başladılar" dedi. 

 

 

 

17801- Süfyan der ki: "Kişi kasıtlı bir şekilde oğlunu öldürdüğü zaman diyet babanın kendi malından ödenir ve böylesi bir durumda babanın yakınlarının bir şey ödemesi gerekmez. Ancak hatayla öldürmüşse diyeti babanın yakınları öder."

 

 

 

17802- Abdurrahman b. Harmele bildiriyor: Cüzam kabilesinden bir adamın şöyle anlattığını işittim: Kabilemizden Adiy adında bir adam vardı. Adam attığı taşla karısını vurup öldürdü. Bu adam Tebuk savaşına Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte katıldı ve orada bu olayı Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) anlattı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Karının diyetini ödersin; ancak ona mirasçı olamazsın" buyurdu.

 

Tahric: İsabe'de (2/472) geçtiği Üzere Said b. Mansur ve Taberani rivayet ettiler.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

Katilin Cezası